Και το ηλεκτρονικό τσιγάρο βλάπτει την υγεία

Μια νέα έρευνα, με επικεφαλής έναν Έλληνα επιστήμονα, εξέτασε τις 122 ουσίες που χρησιμοποιούνται συχνότερα στα υγρά αναπλήρωσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα). Διαπίστωσε ότι όλα τα υγρά περιέχουν τουλάχιστον μια ερεθιστική χημική ουσία, που μπορεί να θεωρηθεί επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Κωνσταντίνο Βαρδαβά, επιστημονικό συνεργάτη της Κλινικής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS) στο Μιλάνο.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν δείγματα υγρών αναπλήρωσης για μια ποικιλία γεύσεων και περιεκτικοτήτων σε νικοτίνη, από τις δημοφιλέστερες εμπορικές μάρκες ηλεκτρονικών τσιγάρων στην αγορά. Η μελέτη κατέγραψε αναλυτικά ποιές ουσίες περιείχε κάθε υγρό αναπλήρωσης και σε ποιά ποσότητα.

Διαπιστώθηκε ότι κάθε υγρό περιέχει τουλάχιστον μια ουσία που ενέχει κάποιο επίπεδο κινδύνου, σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης των Ηνωμένων Εθνών. Μεταξύ άλλων, εντοπίσθηκαν μεθυλ-κυκλοπενταλονόνη (στο 26% των δειγμάτων) και α-ιονόνη (στο 9%), που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα αλλεργίας και άσθματος ή αναπνευστικές δυσκολίες κατά την εισπνοή τους. Επίσης, η μενθόλη (43% των δειγμάτων) και η αιθυλο-βανιλίνη (16,5%) μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό στο αναπνευστικό σύστημα.

Όπως ανέφερε ο κ.Βαρδαβάς, «τα πιο πρόσφατα στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν σημαντική αύξηση στη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων κατά τα τελευταία χρόνια. Η έρευνά μας αποκαλύπτει ότι τα υγρά αναπλήρωσης που πωλούνται στην Ευρώπη, περιέχουν συστατικά που μπορεί να ερεθίσουν τους αεραγωγούς στο αναπνευστικό σύστημα».

Η διαπίστωση αυτή, σύμφωνα με τον Έλληνα ερευνητή, σημαίνει ότι πιθανώς τα ηλεκτρονικά τσιγάρα παραβιάζουν τον Κανονισμό της ΕΕ ότι τα υγρά αναπλήρωσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων δεν πρέπει να περιέχουν ουσίες επικίνσδυνες για την υγεία.

«Οι χρήστες (ατμιστές) πρέπει να γνωρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν είναι απαλλαγμένα από κινδύνους και οι γιατροί πρέπει να ενημερώνουν τους ασθενείς τους ότι αυτά μπορεί να περιέχουν ερεθιστικές ουσίες» είπε ο κ.Βαρδαβάς.

Ο ‘Ελληνας ερευνητής έχει μεγάλη εμπειρία στις στρατηγικές ελέγχου του καπνίσματος σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στο παρελθόν υπήρξε ερευνητής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, ενώ είναι μέλος της επιτροπής για το κάπνισμα της European Respiratory Society (ERS) και αρχισυντάκτης του επιστημονικού περιοδικού «Tobacco Induced Diseases» για τις ασθένειες που προκαλεί το κάπνισμα.

Ο κ.Βαρδαβάς και οι συνεργάτες του παρουσίασαν στο ίδιο συνέδριο μια ακόμη έρευνα, σχετικά με τις τάσεις των καπνιστών που προσπαθούν να το κόψουν. Διαπίστωσαν ότι τα τελευταία χρόνια μειώθηκε η χρήση υποκατάσταστων νικοτίνης, καθώς και η καταφυγή σε ιατρική βοήθεια και κλινικές διακοπής του καπνίσματος, αλλά έχει αυξηθεί ο πειραματισμός με το ηλεκτρονικό τσιγάρο ως μέθοδο διακοπής του καπνίσματος.

Περισσότερα συμπτώματα οι καπνιστές-ατμιστές

Μια άλλη σουηδική επιστημονική έρευνα που έγινε σε πάνω από 30.000 άτομα και παρουσιάσθηκε στο ίδιο συνέδριο της ERS, με επικεφαλής τη δρα Λίνεα Χέντμαν του Πανεπιστημίου Ουμέα, δείχνει ότι η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι συχνότερη μεταξύ των ήδη καπνιστών, σε σχέση με τους πρώην ή τους μη καπνιστές.

Η μελέτη δείχνει ότι όσοι κάνουν παράλληλη χρήση παραδοσιακού και ηλεκτρονικού τσιγάρου, έχουν περισσότερα αναπνευστικά συμπτώματα, όπως επίμονο βήχα, λαχάνιασμα και παραγωγή βλεννών. Οι καπνιστές συχνά μετατρέπονται σε ατμιστές, όταν δεν μπορούν να καπνίσουν κανονικό τσιγάρο (π.χ. σε μπαρ ή εστιατόριο).

Σύμφωνα εξάλλου με τις εκτιμήσεις των σουηδών ερευνητών, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν βοηθά κάποιον να κόψει το κάπνισμα, «ούτε μπορούν να προωθούνται στην αγορά ως ασφαλής εναλλακτική λύση στα συμβατικά τσιγάρα».

Σκληρότερες αρτηρίες έχουν οι ατμιστές νικοτίνης

Μια τρίτη επίσης σουηδική έρευνα στο ίδιο συνέδριο, με επικεφαλής τον δρα Μάγκνους Λούντμπεκ του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, δείχνει για πρώτη φορά ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με νικοτίνη προκαλούν άμεσα σκλήρυνση των αρτηριών του ατμιστή. Η σκλήρυνση αυτή είναι γνωστό ότι σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό αργότερα στη ζωή.

Η μικρή μελέτη έγινε σε 15 άτομα με μέση ηλικία 26 ετών, που έκαναν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου με ή χωρίς νικοτίνη επί 30 λεπτά. Στη συνέχεια ελέγχθηκε η αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός παλμός και η κατάσταση των αρτηριών τους.

Διαπιστώθηκε ότι στα άτομα που είχαν ατμίσει τσιγάρο με νικοτίνη, είχαν αυξηθεί σημαντικά τόσο η πίεση όσο και οι παλμοί της καρδιάς τους, ενώ είχε περίπου τριπλασιασθεί -έστω και παροδικά- η αρτηριακή ακαμψία, σε σχέση με όσους είχαν ατμίσει τσιγάρο χωρίς νικοτίνη.