Ουκρανία: Μέχρι πότε θα κρατήσει αυτός ο πόλεμος;

Το ερώτημα διατρέχει σχεδόν όλες τις εργασίες της Διάσκεψης Ασφάλειας του Μονάχου και συνδέεται αναπόδραστα με τον προβληματισμό και φόβο μαζί, μήπως η Ουκρανία τελικά δεν κερδίσει αυτόν τον πόλεμο απέναντι στη Ρωσία.

Γυρίζοντας πίσω στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του ο πρόεδρος Μακρόν, που το 2022 επέλεξε να κρατήσει ανοιχτό τον δίαυλο διαλόγου με τον Ρώσο ομόλογό του, δεσμεύτηκε έναντι των Ουκρανών, για πρώτη φορά με τόση σαφήνεια, ότι «θα σας βοηθήσουμε μέχρι την νίκη» κάνοντας μια σαφή ρητορική αλλαγή από το «η Ρωσία δεν μπορεί να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο».

Αλλά η προοπτική τερματισμού του πολέμου δια της διπλωματικής οδού έχει σχεδόν αποκλεισθεί από την ουκρανική πλευρά ούτως ή άλλως.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα, που συμμετέχει στις εργασίες της Διάσκεψης του Μονάχου, κατέστησε σαφές ότι δεν τίθεται θέμα διπλωματικών πρωτοβουλιών για τερματισμό του πολέμου στη χώρα του.

«Μου αρέσει όποιος θέλει να επιτύχει ειρήνη μέσω της διπλωματίας», δήλωσε ο Κουλέμπα στις εφημερίδες του εκδοτικού ομίλου Funke και τη γαλλική εφημερίδα Ouest-France. «Αλλά πώς μπορεί να λειτουργήσει μια τέτοια πρωτοβουλία; Θα πρέπει το τίμημα για την ειρήνη να είναι η παραμονή της Ρωσίας στα κατεχόμενα εδάφη;»

Θα κάνουν την αλλαγή τα μαχητικά αεροσκάφη

Άρα, για την ώρα τουλάχιστον, η συνέχιση του πολέμου είναι μονόδρομος. Κι αν η Δύση θέλει να βοηθήσει την Ουκρανία προς τη νίκη, θα πρέπει να επισπεύσει την παράδοση όπλων για να μην καταλήξει ο πόλεμος σε ήττα και συνθηκολόγηση της χώρας. Το Κίεβο διαθέτει λιγοστά όπλα από τα δικά της αποθέματα, τα περισσότερα έχουν καταστραφεί μετά από ένα χρόνο πολέμου.

Η εφημερίδα Die Welt απαριθμεί τι ακόμη θα χρειαζόταν η χώρα από τη Δύση: Πυρομαχικά, άρματα μάχης (Leopard), οχήματα μάχης πεζικού (Marder, Bradley), πυραύλους επιφανείας-επιφανείας (Himars, GLSDB, Atacms), συστήματα αεράμυνας (Iris-T, Patriots, Stinger, Nasams), οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (Heron TP, MQ-9 Reaper) και μαχητικά αεροσκάφη (F-16, JAS 39 Gripen).

Ορισμένα από αυτά τα όπλα έχουν ήδη παραδοθεί ή υπάρχει υπόσχεση ότι θα δοθούν. Αλλά από την πλευρά της Ουκρανίας δεν επαρκούν. Μετά την υπόσχεση για παράδοση βαρέων τεθωρακισμένων Leopard η ουκρανική πλευρά, και κυρίως ο πρόεδρος Ζελένσκι, πιέζουν τώρα για την παράδοση μαχητικών αεροσκαφών.

Στο προχθεσινό του βιντεοσκοπημένο μήνυμα είπε ότι μόνο έτσι θα δοθεί ώθηση προς «τη νίκη» χρησιμοποιώντας την ίδια λέξη που ανέφερε και ο Μακρόν στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του. Μέχρι στιγμής μόνο η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Σλοβακία άφησαν να εννοηθεί ότι είναι ανοιχτές για αεροσκάφη.

Η Γερμανία διαθέτει πάνω από 230 Eurofighter και Tornado, αλλά ο καγκελάριος Σολτς δεν θέλει να ανοίξει αυτό το κεφάλαιο. Πολεμικοί αναλυτές ωστόσο επισημαίνουν ότι και τα μαχητικά αεροσκάφη δεν αποτελούν εγγύηση για τη «νίκη». Αλλά μπορούν να κάνουν την μεγάλη αλλαγή στο πεδίο των μαχών μόνο σε συνδυασμό με επαρκή αριθμό χερσαίων δυνάμεων, αρμάτων μάχης και βλημάτων πυροβολικού.

Ένα άλλο αδύνατο σημείο συνίσταται στο ότι, επειδή οι Ρώσοι διαθέτουν ισχυρή αεράμυνα, τα μαχητικά αεροσκάφη πρέπει να πετούν όσο πιο χαμηλά μπορούν και σε μεγάλη απόσταση από τη γραμμή μετώπου για να μην γίνουν στόχος, αλλά από την άλλη μειώνεται σημαντικά το βεληνεκές των πυραύλων που εκτοξεύουν.

Σύμφωνα με τη βρετανική δεξαμενή σκέψης Rusi οι ουκρανικοί διάδρομοι προσγείωσης και απογείωσης είναι στην πραγματικότητα πολύ κοντοί για την προσγείωση μαχητικών αεροσκαφών F-16, για παράδειγμα.

Προς κατάπαυση του πυρός;

Άρα η χρήση μαχητικών αεροσκαφών που τόσο διακαώς επιθυμεί το Κίεβο πιθανότατα δεν θα οδηγήσει προς την νίκη. Το πρόβλημα είναι όμως βαθύτερο. Μετά από πολλές πιέσεις η Γερμανία ενέδωσε τελικά στο αίτημα πολλών χωρών χορήγησης γερμανικών Leopard 2, αλλά τώρα, όπως είπε ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους, είναι η Γερμανία εκείνη που πιέζει άλλες χώρες να διαθέσουν Leopard, παραδεχόμενος ότι η λεγόμενη «συμμαχία των τανκς» προχωρά με αργό ρυθμό.

Αλλά γιατί αυτή η ολιγωρία σε μια περίοδο καμπής στο ουκρανικό;

Οι λόγοι είναι πολλοί. Καταρχήν ο φόβος ότι θα αποδυναμωθούν οι δυνάμεις άμυνας των χωρών. Όπως είπε πρόσφατα κορυφαίος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ, το ερώτημα που απασχολεί είναι «πόσα όπλα μπορώ να δώσω χωρίς να θέσω σε κίνδυνο τη δική μου αμυντική ικανότητα».

Ο δεύτερος λόγος αφορά στις ΗΠΑ. «Ο προφανής στόχος των ΗΠΑ είναι να στηρίξουν την Ουκρανία όσο το δυνατόν περισσότερο, χωρίς όμως να στριμώξουν στη γωνία τη Ρωσία για να αποτραπούν παράλογες ενέργειες, όπως ανάπτυξη πυρηνικών όπλων», υποστηρίζει ο ιστορικός και συνταγματάρχης Μάρκους Ράισνερ.

Και εδώ συνδέεται ο τρίτος λόγος. Η Δύση δεν δίνει ούτε κατά διάνοια όσα όπλα απαιτεί η Ουκρανία και θα χρειαζόταν για μια νίκη, επειδή φοβάται την εξάπλωση του πολέμου σε νατοϊκό έδαφος, περισσότερο από τις συνέπειες μιας ουκρανικής ήττας.

Άρα η απάντηση στο αρχικό ερώτημα, πόσο ακόμη θα κρατήσει ο πόλεμος, εξαρτάται από τη Δύση. Εάν ανταποκριθεί γρήγορα στα ουκρανικά αιτήματα για μαχητικά αεροσκάφη, περισσότερα Leopard και περισσότερα πυρομαχικά, θα μπορούσε ο πόλεμος να τελειώσει με ουκρανική νίκη τέλος του χρόνου. Αλλά το πιο πιθανό είναι ότι τα όπλα θα συνεχίζουν να δίνονται με μεγάλη δυσκολία.

Οι δυνάμεις της Ουκρανίας σε στρατιώτες και πολεμικό υλικό δεν είναι ανεξάντλητες, άρα δεν έχει πολλά περιθώρια να «αντέξει» για πολύ. Και για να προληφθεί τυχόν ήττα της το πιο πιθανό σενάριο είναι να πιέσει η Δύση σε κατάπαυση του πυρός.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ευρωπαίο διπλωμάτη η διαδικασία «μπορεί να διαρκέσει ακόμη και δύο χρόνια ή και περισσότερο», με το Ντονμπάς σε ρωσικά χέρια. Η Κριμαία είναι ήδη σε ρωσικά χέρια. Σχεδόν ένα χρόνο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οι συμμετέχοντες στη Διάσκεψη του Μονάχου καλούνται να δώσουν πολλές δύσκολες απαντήσεις για τις πραγματικές τους προθέσεις.

Το νέο σύμφωνο του Μονάχου: Πόλεμος μακράς διαρκείας μέχρι να ηττηθεί η Ρωσία

Ολαφ Σολτς και Εμανουέλ Μακρόν δήλωσαν ξεκάθαρα στη Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου ότι η Ευρώπη προετοιμάζεται για έναν πόλεμο διαρκείας στην Ουκρανία. Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς από το βήμα της Διάσκεψης του Μονάχου κάλεσε τις χώρες που μπορούν να παραδώσουν τανκς στην Ουκρανία «να το κάνουν πραγματικά», όπως χαρακτηριστικά είπε. Οι αποστολές που αναφέρουν οι Σύμμαχοι είναι πιο αργές από το αναμενόμενο και η βοήθεια προς την Ουκρανία εν μέσω πολέμου αργεί.

«Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία για όσο χρειαστεί», τόνισε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μακροχρόνιο πόλεμο». Ο κ. Σολτς, από το βήμα της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια, κάλεσε όλους όσοι έχουν τη δυνατότητα, να παραδώσουν άρματα μάχης στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό και, απευθυνόμενος στη Μόσχα, δήλωσε ότι «ο αναθεωρητισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός».

«Η Ουκρανία είναι πιο ενωμένη από ποτέ και η Ευρώπη στέκεται πίσω από την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ», τόνισε ο κ. Σολτς, ο οποίος πήρε τον λόγο αμέσως μετά τον Ουκρανό πρόεδρο Βολόντιμιρ Ζελένσκι. «Όσο πιο γρήγορα ο Πούτιν συνειδητοποιήσει ότι η ιμπεριαλιστική κοσμοθεωρία του δεν θα κερδίσει, τόσο πιο πιθανό είναι να τελειώσει σύντομα» ο πόλεμος, πρόσθεσε και υπογράμμισε ότι «οι παραδόσεις όπλων από τη Δύση δεν θα παρατείνουν τον πόλεμο – αντιθέτως».

Ο καγκελάριος ξεκαθάρισε για μία ακόμη φορά ότι η Γερμανία, η οποία, όπως επισήμανε, είναι πλέον ο μεγαλύτερος προμηθευτής της Ουκρανίας σε στρατιωτικό εξοπλισμό στην ηπειρωτική Ευρώπη, δεν θα προχωρήσει μόνη της, αλλά πάντα σε συντονισμό με τους εταίρους και τους συμμάχους της.

Ειδικά για το ενδεχόμενο παράδοσης μαχητικών αεροσκαφών, δήλωσε ότι «δεν είναι στο τραπέζι» και ότι πρέπει η προσοχή να δοθεί στην υλοποίηση των ήδη ειλημμένων αποφάσεων. Με το βλέμμα στις χώρες που διστάζουν να στείλουν άρματα μάχης στην Ουκρανία, ο Όλαφ Σολτς δήλωσε ότι «όσοι μπορούν να προμηθεύσουν τέτοια άρματα, πρέπει να το κάνουν και στην πράξη».

Ο καγκελάριος εξέφρασε πάντως κατ’ επανάληψη την πεποίθηση ότι η στήριξη προς την Ουκρανία θα συνεχιστεί, όπως θα συνεχιστεί και η αντίστοιχη στήριξη από την πλευρά των πολιτών και ανέφερε ότι «ο Πούτιν δεν περίμενε ποτέ αυτή την ενότητα και αυτή την αλληλεγγύη». Έκανε δε ιδιαίτερη μνεία στην «ισχυρή συμμαχία» με τις ΗΠΑ.

«Είμαι πεπεισμένος ότι όταν κοιτάξουμε τον κόσμο μας το 2050, θα δούμε πολλά ισχυρά έθνη στην Ασία, στην Αφρική και στη Νότια Αμερική. Θα είναι σίγουρα ένας πολυπολικός κόσμος, που θα χαρακτηρίζεται από το κράτος δικαίου και όχι από τον ρεβιζιονισμό», είπε ο Σολτς στην ομιλία του.

“I am convinced that when we look at our world in 2050, we will see many powerful nations in Asia, in Africa and in the South of America. It will definitely be a multi-polar world, characterized by the rule of law and not by revisionism.”

— 🇩🇪 @Bundeskanzler Scholz at #MSC2023 pic.twitter.com/brm3ONPQmh

— Munich Security Conference (@MunSecConf) February 17, 2023

Ζελένσκι: Δώστε κι άλλα όπλα

«Δεν υπάρχει εναλλακτική από τη νίκη της Ουκρανίας, καμία εναλλακτική από την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ, καμία εναλλακτική από την ενότητα της Δύσης έναντι της Ρωσίας», δήλωσε μέσω βιντεοκλήσης ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι κατά την έναρξη της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια και κάλεσε εκ νέου τη Δύση να ενισχύσει στρατιωτικά τη χώρα του.

«Ήμουν εδώ και πέρυσι και ήλπιζα ότι θα μας στήριζαν, αλλά οι δυτικές χώρες μας βοήθησαν μόνο όταν ήταν ήδη πολύ αργά», σημείωσε ο κ. Ζελένσκι, ο οποίος είχε απευθύνει δραματική έκκληση από το βήμα της Διάσκεψης, μόλις πέντε ημέρες πριν από την εισβολή της Ρωσίας. «Δεν υπάρχει εναλλακτική. Πρέπει να συνεχίσουμε να πολεμάμε και υπερασπίζουμε τη χώρα μας», τόνισε ο Ουκρανός πρόεδρος και ευχαρίστησε επανειλημμένα «τον Όλαφ (Σολτς) και τον Εμανουέλ (Μακρόν) και όλους όσοι μας στηρίζουν».

Ο Βολόντιμιρ Ζελένσκι απέκλεισε επίσης το ενδεχόμενο συμβιβασμού με τη Ρωσία, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει εναλλακτική από την απελευθέρωση της Ουκρανίας – για το καλό όλου του ελεύθερου κόσμου. «Οι Δαυίδ αυτού του κόσμου πρέπει να νικήσουν τους Γολιάθ όπως ο Βλάντιμιρ Πούτιν, να νικήσουν τους Πούτιν όλου του κόσμου. Ο Δαυίδ όμως δεν νίκησε μόνο χάρη στην αποφασιστικότητά του, αλλά και χάρη στην πράξη του και χάρη στην πέτρα που σήκωσε και πέταξε», είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος και πάλι στην ανάγκη συνέχισης της στήριξης με στρατιωτικό υλικό και ζητώντας «μεγαλύτερη ταχύτητα» στην παράδοση εξοπλιστικών συστημάτων και κυρίως σύγχρονων αρμάτων μάχης. «Διαφορετικά ούτε η Δύση θα έχει ένα λεπτό ησυχίας. Το Κρεμλίνο θα μπορούσε να καταστρέψει την ασφάλεια όλων των συγκεντρωμένων στο Μόναχο», προειδοποίησε.

Ο Ουκρανός πρόεδρος εξέφρασε ακόμη την πεποίθηση ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα συνεχίσει την επίθεση. «Κανείς μας δεν μπορεί να καταλάβει τι κάνει ο Πούτιν. Αλλά φοβάται να μην εξευτελιστεί και στο εσωτερικό της χώρας του», πρόσθεσε, ενώ αξιολόγησε ως μάλλον απίθανη την άμεση εμπλοκή της Λευκορωσίας στον πόλεμο. «Οι περισσότεροι Λευκορώσοι δεν θέλουν να πολεμήσουν τους Ουκρανούς. Θα ήταν μεγάλο λάθος για τον Λουκασένκο – δεν έχει ούτε αρκετές δυνάμεις ούτε πόρους. Αν μας επιτεθούν, οι στρατιώτες θα πεθάνουν», δήλωσε ο Ζελένσκι.

Στόλτενμπεργκ: Το ΝΑΤΟ παρακολουθεί στενά Κίνα-Ρωσία

Το ΝΑΤΟ παρακολουθεί από κοντά αυτό που θεωρεί πως είναι μια πιο στενή δέσμευση ανάμεσα στην Κίνα και τη Ρωσία, δήλωσε σήμερα ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ.

«Παρακολουθούμε προσεκτικά την αυξανόμενη και ισχυρότερη σχέση ανάμεσα στην Κίνα και τη Ρωσία», δήλωσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ στους δημοσιογράφους προσερχόμενος στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια που διεξάγεται στο Μόναχο.

«Βλέπουμε πως εργάζονται περισσότερο μαζί, κάνουν γυμνάσια μαζί, κάνουν ναυτικές περιπολίες, αεροπορικές περιπολίες μαζί», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ.

Ούτε ένα τάγμα αρμάτων δεν κατάφεραν να στείλουν

Σημειώνεται ότι άλλα υποσχέθηκαν για τα άρματα Leopard και άλλα τελικά θα στείλουν οι Σύμμαχοι στην Ουκρανία. Μετά βίας οι συνεισφορές για άρματα μάχης δεν φτάνουν τον αριθμό που αντιστοιχεί σε ένα τυπικό τάγμα αρμάτων. Μόλις την Τετάρτη (15/2) ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους υπονόησε ότι οι δυτικοί σύμμαχοι αγωνίζονται να συγκεντρώσουν δύο πλήρη τάγματα αρμάτων μάχης Leopard 2 για να στείλουν στην Ουκρανία όπως υποσχέθηκαν.

Η Γερμανία και η Πορτογαλία είναι τα μόνα δύο κράτη που δεσμεύονται να στείλουν την έκδοση A6 του Leopard 2, με 14 να προέρχονται από την πρώτη και τρία από τη δεύτερη, όπως δήλωσε ο Πιστόριους σε δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση με ομολόγους του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. «Δεν θα φτάσουμε στο μέγεθος ενός τάγματος», όπως δήλωσε σύμφωνα με το Bloomberg.

Η Πολωνία έχει συγκεντρώσει περίπου 30 μονάδες της παλαιότερης έκδοσης A4 του Leopard 2, αριθμός που είναι σχεδόν αρκετός για το τυπικό ουκρανικό τάγμα των 31. Ωστόσο, πολλά από αυτά είναι σε κακή κατάσταση και χρειάζονται επισκευές πριν μπορέσουν να σταλούν, είπε ο Πιστόριους. Τα συγκεκριμένα τανκς θα φτάσουν στην Ουκρανία μόνο στα τέλη Απριλίου, πρόσθεσε.

Πηγη – in.gr / Ειρήνη Αναστασοπούλου/ Welt/ SZ/ dpa / ieidiseis