Το νέο μουσείο των Χανίων και η συλλογή της οικογένειας Μητσοτάκη

Τα λαμπερά ρεπορτάζ των καναλιών και κάποιων site τις τελευταίες μέρες, έδειξαν τα εγκαίνια του Νέου Αρχαιολογικού μουσείου των Χανίων.

Μαζί και την έκθεση της περίφημης συλλογής Κωνσταντίνου και Μαρίκας Μητσοτάκη, όπου ως ιδιοκτήτης της συλλογής εμφανίζεται πλάι στα ονόματα των γονιών του και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. 

Μια συλλογή που όπως μας πληροφορεί με ένδοξο τρόπο το liberal.gr αποτελείται από 1062 αντικείμενα της συλλογής χρονολογούνται από το τέλος της 4ης χιλιετίας πριν από τη χρονολογία μας, μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. Το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από την Κρήτη. 

Μια συλλογή που η προέλευση της έχει αποτελέσει στο παρελθόν ζήτημα γέννησης πολλών ερωτημάτων και αρθογραφίας από τη δεκαετία του εβδομήντα. 

Στα Χανιά, σε αυτά τα ιδιωτικά-εγκαίνια ενός δημόσιου μουσείου, αφού τα επίσημα θα γίνουν το καλοκαίρι, υπήρξε μια τεράστια παράλειψη.

Η παντελής έλλειψη αναφοράς στο πρόσωπο της Μαρίας Βλαζάκη, της γυναίκας που οραματίστηκε και έδωσε τη μάχη επί 25 χρόνια για τη δημιουργία του.

Η αρχαιολόγος Μαρία Βλαζάκη, προϊσταμένη της εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων και μετέπειτα γ.γραμματέας του ΥΠΠΟ, είναι το πρόσωπο που βρήκε το οικόπεδο, φρόντισε για την παραχώρηση του, έδωσε μάχες να μη γίνει γήπεδο, βρήκε τα χρήματα για τη μελέτη, έκανε τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, φρόντισε να βρεθούν συμπληρωματικά χρήματα όταν η σημερινή υπουργός Πολιτισμού αφαίρεσε χρήματα από τον προϋπολογισμό του και τα κατεύθυνε αλλού, ευθύνεται για τα ευρήματα των ανασκαφών που βρέθηκαν στις δικές της έρευνες και αποτελούν την περιουσία του. 

Σε αυτό το πρόσωπο λοιπόν δεν εστάλη ούτε μια πρόσκληση για να δει ολοκληρωμένο ένα όραμα ζωής.  

Η πρόεδρος των Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, εξήγησε με ανάρτηση της σχετικά με το νέο μουσείο: 

”FACT 1: Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, που ανοίγει σήμερα τις πόρτες του, ήταν ένα αίτημα χρόνων και από τους αρχαιολόγους και από την τοπική κοινωνία και ήταν και αναγκαίο. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν έρθει στο φως πολύ σημαντικά πράγματα, που αλλάζουν τις γνώσεις μας για την αρχαιολογία της περιοχής. Αρκεί να σας πω ότι όλα τα εγχειρίδια μέχρι πριν λίγα χρόνια έγραφαν ότι στη δυτική Κρήτη δεν υπήρχε μινωικό ανάκτορο και ότι οριακά στα Χανιά δεν ζούσαν μινωίτες. Τα τελευταία χρόνια ανασκάπτεται συστηματικά μινωικό ανακτορικό συγκρότημα μέσα στην παλιά πόλη των Χανίων! Το παλιό Μουσείο στην οδό Χάληδων παρότι ήταν πανέμορφο, ήταν πολύ μικρό για να χωρέσει τα ευρήματα του νομού. Το νέο αρχαιολογικό Μουσείο προσφέρει αυτή τη δυνατότητα, και θα αλλάξει και τον αρχαιολογικό χάρτη πλέον.

Μιλάμε για 3.500 εκθέματα, συν τα ψηφιακά μέσα και το εποπτικό υλικό, και εμβαδόν 6000 τμ. Το Μουσείο ξεκίνησε να σχεδιάζεται πολλά χρόνια πριν, χρηματοδοτήθηκε με 3,3 εκ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, δούλεψαν για αυτό πάρα πολλοί συνάδελφοι και πέρασαν πολλοί Υπουργοί και κυβερνήσεις.

FACT 2: Η επονομαζόμενη “Συλλογή Μητσοτάκη” είναι ολόκληρη προϊόν αγοράς από αρχαιοκάπηλους. Όχι αρχαιοκάπηλους ράντομ (βρήκα κάτι τυχαία στο χωράφι μου), αλλά από αυτούς που ανοίγουν τάφους για να βρουν και να πουλήσουν.

Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα από τάφο στα Αστερούσια, όπου η λαθρανασκαφή έγινε το 1979 και 1980, ενώ το ίδιο διάστημα έσκαβε και η Αρχαιολογική Υπηρεσία στο ίδιο σημείο, όπως έχει αποκαλύψει ο αρχαιολόγος Α. Βασιλάκης (καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για θράσος των αρχαιοκάπηλων, έτσι;).

 Η συζήτηση για το αν οι αγοραστές προϊόντων αρχαιοκαπηλίας είναι τύποι που “σώζουν τα αντικείμενα από το να πουληθούν στο εξωτερικό” ή απλοί κλεπταποδόχοι που ευνοούν την ύπαρξη αρχαιοκαπήλων έχει λήξει διεθνώς: είναι σκέτοι κλεπταποδόχοι. Πόσο μάλλον αν πρόκειται για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, που ήταν βουλευτής και πολιτικός επί δεκαετίες, άρα είχε γνώση των νόμων και ήξερε ότι τον αρχαιοκάπηλο έπρεπε να τον πάει στο Τμήμα και όχι να τον πληρώσει ή να του κάνει πλάτες.

  Παρότι όλα αυτά αποδείχτηκαν περίτρανα και τεκμηριώθηκαν, η κυβέρνηση Α. Παπανδρέου, για πολιτικούς λόγους αποφάσισε να μη διώξει τον πολιτικό της αντίπαλο για αρχαιοκαπηλία, αλλά να του επιτρέψει να δωρίσει τη “συλλογή” του και αυτή να εκτεθεί στη γενέτειρά του, τα Χανιά. 

Πολιτικές αβροφροσύνες στα ανώτερα κλιμάκια, αλλά ο λαός δεν τα χάφτει αυτά και προφανώς ο Μητσοτάκης απέκτησε ένα ακόμη προσωνύμιο (πλάι στο αποστάτης και το γκαντέμης), το αρχαιοκάπηλος. Και δικαίως.

  Η Συλλογή Μητσοτάκη είχε εκτεθεί στο παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο και εκτίθεται και στο νέο, ολόκληρη -το λάθος δεν είναι που εκτίθεται, το λάθος είναι που ονομάζεται “συλλογή Μητσοτάκη,” ενώ θα έπρεπε να ονομάζεται “κατασχεθέντα εις χείρας αποδέκτη προϊόντων αρχαιοκαπηλίας”. Όταν την δείτε, θα πάθει η καρδιά σας, όπως έπαθε και η δικιά μου όταν είδα τη μισή…

ΚΑΤΟΠΙΝ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ, θέλετε να μου πείτε ποιος αδιανόητος επικοινωνιακός εγκέφαλος σκέφτηκε ότι, στο πλαίσιο γλειψίματος στον νυν Πρωθυπουργό, καλό θα ήταν η είδηση για ένα μουσείο με 3500 εκθέματα να βγαίνει ως “εκτίθεται ολόκληρη η Συλλογή Μητσοτάκη” αντί για το “ανοίγει το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων”;

  Θέλετε να μου πείτε ποιος ΠΑΝΕΞΥΠΝΟΣ ΝΟΥΣ σκέφτηκε ότι ο Κυριάκος, που τότε που ο πατέρας του πλήρωνε προϊόντα αρχαιοκαπηλίας ήταν ανήλικος και αργότερα μη ανακατεμένος από την πολιτική, ΑΝΤΙ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΣΕΙ να μην μπλέξει το όνομά του με αυτή την βρώμικη ιστορία, ΦΡΟΝΤΙΣΕ ΝΑ ΜΙΛΟΥΝ ΠΑΝΤΟΥ ΓΙΑ “Συλλογή Κωνσταντίνου, Μαρίκας και Κυριάκου Μητσοτάκη”;

Με αποτέλεσμα βέβαια από χτες να νομίζει ο κόσμος ότι τα 3 εκ. δόθηκαν στο Μουσείο για να στεγαστεί η Συλλογή Μητσοτάκη (ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ!) ή ότι το Μουσείο φτιάχτηκε για την οικογένεια Μητσοτάκη (ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ!). Αυτό που ισχύει είναι ότι ως τώρα δεν είχαμε στοιχεία να συνδέσουμε τον Κυριάκο Μητσοτάκη με την αρχαιοκαπηλία της οικογένειάς του, αλλά να που ο ίδιος μόνος του μας ζητάει να τον ταυτίσουμε. Κύριε Πρωθυπουργέ, όπως επιθυμείτε! (Και γλείψιμο στον Πρωθυπουργό και αρχαιότητες και επικοινωνιακό φιάσκο, μου μυρίζει σχεδιασμός της άμισθης συμβούλου και της Υπουργού που χρυσάφι πιάνουν και κάρβουνο γίνεται. Από την πρώτη φοβερή “επιτυχίας” με το δανεισμό των μαρμάρων του Παρθενώνα, το καλοκαίρι του 2019, που μετά έτρεχαν να το μαζέψουν, μέχρι το Μουσείο Χανίων τώρα, μιλάμε για επικοινωνιακούς κολοσσούς της αποτυχίας, όχι παίξε γέλασε. Μπράβο, όχι μπράβο).”

Σύμφωνα με δημοσίευμα του candiadoc:

“Το 1979-1980 έγινε μεγάλη αρχαιοκαπηλία στο προανακτορικό νεκροταφείο (3000-1800 π.Χ.) της Μονής Οδηγήτριας στα Αστερούσια. Η υπηρεσία ξεκίνησε ανασκαφή μετά την αρχική σύληση, αλλά τη διέκοψε λόγω χειμώνα. Η λαθρανασκαφή επαναλήφθηκε το χειμώνα και την άνοιξη του 1980. Τον Ιούλιο επαναλήφθηκε η ανασκαφή. Τα αρχαία της αρχαιοκαπηλίας κατέληξαν στη Συλλογή του Μητσοτάκη στα Χανιά. Αργότερα «δωρίστηκαν» στο Μουσείο Χανίων. Στην εικόνα ο τάφος μετά τη λαθρανασκαφή.

Την προέλευση των αρχαίων επιβεβαίωσαν επίσημα οι αρχαιοκάπηλοι-συλλέκτες το 1993. Ο φάκελος της υπόθεσης αρχειοθετήθηκε στο Εφετείο Χανίων το 1993.

Μάλιστα στο βιβλίο του Ανδρέα Αποστολίδη «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο Αρχαιοτήτων», Άγρα 2005, σ. 234-235, επιβεβαιώνεται ότι ο κ. Βασιλάκης ήταν ο πρώτος που κατήγγειλε, και μάλιστα σε επίσημο έγγραφο, από το 1991 (με κυβέρνηση Μητσοτάκη) ότι τα αρχαία του τότε πρωθυπουργού προέρχονταν από απαρχαιοκαπηλία.

Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:

“1. Επιστολή Ντόλλης Γουλανδρή, 17-5-1991

«Ντόλλη Γουλανδρή

Κύριο Χ. Κριτζά, Έφορο των Αρχαιοτήτων Διευθυντή Μουσείου Ηρακλείου

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης προγραμματίζει το φθινόπωρο 1992 έκθεση της Συλλογής Κ. & Μ. Μητσοτάκη. Επειδή μεγάλος αριθμός των αντικειμένων της Συλλογής προέρχεται από το τάφο της Οδηγήτριας, η Οργανωτική Επιτροπή διατύπωσε την ευχή να συνεκτεθούν και όσα αντικείμενα προέρχονται από τον ίδιο τάφο και βρίσκονται στο Μουσείο Ηρακλείου. Θα παρακαλούσα να μας γνωρίσετε, αν συμφωνείτε, προκειμένου να προβούμε στις σύννομες ενέργειες για την πραγματοποίηση της εν λόγω έκθεσης.

Επειδή τα αντικείμενα του Μουσείου Ηρακλείου δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί και δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό τους, σε περίπτωση που αποδέχεσθε την πρόταση, παρακαλούμε να μας αποστείλετε σύντομο κατάλογο. Είναι αυτονόητο ότι τα λήμματα θα γραφούν απο τον ανασκαφέα ή τον υπεύθυνο για τη δημοσίευση του τάφου.

Με εκτίμηση Ντόλλη Γουλανδρή»

2. Επιστολή Αντώνη Βασιλάκη

Από τον αρχαιολόγο που ανέσκαψε τον τάφο της Οδηγητρίας και τον έκλεψαν –και σύμφωνα με τον μείζονα αρχαιολογικό νόμο του ελληνικού κράτους του 1834, οτι οι αρχαιότητες στην Ελλάδα αποτελούν κρατική ιδιοκτησία, έκλεψαν το ελληνικό κράτος, η απάντηση ήταν:

«Τον ακριβή αριθμό των αντικειμένων από την Οδηγήτρια που εχουν περιέλθει στη Συλλογή πρέπει εμείς να τον πληροφορηθούμε, αντι να διαρωτώνται ποιος είναι ο ακριβής αριθμός των αντικειμένων από την ίδια θέση που βρισκονται στο Μουσειο Ηρακλείου. Ακόμη διαρωτώμαι μήπως η Εφορεία Αρχαιοτήτων αντί να απαντήσει απευθείας πρέπει να παραπέμψει το θέμα στην Κεντρική Υπηρεσία […] γιατί τα αντικείμενα που βρίσκονται στη Συλλογή είναι προϊόν λαθρανασκαφής και αρχαιοκαπηλίας στο ταφικό συγκρότημα, που έγιναν στο διάστημα Νοέμβριος 1979-Μαιος 1980, αλλά ίσως και πριν».

Αντώνιος Βασιλάκης, Αρχαιολόγος με βαθμό Α΄”

Η κ. Βλαζάκη, όπως κι εγώ, σημειώνει τώρα ο κ. Βασιλάκης, ήμασταν μέλη της επιτροπής που πήγε στα Χανιά μετά την αλλαγή της κυβέρνησης το 1993 (πήγαμε τον Γενάρη του 1994). Και στη βίλα της οικογένειας Μητσοτάκη, στο Ακρωτήρι, ανοίξαμε τα κιβώτια με τα συσκευασμένα αρχαία από την έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή.

 Με εντολή της Μελίνας Μερκούρη, που είχε αναλάβει και πάλι υπουργός Πολιτισμού για μικρό διάστημα, μέχρι τον θάνατό της, και του Γενικού Γραμματέα ΥΠΠΟ το άνοιγμα των κιβωτίων έπρεπε να γίνει, όπως και έγινε, από επιτροπή. 

Τότε απέδειξα οριστικά και με αδιάσειστα στοιχεία την αρχαιοκαπηλική προέλευση πολλών αρχαίων της Συλλογής. Υπήρχαν κάποιοι που πίστευαν ότι εγώ έπραττα πολιτικά και όχι επιστημονικά και υπηρεσιακά, όπως είχα υποχρέωση από το νόμο ως δημόσιος λειτουργός και ως ανασκαφέας.

Εκείνη την εποχή μετά το σάλο που ξέσπασε ο κ. Μητσοτάκης αναγκάστηκε να δωρίσει τη συλλογή του στο κράτος, κρατώντας 27 στοιχεία μόνο για να διατηρήσει την άδεια του συλλογέα, λέγοντας: 

”Τη συλλογή αυτή τη δημιουργήσαμε η γυναίκα μου και εγώ, με αγάπη, με φροντίδα, αλλά και με κόπο και με θυσίες. Δεν μπορώ να αποκρύψω ότι μας στοίχισε η συλλογή και πολλές πικρίες, γιατί δεχθήκαμε τελείως αδικαιολόγητες επιθέσεις, αλλά κλείνει αυτή η δυσάρεστη σελίδα της ελληνικής πολιτικής ζωής”.

Και ξεκίνησε ένας αγώνας εξόντωσης της σπουδαίας αρχαιολόγου Μαρίας Βλαζάκη, στην οποία χρωστάμε εν πολλοίς και το έργο του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου των Χανίων που εγκαινιάστηκε εσπευσμένα χωρίς καμία αναφορά στο όνομα της. 

Άλλωστε είναι γνωστή και η ιστορία της προσπάθειας σπίλωσης της με την υπόθεση της ταινίας Jocer που ανάγκασε τη Ντόρα Μπακογιάννη και τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο να ζητήσουν συγνώμη. 

Στα πρόσφατα εγκαίνια που έριξαν βάρος όχι στο μουσείο αλλά στη συλλογή της οποίας μέρος μόνο παρουσιάζεται, ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε μια φράση που χρησιμοποιούσε ο πατέρας του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης προφανώς ως φόρο τιμής στη μνήμη του.

Και γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε pic.twitter.com/LP7gEOhrEX

— Ιερώνυμος boss (@JeronymoBoss2) April 16, 2022

Ας θυμηθούμε όσα αφορούν τη συλλογή από το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Φωτεινής Λαμπρίδη:

«Για όσους δεν θυμούνται, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, είχε πάρει άδεια συλλογέα και διατηρούσε τη συλλογή του στην οικεία του στα Χανιά. Όταν έγινε πρωθυπουργός, το Μουσείο Γουλανδρή, αποφάσισε να κάνει έκθεση με τα αντικείμενα τα προερχόμενα από τη συλλογή του. Η Οργανωτική Επιτροπή όμως που είχε συστηθεί για την διοργάνωση της έκθεσης, έστειλε μία επιστολή στο Μουσείο Ηρακλείου, η οποία στάθηκε μοιραία.

Ζητούσε από το Μουσείο να παραχωρήσει αρχαιότητες από τάφο στη Μεσαρά για να εκτεθούν πλάι σε εκείνες της συλλογής Μητσοτάκη η οποία περιλάμβανε κι εκείνη κομμάτια από τον ίδιο χώρο. Έτσι ανακαλύπτει ο τύπος το σκάνδαλο, μάλιστα το Ποντίκι κάνει ειδικό αφιέρωμα στις αποκαλύψεις. Τι είχε συμβεί; Η εφορεία είχε κάνει ανασκαφή στη Μεσαρά, και διέκοψε λόγω κακών καιρικών συνθηκών του χειμώνα. Όταν επέστρεψε, ανακάλυψε πως ευρήματα από τον τάφο είχαν κλαπεί.

Γίνεται η έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή λοιπόν χωρίς να παραχωρήσει αντικείμενα το μουσείο Ηράκλειου και λίγο αργότερα έρχεται το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το οποίο συστήνει επιτροπή για να διερευνήσει αν όντως η συλλογή Μητσοτάκη περιλαμβάνει αρχαία από τον τάφο της Μεσαράς. Η επιτροπή βρίσκει τα αποδεικτικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων ήταν μια χρυσή ταινία, η οποία ήταν η μισή στο μουσείο και υπόλοιπό της στη συλλογή Μητσοτάκη.

Ένα από τα μέλη της επιτροπής εκείνης, ως μέλος της εφορείας Χανίων, ήταν (μαντέψτε ποια!), η σημερινή γγ του υπουργείου Μαρία Βλαζάκη… Η εργασία αυτή της επιτροπής, ανάγκασε τον Κ.Μητσοτάκη να δωρίσει τη συλλογή του στο κράτος, κρατώντας 27 στοιχεία μόνο για να διατηρήσει την άδεια του συλλογέα

Η εργασία αυτή της επιτροπής, ανάγκασε τον Κ.Μητσοτάκη να δωρίσει τη συλλογή του στο κράτος, κρατώντας 27 στοιχεία μόνο για να διατηρήσει την άδεια του συλλογέα. Έβαλε και όρους που έγιναν δεκτοί, όπως να εκτεθούν σε ιδιαίτερο χώρο του μουσείου Χανίων και να υπάρχει επιγραφή με το όνομα του. Η συλλογή του είναι στο όνομα του ίδιου, της συζύγου του Μαρίκας και του γιου του Κυριάκου. Στα εγκαίνια μάλιστα, παρευρέθηκαν, τρεις υπουργοί πολιτισμού κι ένας πρώην πρωθυπουργός.

Ο Κ. Μητσοτάκης, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Θ. Πάγκαλος και ο Εύαγ. Βενιζέλος που μόλις είχε αναλάβει το υπουργείο. Ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε «Θέλω να εκφράσω τη χαρά μου, γιατί η συλλογή μας γίνεται κτήμα του λαού των Χανίων και της Κρήτης. Τη συλλογή αυτή τη δημιουργήσαμε η γυναίκα μου και εγώ με αγάπη και θυσίες, αλλά και με κόπο και θυσίες. Δεν μπορώ να αποκρύψω ότι μας στοίχισε η συλλογή και πολλές πικρίες, γιατί δεχτήκαμε τελείως αδικαιολόγητες επιθέσεις, αλλά κλείνει αυτή η δυσάρεστη σελίδα της ελληνικής πολιτικής ζωής.»

Η συλλογή περιλαμβάνει 1.062 αρχαία αντικείμενα, τα οποία χρονολογούνται από το τέλος της 4ης χιλιετίας π.Χ. μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. Το μεγαλύτερο μέρος της προέρχεται από την Κρήτη και έχει εξακριβωθεί ότι πολλά από τα αντικείμενα προέρχονται από λαθρανασκαφές του 1979 – 1980 στην περιοχή της Μονής Οδηγήτριας».

Οι όροι της “δωρεάς”:

Να εκτεθεί η συλλογή σε ιδιαίτερο χώρο του μουσείου Χανίων και να υπάρχει επιγραφή με το όνομα του. Το υπ. Πολιτισμού δαπάνησε τότε 40 εκατ. δρχ. για τη διαμόρφωση της πτέρυγας που φιλοξενεί πολλά από 1.062 αντικείμενα της συλλογής (από 4ος αιωνας πΧ – 3ο αιώνα μ.Χ).

«Θέλω να εκφράσω τη χαρά μου γιατί έτσι η συλλογή μας γίνεται κτήμα του λαού των Χανίων και της Κρήτης στην πολιτιστική κληρονομιά που του ανήκει. Τη συλλογή αυτή τη δημιουργήσαμε με αγάπη, με φροντίδα, αλλά και με κόπο και με θυσίες», είπε τότε ο Κων. Μητσοτάκης και συνέχισε: «Δεν μπορώ να αποκρύψω ότι μας στοίχισε η συλλογή και πολλές πικρίες, γιατί δεχθήκαμε τελείως αδικαιολόγητες επιθέσεις, αλλά κλείνει αυτή η δυσάρεστη σελίδα της ελληνικής πολιτικής ζωής».

Τα εγκαίνια έκανε ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, ενώ το «παρών» έδωσαν και ο τέως υπουργός Πολιτισμού, Θεόδωρος Πάγκαλος, αρκετοί βουλευτές της Κρήτης.

Σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο του 2002, που γενική γραμματέας του ήταν από τον Μάρτιο 1999 έως τον Μάρτιο 2004 η Λίνα Μενδώνη, σημερινή υπουργός Πολιτισμού που παραβρέθηκε προχθές στα άτυπα εγκαίνια ξεναγώντας τον ΠΘ, οι συλλέκτες δύναται να διατηρούν συλλογές αντικειμένων. Συγκεκριμένα: 

1.Ο νόμιμος κάτοχος ή κύριος κινητών αρχαίων, καθώς και ο κύριος νεότερων κινητών μνημείων που συνθέτουν ενιαίο σύνολο ή ενιαία σύνολα από καλλιτεχνική, ιστορική ή επιστημονική άποψη, μπορεί να αναγνωρίζεται ως συλλέκτης ύστερα από αίτησή του με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου. Η σχετική πράξη εκδίδεται μέσα σε εύλογο χρόνο. Η απόφαση εκδίδεται μετά από εκτίμηση του χαρακτήρα και της σημασίας της συλλογής και εφόσον ο αιτών παρέχει εγγυήσεις για την προστασία και τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών φύλαξης και διατήρησης των αντικειμένων της συλλογής, καθώς και για την τήρηση των λοιπών υποχρεώσεων του συλλέκτη. Τις εγγυήσεις αυτές δεν παρέχει ο αιτών ιδίως αν έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για κακούργημα ή παράβαση της νομοθεσίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ή για πλαστογραφία, δωροδοκία, κλοπή, υπεξαίρεση ή αποδοχή προϊόντων εγκλήματος. Τ ο κώλυμα υπάρχει και για όσο χρόνο εκκρεμεί η ποινική δίωξη για μια από τις παραπάνω πράξεις. Η αίτηση μπορεί επίσης να απορριφθεί αν διατάχθηκε η αναστολή εκτέλεσης της ποινής που επιβλήθηκε για μια από τις παραπάνω πράξεις ή αν η ποινική δίωξη για μια από τις πράξεις αυτές έπαυσε οριστικά λόγω παραγραφής. Αν ο αιτών είναι νομικό πρόσωπο το κώλυμα πρέπει να μην συντρέχει στα πρόσωπα που ασκούν τη διοίκησή τους. 2.Φυσικό πρόσωπο του οποίου το επάγγελμα σχετίζεται ή σχετιζόταν με την προστασία μνημείων ή είναι αρχαιοπώλης ή έμπορος νεότερων μνημείων ή υπάλληλος ή συνεργάτης φυσικών ή νομικών προσώπων που ασκούν παρόμοια επιχείρηση, δεν μπορεί να αναγνωρισθεί ως συλλέκτης αρχαίων. 3.Οι συλλέκτες έχουν τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των κατόχων ή κυρίων μνημείων με την επιφύλαξη των παρακάτω διατάξεων. 4.Οι συλλέκτες οφείλουν να τηρούν κατάλογο με πλήρη περιγραφή και φωτογραφίες των αντικειμένων της συλλογής, να καταθέτουν αντίγραφό του στην υπηρεσία και να υποβάλλουν σε αυτή ανά εξάμηνο τουλάχιστον κατάλογο με τα νέα αντικείμενα της συλλογής. 5.Οι συλλέκτες μπορούν να εμπλουτίζουν τις συλλογές τους με μνημεία που εισάγονται από το εξωτερικό ή αποκτώνται στην Ελλάδα κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Για τα μνημεία αυτά απαιτείται να υποβάλλουν δήλωση του άρθρου 24 ή 33 κατά περίπτωση. 6.Οι συλλέκτες απαγορεύεται να αποκτούν πολιτιστικά αγαθά για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις ότι προέρχονται από κλοπή, παράνομη ανασκαφή ή άλλη παράνομη ενέργεια ή ότι αποκτήθηκαν ή έχουν εξαχθεί κατά παράβαση της νομοθεσίας του κράτους προέλευσής τους και οφείλουν να ενημερώνουν χωρίς υπαίτια καθυστέρηση την Υπηρεσία για κάθε τέτοια προσφορά. 7.Οι συλλέκτες οφείλουν να διευκολύνουν τη φωτογράφηση και μελέτη των μνημείων της συλλογής τους από ειδικούς επιστήμονες στους οποίους έχει χορηγηθεί σχετική άδεια από την Υπηρεσία. Έχουν δικαίωμα να αναπαράγουν και να διαθέτουν φωτογραφίες ή άλλες απεικονίσεις των μνημείων αυτών. Έχουν επίσης δικαίωμα να κατασκευάζουν εκμαγεία ή άλλα αντίγραφά τους, ύστερα από έγκριση της Υπηρεσίας και σύμφωνα με τις οδηγίες της, και να τα διαθέτουν. 8.Οι συλλέκτες μπορούν να παραχωρούν το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης κάθε πρωτοεμφανιζόμενου στη συλλογή τους αρχαίου για μια τριετία, αφού ενημερώσουν την Υπηρεσία. 9.Οι συλλέκτες υποχρεούνται να διευκολύνουν την επίσκεψη συλλογής που κρίνεται σημαντική από την Υπηρεσία. Για την επίσκεψη είναι δυνατόν να απαιτείται δικαίωμα εισόδου μετά από έγκριση της Υπηρεσίας.

10.Οι συλλέκτες ευθύνονται για τη διαφύλαξη της ενότητας της συλλογής. Η διάσπασή της είναι δυνατή μετά από άδεια του Υπουργού Πολιτισμού ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, αφού εκτιμηθούν η σημασία της συλλογής και οι συνέπειες της διάσπασης. Η άδεια θεωρείται ότι έχει χορηγηθεί εάν παρέλθει άπρακτο τετράμηνο από την υποβολή της σχετικής αίτησης στην Υπηρεσία. Σε περίπτωση χορήγησης άδειας για τη μεταβίβαση των επί μέρους μνημείων της συλλογής εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 28. 11.Οι συλλέκτες μπορούν να μεταβιβάζουν τα αντικείμενα της συλλογής τους στο σύνολό τους είτε στο Δημόσιο είτε σε μουσεία του άρθρου 45 ή σε πρόσωπα που είναι αναγνωρισμένοι συλλέκτες, αφού γνωστοποιήσουν στην Υπηρεσία την πρόθεσή τους και τα στοιχεία του προσώπου στο οποίο πρόκειται να τα μεταβιβάσουν, καθώς και την τιμή σε περίπτωση πωλήσεως. Η μεταβίβαση μπορεί να γίνει μετά την παρέλευση έξι (6) μηνών από τη γνωστοποίηση και εφόσον το Δημόσιο ή στη συνέχεια, εάν πρόκειται για πώληση σε συλλέκτες, τα μουσεία δεν ασκήσουν δικαίωμα προτίμησης στην ίδια τιμή. Προκειμένου για συλλογή που ανήκει σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, σε Ο.Τ.Α. ή νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός καθορίζεται κάθε φορά, επιτρέπεται η μεταβίβαση είτε προς το Δημόσιο είτε, μετά από έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, σε άλλο τέτοιο πρόσωπο που έχει τις ιδιότητες που ορίζονται στο πρώτο εδάφιο. Οι διατάξεις του δεύτερου εδαφίου εφαρμόζονται αναλόγως. Εάν δεν τηρηθούν οι παραπάνω όροι, η μεταβίβαση είναι άκυρη. 12.Εάν αποβιώσει ο συλλέκτης, ο κληρονόμος του δικαιούται μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από την αποδοχή της κληρονομιάς ή την πάροδο της προθεσμίας αποποίησής της, να υποβάλει αίτηση αναγνώρισής του ως συλλέκτη. Η αναγνώριση χωρεί, εκτός εάν συντρέχουν στο πρόσωπό του τα κωλύματα των παραγράφων 1 ή 2. Προκειμένου για ιδιαίτερα σημαντική συλλογή, εάν είναι απολύτως απαραίτητη η διαφύλαξη της ενότητάς της και αυτή δεν διασφαλίζεται, το σύνολο των μνημείων της μπορεί να περιέλθει στο Δημόσιο, με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται στους δικαιούχους αποζημίωση, το ύψος της οποίας προσδιορίζεται ανάλογα με τη σπουδαιότητα των αντικειμένων της συλλογής από την εκτιμητική επιτροπή της παραγράφου 11 του άρθρου 73. 13.Εάν λυθεί το νομικό πρόσωπο που έχει αναγνωρισθεί ως συλλέκτης και πρόκειται να μεταβιβαστούν τα μνημεία της συλλογής εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις της παραγράφου 11. Εάν κριθεί απολύτως απαραίτητη η διαφύλαξη της ενότητας ιδιαίτερα σημαντικής συλλογής και αυτή δεν διασφαλίζεται, εφαρμόζονται οι διατάξεις των δύο τελευταίων εδαφίων της παραγράφου 12. 14.Εάν δεν συντρέχουν πλέον στο πρόσωπο του συλλέκτη μία ή περισσότερες προϋποθέσεις βάσει των οποίων αναγνωρίσθηκε η ιδιότητα αυτή ή παραβιαστούν διατάξεις του παρόντος άρθρου, η απόφαση αναγνώρισης μπορεί να ανακληθεί προσωρινά ή οριστικά. Η απόφαση ανακαλείται αυτοδικαίως αν ο συλλέκτης καταδικασθεί αμετάκλητα για κάποιο από τα αδικήματα της παραγράφου 1, οπότε τα αρχαία που βρίσκονται στην κατοχή του αναλαμβάνονται από το Δημόσιο. Εάν η ανάκληση γίνει για άλλο λόγο είναι δυνατή η διατήρηση της κατοχής τους.

 Το Ποντίκι στη δεκαετία του 90 είχε μιλήσει για κατοχή προϊόντων αρχαιοκαπηλίας. Αδιάσειστο στοιχείο μια χρυσή ταινία που η μισή είχε βρεθεί στην ανασκαφή και η άλλη μισή στη συλλογή Μητσοτάκη.

 Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δώρισε τη συλλογή στο παλαιό μουσείο των Χανίων με τον όρο να αναφέρεται πως πρόκειται για συλλογή της οικογένειας του. Μέρος αυτής της συλλογής εκτίθεται αυτή την άνοιξη στα άτυπα οικογενειακά εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν επ αφορμής της παρουσίας του Πρωθυπουργού για το προσυνέδριο της ΝΔ στην Κρήτη.