Μην γυρνάς και το άλλο μάγουλο

Εικόνα: Αλεξία Πασσά της Stereosis

Όπως έγραφε ο Άκης Δήμου σε παλιότερο άρθρο του στην Parallaxi:

«Υπάρχει μια εξαιρετικά και εξοργιστικά μεγάλη μερίδα γυναικών που όχι μόνο δεν έχει τον τρόπο να αντιμετωπίσει το σηκωμένο χέρι ενός άντρα που βρέθηκε δίπλα της αλλά δεν γνωρίζει καν τα δικαιώματά της ούτε στον ιδιωτικό ούτε στον δημόσιο βίο της, άρα αυτοακυρώνεται ως πολίτης και έτσι ακυρωμένη εύκολα γίνεται πεδίο βολής όπου πολλοί άντρες δοκιμάζουν τη «δύναμή» τους σημαδεύοντάς την με πυρά πολύ συχνά καθόλου άσφαιρα.

Θυμίζω εδώ ότι το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών ήταν από πάντα για την Πολιτεία σχεδόν ανύπαρκτο: δεν υπήρχε ούτε νομοθετικό πλαίσιο που να ποινικοποιεί την πράξη και να τιμωρεί τον δράστη (ο Νόμος 3500 ψηφίστηκε το 2006), ούτε ιδιαίτερη μέριμνα για την προστασία και την αποκατάσταση των θυμάτων. Υπήρχαν όμως οι αριθμοί. Και συνεχίζουν να υπάρχουν. Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περισσότερες από μία στις τρεις γυναίκες (το 35,6%) υφίσταται κακοποίηση στη διάρκεια της ζωής τους. Το 30% των γυναικών πέφτουν θύματα βίας από τους συντρόφους τους και το 38% των γυναικών που δολοφονήθηκαν, δολοφονήθηκαν από τους συντρόφους τους.

Σε περιόδους απόλυτης κρίσης (οικονομικής, κοινωνικής, ηθικής, πολιτισμικής – όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά) τα κρούσματα αυξάνονται και οξύνονται. Η σιωπή  επίσης. Στο κάτω κάτω, «αυτά» είναι οικογενειακές υποθέσεις, τι μπλέκεσαι; Ζευγάρι είναι, θα τη βρει την άκρη του. Μόνο που η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι, ούτε ήταν ποτέ, μια οικογενειακή υπόθεση. Το γεγονός ότι το δράμα παίζεται πίσω από κλειδωμένες πόρτες, τις περισσότερες φορές σιωπηλά και χωρίς θεατές, δεν ακυρώνει τον δημόσιο, βαθύτατα πολιτικό χαρακτήρα του. Απλώς, μας θυμίζει ότι η Οικογένεια (που, ως μέρος του κλασικού τρίπτυχου, επιχειρείται να επανεπιβληθεί δυναμικά ως κορωνίδα του αξιακού μας συστήματος) δεν είναι εξ ορισμού αθώα κανενός αίματος και, ως τέτοια, δεν αποτελεί άβατο αλλά πεδίο καλλιέργειας νοσηρών συμπεριφορών, που πρέπει να αντιμετωπίζονται ως συμπτώματα μιας κοινωνικής παθογένειας.

Σκέφτομαι συχνά (πολλές οι αφορμές) τις γυναίκες που κακοποιούνται ή κακοποιήθηκαν κάποια στιγμή. Όταν δεν σωπαίνουν (γιατί πολλές σωπαίνουν), καταγγέλλουν το επεισόδιο και τον δράστη, επιλέγοντας τον καθόλου εύκολο δρόμο της απο-θυματοποίησής τους. Προσπαθώντας να μεταφέρουν μια εμπειρία που δεν μεταφέρεται αρθρώνουν ένα αίτημα προστασίας, όχι πάντα καθαρά είν’ η αλήθεια, καθώς διαμεσολαβείται, από τη δειλία, την ατολμία, τα ενοχικά τους συμπλέγματα, τους πραγματικούς και φανταστικούς φόβους τους, την αγωνία τους για το «μετά» αλλά και για το «τώρα» που επείγει. Αυτό το «τώρα» δεν χωράει στο σπίτι τους. Ούτε οι ίδιες χωράνε εκεί μέσα.»

Ευτυχώς τα πράγματα αλλάζουν. Αργά, αλλά αλλάζουν. Πριν λίγες μέρες εγκαινιάστηκε στην πόλη ένα νέο κέντρο συμβουλευτικής υποστήριξης γυναικών θυμάτων βίας (οδός Αλεξανδρουπόλεως 10 – Ι. Κωλέττη & Σταθμού – τηλ. 2310 528984 & 528988) που θα παρέχει υπηρεσίες πρώτης γραμμής και στήριξη, ενώ έχει υπογραφεί και Πρωτόκολλο Συνεργασίας με το Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, για παροχή νομικών υπηρεσιών και νομικής στήριξης σε γυναίκες θύματα βίας. 

Πριν λίγους μήνες, τον Σεπτέμβρη που μας πέρασε, ο δήμος Θεσσαλονίκης εγκαινίασε έναν Ξενώνα Κακοποιημένων γυναικών (στο ίδιο χρονικό διάστημα εγκαινιάστηκε άλλος ένας ξενώνας στον δήμο Ευόσμου) που έχει την δυνατότητα να φιλοξενήσει 20 γυναίκες, μαζί με τα παιδιά τους για μια χρονική περίοδο μέχρι 5 μηνών.

Οι δομές αυτές όπως μας ενημέρωσε η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής αλληλεγγύης, Καλυψώ Γούλια «…υλοποιούνται από το υπουργείο εσωτερικών με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ύψους 700.000 ευρώ.Το κονδύλι δίνεται για 36 μήνες για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και ήδη, μέσω ΑΣΕΠ, έχουν καλυφθεί οι θέσεις προσωπικού που απαιτούνται για τη λειτουργία τους, που αφορούν σε ψυχολόγο, παιδοψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, γενικών καθηκόντων και φύλακα”

Στο ξενώνα, που είναι ένας από τους 14 εντός ελληνικού εδάφους, φιλοξενούνται γυναίκες, μόνες ή με τα παιδιά τους, που προωθούνται στις εγκαταστάσεις αφού πρώτα έχουν επικοινωνήσει με το τηλέφωνο SOS ή κάποιο συμβουλευτικό κέντρο υποστήριξης. Η κοινωνική λειτουργός που υποστηρίζει τον ξενώνα του δήμου Θεσσαλονίκης επισημαίνει: “Δεν απαιτείται κάποια γραφειοκρατεία για να φιλοξενηθούν οι παθούσες στον ξενώνα. Άμεση επικοινωνία μαζί μας δεν μπορούν φυσικά να έχουν λόγω του απορρήτου της διεύθυνσης και της τηλεφωνικής μας γραμμής. Η επαφή μαζί μας γίνεται μέσω της γραμμής SOS και των συμβουλευτικών κέντρων. Επίσης επιλέγουμε σχεδόν πάντα να φιλοξενήσουμε γυναίκες από άλλες περιοχές της Ελλάδας για να απομακρύνονται από τον τόπο, όπου έχουν υποστεί κακοποίηση είτε ενδοικογενειακή είτε από τον σύντροφό τους είτε εμπλέκονται στα κυκλώματα traficking.”

Το Κέντρο Συμβουλευτικής και ο Ξενώνας εντάσσονται σε ένα ευρύ πρόγραμμα που υλοποιεί η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας κατά των γυναικών. Το πρόγραμμα, που βρίσκεται σε στάδιο ολοκλήρωσης, περιλαμβάνει:

Τη δημιουργία 15 Κέντρων Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, τη δημιουργία επιπλέον 25 Συμβουλευτικών Κέντρων της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, υπό την ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης, σε όλη τη χώρα και τη δημιουργία 19 Ξενώνων Φιλοξενίας γυναικών-θυμάτων βίας, υπό την εποπτεία της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και την υποστήριξη 2 ακόμη Ξενώνων, οι οποίοι λειτουργούν υπό την ευθύνη του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Τέλος τη λειτουργία της 24ωρης Τηλεφωνικής Γραμμής SOS 15900, η οποία προσφέρει άμεση υποστήριξη και συμβουλές σε γυναίκες-θύματα βίας. Όσον αφορά την συνέχιση λειτουργίας του Κέντρου Ξενώνα Φιλοξενίας γυναικών μετά το πέρας των 36 μηνών που προβλέπονται από το πρόγραμμα, μέσω του οποίου πληρώνεται και το προσωπικό που απασχολεί, ο Γιάννης Μπουτάρης σε συνέντευξη Τύπου τον Ιούνιο είχε δηλώσει: «Ο δήμος αποκλείεται να καλύψει τα έξοδα της στέγης μετά τους 36 μήνες από τον προϋπολογισμό του και αποκλείεται να νομιμοποιήσει τους εργαζόμενους σ’ αυτήν και αποκλείεται να μεταφέρει προσωπικό εκεί. Για τη λειτουργία του ο δήμος θα ζητήσει βοήθεια από την  κοινωνία των πολιτών.” Με λίγα λόγια ευελπιστεί να στηθεί μια μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική κοινωνικού τύπου εταιρία και να αναλάβει τη λειτουργία του ξενώνα με έξοδά της και σε επικοινωνία πάντα με το δήμο Θεσσαλονίκης». Σε προχθεσινή επικοινωνία μας με την κ. Γούλα τονίστηκε ότι ο δήμος θα αναλάβει τη συνέχιση της λειτουργίας των ξενώνων και των κέντρων προσπαθώντας με κάθε τρόπο είτε εντάσσοντας τα στον προϋπολογισμό είτε αναζητώνττας κάποιο άλλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επιδότησης. Μακάρι λέμε εμείς γιατί αυτός ο θεσμός πρέπει να κρατηθεί ακέραιος και ζωντανός με προοπτική αύξησης των κέντρων αυτών ως πρώτη προτεραιότητα των δήμων και της κρατικής μηχανής.

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα.