Μάτι, ένας χρόνος μετά: Μνήμες από τους εθελοντές της Θεσσαλονίκης που βρέθηκαν εκεί
Μνήμες που δεν θα σβήσουν ποτέ.
23η Ιουλίου του 2018. Η τραγωδία στο Μάτι. Στις 16:41 εκείνο το απόγευμα σαν σήμερα, ένα χρόνο πριν, ξεσπάει η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης. Είναι μικρή, καίει χαμηλή βλάστηση, κανείς δεν φαντάζεται τι θα ακολουθήσει. Από τις 17.00 μέχρι τις 17.30 αλλάζουν τα πάντα. Αλλάζει ο άνεμος, γίνεται πιο ισχυρός. Αλλάζει η κατεύθυνση, πηγαίνει πλέον ανατολικά. Οι φλόγες μαίνονται εκτός ελέγχου. Ακραίος αέρας, υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλή υγρασία, η τοπογραφία της περιοχής. Πεντέλη – Νέος Βουτζάς – Μάτι – Κόκκινο Λιμανάκι. Περίπου ένα τέταρτο μετά τις έξι το απόγευμα η φωτιά έφτασε στη θάλασσα.
Από την πυρκαγιά στο Μάτι έχασαν τη ζωή τους 101 άνθρωποι. Οι 48 ήταν γυναίκες, οι 41 άνδρες, 11 παιδιά και 1 νήπιο. Το νεότερο θύμα ήταν 6 μηνών και το μεγαλύτερο 93 χρονών. Τα θύματα ήταν 95 Έλληνες, 2 Πολωνοί, 1 Ιρλανδός, 1 Βέλγος και 1 Γεωργιανός. Τουλάχιστον 164 ενήλικες και 23 παιδιά εισήχθησαν στο νοσοκομείο. Τουλάχιστον 15 άτομα απεβίωσαν στους επόμενους μήνες.
«Δεν έχει αλλάξει και πολύ η εικόνα του τοπίου σήμερα με την εικόνα που βλέπαμε εκείνες τις ημέρες» τονίζει ο Φάνης Καπετανάκης, υπεύθυνος επιχειρήσεων της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης Αττικής. «Η εικόνα σε γυρίζει πίσω σε εκείνο το βράδυ. Θέλοντας και μη μεταφέρεσαι στο παρελθόν».
Το απόγευμα της 23ης Ιουλίου του 2018 εκατοντάδες κάτοικοι και τουρίστες στο Μάτι διέφυγαν στη θάλασσα. Ήθελαν να γλιτώσουν από την πύρινη καταιγίδα. Κάποιοι τα κατάφεραν, κάποιοι άλλοι δεν ήταν τόσο τυχεροί. «Εμείς ειδοποιηθήκαμε την πρώτη μέρα. Με ένα μικρό σκάφος που διαθέτει η ομάδα απεγκλωβίζαμε πολίτες από την παραλία στο Κόκκινο Λιμανάκι στα σκάφη του Λιμενικού και στα καΐκια που ήταν λίγο πιο μέσα στη θάλασσα. Στην περιοχή υπήρχαν εκατοντάδες άτομα. Για να διαφύγουν από τη στεριά έπρεπε να ανέβουν ένα μικρό ανηφορικό μονοπάτι που δεξιά και αριστερά κάπνιζε. Δεν υπήρχαν προσβάσεις, δεν υπήρχε ενημέρωση. Στην παραλία γυναίκες κρατούσαν τα παιδιά στην αγκαλιά τους, ηλικιωμένοι ήταν μέσα στη θάλασσα, αλλά δεν υπήρχε πανικός. Υπήρχε ένας αξιωματικός του Λιμενικού που συντόνιζε την μεταφορά στα καΐκια και 2 αστυνομικοί της ΔΙΑΣ. Αν δεν υπήρχαν και αυτοί θα κινδύνευαν ακόμα περισσότερες ανθρώπινες ζωές» επισημαίνει ο κ. Καπετανάκης.
Στο Μάτι η Ε.Ο.Δ Αττικής έβγαλε και πεζοπόρο τμήμα. Έμεινε εκεί μέχρι την τελική ανακοίνωση της λήξης των ερευνών, 10 ημέρες μετά την τραγωδία. «Οι εθελοντές μας βρήκαν και θύματα αλλά και επιζώντες. Βοηθήσαμε μια γιαγιά που στεκόταν σε μία πυλωτή. Λίγα μέτρα πιο πίσω ο σύζυγος της είχε καεί. Εντοπίσαμε ένα θύμα στα βράχια. Είχε βουτήξει για να σωθεί από τις φλόγες αλλά δεν τα κατάφερε» υπογραμμίζει ο κ. Καπετανάκης. Ήταν τόσο μεγάλη η πίεση που δέχθηκαν οι εθελοντές που βρέθηκαν στο Μάτι που η Ομάδα προνόησε ώστε να υπάρχει σωστή διαχείριση του μετατραυτικού στρές που προκαλούν αυτές οι καταστάσεις. Το σοκ ήταν μεγάλο. Η κατάσταση ήταν δύσκολη γενικότερα δηλώνει χαρακτηριστικά: «Τέσσερις μέρες μετά την τραγωδία δέχομαι ένα τηλεφώνημα περίπου στις 11 το βράδυ. Τα παιδιά που περιπολούσαν και ψάχνανε στο Μάτι ακούσανε τρεχούμενο νερό. Έτρεχε σχεδόν από όλα τα σπίτια. Μπορεί η υδροδότηση να είχε αποκατασταθεί αλλά οι φλόγες είχαν λιώσει όλες τις βρύσες. Αναγκαστικά τηλεφώνησα στην Πολιτική Προστασία ώστε να κινηθούν οι διαδικασίες και να μην πλημμυρίσουν τα σπίτια των ανθρώπων».
Η πυρκαγιά στην Κινέτα
Η εθελοντική – διασωστική ομάδα αντιμετώπισης καταστροφών με έδρα τον Δήμο Νεάπολης – Συκεών βρέθηκε στην Κινέτα την Τρίτη το βράδυ στις 11.30. Η πυρκαγιά έκαιγε από το πρωί της Δευτέρας. O πρόεδρος της Στέλιος Βαϊερλής θυμάται τις διαπραγματεύσεις του Δήμου για να μην πληρώσει το πυροσβεστικό όχημα διόδια κατά την κάθοδο του στην Αθήνα. Η πρώτη εικόνα όμως είναι αυτή της έλλειψης οργάνωσης. «Εκτός από την Πυροσβεστική Υπηρεσία όλοι οι άλλοι ήταν άφαντοι. Θα έπρεπε κάποιος να μας υποδεχτεί, κάποιος να μας πει που να πάμε. Δεν υπήρχε κανένας. Αν δεν γνώριζα τις συχνότητες του Πυροσβεστικού Σώματος και δεν μπορούσα να μιλήσω στον ασύρματο δεν θα ξέραμε πού να πάμε. Διάφορες ομάδες πήγαιναν δεξιά και αριστερά. Η κατάσταση ήταν ανεξέλεγκτη. Κανένας δεν είχε το γενικό πρόσταγμα» επισημαίνει ο κ. Βαϊερλής.
Τελικά μετά τις απαραίτητες συνεννοήσεις οι εθελοντές από το Δήμο Νεάπολη – Συκεών κατευθύνονται προς το κοιμητήριο στην περιοχή των Αγίων Θεοδώρων. Το έργο τους τιτάνιο. «Ήταν σαν έχεις ένα ολόκληρο Σέιχ Σου να καπνίζει. Για τέτοια έκταση μιλάμε. Παντού ήθελε νερό. Παντού ήθελε τσάπες. Παντού ήθελε χέρια. Όλοι λείπανε εκτός από τους πυροσβέστες που ήταν άυπνοι 48 ώρες» θυμάται ο κ. Βαϊερλής. «Εκεί τελικά ξεκινήσαμε να απλώνουμε σωλήνες για να δώσουμε νερό στα πυροσβεστικά που επιχειρούσαν στα σημεία. Απλώσαμε χιλιόμετρα σωληνώσεων και όπου μπορούσαμε σβήναμε και μικρές εστίες».
Εικοσιτέσσερις ώρες μετά η ομάδα αποφασίζει να αποχωρήσει από την Κινέτα εξαιτίας της καταπόνησης των μελών της. Όταν δεν μπορείς να βοηθήσεις φεύγεις. Το βράδυ κοιμήθηκαν σε έναν παράδρομο στην Κινέτα κυριολεκτικά στον δρόμο. Φεύγουν με παράπονο όπως λέει ο κ. Βαϊερλής: Ντρεπόμουνα που έβλεπα τόσο κόσμο άυπνο για τόσες μέρες. θα μπορούσαν να είχαν επιτάξει ένα ξενοδοχείο, από αυτά που ήταν κλειστά. Τόσες ώρες στην Κινέτα κανένας δεν μας πρόσφερε ένα ποτήρι νερό. Η αδιαφορία των κατοίκων που δεν είχαν πληγεί θα μου μείνει. Δεν μας έδωσαν τίποτα. Αυτό καταλαβαίνει ο εθελοντής. Όταν ο κόσμος και ο πολίτης είναι δίπλα του τον κερδίζει. Και στην Κινέτα δεν έγινε».
