Οι νέοι αρνιούνται τις εξόδους και στρέφονται στα σπίτια

Καθώς ο πληθωρισμός «χτυπά την πόρτα» των νέων (και όχι μόνο), εκείνοι περιορίζονται και αναζητούν άλλους τρόπους διασκέδασης.

Από τα καθημερινά take away, στον καφέ από το σπίτι και από τα καθημερινά delivery στο σπιτικό φαγητό, από το σινεμά στις ομαδικές προβολές στο σπίτι και από τις καθημερινές μπίρες στα μπαρ σε αράγματα με περιπτερόκρασα στα μπαλκόνια, οι νέοι επηρεάζονται όπως όλες οι κοινωνικές ομάδες από την κακή οικονομική κατάσταση της Ελλάδας και αλλάζουν συνήθειες.

H οικονομική αβεβαιότητα και οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 έχουν οδηγήσει σε μείωση των αγορών πολυτελών αγαθών, καθώς οι νέοι προσπαθούν να εξισορροπήσουν τις επιθυμίες τους με τον περιορισμένο προϋπολογισμό τους.

Ο πληθωρισμός, που παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα από το 2023 μέχρι σήμερα, συνεχίζει να ασκεί πιέσεις στους καταναλωτές, κάνοντας τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών δυσβάσταχτες. Η αύξηση του κόστους ζωής επηρεάζει τις καταναλωτικές τους συνήθειες, ειδικά όσον αφορά τις εξόδους και την ψυχαγωγία.

Πολλοί νέοι έχουν περιορίσει τις εξόδους σε πολυτελή μαγαζιά και εστιατόρια, επιλέγοντας πιο οικονομικές λύσεις ή κοινωνικές δραστηριότητες με λιγότερο κόστος. Ειδικά οι έξοδοι για φαγητό και διασκέδαση έχουν επηρεαστεί, καθώς οι τιμές στην εστίαση έχουν αυξηθεί λόγω των πληθωριστικών πιέσεων, ενώ ταυτόχρονα οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι. Αντίθετα, υπάρχει αύξηση της ζήτησης για πιο προσιτές μορφές ψυχαγωγίας, όπως οι συναντήσεις σε σπίτια ή οι βόλτες σε δημόσιους χώρους​.

Επιπλέον, οι νέοι διστάζουν να ξοδεύουν σε πολυτελή προϊόντα ή ταξίδια, καθώς η αβεβαιότητα σχετικά με την οικονομική κατάσταση και οι υψηλές τιμές σε βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα και ενέργεια, τους αναγκάζουν να επικεντρώνονται σε πιο αναγκαίες δαπάνες​.

Ο Γιάννης είναι 25 ετών και εργάζεται σε μία ιδιωτική εταιρία, ενώ πριν λίγους μήνες πήρε το πτυχίο του:

“Κατάγομαι από ένα χωριό στα Γιάννενα και σπούδασα στην Θεσσαλονίκη. Μέχρι και να πάρω το πτυχίο μου, τα έξοδα μου για το σπίτι τα πλήρωναν οι γονείς μου. Στο τρίτο έτος εργάστηκα ως σερβιτόρος για να καλύψω τις δικές μου ανάγκες. Μόλις τελείωσα την σχολή στάθηκα τυχερός και βρήκα δουλειά πάνω από το αντικείμενο μου με έναν βασικό μισθό, έτσι έκοψα “την χρηματοδότητση” από τους γονείς, άλλαξα σπίτι, βρήκα κάτι πιο φθηνό και μικρό πάλι στα ανατολικά-κεντρικά προάστια γιατί στο κέντρο οι τιμές είναι απλησιάστες και ξεκίνησα να αυτοσυντηρούμε. Σε όλα τα φοιτητικά μου χρόνια, μέρα παρά μέρα έπαιρνα delivery, μαγείρευα πολύ σπάνια και πέρα από τα βασικά του φοιτητή (δηλ. γαλοπούλα/κασέρι/ψωμί του τοστ και μακαρόνια) το ψυγείο μου ήταν άδειο, οπότε δεν μπορώ να πω πως είχα την πλήρη αίσθηση του supermarket.

Όμως με τις ανατιμήσεις, το delivery ξεκίνησε να κοστίζει πολύ περισσότερο, από εκεί που έπαιρνα ένα σάντουιτς με γύρο 3,80 ξαφνικά έφτασε 5,50, τα μαγειτευτά από 3,50 ευρώ πήγαν στα 6,50 ευρώ και κάπως έτσι έπρεπε να μάθω να μαγειρεύω και να βάζω φαγητά στην κατάψυξη. Γενικά τα έξοδα για το super market είναι περίπου το 1,5/3 του μισθού μου, αν πούμε πως πάω μία φορά τον μήνα για να γεμίσω την κουζίνα και 2-3 φορές την εβδομάδα για συμπληρωματικά (φρούτα και λαχανικά που τελειώνουν).

Φεύγουν περίπου 120 ευρώ σε αγαθά υλικά. Βέβαια με το delivery θα έφευγαν περίπου στα 250. Ήμουν ένα άτομο που έπαιρνα κάθε μέρα καφέ απ’ έξω με 1,70 ευρώ και τώρα στο ίδιο καφέ take-away το καφές φτάνει τα 2,20. Οπότε επένδυσα σε μία καφετιέρα και προτιμώ τον καφέ από το σπίτι.

Δεν είμαι μόνο εγώ σε κατάσταση περικοπών, είναι πολλοί φίλοι μου σε αυτή την κατάσταση, βγαίνουμε μεταξύ μας και λέμε ό,τι μπορούμε να κόψουμε κόβουμε. Συγκρίσεις τιμών στα supermarket, δεν θα πάρουμε τις επώνυμες μπράντες αλλά τις άγνωστες και το λεπτό πλέον στην ζωή μας μετράει. Είμαι ακόμη στην προσπάθεια αναπροσαρμογής και μου φαίνεται αδιανόητο να κρατήσω χρήματα στην άκρη αφού στην αρχή του μήνα μου φεύγουν ήδη τα 2/3 του μισθού μου μόνο σε υποχρεώσεις.”

Η Ελεάνα είναι 27 ετών και συγκατοικεί με το αγόρι της.

“Εμείς είμαστε ας πούμε από τους τυχερούς, καθώς και οι δύο έχουμε εισόδημα περίπου (συν-πλειν) 1.000 ευρώ κάθε μήνα. Μέναμε για χρόνια στην Μαρτίου αλλά πέρσι έπρεπε να μετακομίσουμε στο κέντρο λόγω δουλειών, το αυτοκίνητο είχε γίνει πια κοστοβόρο και τα λεωφορεία ασυνεπή. Βρήκαμε ένα σπίτι στα 520 και καταφέραμε να το κατεβάσουμε στα 480, μέχρι στιγμής με το ενοίκιο δεν ζοριζόμαστε ωστόσο, τρέμουμε την ώρα και την στιγμή που θα έρθει το ρεύμα (δεν ήταν και υποφερτό το καλοκαίρι φέτος-κάψαμε αρκετό κλιματιστικό.)

Κοιτάμε πάντα στην αρχή του μήνα να πληρώνουμε όλους μας τους λογαριασμούς και το ενοίκιο για να μην χρωστάμε ποτέ και πουθενά. Μετά έρχεται το supermarket όπου δίνουμε περίπου 70-80 ευρώ τον μήνα ο καθένας συν τα συμπληρωματικά της εβδομάδας. Είμαστε και οι δύο αρκετά οικονόμοι και προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να κρατήσουμε χρήματα στην άκρη για προσωπικές ευχαριστήσεις (ταξίδια/γυμναστήριο/ κομμωτήρια) χωρίς αυτό να συμβαίνει κάθε μήνα.

Όσο μέναμε με τους γονείς μας, όσα χρήματα βγάζαμε από τις δουλειές μας πήγαιναν σε ταξίδια, χόμπι, ρούχα κλπ. Τώρα όλα αυτά έχουν κοπεί, δεν έχουμε ταξιδέψει κάπου τον τελευταίο χρόνο, ενώ μειώσαμε και τις εξόδους μας για καφέ και ποτό. Από 3-4 φορές την εβδομάδα στην μία και αν. Οι φίλοι μας βρίσκονται όλοι στην ίδια φάση οπότε οργανώνουμε “εξόδους στο σπίτι”, μία μέρα μαζεύομαστε για ταινία, άλλη για επιτραπέζια, άλλη για ζωγραφική, άλλη για ποτό και συζήτηση. Ο καθένας επίσης φέρνει κάτι, άλλος αλκόολ, άλλος φαγητό ή σνακς, άλλος κάποιο καινούριο επιτραπέζιο.

Μπορεί να άλλαξε αρκετά ο τρόπος που κοινωνικοποιείται η γενιά μας, αλλά η αλήθεια είναι πως ορισμένες φορές, το “άραγμα στο σπίτι” δεν είναι κακή ιδέα, ίσα-ίσα εγώ προσωπικά περνάω και καλύτερα. Μπορεί να φταίει η ηλικία (χαχαχα). Περισσότερο από όλα μου έχει λείψει οι ελευθερία στις κινήσεις, δηλαδή να μην σκέφτομαι αν “βγαίνω οικονομικά” να πάρω και δευτερο ποτό. Αυτό είναι ένα άγχος μόνιμο σε κάθε μας έξοδο, πολλές φορές επίσης προς τα τέλη του μήνα, μπορεί να μην παίρνουμε καν αυτό που θέλουμε να πιούμε γιατί κοστίζει περισσότερο.

Τέλος, είμαστε, όντως μία γενιά στερημένη και αυτό γιατί δεν κάνουμε πραγματικά την ζωή που θέλουμε και για να πούμε πως είμαστε εντελώς άνετοι θα πρέπει να κάνουμε δύο δουλειές – όπως οι περισσότεροι από εμάς – αποτέλεσμα αυτού να μην έχουμε εντέλει χρόνο.”

Ο Νίκος είναι 26 ετών και εργάζεται σε μία ιδιωτική εταιρία, ενώ ταυτόχρονα συγκατοικεί στο κέντρο:

“H συγκατοίκηση ήταν πραγματικά η μόνη λύση, για να μην μείνω σε κάποια τρόγλη και να φύγω από το πατρικό μου. Ξέρω ελάχιστα παιδιά που μένουν μόνα τους χωρίς συγκάτοικο. Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η στάση ή η τάση της γενιάς μας. Μένω στην περιοχή της Καμάρας, το ενοίκιο μας είναι στα 450 ευρώ.

Ο μισθός μου είναι περίπου 80 ευρώ πάνω από τον βασικό, αλλά μπορώ να πω πως είμαι ανάλαφρος που μοιράζομαι τα έξοδα του σπιτιού. Ανήκω κι εγώ στην κατηγορία αναζήτησης προσφορών και διακοπής απόλαυσης περιττών υλικών αγαθών-το λέω η αλήθεια είναι και στεναχωριέμαι, γιατί μου έχει λείψει η μερέντα (χαχαχα).

Έχω κόψει κι εγώ τα delivery, ή τουλάχιστον τα έχω ελαττώσει σε μία με δύο φορές τον μήνα. Αλλά το μεγαλύτερο μου μαράζι είναι πως έχω κόψει το φαγητό σε ταβέρνες και το σινεμά. Τόσο εγώ όσο και η παρέα μου, όσο ήμασταν φοιτητές πηγαίναμε για τσίπουρα και μεζεδάκια κάθε Σάββατο και σε άλλα ταβερνάκια, μας άρεζε πολύ να δοκιμάζουμε νέες γεύσεις.

Όσο ήμασταν φοιτητές οι τιμές δεν ήταν τόσο υψηλές, πληρώναμε 5-6 άτομα 5-7 ευρώ τώρα 5-6 άτομα όταν θα βγούμε για φαγητό μπορεί να πληρώσουμε και 20 ευρώ. Έτσι η κάθε βδομάδα σε ταβερνάκι έγινε μία φορά τον μήνα όμως κάπως έτσι μπήκαμε και στην διαδικασία του home dinning, μαζευόμαστε μία φορά την εβδομάδα σε σπίτια και μαγειρεύουμε όλοι μαζί και ο καθένας από κάτι κι αυτό έχει την φάση του.

Από την άλλη η στεναχώρια μου από την αποχώρηση προβολής στην μεγάλη οθόνη είναι μεγάλη. Αλλά λυπάμαι, πήγαινα για ταινία 2 φορές την εβδομάδα με 5-6 ευρώ και τώρα το εισιτήριο έχει φτάσει στα 8-9, οπότε επισκέπτομαι πλέον το σινεμά 2-3 φορές τον μήνα και σε ταινίες που κρίνω αυστηρά πως θέλω να ζήσω το full experience. Ε, η τηλεόραση μου έχει καεί η αλήθεια είναι γιατί σίγουρα κάθε βράδυ θα δω μία ταινία και μπορεί να ενοχλήσω τον συγκάτοικο με την ένταση του ήχου αλλά κάπως έπρεπε να κρατήσω την συνήθεια μου.

Δεν μπορώ να πω πως νοιώθω δυστυχισμένος, μεσολάβησε και η καραντίνα που λίγο-πολύ η γενιά μας συνήθισε να βρίσκει πράγματα να κάνει στο σπίτι, να μαζεύομαστε παρέες για ταινία ή επιτραπέζια αλλά νοιώθω σίγουρα πως στερούμε αρκετά πράγματα και παιδεύομαι ακόμη περισσότερο για να βάλω κάποια χρήματα στην άκρη για ένα μεταπτυχιακό π.χ. ή κάποιο ταξίδι. Είμαστε στερημένοι σε πολλά πράγματα, αλλά αν το σκεφτόμαστε κάθε μέρα αυτό θα τρελαθούμε, οπότε προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε στη νέα κανονικότητα.

Με όποιον και να μιλήσεις 25-32 τα ίδια πράγματα θα σου πει, τα 3 ποτά έγιναν ένα, το σινεμά από συνήθεια πολυτελή έξοδο και το φαγητό σε ταβέρνα σπάνια παλιά συνήθεια. Επίσης, πολλοί δεν έχουμε και χόμπι πάλι στην προσπάθειά μας να κρατήσουμε χρήματα στην άκρη.”