Για μια βιώσιμη πόλη

Λέξεις: Λεωνίδας Τραμπούκης, Ελένη Πεταλωτή

Τον Αύγουστο του 2007 εγκαινιάστηκε το πρόγραμμα «The Public Plaza Initiative» από τον τομέα μεταφορών του δήμου της Νέας Υόρκης, στο πλαίσο του προγράμματος PlaNYC 2030 με στόχο να γίνει η Νέα Υόρκη πιο βιώσιμη πόλη και να τροφοδοτείται κατά 50% από ανακυκλώσιμες πηγές ενέργειας… Έτσι στη Νέα Υόρκη δημιουργήθηκε ένας διαφορετικός δημόσιος χώρος. Γιατί όχι κι εδώ;

Στο DUMBO του Brooklyn ένας εγκαταλελειμμένος υπαίθριος χώρος στάθμευσης έγινε σημείο συνάντησης για μεσημεριανό διάλειμα. Στην περιοχή meetpacking ένα νεκρό τρίγωνο στο κέντρο μιας πολυσύχναστης διασταύρωσης είναι σήμερα μια όαση στη μέση του πανικού. Σειρές από υπερμεγέθεις γλάστες οριοθετούν και προστατεύουν το χώρο που σφύζει από ζωή κάθε στιγμή της ημέρας και του χρόνου.

Κατά μήκος της Broadway, μία λωρίδα κυκλοφορίας αντικαταστάθηκε με ποδηλατόδρομο ανάμεσα στο πεζοδρόμιο και μία ζώνη τραπεζοκαθισμάτων δημόσιας χρήσης. [στην αρχή φαινόταν περίεργο, ποιός θα καθίσει σε μία λωρίδα στη μέση του δρόμου και γιατί; δεν είναι όμως μόνο για τους πεζούς – είναι ένα πολύ απότελεσματικό τέχνασμα για να να μειωθεί η κίνηση στους δρόμους, να εξοικειωθούν οι οδηγοί με τους πεζούς και τους νέους κανόνες οδικής συμπεριφοράς που από εδώ και στο εξής θα κυριαρχούν στην πόλη, εξηγεί η Janette Sadik Kahn, υπεύθυνη του προγράμματος.]

..Κάθε πόλη έχει ανάγκη από περισσότερους δημόσιους χώρους χαλάρωσης και αναψυχής. Χώρους αυθόρμητους και σημεία αναπάντεχα που θα αποκτήσουν τη δική τους ταυτότητα και πατίνα μέσα από τη χρήση. Τα pop up parks ή pocket parks, όπως αποκαλούνται,[δεν είναι σχεδιασμένα με την έννοια του design – χαλίκι, πατημένο χώμα ή και τίποτα, τυπικά και απλά καθίσματα, πολύ και εύκολο πράσινο, τίποτα το εξεζητημένο] είναι σχεδιασμένα για να αλλάξουν την καθημερινότητα και τη νοοτροπία των κατοίκων υποσυνείδητα. [απλά τα βρίσκεις στο δρόμο σου, στέκεσαι λίγο, πιάνεις συζήτηση, χαζεύεις, παρατηρείς το περιβάλλον, τα κτίρια γύρω και συνεχίζεις..]

Ο Julio Radesca de Carvalho είναι industrial designer απο τη Βραζιλία που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη εδώ και λίγο καιρό [βρισκόμαστε στο Chelsea Market και συζητάμε για την πόλη, πόσο επωφελείται από παρόμοιες πρωτοβουλίες]. Σχολιάζει οτι είναι πολύ σημαντικό πώς οι ιδιώτες και οι επιχειρήσεις ενισχύουν αυτές τις πρωτοβουλίες, γιατί προφανώς επωφελούνται οικονομικά αλλά και κοινωνικά [στο Sao Paulo, όπως και στην Ελλάδα, όπως παρατήρησε και ο ίδιος, τα πράγματα δεν κινούνται με τους ίδους ρυθμούς όσο αφορά το δημόσιο χώρο, γιατί λείπει η ιδιωτική πρωτοβουλία.

Στην πόλη Santos, τη γενέτειρα του Pele, μπορείς να επιλέξεις και να «υιοθετήσεις» μια αντίστοιχη γωνιά στην πόλη. Με μια μικρή χορηγία γίνεσαι, όχι ιδιοκτήτης, αλλά designer για μιά στιγμή μπορείς να σχεδιάσεις και να υλοποιήσεις το δικό σου pocket park.] Κάτι που στον Julio έκανε εντύπωση ως industrial designer, και θεωρεί πως σχετίζεται με την παραπάνω συζήτηση του αυθόρμητου δημόσιου χώρου, είναι ο τρόπος που οι ιδιώτες απαντούν σε αυτή τη γενναιοδωρία της πόλης [ή ταυτόχρονα προκαλούν και απαιτούν αυτή τη γενναιοδωρία] παραχωρώντας χώρο μπροστά από τις επιχειρήσεις προς δημόσια χρήση. «Θα βγάλουν ένα παγκάκι, τρεις καρέκλες, ένα τραπέζι και δε χρειάζεται να είσαι πελάτης, μπορείς να πάρεις κάτι από απέναντι, ή απλά να κάτσεις εκεί για λιγο.. θα μπορούσαν να το έχουν προς αποκλειστική χρήση. Περνάει απαρατήρητο, αλλά είναι αν το σκεφτείς πολύ όμορφο, δίνει χαρακτήρα στη γειτονιά και πάλι δε κοστίζει τίποτα..»

Είναι η άλλη εκδοχή για μια βιώσιμη πολη, και δουλεύει!