Μπήκαμε στις πρόβες της παράστασης "Ο Μπαμπάς ο Πόλεμος" του ΚΘΒΕ

Εικόνες: Δήμητρα Κυπριώτη (backstage), that long black cloud (φωτογραφίες παράστασης)

Είμαστε στο 305 π.Χ. και ο πόλεμος, διαχρονικά μπορεί να μεταδοθεί, να ανατρέψει, να καταστρέψει και να αλλάξει τόπους και ανθρώπους, ειδικά αν αυτά περνάνε από την πένα ενός σπουδαίου θεατράνθρωπου που έχει χαρακτηρίσει το σύγχρονο ελληνικό θέατρο.

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος τιμά το «Έτος Ιάκωβου Καμπανέλλη» και ανεβάζει στη Σκηνή Σωκράτης Καραντινός, στη Μονή Λαζαριστών, το αριστούργημά του συγγραφέα, «Ο Μπαμπάς ο Πόλεμος», σε σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία Κωνσταντίνου Ασπιώτη και με 27 ηθοποιούς πάνω στη σκηνή!

Ένας πολυπληθής θίασος που σπάνια έχουμε τη χαρά να απολαύσουμε – λόγω δυνατοτήτων πλέον της εποχής – έρχεται από την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου σε μία παράσταση με έντονο το ελληνικό στοιχείο και δυνατά νοήματα που φέρνουν στο νου την δύσκολη εποχή των πολέμων – παλιότερων και πρόσφατων – με έναν ιδιαίτερο τρόπο και με μία ξεχωριστή κωμωδία.

Σε μία από τις τελευταίες πρόβες της ομάδας, καταφέραμε να μπούμε στα παρασκήνια της παράστασης και να πάρουμε ιδέα από το σκηνικό, τα ρούχα και την «φόρα» που μπορεί να πάρει μία τόσο υποσχόμενη δουλειά, λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της.

Ένα ολόκληρο νησί πάνω στη μεγάλη σκηνή της Μονής Λαζαριστών, δείχνει τη διάθεση, το μεράκι και την ικανότητα ενός ολόκληρου επιτελείου να παρουσιάσει κάτι μοναδικό. Χρώματα, άνθρωποι, χαμόγελα, κουμπάκια και φώτα περιμένουν τη σειρά τους για να γίνουν ένα.

Μιλήσαμε με ηθοποιούς, συζητήσαμε με τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη και καταλάβαμε ότι πρόκειται για μία θεατρική δουλειά που ταιριάζει απόλυτα στην νέα εποχή του ΚΘΒΕ που μοιάζει να αφορά όλους από την αρχή. Ο «Μπαμπάς ο Πόλεμος» είναι σίγουρα ένα έργο που μπορεί να αφορά όλους. Με γέλια, σκέψεις και έναν διάλογο που θα κάνουν αργότερα.

Κάπως έτσι μου τα είπε και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, στη κουβέντα που κάναμε μόλις κατάφερε να «κλέψει» λίγα λεπτά από την προετοιμασία της πρόβας, εξηγώντας τη διάθεση του έργου και, κυρίως, τη δική του:

«Μου έκανε την πρόταση ο Αστέριος Πελτέκης να σκηνοθετήσω μία παράσταση στο Κρατικό και στη συζήτηση που κάναμε για το έργο που θα ανεβάσουμε σκεφτήκαμε πρώτα από όλα ότι θα είναι ωραίο να είναι κάτι αντιπολεμικού χαρακτήρα. Ήταν και η εποχή που μόλις είχε ξεκινήσει ο πόλεμος με την Ρωσία και την Ουκρανία αλλά κι επειδή ταυτόχρονα και οι δύο σκεφτήκαμε το ίδιο έργο, το «Ο μπαμπάς ο πόλεμος» του Ιάκωβου Καμπανέλλη που συμπίπτει και με το Έτος Καμπανέλλη που έχουμε φέτος. Επίσης, είναι ευκαιρία όταν σκηνοθετείς στο Κρατικό Θέατρο να κάνεις μία μεγάλη παραγωγή, γιατί δύσκολα μπορεί να υποστηριχθεί ένα τόσο πολυπληθές έργο από έναν ιδιωτικό θίασο. Δε μπορώ να πω πως είχα κάποια ιδιαίτερη αγωνία. Μια προσοχή που έδωσα είναι πόσο μπορείς να μετακινηθείς σύμφωνα με τη σύγχρονη εποχή, αλλά το ίδιο το έργο έδειξε τον δρόμο και έδειξε ότι δυστυχώς είναι απόλυτα επίκαιρο και διαχρονικό και δε χρειάζεται ιδιαίτερες παρεμβάσεις. Οπότε έχουμε κρατήσει τον λόγο του Καμπανέλλη σε ένα μεγάλο ποσοστό. Δυστυχώς βλέπουμε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται και το βλέπουμε ξεκάθαρα σε αυτό το έργο το οποίο γράφτηκε και αναφέρεται στους Ρόδιους του 300 και κάτι π.Χ. στην πολιορκία της Ρόδου. Γράφτηκε μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά τον Εμφύλιο. Ξαναγράφτηκε στην Χούντα. Δηλαδή, επειδή είχε πολλούς πολέμους γύρω του, έσκυβε και ξαναέσκυβε πάνω στο έργο αυτό ο Καμπανέλλης και το αναδιαμόρφωνε. Οπότε είναι άλλη μία τέτοια συγκυρία που οι πόλεμοι γύρω μας μαίνονται. Ευτυχώς όχι ακόμα στην Ελλάδα αλλά η ιστορία και αυτό το έργο, δείχνει ότι ενώ μπορείς να είσαι πολύ καλά, είναι πολύ εύκολο να ξεσπάσει ένας πόλεμος. Ξέρετε, ο άνθρωπος πρέπει να καεί ο κώλος του για να καταλάβει ή να γίνει μία ταύτιση με έναν τρόπο. Εδώ είδαμε τις εικόνες των προσφύγων που τις βλέπουμε καθημερινά χρόνια τώρα, αλλά αυτή τη φορά ήταν πρόσφυγες που φορούσαν adidas, τα ρούχα μας και τις τσάντες μας. Οπότε ταυτιστήκαμε πολύ.»

Στο διάστημα που περίμενα να ρυθμίσει διάφορα ο σκηνοθέτης, συζήτησα με ηθοποιούς που ερχόταν, άλλοι ντυμένοι με δικά τους ρούχα και άλλοι με ρούχα της παράστασης. Η χαρά τους και η ανυπομονησία τους να παρουσιάσουν αυτή τη δουλειά στο κοινό, με έκανε να ρωτήσω στον Κ. Ασπιώτη τη δική του άποψη για τους συνεργάτες του

«Νομίζω θα την χαρακτήριζα πάρα πολύ καλή τη σχέση μου με τους ηθοποιούς μου. Εγώ αγαπάω τους ηθοποιούς έτσι κι αλλιώς. Είναι ένας θίασος με μέσο όρο ηλικίας αρκετά χαμηλό. Έχουμε μερικούς από τους ωραιότερους ηθοποιούς που έχουμε στην Ελλάδα κατά την άποψη μου. Είναι ένα πολύ δυνατό καστιγκ και θα έχει την ευκαιρία να το δει κι ο κόσμος αυτό. Είναι πάνω στη σκηνή 27 άτομα που δίνουν το είναι τους και λένε αυτή την ιστορία με έναν πάρα πολύ απολαυστικό τρόπο. Μου ήταν εύκολο να διαχειριστώ τόσους διαφορετικούς ανθρώπους, γιατί είμαι ηθοποιός ο ίδιος, δεν το ξεχνάω αυτό και έχω έναν τρόπο να βλέπω καθαρά και με την αγάπη που έχω προς τους ηθοποιούς, μπορούμε να είμαστε μαζί σε αυτό και όχι απέναντι. Οπότε κύλησε εύκολα. Επίσης, είναι πολύ καλά παιδιά όλοι τους, φιλότιμοι ηθοποιοί. Έχουμε επαγγελματίες εδώ στο Κρατικό. Με την ωραία έννοια του όρου. Είμαι πολύ τυχερός για όλο το καλλιτεχνικό επιτελείο της παράστασης. Ηθοποιοί και συντελεστές, ένας ένας έχουν δώσει τα καλύτερα τους. Ο Γιώργος ο Χριστιανάκης έχει γράψει μία συγκλονιστική μουσική και δεν είναι μόνο αυτός ο ρόλος του στην παράσταση. Η Αναστασία Κελέση στις χορογραφίες, το σκηνικό και τα φώτα μας τα κάνει η Ζωή Μολυβδά Φαμέλη, τα κοστούμια η Σοφία Τσιριγώτη. Μιλάμε για καθημερινά πάρα πολλές ώρες δουλειάς από όλους. Όλο αυτό είναι δουλειά που έχει ξεκινήσει μήνες πριν. Ξέρετε, είμαι πολύ χαρούμενος. Γελάω πάρα πολύ και να ξέρετε πως δεν είμαι άνθρωπος που γελάω εύκολα. Ειδικά με δικά μου πράγματα. Είναι όμως πολύ αστεία η παράσταση. Κι αυτό είναι το μεγαλείο αυτού του έργου και της καλής κωμωδίας γενικά, μιλάει για πάρα πολύ σοβαρά πράγματα με αυτό το καταπληκτικό όχημα που λέγεται κωμωδία, κι έτσι μπορεί να σε κάνει και να ψυχαγωγηθείς και να προβληματιστείς. Κι εδώ μιλάμε για μία κωμωδία παρανοϊκή, όπως παρανοϊκός είναι κι ο πόλεμος που όταν φύγει ο θεατής από την παράσταση θα είναι ανοιχτός για έναν διάλογο. Θέλω ο κόσμος που θα έρθει να περάσει καλά στις δύο ώρες που κρατάει το έργο.»

Ο Δημήτρης Διακοσάββας, γνωστός ηθοποιός και συνεργάτης του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας για χρόνια, συνεργάζεται αυτή τη σεζόν με τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη στην παράσταση «Ο μπαμπάς ο πόλεμος» και δέχτηκε να μιλήσει για αυτό

«Το έργο είναι μια κωμωδία με ένα πολύ σοβαρό νόημα όμως, που αφορά τον πόλεμο. Για μένα η ουσία του έργου είναι ότι ο πόλεμος δεν πρέπει να μαθαίνεται από τον έναν στον άλλον. Η αρχή δηλαδή, το διπλό κακό είναι ότι κάποιος πολεμάει και μαθαίνει και στον άλλον να πολεμάει. Αυτή είναι η απαρχή της καταστροφής. Όμως αυτό ο Καμπανέλλης το δίνει με έναν πολύ κωμικό τρόπο έτσι ώστε να περάσει το μήνυμα αλλά και ο κόσμος να ευχαριστηθεί βλέποντας την παράσταση. Όλες οι σκηνές του έργου, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Ο ρόλος μου μιλάει πολύ μέσα μου. Άλλωστε τυγχάνει να είμαι κι από τη Ρόδο εγώ. Υπάρχουν σκηνές βέβαια που έχουν ένα μεγάλο ενδιαφέρον, όπως ξεχωρίζω τη σκηνή που προσπαθούν να πείσουν την Ροδίτισσα Ουρανία να καταφέρει τον Δημήτριο ερωτικά. Είναι ένα πολύ νέο κορίτσι που πολύ γρήγορα, το βάζουν σε μία διαδικασία που δεν της αναλογεί στην πραγματικότητα, δεν είναι δηλαδή έτοιμη για κάτι τέτοιο και μπορεί να φαίνεται αστείο στο κοινό αλλά για μένα είναι μία τραγική στιγμή. Το ότι παίρνουν ένα κορίτσι και το εξωθούν να κάνει κάτι που δεν είναι καν της ηλικίας του κι όλο αυτό υποτίθεται για το καλό της πατρίδας. Βέβαια, τέτοια παραδείγματα συμβαίνουν στη ζωή και στη κοινωνία μας εδώ και χρόνια. Αλλά, πώς ο Καμπανέλλης με έναν τέτοιο τρόπο δείχνει ότι πολλές φορές οι μεγάλοι εξωθούν τους νέους να κάνουν πράγματα που δεν τους αναλογούν και είναι ένα πράγμα το οποίο μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.»

Η Ρόδος του 305 π.Χ. έχει μετατραπεί σε έναν τουριστικό παράδεισο. Οι υπηρεσίες που παρέχονται στους τουρίστες βελτιώνονται συνεχώς και οι κάτοικοι παλεύουν να διατηρήσουν τον πλούτο και την ιδιοκτησία τους, μέσα σε ένα καθεστώς πολιτικής ουδετερότητας. Τα σχέδιά τους όμως ανατρέπονται όταν το νησί τους αποκτά στρατηγική σημασία για τα σχέδια των κατακτητών. Θα καταφέρουν οι πολίτες της Ρόδου να γλιτώσουν από την πολεμική μανία του Δημήτριου του Πολιορκητή; Και ποια είναι τα μέσα και τα όπλα για την επιβίωσή τους;

Με αφορμή το ιστορικό γεγονός της πολιορκίας της Ρόδου από τον Δημήτριο τον Πολιορκητή, το 305 π.Χ., ο Ιάκωβος Καμπανέλλης με τη χαρακτηριστική του οξύνοια και την πολιτική του διορατικότητα, δημιουργεί μια ευφάνταστη κωμωδία, στηλιτεύοντας την κερδοσκοπική και μικρονοϊκή τουριστική δραστηριότητα, μέσα από διαδικασίες υποτέλειας και ξεπουλήματος των αξιών. Σατιρίζοντας την έλλειψη πολιτικής συνείδησης των κατοίκων της Ρόδου, ο συγγραφέας σχολιάζει παράλληλα, τον άρρηκτο δεσμό της ιδιοκτησίας και της οικονομικής ανάπτυξης με την πολεμική δραστηριότητα. Άλλωστε, όπως φαίνεται και από τον τίτλο, ο πόλεμος είναι ο μπαμπάς… του κέρδους, της μεγαλομανίας, της απληστίας.

«Είναι φοβερός ο τρόπος που γεννάει το μυαλό του Κωνσταντίνου πράγματα ανά πάσα στιγμή.» αναφέρει ο Δημήτρης Διακοσάββας για τον σκηνοθέτη της παράστασης, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «Εγώ έχω ενθουσιαστεί μαζί του. Κάνουμε πρόβα, λέει δύο πράγματα και ταυτόχρονα «γεννάει» άλλα τέσσερα. Στο έργο πείραξε κάποιες «βίδες» και το έργο έγινε ακόμα πιο ευφάνταστο! Είμαι 22 χρόνια στο επάγγελμα, έχω δουλέψει με πολλούς σκηνοθέτες αλλά νιώθω απίστευτη χαρά που δουλεύω με τον Κωνσταντίνο και, να πω την αλήθεια, το ένιωθα κι από πριν. Όταν μου το είπε ότι θα είμαστε μαζί, ένιωσα χαρά!»

Από την άλλη, λίγο πριν τους αποχαιρετήσω για να συνεχίσουν μόνοι τους την πρόβα, ρωτάω τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη για την νέα εποχή του Κρατικού, αλλά και την προοπτική μίας περιοδείας του έργου, εντός και εκτός Ελλάδος.

«Είναι πάρα πολύ δύσκολη μία περιοδεία γιατί έχει πάρα πολύ μεγάλο θίασο και τα εκτός έδρας θα εκτόξευαν την τιμή, αλλά εδώ είναι που θα μπορούσε να υπάρχει μία βοήθεια του κράτους και να πάει κι αλλού. Είναι ένα μεγάλο ελληνικό έργο και θα μπορούσε να πάει και στο εξωτερικό. Είναι άλλωστε πολύ ωραία αφορμή τα 100 χρόνια για να βγάζαμε τον Καμπανέλλη και προς τα έξω. Ιδανική η συνθήκη για να ταξιδέψει αυτό το έργο πιστεύω. Άλλωστε βλέπω μία ελπίδα στη νέα εποχή του ΚΘΒΕ. Έναν πολύ καλό προγραμματισμό. Θα έρθουν πολύ ωραίοι άνθρωποι. Εύχομαι στη πράξη να βοηθηθεί το Κρατικό από όλους μας αλλά και από το Κράτος γιατί είναι πολύ σημαντική η βοήθεια της Πολιτείας. Θεωρώ ότι το κοινό της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας – Ευελπιστώ και της Νότιας που θα ανεβαίνει για τις παραστάσεις του Κρατικού – θα έχει την ευκαιρία να δει πολύ ωραίες παραστάσεις από ωραίους καλλιτέχνες. Δηλαδή εγώ θα ήθελα να παίζω στο Κρατικό…»

Αξίζει να αναφερθεί, ότι η τελευταία φορά που παρουσιάστηκε από το ΚΘΒΕ το έργο «Ο Μπαμπάς ο Πόλεμος» ήταν το 1987, σε μια ιστορική παράσταση που σκηνοθέτησε ο ίδιος ο Ιάκωβος Καμπανέλλης.

Πρεμιέρα: Παρασκευή 7 Οκτωβρίου, στις 21.00, Διάρκεια παράστασης: 2 ώρες και 20 λεπτά, με το διάλειμμα. | Μονή Λαζαριστών- Σκηνή Σωκράτης Καραντινός (Κολοκοτρώνη 25-27, Σταυρούπολη) | Ώρες παραστάσεων: Τετάρτη: 19.00, Πέμπτη-Παρασκευή: 21.00, Σάββατο: 18.00 & 21.00,Κυριακή: 19.00

Παίζουν: Πάρης Αλεξανδρόπουλος (Φρίξος), Χαρά Γιώτα (Ουρανία), Δημήτρης Διακοσάββας (Φιλόξενος), Άννα Ευθυμίου (Λάμια), Αλέξανδρος Ζαφειριάδης (Άγνωστος έμπορος όπλων, Χιλίαρχος), Πάνος Καμμένος (Καλλικράτης), Κωνσταντίνος Καπελλίδης (Δίδυμος), Νίκος Καπέλιος (Πάμφιλος), Δημήτρης Καρτόκης (Χάρης ο Λίνδιος), Άννα Λουϊζίδη (Κορνηλία, κόρη του Λούκιου), Νίκος Μήλιας (Νεοκλής), Δημήτρης Μορφακίδης (Ευελπίδης), Χρυσή Μπαχτσεβάνη (Βουτία), Ορέστης Παλιαδέλης (Δημήτριος), Παναγιώτης Παπαϊωάννου (Μέντης), Στέφανος Πίττας (Δημάδης), Θανάσης Ρέστας (Πυθίας), Σπύρος Σιδέρης (Λούκιος Τερέντιος Πίκουλος), Κωνσταντίνος Χειλάς (Δίδυμος), Γλυκερία Ψαρρού (Ποππαία, κόρη του Λούκιου)