Πώς πρέπει να αναπνέουμε όταν έχει πιάσει φωτιά κοντά μας
Όσα πρέπει να γνωρίζεις είτε βρίσκεται σε εσωτερικό είτε σε εξωτερικό χώρο
Είναι γεγονός πως οι πυρκαγιές σταδιακά γίνονται ολοένα και συχνότερες, πιο έντονες και ασκούν περισσότερη πίεση στη δημόσια υγεία. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι στη Βόρεια Καλιφόρνια των ΗΠΑ αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, καθώς οι φλόγες τα κατέστρεφαν.
Μια έντονη πρόκληση για την υγεία μας αποτελούν οι καπνοί που παράγονται από αυτές τις πυρκαγιές. Κανένα επίπεδο έκθεσης σε αυτούς δεν είναι ασφαλές, σύμφωνα με την Τζένιφερ Στόουελ, ερευνήτρια για το κλίμα και την υγεία στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης. Αλλά υπάρχουν προφυλάξεις που μπορούν να ληφθούν για να ελαχιστοποιήσει κανείς το τίμημα για την υγεία του.
Τι πρέπει να προσέχετε
Για αρχή, μη βασίζεστε σε ό,τι βλέπουν τα μάτια σας για να καταλάβετε αν η ποιότητα του αέρα είναι κακή, λέει ο δρ Παναγής Γαλιατσάτος, πνευμονολόγος και εντατικολόγος στο νοσοκομείο Johns Hopkins. Βάλτε στην καθημερινότητά σας τη συνήθεια να τσεκάρετε τους δείκτες ποιότητας του αέρα, ιδίως το καλοκαίρι, που οι πυρκαγιές είναι πιο συχνές.
Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε τις ειδικές ανάγκες του δικού σας σώματος. Ο καπνός μπορεί να επιδεινώσει τις αναπνευστικές παθήσεις: οι άνθρωποι με άσθμα μπορεί να είναι επιρρεπείς σε περισσότερες κρίσεις και όσοι πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια μπορεί να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερη δυσκολία στην αναπνοή. Αυτά τα συμπτώματα, δε, μπορεί να μη γίνουν εμφανή αμέσως. Μπορεί να περάσει ακόμη και μία εβδομάδα μετά την έκθεσή σας στον καπνό μέχρι να εμφανιστούν. Η εισπνοή καπνού μπορεί επίσης να προκαλέσει φλεγμονή στο σώμα, η οποία μπορεί να θέσει τα άτομα με υποκείμενες χρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η χρόνια νεφρική νόσος και η καρδιοπάθεια, σε αυξημένο κίνδυνο.
Τα μωρά και τα μικρά παιδιά, των οποίων οι πνεύμονες ακόμα αναπτύσσονται και που εισπνέουν περισσότερο αέρα σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους, είναι πιο ευαίσθητα. Το ίδιο ισχύει και για τους ηλικιωμένους, που είναι πιο ευάλωτοι και συχνά έχουν πιο αδύναμο ανοσοποιητικό. Και ενώ οι ερευνητές εξακολουθούν να διερευνούν τις επιπτώσεις της εισπνοής καπνού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η έκθεση μπορεί να είναι επιβλαβής για το αναπτυσσόμενο έμβρυο και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού.
Ακόμη και αν δεν έχετε υποκείμενες ιατρικές παθήσεις, η εισπνοή καπνού μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη. Οι επιστήμονες ακόμη προσπαθούν να κατανοήσουν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της έκθεσης στον καπνό, ωστόσο το τίμημα είναι πιθανότατα σωρευτικό: όσο περισσότερο εκτίθεστε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης προβλημάτων υγείας στη συνέχεια, όπως σημειώνει ο δρ Γαλιατσάτος. Βραχυπρόθεσμα, η έκθεση στον καπνό μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό των ματιών ή των ιγμορείων, δύσπνοια, συριγμό ή βήχα.
Αν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο
Εάν η ποιότητα του αέρα είναι κακή ή ακόμα και εάν η ποιότητα είναι μέτρια, αλλά εσείς ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, προσπαθήστε να περιορίσετε όσο το δυνατόν περισσότερο τον χρόνο που περνάτε έξω.
Όταν βρίσκεστε εκτός σπιτιού, φορέστε μάσκα υψηλής ποιότητας που να εφαρμόζει καλά στο πρόσωπο, όπως οι N95. Οι χειρουργικές μάσκες δεν είναι επαρκείς για να φιλτράρουν τα μικροσκοπικά βλαβερά σωματίδια που βρίσκονται στον καπνό, σύμφωνα με τη δρα Στόουελ. Επίσης, ο δρ Γαλιατσάτος προτείνει να αλλάζετε ρούχα με το που μπαίνετε στο σπίτι, για να αποφύγετε να μεταφέρετε τυχόν σωματίδια που μπορεί να μολύνουν τον αέρα στο εσωτερικό του.
Σε εσωτερικούς χώρους
Βεβαιωθείτε ότι όλα τα παράθυρα στο σπίτι σας είναι ερμητικά κλειστά. Μην καίτε κεριά και μην καπνίζετε σε εσωτερικούς χώρους, συμβουλεύει η Λόρα Κόρλιν, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ταφτς.
Τα οικιακά συστήματα καθαρισμού αέρα βοηθούν στο φιλτράρισμα των σωματιδίων, ενώ άνθρωποι με παθήσεις όπως το άσθμα μπορεί να πρέπει να προσθέσουν ένα φίλτρο HEPA στο σύστημα που χρησιμοποιούν, το οποίο απομονώνει ακόμη περισσότερα σωματίδια.
«Εσείς ξέρετε τις δικές σας ανάγκες», λέει ο δρ Γαλιατσάτος. Εάν δεν έχετε ιονιστή, ένα κλιματιστικό μπορεί επίσης να βοηθήσει, με ορισμένες επιφυλάξεις. Εάν έχετε κλιματιστικό τοποθετημένο στο παράθυρο, βεβαιωθείτε ότι η στεγανοποίηση του παραθύρου είναι όσο το δυνατόν πιο ισχυρή. Εάν έχετε κεντρικό σύστημα κλιματισμού που λαμβάνει αέρα από το εξωτερικό, κλείστε το στόμιο του εξωτερικού αέρα ή θέστε το σύστημα σε λειτουργία ανακυκλοφορίας, προτείνει η δρ Κόρλιν, ώστε να μην τραβάει μολυσμένο αέρα στο σπίτι σας.
Εάν έχετε τη δυνατότητα, αναβαθμίστε σε φίλτρο υψηλότερης ποιότητας, όπως το MERV 13, το οποίο συγκρατεί περισσότερα σωματίδια. Εάν δεν έχετε κλιματισμό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ανεμιστήρα για να κυκλοφορήσει ο αέρας και να τον ρυθμίσετε στο δυνατό – είναι και αυτό κάτι και είναι καλύτερο από το τίποτα, παρατηρεί η δρ Κόρλιν. Επίσης, στην περιοχή σας ίσως λειτουργούν δημόσιοι κλιματιζόμενοι χώροι, που μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση από τη ζέστη και προστασία από τον καπνό, λέει η δρ Στόουελ. Ακόμη και ένας κλιματιζόμενος χώρος όπως ένα εμπορικό κέντρο μπορεί να προσφέρει καλύτερη ποιότητα αέρα από ένα σπίτι χωρίς κλιματισμό.
