Τουρισμός: Μισθολογικό και διαμονή διώχνουν τους εργαζόμενους

Χαμηλοί μισθοί, πιεστικές συνθήκες εργασίας και επισφάλεια αλλά και έλλειμμα καταλυμάτων για τους εργαζόμενους. 

Oι κύριες αιτίες του φαινομένου με τις κενές θέσεις εργασίας στον τουρισμό – επισιτισμό, ενόψει της φετινής τουριστικής σεζόν.

Μια σεζόν που σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου αλλά και της κυβέρνησης, έχει ξεκινήσει με τους καλύτερους οιωνούς.

Οι περιοχές με έλλειψη προσωπικού, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, είναι οι περιοχές με μεγάλη τουριστική κίνηση, που υποδέχονται δηλαδή μεγάλο όγκο τουριστών, όπου η ανάγκη σε προσωπικό δεν μπορεί να ικανοποιηθεί και να καλυφθεί από το ντόπιο πληθυσμό. 

Τέτοιες περιοχές είναι η Χαλκιδική, η Κρήτη, η Ρόδος, η Σαντορίνη, η Μύκονος κ.α. όπου απασχολούνται χιλιάδες εποχικοί εργαζόμενοι, όχι μόνο στον τουρισμό – επισιτισμό, αλλά σε μία σειρά από εμπορικούς και παραγωγικούς κλάδους, που συνδέονται με την τουριστική βιομηχανία της χώρας.

Επίσης οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην εξεύρεση έμπειρου και «ετοιμοπόλεμου» προσωπικού, είναι κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και όχι τα μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα, όπου σε μεγάλο βαθμό τηρούνται οι συμβάσεις εργασίας και παρέχονται οι βασικές συνθήκες διαβίωσης. 

Δεν είναι τυχαίο ότι σε πολλές περιοχές, ακόμα και στο αποκορύφωμα της σεζόν, τουριστικές- επισιτιστικές ή εμπορικές επιχειρήσεις, αναζητούν προσωπικό καθώς η πίεση των εντατικών συνθηκών εργασίας, οδηγούν πολλούς εργαζόμενους σε παραίτηση και αναζήτηση καλύτερα αμειβόμενης ή πιο ανεκτής εργασίας.

Γιατί όμως υπάρχει αυτή η δυσκολία σε ένα κλάδο που θεωρείται ίσως ο πιο δυναμικός και κερδοφόρος κλάδος στη χώρα, με τζίρους κάθε χρόνο, δισεκατομμυρίων ευρώ; Η απάντηση έρχεται από τη βασική αρχή της προσφοράς και της ζήτησης.

Μετά από τα δύο χρόνια πανδημίας, με τα lockdown και τα περιοριστικά μέτρα, που υποχρέωσε τον κλάδο των υπηρεσιών σε αναστολή λειτουργίας ή σε υπολειτουργία, πολλοί εργαζόμενοι στον τουρισμό – επισιτισμό, αναζήτησαν αλλού εργασία και δεν επιθυμούν ν επιστρέψουν. 

Επίσης λόγω της οικονομικής κρίσης, τα εργασιακά προβλήματα διογκώθηκαν και πολλοί εργαζόμενοι αρνούνται να εργαστούν σε καθεστώς επισφάλειας και σε συνθήκες που δεν διασφαλίζουν ικανοποιητικούς μισθούς και διαβίωση.

Σύμφωνα με στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό, ένα σημαντικό ποσοστό εργαζομένων έχει αλλάξει επάγγελμα ενώ αρκετοί έχουν αναζητήσει εργασία στο εξωτερικό.

 Ενδεικτικό επίσης είναι ότι ενώ από τα μέσα Απριλίου η καλοκαιρινή σεζόν, σε κάποια δημοφιλή νησιά έχει ξεκινήσει, όπως υποστηρίζει η ΠΟΟΕΤ, οι επαναπροσλήψεις έχουν αγγίξει μόλις το 10% ενώ οι καταγγελίες για μη τήρηση των συμφωνηθέντων έχουν πολλαπλασιαστεί.

Όπως εξηγεί ο Βασίλης Κεφαλάς μέλος της διοίκησης του Συνδικάτου Επισιτισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης, Πιερίας και Χαλκιδικής, οι συνθήκες εργασίας στον κλάδο τα τελευταία χρόνια είναι απόλυτα αρνητικές και επιβαρυντικές για τους εργαζόμενους. «Δεν υπάρχει κλαδική σύμβαση ενώ σε πολλές επιχειρήσεις δεν υπάρχει όριο στα ωράρια εργασίας, χωρίς ρεπό με 7ήμερα και 12ωρα ή και 16ωρα, με τις υπερωρίες απλήρωτες και πολλές φορές τους βασικούς μισθούς απλήρωτους. 

Πολλές φορές φεύγουν διότι δεν πληρώνονται. Μιλάμε για συνθήκες γαλέρας», τονίζει και προσθέτει πως μείζον θέμα σε πολλές επιχειρήσεις είναι η έλλειψη στέγασης που επιδεινώνει κατακόρυφα το πρόβλημα.

Σημειώνει δε, πως «πολλοί που έχουν δουλειά στην πόλη, σήμερα δεν έχουν το κίνητρο να φύγουν να δουλέψουν στου τουρισμό, διότι δεν υπάρχει αυτό που παλιότερα λέγαμε σεζόν. Δηλαδή δουλειά για 5-6 μήνες και ανάλογο επίδομα ανεργίας που σου έδινε τη δυνατότητα να παραμείνεις στον κλάδο», ενώ προσθέτει πως «πολλοί εργαζόμενοι δεν θα αποδεχτούν μία εργασία όταν θα πρέπει να δώσουν τα μισά για στέγη και διαμονή ενώ όπου παρέχεται η διαμονή, πολλές φορές πρόκειται κυριολεκτικά για «αχούρια», όπου διαμένουν 4-5 άτομα».

Δεν υπάρχει χώρος για τους εργαζόμενους, ούτε για δείγμα

Το πρόβλημα των κενών θέσεων εργασίας αλλά και της στέγασης των εργαζομένων επιβεβαιώνει και ο Τριαντάφυλλος Παπαϊωάννου, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τουριστικών Καταλυμάτων Χαλκιδικής «Αριστοτέλης», που τονίζει πως οι περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου στην Χαλκιδική, δεν έχουν προνοήσει για τη διαμονή των εργαζομένων.

«Κενές θέσεις εργασίας υπάρχουν, ιδίως στο βοηθητικό προσωπικό, και υπάρχει μεγάλο πρόβλημα διότι κανείς δεν διαθέτει χώρο για τους εργαζόμενους. Δεν υπάρχει χώρος ούτε για δείγμα, δεν έχουμε φροντίσει να έχουμε χώρους φιλοξενίας», τονίζει και αναφέρει πως μόνο το 5% των μικρών επιχειρήσεων που καλύπτουν πάνω από το 55% των τουριστικών καταλυμάτων της Χαλκιδικής, διαθέτουν χώρο διαμονής των εργαζομένων, σε αντίθεση με τα μεγάλα ξενοδοχεία.

Όσο για την κίνηση στην φετινή σεζόν, εκτιμά πως το ενεργειακό και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα προκαλέσουν τεράστιες απώλειες στις αφίξεις. «Δεν υπάρχουν κρατήσεις για τα άκρα της σεζόν, δηλαδή Ιούνιο και Σεπτέμβριο, ενώ τα λειτουργικά έξοδα έχουν υπερδιπλασιαστεί», τονίζει και αναφέρει πως η αύξηση στις τιμές των καταλυμάτων δεν θα ξεπεράσει το 10%, επισημαίνοντας πως «δεν μπορούμε να μετακυλήσουμε το κόστος στους πελάτες».

Το πρόβλημα των κενών θέσεων εργασίας αναγνωρίζει και ο Γιάννης Κουφίδης, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, τονίζοντας πως αυτό παρατηρείται σε όλους τους κλάδους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

«Όχι ο ντόπιος πληθυσμός δεν μπορεί να καλύψει την προσφορά και τις θέσεις εργασίας. Υπάρχει πρόβλημα με τις κενές θέσεις εργασίας και αυτό είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού ζητημάτων. Φέτος υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση διότι αναμένουμε μεγαλύτερη κίνηση σε σχέση με πέρσι», σημειώνει και προσθέτει πως το κόστος λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων έχει αυξηθεί κατά 30% – 40%, γεγονός που επιδρά αρνητικά και δημιουργεί ακόμα και θέμα επιβίωσης για πολλές επιχειρήσεις.