ΘΕΜΑ Parallaxi: Πόσο κινδυνεύει η Θεσσαλονίκη από μια πυρκαγιά στο Σέιχ Σου;
Με αφορμή την πυρκαγιά στο Μάτι, επιστήμονες μιλούν στην Parallaxi.
Κάθε πυρκαγιά είναι διαφορετική. Έχει άλλες παραμέτρους και χαρακτηριστικά, άλλη καύσιμη ύλη, άλλη επικινδυνότητα, είναι άλλες οι καιρικές συνθήκες που την τροφοδοτούν και την επηρεάζουν. Τη Θεσσαλονίκη αγκαλιάζει το Σέιχ Σου και με αφορμή την τραγωδία που σημειώθηκε ένα χρόνο πριν στο Μάτι το ερώτημα που προκύπτει είναι: κινδυνεύει η πόλη από το περιαστικό της δάσος;
Την ημέρα της τραγωδίας στο Μάτι σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας σημειώνονταν καταιγίδες. Στη Δυτική Μακεδονία μάλιστα υπήρξε και ένας ανεμοστρόβιλος. Το συγκεκριμένο βαρομετρικό χαμηλό, όπως μας εξηγεί ο διδάκτορας μετεωρολογίας του ΑΠΘ, Μιχάλης Σιούτας, χτύπησε σχεδόν ολόκληρη τη χώρα. Ένα τμήμα του, η “ουρά” του, ήταν αυτό που χτύπησε την Αττική το επονομαζόμενο και ως ξηρό μέτωπο, με θυελλώδεις ανέμους αλλά χωρίς βροχοπτώσεις. Ήταν αυτό το φαινόμενο που γιγάντωσε σε ελάχιστο χρόνο τις φλόγες στο Μάτι με τις ολέθριες συνέπειες.
Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που σημειώθηκε στη χώρα μας. Η μεγάλη πυρκαγιά στην Κασσάνδρα της Χαλκιδικής το 2006 ξέσπασε εξαιτίας ενός ξηρού μετώπου. Σε Βουλγαρία και Ρουμανία είχαμε καταιγίδες με την “ουρά” του να βρίσκεται τότε πάνω από τη Χαλκιδική προκαλώντας βιβλική καταστροφή με τέσσερα μέτωπα, αδυναμία ρίψεως νερού από αέρα λόγω των θυελλωδών ανέμων, εκκενώσεις σπιτιών και κατασκηνώσεων, δυο νεκρούς, δεκάδες τραυματίες και στο τέλος 50.000 στρέμματα πευκοδάσους να γίνονται στάχτη. Όπως επισημαίνει ο κ. Σιούτας “τέτοια φαινόμενα όπως στο Μάτι έχουν συμβεί στο παρελθόν στη χώρα μας και θα ξανασυμβούν”.
Η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη
“Εάν πάτε στην περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης θα δείτε κατά μήκος του δρόμου λεπτή καύσιμη ύλη η οποία μπορεί να πάρει φωτιά με ένα αποτσίγαρο. Η οδική αρτηρία από μόνη της δεν είναι ικανή να σταματήσει τις φλόγες είτε αυτές ξεσπάσουν στη πάνω είτε στην κάτω πλευρά του δρόμου. Μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1997 είχαμε περιστατικό με πυρκαγιά που ξέσπασε στο Καυτανζόγλειο και έφτασε μέχρι το Φιλίππειο όπου ευτυχώς την πρόλαβαν” σημειώνει χαρακτηριστικά ο καθηγητής της σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας και φυσικού περιβάλλοντος του Α.Π.Θ, Θεοχάρης Ζάγκας.
Στη Θεσσαλονίκη έχουμε σπίτια μέσα στο περιαστικό δάσος. Υπάρχουν δρόμοι που δεν είναι κατάλληλοι ακόμα και σήμερα για τη διέλευση οχημάτων. Υπάρχουν αδιέξοδα αλλά με τη βοήθεια της τεχνολογίας αυτά εντοπίζονται εύκολα αναφέρει, επισημαίνοντας ότι άμεση προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην διαχείριση της καύσιμης ύλης. Σύμφωνα με τον κ. Ζάγκα “αν διαχειριστούμε σωστά το νεκρό υλικό, τα κλαδιά, τις βελόνες ότι βρίσκεται στο έδαφος τότε δεν κινδυνεύουμε. Πάντως μέχρι και σήμερα εγώ βλέπω μεγάλες ποσότητες συσσωρευμένης νεκρής βιομάζας μέσα στο δάσος. Το δάσος δεν έχει καθαριστεί”.
Προβλήματα και στο δάσος μετά το 1997
Θέμα υπάρχει και στο νεότερο κομμάτι του δάσους ηλικίας μερικών δεκαετιών. Παρά το γεγονός ότι πυκνώνει, εμφανίζονται πάνω από τα Κωνσταντινουπολίτικα, κηλίδες νέκρωσης. Αυτές, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι ιδανικές περιπτώσεις για έναρξη και διάδοση μιας πυρκαγιάς.
Τα χαρακτηριστικά των δυο περιοχών
Το Σέιχ Σου ωστόσο δεν έχει τα χαρακτηριστικά που έχει το Μάτι. Στο Μάτι, όπως τονίζει ο κ. Ζάγκας, άλλαξαν τις τελευταίες δεκαετίες οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που δεν ελήφθησαν υπόψη στον βαθμό που θα έπρεπε. Το Μάτι επίσης είχε πολλούς αδιέξοδους δρόμους. “Για να συμβεί κάτι αντίστοιχο στη Θεσσαλονίκη θα έπρεπε να είχαμε λωρίδες δάσους που να κατέληγαν στην παραλία. Με τα περισσότερα ρέματα να έχουν καταργηθεί εδώ και χρόνια και τα υλικά δόμησης που χρησιμοποιούνται να μην ευνοούν την διάδοση της πυρκαγιάς θέμα θα είχαν μόνο όσα σπίτια βρίσκονται στις παρυφές του δάσους” σημειώνει.
Η προτεραιότητα
“Ως χώρα δεν έχουμε δώσει τη στοιχειώδη βαρύτητα στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών. Είναι μια σειρά μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν σε επίπεδο πρόληψης. Αν δεν το κάνουμε, κάθε χρόνο θα έχουμε πολλά Μάτια” δηλώνει ο κ. Ζάγκας χαρακτηρίζοντας το επίπεδο πρόληψης στη χώρα μας ως μηδενικό! Και αν αναρωτιέστε ποιο είναι αυτό: Διαχείριση της νεκρής βιομάζας – διαρκής επιτήρηση του δάσους – μέτρα πρόληψης που ξεκινούν από τις αυλές μας και καταλήγουν στον εθνικό σχεδιασμό.
