Τέμπη: Το φιάσκο με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και το παρασκήνιο της παραίτησης Παπαδημητρίου

Στην «πυρόσφαιρα» των Τεμπών «καίγονται» η κυβέρνηση και ο νεοσύστατος ΕΟΔΑΣΑΑΜ, με τον αναπληρωτή πρόεδρό του Χρήστο Παπαδημητρίου να πηδάει πρώτος από το «τρένο διερεύνησης» των ευθυνών του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος.

O Χρήστος Παπαδημητρίου, που είχε τοποθετηθεί στη θέση του προέδρου του σιδηροδρομικού τομέα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) από τον πρώην υπουργό Μεταφορών Χρήστο Σταϊκούρα, τον Σεπτέμβριο του 2023, υπέβαλε προχθές την παραίτησή του, με φόντο τις παλινωδίες γύρω από το πόρισμα του Οργανισμού και τα μπρος – πίσω στο κομμάτι της πυρόσφαιρας.

Προηγουμένως, για τις παλινωδίες αυτές, τον είχαν «αδειάσει» με δημόσιες δηλώσεις τους ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης.

Το αλαλούμ με την πυρόσφαιρα

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις την περασμένη Δευτέρα ο Χρήστος Παπαδημητρίου είχε αναγγείλει πως το τμήμα του πορίσματος περί ύπαρξης φορτίου κάποιας άγνωστης καύσιμης ύλης στον εμπορικό συρμό έπρεπε να διαγραφεί από τα συμπεράσματα του πορίσματος για τα Τέμπη.

Την Τρίτη, όμως, ο ίδιος ο Παπαδημητρίου και το ΔΣ του ΕΟΔΑΣΑΑΜ επανήλθαν στην επίσημη αρχική θέση, όπως είχε διατυπωθεί στο πόρισμα που δημοσιοποιήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2025! Οπότε, πλέον, από προχθές το πρωί ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ θεωρεί και πάλι ότι η πυρόσφαιρα σχετίζεται με τη μυστηριώδη καύσιμη ύλη!

Ειδικότερα, στα πρακτικά της συνεδρίασης του ΔΣ του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, της 8ης Απριλίου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι μια τεκμηρίωση και μια αναφορά σε όλα τα σφάλματα που οδήγησαν στη σύγκρουση και όχι έρευνα για την πυρόσφαιρα. Το Συμβούλιο εκφράζει τη στήριξή του στο πόρισμα και την άψογη εργασία της ομάδας διερεύνησης και τονίζει ότι η εκτίμηση περί της μη συμμετοχής στο φαινόμενο της δημιουργίας της πυρόσφαιρας των ελαίων σιλικόνης βασίζεται σε βεβαίωση του καθηγητή του ΑΠΘ κ. Κωνσταντόπουλου και φυσικά παραμένει ως έχει. Σε καμία περίπτωση το ΔΣ του ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν δηλώνει ότι είναι λανθασμένη η εκτίμηση που περιλαμβανόταν στο πόρισμα. Αλλά, όπως και η ίδια η επιτροπή είχε ζητήσει, θα πρέπει η εκτίμηση να επιβεβαιωθεί και πιστοποιηθεί άμεσα. Και όταν γίνει αυτό, το σχετικό τμήμα του πορίσματος θα επανέλθει με απόλυτα πιστοποιημένα αποτελέσματα και εκτιμήσεις ανώτατων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων».

Αντικρουόμενα συμφέροντα

Σημειώνεται ότι την ευθύνη σύνταξης του επίσημου πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα Τέμπη είχαν τα μέλη της Ομάδας Διερεύνησης του Οργανισμού, Μπαρτ Ακού, πολιτικός μηχανικός, Φαμπρίτσιο Καρπινέλι, βιομηχανικός ψυχολόγος, και Κωνσταντίνος Καπετανίδης, πολιτικός μηχανικός (ο Αστέριος Αλεξάνδρου, επίσης πολιτικός μηχανικός, ήταν αναπληρωματικό μέλος).

Οι δύο πρώτοι ανήκουν στο δυναμικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA), με τον Ακού μάλιστα να είναι ο υπεύθυνος ασφαλείας και «νούμερο 2» του ERA και να είναι αυτός που υπέγραψε το πιστοποιητικό ασφαλείας της πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ (νυν Hellenic Train), όταν αγοράστηκε από τους Ιταλούς. Η σχετική υπογραφή από πλευράς Ακού βασίστηκε σε στοιχεία και τις θετικές εισηγήσεις που είχαν αποσταλεί στον ERA από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και τον νομικό της εκπρόσωπο Χρήστο Παπαδημητρίου, πριν… μετακομίσει στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

Νομικές πηγές τόνιζαν προχθές στα «ΝΕΑ» ότι και μόνο εξ αυτού του λόγου, δηλαδή της εμπλοκής του στην πιστοποίηση ασφαλείας της Hellenic Train, ο Ακού θα έπρεπε να μη συμμετέχει στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών, δεδομένου ότι εμπλεκόμενη ήταν και η ιταλική εταιρεία την οποία «αδειοδότησε».

Το άλλο ασυμβίβαστο, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, αφορά τη συμμετοχή τρίτων πραγματογνωμόνων στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών. Σημειώνεται ότι οι Ακού και Καρπινέλι του ERA, φτάνοντας στην Ελλάδα, ζήτησαν κάποιον τεχνικό σύμβουλο για να τους συνδράμει στο έργο της διερεύνησης, προσφεύγοντας στην ομάδα των πραγματογνωμόνων της ΕΔΑΠΟ (Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών), στην οποία μετέχει και ο Κώστας Λακαφώσης.

Ο Χρήστος Παπαδημητρίου, όπως προκύπτει από τα πρακτικά των συνεδριάσεων του ΔΣ του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, διατηρούσε επιφυλάξεις για τη χρησιμοποίηση της ΕΔΑΠΟ από την Ομάδα Διερεύνησης για τον υπολογισμό της πυρόσφαιρας και τη συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, υποστηρίζοντας ότι υπήρχαν ζητήματα αντικειμενικότητας.

Αλλωστε, ο κανονισμός λειτουργίας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ προβλέπει σαφώς ότι για τη χρησιμοποίηση τρίτων πραγματογνωμόνων απαιτείται να μην υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα ή γεγονότα που μπορεί να δικαιολογήσουν δυσπιστία για την αντικειμενικότητα και αμεροληψία προσώπων που συμμετέχουν στη διερεύνηση ατυχήματος ή συμβάντος (τα μέλη της ΕΔΑΠΟ, των οποίων οι διαπιστώσεις περιλήφθηκαν στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, είναι ταυτόχρονα και πραγματογνώμονες οικογενειών των θυμάτων).

Ο χρόνος της δημοσιοποίησης

Την ίδια στιγμή, αποκαλύπτεται ότι διαφωνίες στο εσωτερικό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ υπήρχαν και για τον χρόνο δημοσιοποίησης του πορίσματος, με το «δίδυμο» των Ακού και Καρπινέλι του ERA να επιμένει να ανακοινωθεί στις 27 Φεβρουαρίου 2025 και με το κεφάλαιο της «πυρόσφαιρας» να παραμένει ανοιχτό, δηλαδή με την πιθανολόγηση ύπαρξης άγνωστου εύφλεκτου υλικού στο εμπορικό τρένο.

Κι αυτό, παρότι εκκρεμούσαν διάφορα πορίσματα (του καθηγητή Καρώνη του Πολυτεχνείου, του Πανεπιστημίου της Λωζάννης κ.λπ.). Πηγές του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αποδίδουν τη σχετική… βιασύνη του Ακού στον φόβο μην τυχόν συσχετιστεί η πυρόσφαιρα με τα έλαια σιλικόνης των μετασχηματιστών των τρένων, σε πόρισμα που θα έφερε τη δική του υπογραφή και κατ’ επέκταση του ERA.

Μάλιστα, υπογράμμισαν με νόημα, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα δημιουργούσε μεγάλη αναταραχή στους σιδηροδρόμους όλης της Ευρώπης, καθώς η κατασκευάστρια εταιρεία (Siemens) διαθέτει σε διάφορες χώρες πάνω από 30.000 μηχανές (ηλεκτρικές και Desiro) με μετασχηματιστές που φέρουν έλαια σιλικόνης, αντί ξηρού φορτίου.

Η παραίτηση του Χρήστου Παπαδημητρίου από τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ μετά τις αντιφατικές δηλώσεις του για τα αίτια της πυρόσφαιρας στα Τέμπη προκάλεσε τις αντιδράσεις συγγενών των θυμάτων, με τον Νίκο Πλακιά, που έχασε τις κόρες του και την ανιψιά του στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, να σχολιάζει: «Παραιτήθηκε ο κύριος Παπαδημητρίου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ με επιστολή στον Κυρανάκη. Ανοίγει ο δρόμος της αλήθειας».

«Θεωρίες συνωμοσίας»

Μια φράση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρίστου Δήμα στη Βουλή ήρθε να προστεθεί στα όσα λέγονται αυτές τις μέρες σχετικά με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κατά ένα μέρος του – για την πυρόσφαιρα – υιοθέτησε θεωρίες συνωμοσίας.

Απαντώντας στη σφοδρή επίθεση του βουλευτή της Νέας Αριστεράς Νάσου Ηλιόπουλου, ο Δήμας είπε πως «άλλοι υποστηρίζουν την επιστημονική έρευνα, τη γνώση, την τεκμηρίωση, και άλλοι τις θεωρίες συνωμοσίας. Ναι, αυτό έγινε εν μέρει και στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ», σημειώνοντας πάντως πως «στο μεγαλύτερό της κομμάτι η έκθεση έχει μερικά χρήσιμα συμπεράσματα που προσπαθούμε να ενσωματώσουμε».

«Θα έπρεπε κι εσείς να κάνετε αυτοκριτική γιατί υιοθετείτε σενάρια συνωμοσίας. Τώρα που λάμπει η αλήθεια, μήπως πρέπει να αναθεωρήσετε το σκεπτικό σας;», είπε στον Ηλιόπουλο, ο οποίος έκανε λόγο για «χώρα – μπανανία», «δικαιοσύνη – τσίρκο» και «μια κυβέρνηση που λειτουργεί με όρους οργανωμένου εγκλήματος».

Πηγή: in.gr / ΤΑ ΝΕΑ – Κ. Ντελέζος