«Ναζιστικός χαιρετισμός»: Σάλος από την κίνηση Μασκ – Οι αντιδράσεις και τι σχολιάζει ο ίδιος
«Φαίνεται ότι το κρατούσε καιρό μέσα του»
Μεγάλη συζήτηση έχει προκληθεί από το βράδυ της Δευτέρας μετά την κίνηση που έκανε ο Έλον Μασκ στη σκηνή του γηπέδου Capital One Arena, στο οποίο πραγματοποιήθηκε η παρέλαση προς τιμήν του Ντόναλντ Τραμπ, με αρκετούς να κατηγορούν τον νοτιοαφρικανό μεγιστάνα για ναζιστικό χαιρετισμό.
Ο ίδιος μέχρι στιγμής δεν έχει απαντήσει άμεσα στην κατηγορία που του προσάπτουν, ωστόσο μια απάντηση που έδωσε σε ανάρτηση στο Χ δείχνει ότι μάλλον απορρίπτει τα περί ναζιστικού χαιρετισμού.
Billionaire Elon Musk gave what appeared to be a fascist salute Monday while making a speech at the post-inauguration celebration for President Donald Trump at the Capital One Arena.
“Some elections are important, some are not. But this one, this one really mattered and I just… pic.twitter.com/K8Fo0sdozL
— PBS News (@NewsHour) January 20, 2025
«Μπορούμε να σταματήσουμε να αποκαλούμε τους ανθρώπους Ναζί; Δεν λειτούργησε την προεκλογική περίοδο, δεν λειτουργεί και τώρα, είναι κουραστικό, βαρετό και παλιό. Δεν περνάει πια, οι άνθρωποι δεν σοκάρονται από αυτό» έγραψε ένας χρήστης του Χ με τον Έλον Μασκ να απαντά από κάτω «ναι, αυτό ακριβώς».
Ωστόσο η «σκόνη» που έχει ήδη σηκωθεί είναι μεγάλη με μέσα ενημέρωσης από το Ισραήλ, όπως η Haaretz να γράφει για «έναν ρωμαϊκό χαιρετισμό, έναν φασιστικό χαιρετισμό που κυρίως σχετίζεται με τη Ναζιστική Γερμανία».
«Η ιστορία του φασισμού μπροστά στα μάτια μας. Ήταν ένας ναζιστικός χαιρετισμός και μάλιστα ένας επιθετικός χαιρετισμός» σχολίασε η καθηγήτρια Ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Ρουθ Μπεν-Γκιάτ.
Την ίδια ώρα, όπως μετέδωσε το Rolling Stone, λογαριασμοί ακροδεξιών στα social media πανηγύρισαν για την κίνηση του Μασκ. «Δεν με νοιάζει αν ήταν λάθος. Θα απολαύσω το δράμα που εκτυλίσσεται» έγραψε στο Telegram ο επικεφαλής της νεοναζιστικής ομάδας Blood Tribe, με τον επικεφαλής της ακροδεξιάς πλατφόρμας Gab να προσθέτει «θαυμάσια πράγματα συμβαίνουν σήμερα».
Στο βίντεο ωστόσο που ανέβασε η ομάδα του Μασκ στον λογαριασμό του στο Χ, η συγκεκριμένη σκηνή έχει «κοπεί» και, αντί για τον αμφιλεγόμενο χαιρετισμό του Μασκ, εμφανίζονται θεατές να τον χειροκροτούν.
— Elon Musk (@elonmusk) January 20, 2025
«Φαίνεται ότι το κρατούσε καιρό μέσα του»
Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, σε ανάρτησή του για το θέμα σχολιάζει:
«Στο βιβλίο Ημερήσια Διάταξη του Eric Vuillard περιγράφεται η συνάντηση των πλούσιων βιομηχάνων της εποχής με στελέχη του ναζιστικού κόμματος ενόψει των εκλογών που έδωσαν τη νίκη στου ναζί.
Οι βιομήχανοι φίλησαν το δαχτυλίδι του Χίτλερ και εξασφάλισαν έναντι τιμήματος το ρόλο τους στη ναζιστική Γερμανία.
Στη φώτο παρουσιάζεται η σύγχρονη εκδοχή της ιστορίας.
Ο Μασκ λίγο αργότερα χαιρέτησε ναζιστικά ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία».
Από την πλευρά του ο Στράτος Σαφιολέας, σύμβουλος στρατηγικής επικοινωνίας, σχολιάζει:
«Όταν οι άνθρωποι σου λένε ποιοι είναι, πίστεψέ τους, με την πρώτη φορά»
Ο Αντώνης Γαλανόπουλος, Eteron Project Coordinator, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, αναφέρει:
«Όταν κάποιοι αναρωτιούνται αν ο χαιρετισμός του πλουσιότερου ανθρώπου του πλανήτη κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας του ακροδεξιού προέδρου των ΗΠΑ ήταν ναζιστικος, “ρωμαϊκός”, ή απλώς αμήχανος (sic), τότε ίσως να είναι ήδη αρκετά αργά.
Η χρήση ευφημισμών, η αδυναμία να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, η απουσία αντίδρασης είναι χαρακτηριστικά της επιτυχημένης κανονικοποίησης.
Η διάβρωση των δημοκρατικών αρχών και των -αδύναμων ή προβληματικών- θεσμικών εκφράσεων τους είχε ήδη ξεκινήσει και δείχνει πια ξεκάθαρα τα αποτελέσματά της».
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Γιάννης Μόσχος, σε ανάρτησή του, τονίζει:
«Τρόμος! Δυστυχώς δεν υπάρχει πια καμιά αμφιβολία ότι οδεύουμε σε πολύ σκοτεινές εποχές. Οι παραλληλισμοί με την εποχή της ανόδου του ναζισμού είναι παραπάνω από προφανείς πλέον. Είναι ευθύνη όλων μας να μιλάμε και να αντιστεκόμαστε όσο μπορεί ο καθένας μας στο θηρίο που βρυχάται και απειλεί να μας κατασπαράξει. Πρόκειται για πόλεμο πλέον, ας το παραδεχτούμε, και ας ετοιμαστούμε να ανταποδώσουμε».
Η δημοσιογράφος και σεναριογράφος, Μαρία Λουκά, σχολιάζει:
«Η “χρυσή εποχή” που υποσχέθηκαν είναι κατάμαυρη
Μια επιταχυνόμενη αναδίπλωση στον πιο σκληρό και βαλτώδη πυρήνα της πατριαρχίας και του καπιταλισμού σε σφιχτό εναγκαλισμό με την ακροδεξιά
Με τη high tech ολιγαρχία αποχαλινωμένη και αποθρασυμένη, με άτεγκτο έμφυλο δυισμό, διάχυτο μισογυνισμό και ομοτρανσφοβία, με θανατηφόρα ρατσιστική στρατηγική στα σύνορα, με μιλιταρισμό και επεκτατικές βλέψεις, με εθνικιστικό παροξυσμό και αυτοκρατορικές ονειρώξεις, με εξορυκτική δυστοπία κυριολεκτικά δίχως αύριο σ’ έναν λεηλατημένο πλανήτη.
Οσοι αναμασούσαν παιδαριώδεις αυταπάτες για δήθεν φιλολαϊκές πολιτικές και θεωρούσαν πως το βασικό τους πρόβλημα είναι το woke – μάλλον γιατί τους ξεβολεύει – αλλά επιμένουν να μην αυτοπροσδιορίζονται ως ακροδεξιοί, ελπίζω τουλάχιστον να διατηρούν την ικανότητα τους να τρομάζουν από το ατόφιο σκοτάδι που βασιλεύει στον κόσμο».
Η δικηγόρος, Άννα Παπαδοπούλου, σχολιάζει:
«Όταν βλέπεις κάποιον να χαιρετά ναζιστικά και δεν “παγώνει το αίμα” σου, αλλά συνεχίζεις να χειροκροτάς, έχεις ευθύνη. Αυτοί/ες εδώ έχουν ευθύνη (η βλακεία δεν συγχωρείται).
Αν πάλι βλέπεις κάποιον να χαιρετά ναζιστικά κι αναρωτιέσαι αν είναι ή δεν είναι ναζιστικός χαιρετισμός, έχεις ευθύνη.
Και τέλος, αν βλέπεις το κακό, το αναγνωρίζεις, αλλά αδιαφορείς, έχεις κι εσύ ευθύνη.
Η Δημοκρατία στις ΗΠΑ κινδυνεύει και μαζί της οι αξίες του δυτικού πολιτισμού. Τώρα περισσότερο από ποτέ μια τεράστια ευθύνη βαραίνει την Ευρώπη και ας συμβάλλουμε όλοι/ες να σταθεί στο ύψος της».
Για την ιστορικό Κλερ Όμπιν, ειδική στο ζήτημα του ναζισμού στις ΗΠΑ, δεν υπάρχει αμφιβολία: ο Έλον Μασκ έκανε όντως το «ζιγκ χάιλ», τον ναζιστικό χαιρετισμό, σχολίασε μέσω X.
«Δεν πήρε πολύ», σχολίασε δηκτικά επίσης μέσω X ο Δημοκρατικός βουλευτής Τζίμι Γκόμες, παραθέτοντας άλλη ανάρτηση με τη φωτογραφία του πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη καθώς κάνει τον χαιρετισμό επί σκηνής.
«Φαίνεται πως το κράταγε μέσα του καιρό κι επιτέλους μπόρεσε να το κάνει», σχολίασε η βουλευτής των Δημοκρατικών Κόρι Μπους, επίσης μέσω X. Φαίνεται «λες κι έκανε πρόβες μπροστά στον καθρέφτη για να βρει την ακριβή γωνία», πρόσθεσε ειρωνικά.
Το περιοδικό Wired, επισήμανε πως πολλές προσωπικότητες της άκρας δεξιάς δεν έκρυψαν τη χαρά τους για τη χειρονομία αυτή, όπως ο σχολιαστής Έβαν Κίλγκορ, πως εξήρε την «απίστευτη» κίνηση του κ. Μασκ.
Το τελευταίο διάστημα ο Έλον Μασκ πολλαπλασίασε τις δηλώσεις υποστήριξης στο γερμανικό ακροδεξιό κόμμα AfD, στην ακροδεξιά πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, καθώς και στο βρετανικό κόμμα Reform UK.
«Ο Έλον Μασκ γνώριζε ακριβώς τι έκανε με τον φασιστικό ρωμαϊκό χαιρετισμό του στην εκδήλωση του Τραμπ σήμερα — που εγγράφεται στο πλαίσιο της ρητής υποστήριξής του σε πολιτικές και κόμματα της άκρας δεξιάς», τόνισε η Έιμι Σπιτάλνικ, επικεφαλής της αμερικανικής εβραϊκής οργάνωσης JCPA.
«Κατά κάποιο τρόπο, βρεθήκαμε να συζητάμε αν ένας ναζιστικός χαιρετισμός στη συγκέντρωση του Τραμπ ήταν όντως ναζιστικός χαιρετισμός, μόλις οκτώ ώρες μετά την έναρξη της δεύτερης προεδρίας Τραμπ. Ακριβώς έτσι λειτουργεί ο φασισμός», συμπλήρωσε η ίδια.
Αλλά για τον Μπράντον Γκαλάμπος, 29χρονο πάστορα που ήταν παρών στην εκδήλωση, η χειρονομία του μεγιστάνα της τεχνολογίας έμοιαζε «χιουμοριστική».
«Είναι πολύ παράξενος και χρησιμοποιεί πολύ τον σαρκασμό», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Προφανώς η αριστερά (…) θα πει πως είναι ναζί ή ό,τι νά’ναι, όμως νομίζω πως ήταν απλά χιουμοριστικός ο τρόπος που το έκανε».
Η οργάνωση ADL, που αγωνίζεται εναντίον του αντισημιτισμού και έχει καταφερθεί στο παρελθόν εναντίον του πλουσιότερου ανθρώπου στην υφήλιο, αυτή τη φορά φάνηκε να τον υπερασπίζεται. «Μοιάζει σαν ο Έλον Μασκ να έκανε άγαρμπη χειρονομία σε στιγμή ενθουσιασμού, όχι ναζιστικό χαιρετισμό», εκτίμησε μέσω X.
Η βουλευτής των Δημοκρατικών Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές αντέδρασε ορισμένα στην τοποθέτηση αυτή της ADL. «Υπερασπίζεστε ένα ‘χάιλ Χίτλερ’ που έγινε επανειλημμένα», σφυροκόπησε.
«Ο κόσμος μπορεί επισήμως να σταματήσει να στρέφεται σε εσάς ως πηγή αξιόπιστης πληροφόρησης», πρόσθεσε η πολιτικός της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών.
Για τον ιστορικό Άαρον Άστορ, ο χαιρετισμός του πολυδισεκατομμυριούχου δεν ήταν ναζιστικός.
«Έχω επικρίνει τον Έλον Μασκ επανειλημμένα, επειδή αφήνει τους νεοναζί να λερώνουν αυτή την πλατφόρμα, ανέφερε μέσω X, προτού συμπληρώσει «όμως αυτός δεν είναι ναζιστικός χαιρετισμός. Είναι ένας κοινωνικά αδέξιος άνθρωπος που λέει στο πλήθος ‘σας ευχαριστώ από την καρδιά μου’».
