Η επιδημία του σκοταδισμού εξαπλώνεται…

Κεντρική εικόνα: Βασίλης Βερβερίδης /Motionteam

Το πέπλο του σκοταδισμού δεν λέει να φύγει. Αντίθετα, απλώνεται όλο και πιο πολύ σε κάθε γωνιά της χώρας.

Το απόγευμα του Σαββάτου, έξω από τη Ροτόντα, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας, με αφορμή την εκδήλωση «Διάλογοι με τον Θεό. Μεσαιωνικά Λατινικά Ρεπερτόρια» με το Ισπανικό φωνητικό σύνολο «Schola Antiqua», στο πλαίσιο της Λατρευτικής Εβδομάδας.

Η εκδήλωση μάλιστα, ήταν αρχικά προγραμματισμένη να γίνει στην Παναγία Αχειροποιήτου, αλλά ύστερα από αντιδράσεις ενοριτών του Ιερού Ναού της Παναγίας Αχειροποιήτου Θεσσαλονίκης, μεταφέρθηκε στη Ροτόντα.

Συγκεκριμένα, οι ενορίτες που απέστειλαν επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, έκαναν λόγο για «ανάμεικτες εκδηλώσεις» όπου «υπάρχει και το δηλητήριο της αίρεσης εξαιτίας της συμμετοχής παπικής χορωδίας στον Ναό της ενορίας μας». Το… «δηλητήριο της αίρεσης» ήταν για τους ίδιους το ισπανικό φωνητικό σύνολο «Schola Antiqua» που συμμετείχε στη συναυλία.

Ωστόσο, το χθεσινό περιστατικό είναι μόνο ένα από τα δεκάδες κρούσματα λογοκρισίας στην τέχνη που διαδραματίζονται τον τελευταίο μήνα, με βανδαλισμούς, ακυρώσεις, πορείες και συγκεντρώσεις από ακροδεξιά κόμματα και εκκλησιαστικούς κύκλους, για έργα καλλιτεχνικά που από τους ίδιους θεωρούνται «βλάσφημα».

Ένα παρόμοιο συμβάν με εκείνο στη Ροτόντα, καταγράφηκε και στην Κοζάνη, όπου η Εαρινή εκδήλωση του Δημοτικού Ωδείου με τίτλο «Σήμερον Κρεμάται Επί Ξύλου», η οποία είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Κοζάνης την Πέμπτη 10 Απριλίου 2025, με τη συμμετοχή της Ορχήστρας και της Μικτής Χορωδίας του Δημοτικού Ωδείου Κοζάνης, έλαβε χώρα τελικά στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η αλλαγή του χώρου προέκυψε ύστερα από «ορισμένες επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν σχετικά με τη διεξαγωγή της εκδήλωσης στον αρχικά προβλεπόμενο χώρο», καθώς κάποιοι πολίτες, όπως γράφει το Kοzani.tv, έκαναν αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέγοντας ότι οι Εκκλησίες του Θεού δεν είναι για τέτοιες εκδηλώσεις, παρά μόνο για προσευχή. 

«Με σεβασμό σε κάθε φωνή και με πρόθεση για αρμονία, προχωρούμε με πλήρη αφοσίωση στον σκοπό της εκδήλωσης: να αναδείξουμε, μέσα από τη δύναμη της μουσικής, το κατανυκτικό και βαθύ περιεχόμενο των ημερών», αναφέρεται στην ανάρτηση το Δημοτικό Ωδείο Κοζάνης Δ.Ω.Κ.

Την ίδια ώρα, στην Ιεράπετρα, αστυνομικοί εισέβαλαν σε μαθητική θεατρική παράσταση!

Σύμφωνα με όσα καταγγέλλει η Ένωση Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Λασιθίου, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η θεατρική παράσταση «Εχθρός της Τάξης» (έργο του Νάιτζελ Γουίλιαμς), που ανέβασαν μαθητές και μαθήτριες του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου, στο πλαίσιο του 1ου Πανελληνίου Μαθητικού Φεστιβάλ Θεάτρου, οπλισμένοι αστυνομικοί εμφανίστηκαν στον χώρο της διοργάνωσης, μετά από ανώνυμη καταγγελία.

«Η συγκίνηση που σκόρπισαν τα νέα παιδιά δυστυχώς όμως παραλίγο να αμαυρωθεί από ένα περιστατικό που δυστυχώς εκφράζει τον νεοσυντηριτισμό και τον σκοταδισμό μιας μερίδας της κοινωνίας μας. Συγκεκριμένα, μετά από ανώνυμη καταγγελία κλήθηκε η αστυνομία στον χώρο του φεστιβάλ επειδή κάποιος/α «αγανάκτησε» λόγω του περιεχομένου, της σκηνοθεσίας και της όλης δράσης μιας συγκεκριμένης παράστασης, αυτής που ανέβασαν οι μαθητές και μαθήτριες του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου.  Θα ήταν γελοίο, εάν δεν ήταν τόσο σοβαρό και επικίνδυνο», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση της ΕΛΜΕ Λασιθίου.

«Το γεγονός ότι η αστυνομία έσπευσε (!) στον χώρο του φεστιβάλ την ώρα της παράστασης και κατέγραψε τα στοιχεία των υπεύθυνων καθηγητών, σε συνδυασμό πως μετά το περιστατικό κατέβηκαν από την διαδικτυακή πλατφόρμα του φεστιβάλ τα βίντεο των παραστάσεων, προκαλεί αγανάκτηση. Η θέα οπλισμένων αστυνομικών οργάνων σε ένα χώρο μαθητικής τέχνης αποτελεί ύβρις για την ίδια την δημοκρατία», τονίζεται.

Αναλυτικά η ανακοίνωση της ΕΛΜΕ Λασιθίου:

«Από τις 7-11 Απριλίου στην πόλη της Ιεράπετρας διεξήχθη με τεράστια επιτυχία το 1ο Πανελλήνιο Μαθητικό Φεστιβάλ Θεάτρου, μια διοργάνωση που μας γεμίζει μόνο αισιοδοξία, ελπίδα και χαρά.

Μαθητές και μαθήτριες από όλη την Ελλάδα μαζί με συναδέλφους παρουσίασαν θεατρικές παραστάσεις που με κόπο και μεράκι κατάφεραν να στήσουν και να ανεβάσουν, αποδεικνύοντας έτσι πως η Τέχνη, και εν προκειμένω η δραματική, μπορεί να αποτελέσει έναν υπέροχο τρόπο έκφρασης και δημιουργικότητας για την νεολαία μας. Η συγκίνηση που σκόρπισαν τα νέα παιδιά δυστυχώς όμως παραλίγο να αμαυρωθεί από ένα περιστατικό που δυστυχώς εκφράζει τον νεοσυντηριτισμό και τον σκοταδισμό μιας μερίδας της κοινωνίας μας.

Συγκεκριμένα, μετά από ανώνυμη καταγγελία κλήθηκε η αστυνομία στον χώρο του φεστιβάλ επειδή κάποιος/α «αγανάκτησε» λόγω του περιεχομένου, της σκηνοθεσίας και της όλης δράσης μιας συγκεκριμένης παράστασης, αυτής που ανέβασαν οι μαθητές και μαθήτριες του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου. 

Θα ήταν γελοίο, εάν δεν ήταν τόσο σοβαρό και επικίνδυνο.

Το γεγονός ότι η αστυνομία έσπευσε (!) στον χώρο του φεστιβάλ την ώρα της παράστασης και κατέγραψε τα στοιχεία των υπεύθυνων καθηγητών, σε συνδυασμό πως μετά το περιστατικό κατέβηκαν από την διαδικτυακή πλατφόρμα του φεστιβάλ τα βίντεο των παραστάσεων, προκαλεί αγανάκτηση.

Η θέα οπλισμένων αστυνομικών οργάνων σε ένα χώρο μαθητικής τέχνης αποτελεί ύβρις για την ίδια την δημοκρατία. 

Η ελευθερία της ανθρώπινης έκφρασης μέσω της Τέχνης είναι προφανέστατα αδιαμφισβήτητη. Όσο κι αν επιχειρούν ορισμένοι να επιστρέψει η κοινωνία σε εποχές γύψου και φίμωσης, όσο και αν οι νοσταλγοί της λογοκρισίας αρχίζουν να ξεθαρρεύουν, τολμώντας να βάλουν στο στόχαστρό τους ακόμα και μαθητικές παραστάσεις, δεν θα τους περάσει. 

Ως ΕΛΜΕ Λασιθίου δηλώνουμε την απερίφραστη στήριξή μας στους συντελεστές της παράστασης και ξεκαθαρίζουμε πως θα είμαστε -εκ του ρόλου μας ορμώμενοι- πάντα αρωγοί της ανθρώπινης δημιουργικότητας και υπερασπιστές του ιερού δικαιώματος που έχει ο άνθρωπος στην ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση. Γνωρίζουμε καλά πως το επίπεδο της καλλιτεχνικής ελευθερίας αντικατοπτρίζει το επίπεδο ελευθερίας μιας δημοκρατίας. 

Τελικά ο «Εχθρός της Τάξης» (τίτλος του έργου του Νάιτζελ Γουίλιαμς το οποίο ανέβασαν τα παιδιά) ίσως να βρίσκεται στον μαύρο κι άραχνο μεσαίωνα που κατοικεί στο μυαλό ορισμένων. Θερμά συγχαρητήρια στους συντελεστές του Φεστιβάλ, σε όλα τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και κυρίως στα παιδιά και τους καθηγητές του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου. Το γεγονός ότι η επιτροπή του φεστιβάλ τίμησε την προσπάθεια της συγκεκριμένης ομάδας με τον έπαινο της ελεύθερης έκφρασης και της επιλογής έργου, αποτελεί παράδειγμα για όλους μας στήριξης και προστασίας της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης».  

Βανδαλισμός στην Εθνική Πινακοθήκη

Ένα μήνα πριν, τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, ο βουλευτής του κόμματος «Νίκη», Νίκος Παπαδόπουλος, βανδάλισε τέσσερα έργα της περιοδικής έκθεσης του Χριστόφορου Κατσαδιώτη, στην Εθνική Πινακοθήκη.

Συγκεκριμένα, ο βουλευτής εισέβαλε στην Εθνική Πινακοθήκη και έσπασε προθήκες εκθεμάτων.  Ο βουλευτής της «Νίκης» αφού συνελήφθη και κρατήθηκε για μερικές ώρες σε χώρο της Εθνικής Πινακοθήκης, αφέθηκε ελεύθερος καθώς η πράξη του ορίστηκε ως πλημμέλημα από τις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να αρθεί η βουλευτική του ασυλία πριν οδηγηθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης.

Σημειώνεται ότι προ ημερών με γραπτή ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής είχε ζητήσει να σταματήσει η έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης με τίτλο «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου», καθώς αποτελεί «βλασφημία για τη θρησκεία μας».

Τα τέσσερα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη που βανδαλίστηκαν αποτελούσαν οξυγραφίες στις οποίες απεικονίζονταν θρησκευτικά πρόσωπα αποτυπωμένα με παράδοξο τρόπο μιας και η θεματολογία της έκθεσης ήταν, όπως επισημαίνεται και στον τίτλο της, το «αλλόκοτο», το παράταιρο, το ξένο και το αποτρόπαιο. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της εικαστικής δημιουργίας του κορυφαίου Ισπανού ζωγράφου και χαράκτη Φρανθίσκο Γκόγια, από τα έργα του οποίου που εκτίθενται στην Εθνική Πινακοθήκη, είναι εμπνευσμένη και η παράλληλη, επίμαχη έκθεση στην οποία συμμετέχουν δέκα Έλληνες εικαστικοί.

Μετά τον άγριο βανδαλισμό τους, τα επίμαχα έργα παρέμεναν, συμβολικά, στο πάτωμα του εκθεσιακού χώρου που τα φιλοξενούσε, ενώ λίγες ημέρες μετά, αποσύρθηκαν, με τη σύμφωνη γνώμη του καλλιτέχνη, με γνώμονα, όπως ανακοινώθηκε, την ασφάλεια της Εθνικής Πινακοθήκης, των έργων τέχνης, των εργαζομένων και των επισκεπτών, καθώς και την αποκατάσταση της εύρυθμης θεσμικής λειτουργίας.

Το Σάββατο 12 Απριλίου, ανακοινώθηκε από τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Συραγώ Τσιάρα, πως θα επιστρέψουν στην Εθνική Πινακοθήκη, στις αρχές Μαΐου, τα τέσσερα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη από την έκθεση «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου», που βανδαλίστηκαν, με αυξημένα μέτρα ασφαλείας.

Η αφίσα της παράστασης του Χριστόφορου Ζαραλίκου

Στο στόχαστρο αυτής της «επιδημίας» έχει βρεθεί και ο κωμικός Χριστόφορος Ζαραλίκος, λόγω της αφίσας της παράστασής του, που τον παρουσιάζει με ακάνθινο στεφάνι και κόκκινο χιτώνα, ενώ στα χέρια του είναι «καρφωμένα» χαρτονομίσματα των 20 ευρώ.

Η εν λόγω απεικόνιση του Χριστόφορου Ζαραλίκου, που παραπέμπει στον Ιησού Χριστού, προκάλεσε αντιδράσεις σε εκκλησιαστικούς κύκλους, αλλά και σε κόμματα όπως η ΝΙΚΗ. Μάλιστα, πριν από περίπου ένα μήνα, κόσμος συγκεντρώθηκε για να διαμαρτυρηθεί έξω από το Κινηματοθέατρο «Σταρ» στη Βέροια, κρατώντας ελληνικές σημαίες και ψάλλοντας χριστιανικούς ύμνους, ζητώντας να μην ανέβει η παράσταση.

Στην Καβάλα, διαμαρτυρόμενοι ήθελαν να εισβάλουν μέσα και να διακόψουν την παράσταση, αλλά τους απέτρεψε η αστυνομία που κάλεσε ο ιδιοκτήτης του θεάτρου. Σημειώνεται πως έχουν σημειωθεί δύο ακυρώσεις σε δημοτικούς χώρους, ύστερα από καταγγελίες και πιέσεις των τοπικών μητροπολιτών. Πρόκειται για τις παραστάσεις στο Αγρίνιο και στα Τρίκαλα. Μετά από συνεχείς πιέσεις από πολύ κόσμο, όπως λέει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Τρικκαίων Μιχάλης Λάππας, αποφασίστηκε να μη δοθεί άδεια για την παράσταση του Χριστόφορου Ζαραλίκου στα Τρίκαλα. H άδεια για την παράσταση είχε εκδοθεί αρχικά, αλλά εν τέλει ακυρώθηκε, ενώ είχε βγει και η αφίσα.

Στις 17 Μαρτίου, διαμαρτυρία πραγματοποιήθηκε έξω από το Θέατρο Αριστοτέλειον στη Θεσσαλονίκη, λίγο πριν την παράσταση του κωμικού. Περίπου 30 άτομα είχαν συγκεντρωθεί απέναντι από το θέατρο, κρατώντας σταυρούς και εικόνες, ενώ φωνάζαν συνθήματα κατά της παράστασης. Στην περιοχή υπήρχε έντονη αστυνομική παρουσία για την αποφυγή επεισοδίων, ενώ προκλήθηκε ένταση όταν μερίδα των διαδηλωτών κινήθηκε προς το θέατρο και απωθήθηκε από αστυνομικούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέατρο είχε ήδη αφαιρέσει τις αφίσες της παράστασης, η οποία ήταν προγραμματισμένη να ξεκινήσει στις 21:00. Ο βουλευτής της ΝΙΚΗΣ, Νίκος Παπαδόπουλος, πρωταγωνίστησε για ακόμα μία φορά, αφού νωρίτερα είχε καλέσει σε ειρηνική διαμαρτυρία, λίγες ημέρες μετά τον βανδαλισμό έργων στην Εθνική Πινακοθήκη, τα οποία χαρακτήρισε «βλάσφημα».

Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν και στη Λάρισα, με τη διαμαρτυρία να διαρκεί τουλάχιστον 2 ώρες πριν την προγραμματισμένη παράσταση. Μάλιστα, σημειώθηκε ένταση μεταξύ αστυνομικών και συγκεντρωμένων, με τους πρώτους να κάνουν χρήση χημικών και να χρησιμοποιούν χειροβομβίδες κρότου – λάμψης για να διαλύσουν το πλήθος, ενώ κάποιοι διαδηλωτές απάντησαν επιτιθέμενοι με ξύλα και άλλα αντικείμενα που κρατούσαν. Μεταξύ των προσαχθέντων ήταν και ο γνωστός ρασοφόρος Χερουβίμ.