Τα φώτα άναψαν 80 χρόνια πριν

του Κυριάκου Ποζρικίδη

“Ανοίξτε τις πύλες να γνωρίσει ο κόσμος την έκθεση διότι αν δεν την γνωρίσει πως θα την αγαπήσει;” ακούστηκε η φωνή του Νικολάου Γερμανού προς τους συνεργάτες του το απόγευμα της 3ης Οκτωβρίου 1926. Ο κόσμος διστακτικός, ταλαιπωρημένος, φτωχός ήθελε πολύ να δει, να γνωρίσει το καινούργιο, όμως αναρωτιόταν θα άξιζε το κόστος; Εκείνο το πρωί ο Μητροπολίτης Γεννάδιος που είχε ευλογήσει την απελευθέρωση της πύλης στον Άγιο Μηνά 14 χρόνια πριν, ευλόγησε και την πρώτη έκθεση στο πεδίο του Άρεως, στο χώρο που προσωρινά παραχώρησε ο στρατηγός Οθωναίος στους ανθρώπους της ΔΕΘ. Τα φώτα άναψαν, ο κόσμος μπήκε και ήταν η πρώτη φορά που μετά τη μεγάλη πυρκαγιά 9 χρόνια πριν, είχε τόσο πολύ φως η πόλη. Ακόμα και οι έλληνες πρόσφυγες που ήρθαν Τούρκοι στην Ελλάδα 4 χρόνια πριν, δε θυμόντουσαν ούτε τη Σμύρνη τόσο φωτεινή, παρά το φως της νοσταλγίας που είχαν στην ψυχή τους.

Εκείνες οι μέρες του ’26 έμειναν σαν οι πιο γιορτινές της πόλης και οι έμποροι έκαναν δουλειές και οι αντιπρόσωποι βρήκαν αγορές νέες, και οι νέοι διασκέδαζαν στα καμπαρέ της έκθεσης και είδαν θεάματα εντυπωσιακά και το συζητούσαν στις παρέες τους και έτσι από τον έναν στον άλλον η ΔΕΘ έγινε θρύλος και τα νέα έφθασαν και στην πρωτεύουσα και άλλοι χάρηκαν και άλλοι λυπήθηκαν γιατί ο δεύτερος έγινε πρώτος και η έκθεση μετά τους μαθηματικούς κατέρριψε με τον τρόπο της το παράδοξο του Ζήνωνα και νίκησε το λαγό της Αθήνας και ο θρύλος θέριεψε και χώρες που τις ακούγαμε σαν παραμύθια άρχισαν να συμμετέχουν στη ΔΕΘ και νέα θεάματα, πολλές καινοτομίες, σαν μαγικά φαινόντουσαν στον κόσμο που ταξίδευε με τις μέρες για να δει, να μορφωθεί, να κάνει δουλειές και να διασκεδάσει. Και για 10 χρόνια παρά το κραχ του ‘29, παρά την κρίση, παρά τις επιδημίες, η ΔΕΘ δυνάμωνε και στην 11η περίοδό της ήρθε η μπότα και πάτησε την Ευρώπη και μετά και την Ελλάδα και την περήφανη ΔΕΘ, που τους έφταιγε και φεύγοντας ηττημένοι το ’44 την τίναξαν στον αέρα, αλλά μόνο τα κτίριά της, γιατί η ψυχή της έμεινε ανέπαφη, σε κώμα για άλλα 10 χρόνια, όμως ανέπαφη και όταν το ’51 η καρδιά της άρχισε να χτυπά ξανά η χαρά ήταν διπλή, γιατί ξύπνησε το καμάρι μας που το είχανε ξεγραμμένο και ξανά εμπόριο και δουλειές και κυρίως καινοτομίες και καινούργια πράγματα και ραδιόφωνο και τηλεόραση και φεστιβάλ τραγουδιού και φεστιβάλ κινηματογράφου και Παλαί Ντε Σπορ και Πύργος και υπερηφάνεια και καμάρι.

Και στην πόλη των 300.000, οι επισκέπτες της ΔΕΘ ξεπέρασαν το 1,5 εκ. και ο κόσμος κοιμόταν στα νοσοκομεία, στα κρουαζιερόπλοια, στα πάρκα, στους δρόμους. Μετά οι κλαδικές εκθέσεις έκλεψαν λίγο από τη δόξα της σαν τα παιδιά του νοικοκύρη έμπορου που έφτιαξε τη ζωή του και τα παιδιά του μορφώθηκαν και πήραν διδακτορικό. Και ο πατέρας χαίρεται για τα παιδιά του παρά το ότι αυτά τον ξεπέρασαν. Και ήρθε και το Καστελλόριζο και ομίχλη έπεσε στην αγορά και η ΔΕΘ σκοτείνιασε και αυτή όμως τι και αν θάμπωσε λίγο, τα τελευταία χρόνια και αφού συγκολλήθηκαν τα κομμάτια της σε ένα ασημικό, πήραμε νερό και ξύδι και τρίβουμε, γιατί η συνταγή είναι γνωστή από τους παππούδες της ΔΕΘ και βάλθηκε όλη η πόλη να το κάνει λαμπρό και πάλι.

*Ο Κυριάκος Ποζρικίδης είναι διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΘ-Helexpo.