«Είναι θέμα επιβίωσης πλέον» – Κραυγή αγωνίας από αγρότες και κτηνοτρόφους

Σε κρίσιμο σημείο βρίσκεται η γεωργική παραγωγή της χώρας. Ένα μεγάλο ποσοστό αγροτών και κτηνοτρόφων έχουν φτάσει στο σημείο “καμπής” καθώς βρίσκονται εν μέσω πολύ δύσκολων οικονομικών συγκυριών.

Ο πόλεμος της Ουκρανίας τα τελευταία δυο χρόνια τους έχει “γονατίσει” όσον αφορά το κόστος παραγωγής, καθώς τα προϊόντα που χρειάζονται για να κάνουν σωστά τη δουλειά τους έχουν ακριβύνει τόσο πολύ που έχουν γίνει δυσπρόσιτα. Σε αυτό το γεγονός ήρθαν να “δέσουν” και οι αισθητές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αλλά και οι τεράστιες φυσικές καταστροφές όπου υπέστη η χώρα από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες το καλοκαίρι και τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Η απόγνωση είναι τόσο μεγάλη στον γεωργικό τομέα της χώρας που αναγκάζει πλέον σωρηδόν επαγγελματίες αγρότες και κτηνοτρόφους να εγκαταλείψουν το βασικό τους επάγγελμα. Ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) τονίζει σε ανακοίνωση του: «Η τεράστια μείωση των επιδοτήσεων, η ολέθρια πτώση τιμών στο αιγοπρόβειο γάλα μεταλλάσσει την επιβίωσή μας σε ανυπέρβλητη πρόκληση». Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΛΓΟ Δήμητρα, μόλις πέρυσι σχεδόν 10.000 αιγοπροβατοτρόφοι και 300 αγελαδοτρόφοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Σε έρευνα του το Επιμελητήριο Χαλκιδικής ανέδειξε και το πρόβλημα της μη εύρεσης εργατικών χεριών στη χώρα, με το 32% των αγροτικών εργασιών να μη βρίσκει εργάτες να απασχοληθούν.

Έτσι όσοι αγρότες έχουν μείνει στον κλάδο ακόμα, θέλουν να προχωρήσουν σε μια σημαντική δράση-παρέμβαση ούτως ώστε να ακουστούν τα αιτήματά τους. Στην ημέρα των εγκαινίων της διεθνούς έκθεσης Agrotica (1-4 Φεβρουαρίου), σύμφωνα με τους ίδιους, στόχος είναι να πραγματοποιήσουν μία δυναμική διαμαρτυρία με δεκάδες τρακτέρ στο κέντρο της πόλης, ενώ στο συλλαλητήριο είναι προγραμματισμένο να έρθουν αγρότες και με λεωφορεία.

Στο επίκεντρο των διεκδικήσεων βρίσκονται τα αιτήματα για την αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος εξαιτίας της μείωσης της παραγωγής που προκάλεσαν οι μεγάλες ζημιές από καιρικά φαινόμενα και ασθένειες, αλλά και η μείωση του κόστους παραγωγής, η προστασία από τις φυσικές καταστροφές με υλοποίηση όλων των απαραίτητων έργων υποδομής, καθώς και η αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει στο 100% την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλους τους φυσικούς κινδύνους σε όλα τα στάδια της παραγωγής.

Στο πλευρό τους βρίσκονται και οι “χτυπημένοι” επίσης από τις συνθήκες κτηνοτρόφοι. “Το όργιο αισχροκέρδειας δεν εξοντώνει μόνο τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών αλλά κυριολεκτικά καταστρέφει την ελληνική επαρχία, καθώς αναγκάζει τους ανθρώπους της πρωτογενούς παραγωγής να εγκαταλείψουν τις επιχειρήσεις τους, ενώ τα fund περιμένουν να κατασπαράξουν όσους έχουν υπερχρεωθεί την τελευταία διετία, από το άλμα του κόστους σε ενέργεια και ζωοτροφές, την μείωση των επιδοτήσεων κατά 30%-50% και την αυθαίρετη μείωση των τιμών αγοράς των προϊόντων τους, που στη συνέχεια πωλούν ακριβότερα εταιρείες και σούπερ μάρκετ“, εξήγησε πρόσφατα στο Mega ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηνοτρόφων, Παναγιώτης Πεβερέτος.

“Συνολικά η κτηνοτροφία περνάει πάρα πολύ δύσκολα. Γι’ αυτό βγήκαμε στο δρόμο μαζί με τους αγρότες, από τους οποίους απορροφούμε το 1/3 της παραγωγής για τις ζωοτροφές μας. Κι αυτοί έχουν πρόβλημα, με το πετρέλαιο “στο θεό”. Είναι η τελευταία ευκαιρία να αμυνθούμε, αλλιώς “φεύγουμε” κι εμείς” πρόσθεσε.

Ποια είναι η τωρινή κατάσταση στην καθημερινότητα ενός αγρότη;

“Δεν έχουμε αρκετούς εργάτες για να δουλέψουμε προγραμματισμένα και συστηματικά. Αυτό φέρνει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχει μεγάλη διάθεση επένδυσης στις καλλιέργειες. Το κόστος παραγωγής μεγάλο και το ρίσκο ακόμα μεγαλύτερο. Σκέψου δηλαδή το εξής σενάριο: να βρω εργάτες για να σπείρω αλλά να μην βρω εργάτες για να τα μαζέψω, τότε τι γίνεται; Όλα θα πάνε στράφι“, αναφέρει στην parallaxi ο Γιώργος Στρογγύλης, αγρότης κηπευτικών στη Νέα Μαγνησία του νομού Θεσσαλονίκης.

“Τα προϊόντα είναι επίσης ευπαθή και στην συντήρηση τους και στα καιρικά φαινόμενα. Εντωμεταξύ μέσα σε όλα αυτά η κυβέρνηση μεταχειρίζεται τον αγροτικό τομέα σαν βιομηχανία. Μας φορολογεί σαν μια μεγάλη εταιρεία. Οι αποζημιώσεις που δεχόμαστε είναι πολύ μικρές και κάποιες φορές δεν δέχονται καν ότι έχουμε υποστεί φυσικές καταστροφές. Τα τελευταία χρόνια με τους καύσωνες έχουμε πολύ μεγάλο θέμα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η κυβέρνηση δεν το θεωρεί κακοκαιρία και δεν έχουμε λάβει απολύτως τίποτα. Το ίδιο σχεδόν ισχύει και για τις περιπτώσεις που έχουμε ακραίο κρύο. Παίρνουμε αστεία χρήματα“.

Υπάρχει κάποια φορολογική ελάφρυνση για το επάγγελμα με όλες αυτές τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πρόσφατα οι αγρότες; Ο κ. Στρογγύλης απαντά: “Συνολικά από φορολογικής απόψεως έχουμε τεράστιο πρόβλημα γιατί αυτά που καταβάλλουμε είναι τα ίδια με τους άλλους επαγγελματίες πχ στην εστίαση. Οι παροχές είναι ανύπαρκτες. Στο κόστος παραγωγής, οτιδήποτε έχουμε από σπόρους μέχρι λιπάσματα, όλα είναι εισαγόμενα από εταιρείες του εξωτερικού γιατί στην Ελλάδα δεν έχουμε απολύτως τίποτα από αυτά. Και φυσικά αυτές οι εταιρείες πουλάνε πολύ ακριβά γιατί τα σκεύασα είναι και λίγα, αυτά που κυκλοφορούν στην αγορά.

Όσοι έχουμε μείνει στο επάγγελμα, διαθέτουμε τεχνογνωσία, δεν είμαστε σε εποχές προ 40 ετών άρα δεν θέλουμε να μας «πιάσουν κορόιδα».

Ταυτόχρονα υφίσταται και πρόβλημα χρεών που διώχνει κόσμο από το επάγγελμα. Ταυτόχρονα η κυβέρνηση θέλει να επιβάλει σε χονδρική και λιανική το ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής. Αυτό πως θα γίνει πρακτικά εφικτό για έναν 50ρη ή 60ρη αγρότη που δεν έχει πιάσει στην ζωή του κινητό να τα κάνει όλα αυτά; Καλή η τεχνολογία αλλά δεν γίνεται να εφαρμόζεται παντού. Το κάνουν με τελείως αντιδημοκρατικό τρόπο. Δεν συζητάνε ούτε με ένα συνδικαλιστικό φορέα και παίρνουνε αποφάσεις μόνο όπως αυτοί θέλουν. Το πρόβλημα για όλους τους αγρότες θα διογκωθεί και άλλο“.

Είναι αλήθεια ότι ο κόσμος γυρνάει την πλάτη στην αγροτιά σιγά-σιγά; “Ναι, προσωπικά πιστεύω το 20% των Ελλήνων αγροτών φέτος θα εγκαταλείψει το επάγγελμα. Αν δεν ανέβει κατά 50% ο τζίρος μας, πιστεύω θα φύγει μαζικά πολύς κόσμος από το επάγγελμα. Δεν μας εκτιμούν καθόλου και μπορώ να πω πως το επάγγελμα είναι σε τραγική κατάσταση. Δεν μπορούμε να προγραμματίσουμε ούτε καν τις επιχειρηματικές μας κινήσεις για 3 μήνες αργότερα. Οι αλλοδαποί εργάτες μας φεύγουν πολύ γρήγορα, με την πρώτη ευκαιρία θα έλεγα. Πληρώνουμε 5 ευρώ την ώρα συν την ασφάλιση και δεν έχουμε κόσμο. Όσοι έρχονται μπορεί να μας φύγουν κάθε δεύτερο μήνα.

Οι Έλληνες από την άλλη δεν έρχονται να δουλέψουν γιατί ο κλάδος δεν είναι στο ΙΚΑ, παίρνει εργόσημο του ΟΓΑ. Μόνο ο κλάδος μας ασφαλίζεται εκεί, αλλά δεν έχει γίνει καμία συζήτηση να αλλάξει αυτό. Επίσης οι Έλληνες θεωρούν εξαιρετικά δύσκολες τις συνθήκες εργασίας και θέλουν να το αποφύγουν.

Τέλος θέλω να πω κάτι για να καταλάβει κανείς σε τι άσχημη κατάσταση βρισκόμαστε και ποσό μας υποτιμάνε εμάς, τον αγροτικό κλάδο. Τα ελληνικά προϊόντα όλο και μειώνονται σε παραγωγή και οι τιμές είναι υψηλές λόγω του δυσθεώρητου κόστους που υπάρχει για να τα παράξουμε. Άρα ιδίως το καλοκαίρι λόγω του τουρισμού οι διατροφικές ανάγκες της χώρας εκτοξεύονται. Τι γίνεται τότε; Η Ελλάδα φροντίζει πολλές φορές να εισάγει αντίστοιχα προϊόντα από χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί είναι αρκετά πιο φθηνά, αλλά στα τελωνεία δεν περνάνε από κάλους ελέγχους ενώ αρκετά προϊόντα έχουν μεγαλώσει με συστατικά που δεν τα «αφήνει» η Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι στα ράφια υπάρχουν προϊόντα πιο φθηνά από τα ελληνικά αλλά πραγματικά αμφιβόλου ποιότητας. Βλέπετε τι πρόβλημα δημιουργείται ακόμα και εκεί..”

“Έχω 5 χιλιάδες δέντρα με κεράσια, τα οποία όλα είναι κατεστραμμένα. Θα ήταν όλα κανονικά για παραγωγή αλλά η κακοκαιρία μας τα κατέστρεψε όλα. Το μόνο που έχουμε λάβει είναι μια κρατική αρωγή των 2 χιλιάδων ευρώ. Τίποτα παραπάνω” δηλώνει στην parallaxi ο Βασίλης Ντικούδης, κερασοπαραγωγός στην Αγιά Λάρισας.

“Η αντιμετώπιση ενός νέου που θέλει να επενδύσει στον κλάδο ό,τι και να κάνει φαίνεται σαν να είναι χωρίς στόχο στο τέλος, χωρίς μέλλον. Για να μιλήσω και πιο προσωπικά το οποίο όμως ισχύει γενικά στο τομέα μας, έκανα μια επένδυση η οποία δεν ξέρω καθόλου αν θα διασφαλιστεί το μέλλον μου. Αυτή είναι η πραγματικότητα που ζούμε.

Η ζημιά που έγινε στην περιοχή μας είναι δίχως προηγούμενο. Μάλιστα σε εμάς δεν έγινε με νερά που ήρθαν από την Λάρισα, αλλά από την Καρδίτσα και τα Τρίκαλα. Και έγινε έτσι ξαφνικά, μια μέρα που είχε ηλιοφάνεια χωρίς να μας ειδοποιήσει κανείς είδαμε τα χωράφια μας να καταστρέφονται. Δεν υπάρχει καμία προοπτική με όλα αυτά. Δεν μπορώ να καλλιεργήσω απολύτως τίποτα“.

Υπάρχει έντονος φόβος για το μέλλον του Έλληνα αγρότη; “Οι αγρότες βγαίνουμε στους δρόμους αυτές τις ημέρες διότι τα αιτήματά μας είναι πάρα πολύ σοβαρά, είναι θέμα επιβίωσης πλέον. Ούτε επιδοτήσεις έχουμε, ούτε μπορούμε να καλλιεργήσουμε. «Μαύρο» είναι το μέλλον μας. Οι αγρότες γινόμαστε όλο και λιγότεροι κάθε χρόνο και φέτος πιστεύω θα φύγουν πάρα πολλοί από τον χώρο μας. Η ελληνική παραγωγή σε σιτάρι, φρούτα, βαμβάκι θα έχει μεγάλη πτώση. Το κόστος για τον καταναλωτή θα παραμένει υψηλό.

Το κόστος παραγωγής αντί να πέφτει όλο και μεγαλώνει. Τα λιπάσματα για παράδειγμα είναι πανάκριβα. Δεν υπάρχει οικονομική ανταπόδοση εν τέλει.

Στα εργατικά χέρια έχουμε μεγάλο πρόβλημα, τα άτομα είναι λίγα και Έλληνες φυσικά δεν συναντάς πουθενά, μόνο αλλοδαπούς. Αμφιβάλλω αν θα εφαρμοστεί και ο νέος νόμος που ακούγεται. Στην Ελλάδα είναι γνωστό πως πολλές φορές αλλά φτιάχνει ο νομοθέτης αλλά γίνονται. Οι νόμοι εφαρμόζονται μόνο κατά το δοκούν“.

Η δύσκολη καθημερινότητά και των κτηνοτρόφων

“Στα γάλατα όπως βλέπετε οι τιμές μεταβάλλονται μονίμως. Αλλά οι τιμές στα ράφια θα συνεχίσουν να είναι υψηλές. Οι εταιρείες θα συνεχίζουν κερδοσκοπούν εις βάρος μας, οι ελεγκτικοί υπηρεσίες δεν δουλεύουν σωστά. Το γάλα το πρόβειο, οι εταιρείες το παρουσιάζουν σαν πλεονασματικό, ενώ φυσικά δεν ισχύει, το γάλα είναι ελάχιστο” τονίζει ο πρόεδρος κτηνοτρόφων Λαγκαδά, Δημήτριος Στραζέμης.

“Επίσης γίνονται προσμίξεις στην αγορά φέτας. Ο κόσμος νομίζει ότι τρώει φέτα ενώ είναι λευκό τυρί. Λόγω του μεγάλου κόστους εργασίας και παραγωγής δεν γίνονται μονάδες με αιγοπρόβατα.

Μπορώ να πω με σιγουριά πως η αιγοπροβατοτροφία στην Ελλάδα δεν αυξάνεται αλλά μειώνεται με γοργούς ρυθμούς και δεν συνετέλεσαν μόνοι οι φετινές φυσικές καταστροφές αλλά και οικονομικοί όροι. Ακόμα και κάτι αποζημιώσεις που παίρναμε οι κτηνοτρόφοι σαν ένα μικρό βοήθημα, έχουν εξαφανιστεί. Μην απορήσετε επομένως αν δείτε να ανεβαίνει και άλλο η τιμή της φέτας. Τώρα πως οι εταιρείες την παίρνουν σε χαμηλότερη τιμή και την πουλάνε τόσο ακριβά, είναι ένα θέμα που πρέπει να ελέγξουν άμεσα οι αρχές, αλλά είναι κάτι μη βιώσιμο για τις δικές μας οικονομικές δραστηριότητες”.

Βρίσκουν οι κτηνοτρόφοι εργάτες για τις δουλειές τους; “Εξυπακούεται ότι εργατικά χέρια βρίσκεις με το «κιάλι» και αν. Όσοι ελάχιστοι έρχονται είναι ανειδίκευτοι και δεν έχουν ιδέα από το επάγγελμα. Πολύ δύσκολη η κατάσταση πλέον. Είχαμε μια ελπίδα τα τελευταία 2 χρόνια μήπως άλλαζαν κάποια πράγματα μετά από τόσους αγώνες αλλά τελικά επικρατεί ολική απογοήτευση. Όλα είναι τόσο ακριβά που δεν βλέπεις κανείς λόγους αισιοδοξίας. Δείτε όλα τα τυριά πόσο ακριβά έχουν γίνει. Δεν είναι υγιές αυτό το πράγμα. Δεν παράγεται κέρδος δυστυχώς. Έχει απαξιωθεί πλήρως ο κλάδος της αιγοπροβατοτροφία.

Ένα ακόμα μεγάλο θέμα είναι το συνταξιοδοτικό. Δουλεύουμε κάθε μέρα του χρόνου και τις αργίες και είναι σαν να μην αναγνωρίζεται ποτέ από το ελληνικό κράτος. Και βαρέα και ανθυγιεινά και χειμώνα και καλοκαίρι.

Εκφράζουμε την συμπαράσταση στους φίλους μας τους αγρότες απλά δεν μπορούμε να είμαστε μαζί τους με φυσική παρουσία όλη την ώρα λόγω του εξαιρετικά απαιτητικού ωραρίου από τα ζώα που πρέπει να προσέχουμε“.