Μπήκαμε στις πρόβες των Αλεπούδων, της πρώτης παραγωγής του ΚΘΒΕ για φέτος

Εικόνες: Δήμητρα Κυπριώτη

Λίγες μόλις μέρες πριν την πρεμιέρα της παράστασης «Οι αλεπούδες» σε σκηνοθεσία της Χριστίνας Χατζηβασιλείου, η Parallaxi μπαίνει σε μία από τις τελευταίες πρόβες τους για να ανακαλύψουμε πρώτοι το δικό τους, ξεχωριστό και μυστήριο, σύμπαν.

Το μικρό θέατρο της Μονής Λαζαριστών, θα φιλοξενήσει από τις 30 Σεπτεμβρίου, την εναρκτήρια παράσταση του νέου προγραμματισμού του ΚΘΒΕ, με ένα έργο καθόλα σύγχρονο και επίκαιρο που ισορροπεί ανάμεσα σε λόγια, συναισθήματα, φόβους και αγωνίες των χαρακτήρων του.

Οι «Αλεπούδες» της Ντων Κινγκ είναι ένα έργο, μόλις, 11 χρόνων που ανεβαίνει στην Ελλάδα για δεύτερη φορά.

Σε έναν κόσμο που βρίσκεται σε κρίση, υπό τον κίνδυνο λιμού και με τις καλλιέργειες να καταστρέφονται από ακραίες βροχοπτώσεις, εντεταλμένοι της εξουσίας αποφασίζουν να στείλουν Επίλεκτο Ανιχνευτή Αλεπούδων για να εντοπίσει τις αιτίες της χαμηλής παραγωγικότητας. Ο Ουίλιαμ Μπλορ, εκπαιδευμένος από παιδί σε ένα ειδικό κρατικό ινστιτούτο, επισκέπτεται τον Σαμουήλ και την Ιουδίθ για να διαπιστώσει αν έχουν μολυνθεί από το “κόκκινο θηρίο” vulpes – vulpes. Ωστόσο, όσο προχωράει η έρευνά του, μύχιες αλήθειες αποσιωπημένες για καιρό αρχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια και να ανατρέπουν την πολύ ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στο ζευγάρι, αλλά και στη κοντινή τους φίλη Σάρα.

Σε ένα μικρό αλλά ιδιαίτερα κατάλληλο χώρο για αυτό το έργο, τη μικρή σκηνή της Μονής Λαζαριστών, το μυστήριο και η αλληγορία γίνονται ταυτόσημα με τη φύση της ζωής αυτών των ανθρώπων που παλεύουν να βρουν τρόπους και λόγους για να προχωρήσουν. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Ο καθένας με τους δικούς του τρόπους.

Ένα σύγχρονο υπαρξιακό νουάρ

Οι «Αλεπούδες» της Ντων Κινγκ, έργο βραβευμένο στον διαγωνισμό θεατρικής γραφής Papatango New Writing, έκαναν πρεμιέρα το 2011 στο Λονδίνο. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό κείμενο, με στοιχεία βρετανικού χιούμορ όπου η αναμέτρηση με τον φόβο οδηγεί σε έναν ανελέητο κυνηγητό με τον εαυτό και με τον άλλον. Ένα σύγχρονο υπαρξιακό νουάρ σκηνοθετημένο με κινηματογραφική ροή, γρήγορο ρυθμό και ποιητική ατμόσφαιρα από την Χριστίνα Χατζηβασιλείου, που ξετυλίγεται μπροστά μας υφαίνοντας το νήμα γύρω από το άλογο της εξουσία και της πίστης.

Το σκοτεινό, αλλά απόλυτα ενταγμένο στον χώρο και στην ιστορία, σκηνικό αποτελεί ακόμα ένα από τα σημαντικά στοιχεία της παράστασης αυτής. Η οθόνη. Το τραπέζι που γίνεται κρεβάτια και διαφορετικά δωμάτια, κόβοντας έξυπνα τον χώρο. Ο σταυρός. Η κάμερα. Οι άνθρωποι που άλλοτε βγαίνουν «μπροστά» και άλλοτε δρουν στο παρασκήνιο, παίζοντας μία άλλη σκηνή σε κάθε θεατή ανάλογα με τη θέση που επιλέγει να καθίσει. Τα φώτα που αλλάζουν και δημιουργούν μία κινηματογραφική ατμόσφαιρα.

Στοιχεία που αρχίζουν και τελειώνουν χωρίς ανάσα, αποδίδοντας στη σκηνοθεσία της Χριστίνας Χατζηβασιλείου μία εξαιρετική ικανότητα να φωτίσει τα πιο σημαντικά και να αποφορτίσει άλλα σημεία, σαν μια γρήγορη ταινία μυστηρίου.

«Αυτό που εγώ ήθελα να επιτύχω και ελπίζω να το έκανα είναι ο γρήγορος ρυθμός, το breathless που λέμε, δηλαδή να μη προλαβαίνεις να πάρεις αναπνοή από όσα συμβαίνουν πάνω στη σκηνή» αναφέρει η κ. Χατζηβασιλείου στη συζήτηση μας, σε ένα από τα διαλλείματα της πρόβας.

«Γι’ αυτόν τον λόγο αγαπάω πολύ και το μικρό θέατρο της Μονής Λαζαριστών, γιατί επαναπροσδιορίζει τη σχέση του θεατή με τον ηθοποιό. Εκ των πραγμάτων, οι ηθοποιοί παίζουν σε απόσταση αναπνοής από τον θεατή που γίνεται μέτοχος σε αυτό που συμβαίνει. Είναι βέβαια και κομμάτι της σκηνοθεσίας να είναι πολύ κοντά στο κοινό και από την άλλη, είναι ένας τρόπος να μπει πιο βαθιά ο θεατής στα διλήμματα που έρχονται μπροστά του. Μη ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα σχεδόν θρίλερ. Επομένως, ταυτίζεσαι και αποταυτίζεσαι. Βέβαια, υπάρχουν εσκεμμένα και πολύ μεγάλες αναπνοές και σκηνοθετικά και από το ίδιο το έργο που έχει πολύ ισχυρές δόσεις χιούμορ και τις έχω ενισχύσει κι εγώ με τη βοήθεια των ηθοποιών.»

Τετραπλή οπτική των πραγμάτων

«Το έργο έχει μια κινηματογραφική ροή η οποία θεωρώ ότι επίσης ενισχύθηκε και μάλιστα σε συζητήσεις που έχουμε κάνει και με τους ηθοποιούς, έχουμε πει πως θα μπορούσε να γίνει μία εξαιρετική σειρά σε επεισόδια.» μου λέει η σκηνοθέτρια λίγο πριν κατέβει κοντά στους ηθοποιούς για να συζητήσουν μία ακόμα σκηνή.

«Αυτό που ήθελα και με άγχωσε είναι το να μπορέσει να διατηρηθεί η τετραπλή οπτική των πραγμάτων που για μένα είναι πολύ σημαντική, γιατί καθένας από τους τέσσερις χαρακτήρες έχει μια διαφορετική οπτική πάνω στις αλεπούδες, την ύπαρξη ή την αμφισβήτηση τους και υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Το τι ισχύει και τι δεν ισχύει για καθέναν από αυτούς είναι ένα ξεχωριστό σύμπαν. Παρ’ όλο που ελπίζω ότι θα είναι διακριτό αυτό, υπάρχει μία καθαρή σκηνοθετική στάση απέναντι στο τι μπορεί να είναι αλήθεια και τι όχι.» λέει η σκηνοθέτρια των «Αλεπούδων», ενώ συνεχίζει εξηγώντας γιατί το έργο είναι τόσο επίκαιρο στην εποχή μας

«Καταρχάς το έργο μιλάει για ένα πόλεμο που υποτίθεται ότι μαίνεται και είναι ένας πόλεμος για τα τρόφιμα. Είναι δηλαδή πολύ κοντά στον λιμό οι άνθρωποι αυτοί. Ξέρουμε όλοι την εποχή που ζούμε. Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή με την Ουκρανία και τη Ρωσία. Ξέρουμε τι συμβαίνει με τα σιτηρά και την ενέργεια. Επομένως, εκτός του ότι είναι ένα πραγματικά επίκαιρο κείμενο, αναφέρεται και σε ένα υπερβολικά δυστοπικό περιβάλλον που λίγο πολύ, κι εμείς έχουμε κληθεί να μάθουμε να συμβιώνουμε.»

ΤΟ ΣΚΗΝΙΚΟ Ο ΠΕΜΠΤΟΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ

«Το σκηνικό της Ελένης Στρούλια είναι από τα πιο εντυπωσιακά και όμορφα σκηνικά που έχουν αποδώσει δική μου σκηνοθεσία. Το αποτέλεσμα, εκτός του ότι είναι αισθητικά άρτιο είναι και προϊόν ενός μεγάλου brainstorming που ξεκίνησε πολλούς μήνες πριν την πρόβα κι αυτό μας βοήθησε όλους πολύ. Είναι κομβικό άλλωστε το περιβάλλον για το έργο, είναι ο πέμπτος χαρακτήρας.»

Σχετικά για τους ηθοποιούς της παράστασης, η κ. Χατζηβασιλείου αναφέρει: «Έχω τέσσερις από τους πιο εξαιρετικούς ηθοποιούς του θεάτρου. Μία από τις δικές μου απαιτήσεις ήταν από την αρχή ως το τέλος να έχουν δουλέψει όλοι με τα ίδια εργαλεία φτιάχνοντας μία ομάδα. Εγώ δεν μπορώ να δουλέψω ως σκηνοθέτης αν δεν έχω φτιάξει ομάδα πιο πριν. Η σχέση των χαρακτήρων, εκτός από μία πολύ καλή σχέση μεταξύ συναδέλφων, υπάρχει και μέσα στο έργο, γιατί για μένα το πιο σημαντικό στο θέατρο, είναι να μπορείς σκηνοθετικά με κάποιο κώδικα να αποκαλύπτεις τα πράγματα τα οποία δεν λέγονται κι όχι αυτά που δεν λέγονται.»

Ένας από τους ηθοποιούς που συμμετέχουν στις «Αλεπούδες», είναι ο Νικόλας Μαραγκόπουλος που υποδύεται τον Ουίλιαμ. Ποιος είναι όμως αυτός ο μυστηριώδης χαρακτήρας; 

Ο γνωστός (και εξαιρετικά καλός) ηθοποιός μου μιλάει για τον ρόλο του και τον… Μικρό Πρίγκιπα: 

«Είμαι ο Ουίλιαμ Μπλορ, ο ανιχνευτής αλεπούδων. Ένας υπάλληλος της κρατικής μηχανής. Μεγαλωμένος, από μωρό παιδί 5 ετών, από το κράτος, προγραμματισμένος να φέρω εις πέρας την αποστολή μου, η οποία είναι να ανακαλύπτω αν υπάρχουν ίχνη αλεπούδων στα αγροκτήματα, στα διάφορα σημεία που με στέλνουν. Προφανώς οι αλεπούδες είναι μία αλληγορία, αλλά όταν λέμε τη λέξη αλεπού, εννοείται στο έργο, τις πραγματικές αλεπούδες. Την vulpes – vulpes για την ακρίβεια. Τον βασανίζει τον Ουίλιαμ, όπως καταλαβαίνουμε, το παρελθόν του πάρα πολύ. Το παρόν λιγότερο ενώ το μέλλον θα ξεκινήσει να τον βασανίζει κατά τη διάρκεια της παράστασης. Το έργο δίνει υλικό για μελέτη και βοηθάει τον ηθοποιό όσο και τον δυσκολεύει. Δίνει δηλαδή στοιχεία για να μελετήσεις και να πας βαθιά και είναι ένα έργο που, όχι μόνο ο δικός μου ρόλος αλλά και οι υπόλοιποι, μπορούν εξίσου να προσεγγιστούν σε βάθος από τους ηθοποιούς. Ο κόσμος που θα έρθει, το τι θα πάρει μαζί του φεύγοντας, είναι κάτι που τον αφορά αυτόν. Είναι βαθιά προσωπικό. Εγώ θα έλεγα να πάρει μαζί του την ανάγκη να διαβάσει μετά τον «Μικρό Πρίγκιπα», αν δεν το έχει διαβάσει, το εδάφιο για την αλεπού.»

Λίγο πριν τελειώσει το διάλλειμα, βρεθήκαμε με την Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου που στη παράσταση είναι η Ιουδήθ, και μιλήσαμε για τον δικό της, ιδιαίτερο ρόλο:

«Ο ρόλος μου, είναι αυτός μιας γυναίκας υπομονετικής, που έχει πεθάνει ο γιος της και δεν έχει προλάβει να πενθήσει, οι υποχρεώσεις της που είναι πολλές, ο άντρας της έχει πάθει κατάθλιψη και δεν σηκωνόταν από το κρεβάτι, χρειαζόταν μάλιστα να κάνει όλες τις δουλειές της μόνη της. Δηλαδή συνέχεια μαζεύει μέσα της ώσπου έρχεται αυτός ο άγνωστος, ο ανιχνευτής αλεπούδων. Εκείνη θεωρεί ότι έρχεται για να βοηθήσει στη κατάσταση της, ότι κάτι θα πάει καλύτερα και ελπίζει. 

Προσπαθεί αλλά τελικά βλέπει ότι ο άντρας της βρίσκει την ευκαιρία ή την δικαιολογία ότι οι αλεπούδες έχουν σκοτώσει τον γιο τους. Οπότε, αυτό στην ουσία τον απελευθερώνει εκείνον, αφού βρίσκει κάποιον άλλον να φταίει και όχι αυτός που δε κλείδωσε την πόρτα. Κάπως έτσι αρχίζει να ψάχνει έναν άγνωστο εχθρό, αρχίζει να τρελαίνεται. Εκεί είναι που αυτή η γυναίκα, έχει να αντιμετωπίσει πια και αυτό. Αυτό που την έσωζε, ήταν η λογική και ότι είχε κάποια πράγματα υπό έλεγχο. Τελικά όμως, χάνει τον έλεγχο. Είναι μία μόνη γυναίκα που δεν έχει από που να πιαστεί. Μέχρι και η φίλη της η Σάρα, κάποια στιγμή φεύγει. Από την άλλη, το έργο είναι πολύ ανθρώπινο. Για μένα μιλάει για την αγάπη και τις σχέσεις σε πολλά επίπεδα, αλλά είναι αυτός ο φόβος που είναι μεγαλύτερος όταν είναι άγνωστος. Αν δηλαδή βλέπαμε αλεπούδες θα λέγαμε να πάμε να τις βρούμε. Επειδή όμως δε βλέπουμε, αυτό είναι ένας άγνωστος φόβος και αυτός είναι μεγαλύτερος…»

Τέλος, μιλάμε με την Χριστίνα Χατζηβασιλείου για την «επανεκκίνηση» του ΚΘΒΕ και το νέο του πρόγραμμα. Μου λέει χαρακτηριστικά πως «Είναι εκκωφαντικός πια ο ήχος που κάνει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Νιώθουμε δηλαδή ότι σιγά σιγά η πόλη ξυπνά. Πάρα πολλές παραγωγές, εξαιρετικοί συνάδελφοι. Είμαι πάρα πολύ χαρούμενη που δέχτηκα την πρόσκληση του κ. Πελτέκη και του κ. Σουγάρη, έχοντας μάλιστα την ελευθερία να διαλέξω ένα έργο που το ήθελα εγώ. Πιστεύω ότι είναι ένα αισιόδοξο μέλλον για την πόλη μετά από τα lockdown.»

Βλέποντας μία από τις τελευταίες πρόβες της παράστασης “Αλεπούδες” και έχοντας, πια, μία ιδέα από το τελικό αποτέλεσμα, ανυπομονώ να ανοίξει “αυλαία” και να συστηθεί στο κοινό, που, είμαι σίγουρος, οτι θα ενθουσιαστεί με την αισθητική, την πλοκή, τις ερμηνείες και όλα τα στοιχεία που, “χειροποίητα”, οι συντελεστές της τα έφτιαξαν και τα φρόντισαν ώστε να γίνουν μία εξαιρετική δουλειά. Αν ισχύει πάντως, το η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, τότε θα δούμε πολλά ωραία πράγματα τους επόμενους μήνες από τις θεατρικές σκηνές της πόλης. Αναμένουμε…

Οι “Αλεπούδες” έρχονται στο Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών | Πρεμιέρα: Παρασκευή 30/9/2022, στις 21:00 | *Κατάλληλο για άτομα άνω των 16 ετών

Συντελεστές: Μετάφραση: Γιώργος Χατζηνικολάου, Σκηνοθεσία – Δραματουργική Επεξεργασία: Χριστίνα Χατζηβασιλείου, Σκηνικά – Κοστούμια – Βίντεο: Ελένη Στρούλια, Μουσική: Μπάμπης Παπαδόπουλος, Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου, Βοηθός Σκηνοθέτη: Κική Καραΐσκου, Βοηθοί σκηνογράφου – ενδυματολόγου – βίντεο: Τατιάνα Νικολαΐδου, Τζάνος Μάζης, Οργάνωση παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου

Παίζουν οι ηθοποιοί (με σειρά εμφάνισης) Γιάννης Καραμφίλης (ΣΑΜΟΥΗΛ), Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου (ΙΟΥΔΗΘ), Νικόλας Μαραγκόπουλος (ΟΥΙΛΙΑΜ), Λίλα Βλαχοπούλου (ΣΑΡΑ)