Κάπνισμα: Μεταβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα ακόμα και χρόνια μετά τη διακοπή του
Μπορεί όχι μόνο να αυξήσει την προδιάθεση για ανάπτυξη ασθενειών, αλλά μπορεί επίσης να επιδεινώσει οποιαδήποτε χρόνια πάθηση.
Το κάπνισμα μεταβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου και μπορεί να επιμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη διακοπή του. Αυτό μπορεί όχι μόνο να αυξήσει την προδιάθεση για ανάπτυξη ασθενειών, αλλά μπορεί επίσης να επιδεινώσει οποιαδήποτε χρόνια πάθηση. Δηλαδή, ο καπνιστής ή ο πρώην καπνιστής θα βιώσει περισσότερα συμπτώματα και επιπλοκές, πέρα από τις καρκινογόνες επιδράσεις που συνδέονται με το κάπνισμα.
Μια διεθνής ομάδα ειδικών διερεύνησε ποιοι εξωτερικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες μεταβάλλουν την άμυνά μας. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, συνεχίζει τη συζήτηση που άνοιξε τη δεκαετία του ’90 η ερευνήτρια Polly Matzinger, η οποία περιέγραψε τα καθήκοντα εσωτερικού ελέγχου και προστασίας του ανθρώπινου σώματος που εκτελούνται από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής το Ινστιτούτο Παστέρ της Γαλλίας, ανέλυσαν την επίδραση 136 περιβαλλοντικών παραγόντων στο ανοσοποιητικό σύστημα 1.000 εθελοντών μεταξύ 20 και 70 ετών με καλή υγεία. Δείγματα αίματος που εκτέθηκαν σε αυτά τα παθογόνα συλλέχθηκαν από 200 άτομα ανά δεκαετία, εκ των οποίων οι μισοί ήταν γυναίκες και οι μισοί άνδρες.
Οι επιστήμονες εξέτασαν συγκεκριμένα την ποσότητα των κυτοκινών (ένας τύπος πρωτεΐνης ζωτικής σημασίας για τον έλεγχο της δραστηριότητας των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος) που εκκρίνουν οι άνθρωποι προκειμένου να αμυνθούν έναντι των παθογόνων και να συντονίσουν την ανοσολογική απόκριση. Το συμπέρασμα ήταν σαφές: το κάπνισμα είχε τη μεγαλύτερη επιρροή στην ανοσολογική απόκριση από όλους τους παράγοντες που μελετήθηκαν.
Ένας από τους συγγραφείς, η Violaine Saint-André, εξήγησε σε συνέντευξη Τύπου ότι το κάπνισμα μπορεί να αλλάξει την άμυνα με δύο τρόπους. Αφενός, επηρεάζει την «έμφυτη ή φυσική» ανοσία, τη συγγενή ικανότητα του σώματος να καταστρέφει κάθε δυνητικά επιβλαβή μικροοργανισμό και επίσης τροποποιεί την «προσαρμοστική» ανοσία που παράγει συγκεκριμένα αντισώματα (λεμφοκύτταρα) έναντι κάθε απειλής.
Ενώ η αλλοίωση της έμφυτης ανοσίας είναι «παροδική» και χάνεται μετά τη διακοπή του καπνίσματος, η βλάβη στην «προσαρμοστική» ανοσία παραμένει. Επιπλέον, η ποσότητα των κυτοκινών που απελευθερώνονται σε μια μόλυνση ή άλλο πρόβλημα υγείας μπορεί να ποικίλλει έως και 10 έως 15 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος. Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης μια συσχέτιση μεταξύ των ετών που ένα άτομο καπνίζει και του αριθμού των τσιγάρων που καπνίζει με την εμμονή της βλάβης στην «προσαρμοστική ανοσία».
“Αυτό δείχνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα έχει μια μνήμη ότι κάπνιζε επίμονα, κάτι που έχει μια σημαντική συνέπεια για τους καπνιστές”, δήλωσε ο González-Fernández, καθηγητής Ανοσολογίας στο Ισπανικό Πανεπιστήμιο του Vigo, στην πλατφόρμα Science. Media Center (SMC ).
Ο πρόεδρος της Ισπανικής Εταιρείας Ανοσολογίας (SEI), Marcos López Hoyos, τόνισε επίσης ότι η μελέτη μπορεί «να βοηθήσει στην εξήγηση των αλλαγών στην ανοσολογική απόκριση ατόμων άνω των 60 ετών και με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). “. Σε αυτά συνήθως παρατηρείται χαμηλή συγκέντρωση αντισωμάτων.
Το κάπνισμα συνδυάζεται με άλλες μεταβλητές που σχετίζονται με διακύμανση στην έκκριση κυτοκίνης, όπως η ηλικία, το φύλο, η γενετική, ο δείκτης μάζας σώματος ή η λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό (ένας τύπος έρπητα).
Οι αλλαγές που προκαλεί το κάπνισμα στην άμυνα μπορούν μακροπρόθεσμα να μεταφραστούν σε αυξημένο κίνδυνο προσβολής από αυτοάνοσα νοσήματα, αλλεργίες ή καρκίνο, επισημαίνει ένας άλλος από τους συγγραφείς της μελέτης, ο Darragh Duffy.
«Βραχυπρόθεσμα, ένα άτομο που καπνίζει θα υποστεί επιδείνωση οποιασδήποτε ασθένειας που περιλαμβάνει φλεγμονή σε σύγκριση με κάποιον που δεν καπνίζει ή δεν έχει καπνίσει. Τα συμπτώματα θα είναι πιο επίμονα και θα υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα επιπλοκών και χρόνιας ασθένειας», προσθέτει.
Οι συγγραφείς τόνισαν την έλλειψη γενετικής ποικιλότητας των ατόμων που μελετήθηκαν ως ένα από τα περιοριστικά στοιχεία της μελέτης, αφήνοντας κατά μέρος άλλα δεδομένα σχετικά με τις επιπτώσεις της έκθεσης στον καπνό στο υπόλοιπο σώμα.
Ωστόσο, τονίζουν ότι τα αποτελέσματα «θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση των παραγόντων που κρύβουν τον κίνδυνο μόλυνσης και άλλων ασθενειών που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο καρκίνος».
Τέλος, οι συγγραφείς επιμένουν ότι «δεν υπάρχει ποτέ καλή στιγμή για να ξεκινήσετε το κάπνισμα και η ώρα να σταματήσετε είναι τώρα».
Πηγή: RTVE.es
