Ένας θεατρικός απολογισμός του 2022

Κεντρική εικόνα: Όνειρο στο Κύμα – Φωτογραφία: Σάκης Γιούμπασης

Το 2022 ξεκίνησε μουδιασμένα, υπό τη σκιά του κορωνοϊού, με άγχος για τη λειτουργία και τη βιωσιμότητα των θεάτρων της πόλης. Ευτυχώς, συνεχίστηκε με αισιοδοξία, χάρη στο κοινό που επέστρεψε δυναμικά στις θεατρικές αίθουσες, στηρίζοντας τόσο τη μικρή αλλά αξιόλογη τοπική παραγωγή όσο και τις φιλοξενούμενες παραστάσεις. Δυστυχώς, η χρονιά κλείνει με απογοήτευση και οργή για το Προεδρικό Διάταγμα 85/2022 που υποβαθμίζει τα πτυχία των καλλιτεχνών εξισώνοντάς τα με απολυτήρια Λυκείου.

Αρνητικός πρωταγωνιστής αυτής της χρονιάς ήταν το Υπουργείο Πολιτισμού, για την κωλυσιεργία του κατά τη διαδικασία επιλογής νέου Καλλιτεχνικού Διευθυντή στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, που έπρεπε να γίνει θέμα για να ολοκληρωθεί, για τη μείωση των επιχορηγήσεων στα σχήματα θεάτρου και χορού που θα περίμενε κανείς να αυξηθούν για να ενισχυθεί η καλλιτεχνική δημιουργία μετά την πανδημία, για την πολέμια στάση που κρατά απέναντι στους καλλιτέχνες, που για ακόμα μία φορά αναγκάζονται να βγουν στους δρόμους για να διεκδικήσουν τα αυτονόητα.

Θετικοί πρωταγωνιστές της χρονιάς, οι καλλιτέχνες, για τις ουσιαστικές στιγμές που μας χάρισαν. Πάνω και πέρα από όλους, οι καλλιτέχνες της πόλης μας. Η ομάδα θεάτρου Male di Luna με τη «Μητέρα του σκύλου» του Παύλου Μάτεσι σε σκηνοθεσία Σωτήρη Ρουμελιώτη, μία από τις πιο πρωτότυπες και ευρηματικές παραστάσεις της σεζόν 2021-2022, που κατάφερε να προσελκύσει και να αγγίξει κοινά διαφορετικών ηλικιών, χωρίς περιττές τυμπανοκρουσίες. Οι ομάδες Bloom Theatre και Hex Theatre με το «Όνειρο στο Κύμα» του Παπαδιαμάντη σε σκηνοθεσία Ανδρέα Παράσχου και τις «Μάγισσες: Αυτή η Ιστορία (δεν) είναι δική μας» σε σκηνοθεσία Λέλας Μεντεκίδου, δύο νέες ομάδες και δύο παραστάσεις-προτάσεις που ξεχώρισαν στην ανανεωμένη Ανοιχτή Σκηνή της Πόλης 2022 του Δήμου Θεσσαλονίκης, που για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια κατάφερε να αποτελέσει θεατρικό γεγονός και πόλο έλξης εκατοντάδων θεατών. Το Θέατρο Τ με «Το Καθαρό Σπίτι» της Sarah Ruhl σε σκηνοθεσία Γλυκερίας Καλαϊτζή, ένα σύγχρονο έργο που ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και απέδειξε ότι άξιζε το ρίσκο που πήρε η ομάδα, πραγματοποιώντας τρεις επιτυχημένους κύκλους παραστάσεων. Γιατί οι καλές παραστάσεις θέλουν τον χρόνο τους. Και, φυσικά, η θεατρική ομάδα «Μικρός Βορράς», που με την παράσταση «Ο Ηρακλής…Αλλιώς» κατάφερε να κερδίσει μικρούς και μεγάλους, φωτίζοντας την ανθρώπινη πλευρά του ήρωα και αναδεικνύοντας τη σημασία του να αποδεχόμαστε και να αντιμετωπίζουμε με γενναιότητα τους φόβους μας.

Εκτός από τις τοπικές παραγωγές, το 2022 είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε και πολλές αξιόλογες παραστάσεις από την Αθήνα. Τον «Αρίστο» σε σκηνοθεσία Γιώργου Παπαγεωργίου στο Θέατρο Αυλαία (εξαιρετικές οι ερμηνείες της Φιλαρέτης Κομνηνού και των Γιάννη Λεάκου, Ιωάννη Αθανασόπουλου), τον «Τυχαίο θάνατο ενός Αναρχικού» του Ντάριο Φο σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα στο Αριστοτέλειον (απίστευτη ενέργεια, καυστικό χιούμορ και ένας αεικίνητος και πολυτάλαντος Πάνος Βλάχος που κλέβει την παράσταση), τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Άρη Μπινιάρη, μια παράσταση-ορόσημο με έναν συγκλονιστικό Γιάννη Στάνκογλου που το χειροκρότημα και η συγκίνηση του κοινού δεν άφηνε να φύγει από τη σκηνή, τη «Μήδεια» του Μποστ σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού με τη Γαλήνη Χατζαπασχάλη να λάμπει ως Μήδεια.

Κλείνοντας αυτόν τον mini προσωπικό απολογισμό του θεατρικού 2022, θα ήθελα να πιώ στην υγειά της «Πράγας» του Javier de Dios σε σκηνοθεσία Θέμη Θεοχάρογλου, της νέας παραγωγής του ΚΘΒΕ που παρουσιάζεται στο Φουαγιέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Μια παράσταση φτιαγμένη με αγάπη, ευαισθησία και σπάνια τρυφερότητα, που μιλά για όλα όσα χάνουν στην κοινή πορεία τους τα ζευγάρια, αλλά και όλα όσα μπορούν να βρουν αν αφήσουν πίσω τους τα λείψανα του παρελθόντος και κοιτάξουν βαθιά ο ένας μέσα στη ψυχή του άλλου. Εκεί, που βρίσκονται όλα τα πολύτιμα. Αυτά που «δεν σπάνε ποτέ και με τίποτα», όπως αναφέρει στο σημείωμά της η μεταφράστρια του έργου, Μαρία Χατζηεμμανουήλ.

Και τρεις ευχές για το 2023: Το ΚΘΒΕ να βρει δρόμους και τρόπους συνεργασίας με το ελεύθερο θέατρο της πόλης, η Ανοιχτή Σκηνή να γίνει μια θεατρική φωνή ακόμα μεγαλύτερης ουσίας και να ανοίξει, επιτέλους, ένας διάλογος για τη θεατρική κριτική στην πόλη.