Βοήθεια στο Σπίτι: Στον αέρα εργαζόμενοι και πρόγραμμα λόγω μοριοδότησης

Ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο εκατοντάδων απολύσεων από το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», μετά την απόφαση του ΣτΕ που ακυρώνει το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ και αφήνει ξεκρέμαστο το 50% των 2909, εργαζομένων στο πρόγραμμα.

Η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, η οποία ακυρώνει τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ στηρίζεται στο σκεπτικό ότι δεν μπορεί να ισχύει η ειδική μοριοδότηση προϋπηρεσίας για όλες τις θέσεις εργασίας, καθεστώς που κρίθηκε ευνοϊκό για τους ήδη εργαζόμενους.

Πιο συγκεκριμένα με την υπ’ αριθμ. 1548/2022 Απόφαση του Γ΄ Τμήματος του ΣτΕ, ακυρώνεται η 4Κ/2020/13.5.2020 προκήρυξη του ΑΣΕΠ, κατά το μέρος που προβλέπει ότι «η ειδική εμπειρία λαμβάνεται υπόψη και για τις θέσεις για τις οποίες αυτή δεν λαμβάνεται υπόψη ως κριτήριο κατάταξης». Δηλαδή η ειδική μοριοδότηση θα αποβεί σε βάρος υποψήφιων ακόμα και για θέσεις όπου δεν απαιτείται προυπηρεσία και οι υποψήφιοι θα αποκλείονταν ενώ διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η προϋπηρεσία, που ήταν το κύριο κριτήριο για όλες τις θέσεις, υποχωρεί σε ποσόστωση στις προσλήψεις καθώς θα περιοριστεί μόνο για συγκεκριμένες θέσεις. Ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης, οι μισοί περίπου από τους 2909 νυν εργαζόμενους, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός προγράμματος και να αντικατασταθούν από άλλους εργαζόμενους που υπερισχύουν σε προσόντα.

Να θυμίσουμε ότι το θέμα της «ειδικής μοριοδότησης και εμπειρίας», δεν είναι πρωτοφανές για το ΣτΕ, το οποίο και στο παρελθόν ακύρωσε διαγωνισμούς με το σκεπτικό ότι η «ειδική μοριοδότηση» δεν παρέχει ίσες ευκαιρίες για όσους διεκδικούν μία θέση στο δημόσιο.

Αυτό έγινε και με τον διαγωνισμό 3Κ/2018 που αφορούσε συμβασιούχους των δήμων και τον διαγωνισμό 2Κ/2019 για το επικουρικό προσωπικό στις δομές Υγείας. Παρότι υπήρχαν αντικειμενικές ανάγκες να προχωρήσουν οι διαγωνισμοί, το ΣτΕ και στις δύο περιπτώσεις έκρινε ως αντισυνταγματική την ειδική μοριοδότηση.

Η απόφαση για τους συμβασιούχους στο «Βοήθεια στο Σπίτι», ως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στους εργαζόμενους στο πρόγραμμα, καθώς περίπου 1200 από τους 2909, εκ των οποίων οι περισσότεροι μετρούν πάνω από 15 χρόνια υπηρεσίας, κινδυνεύουν θα μείνουν εκτός εργασίας, την ώρα που αρκετοί από αυτούς, βρίσκονται λίγο πριν από την συνταξιοδότηση.

Από την άλλη πλευρά, η συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ, μετά από προσφυγή υποψηφίων που ζήτησαν να καταργηθεί η ειδική μοριοδότηση για το 50% των θέσεων, δημιουργεί και σχεδόν τραγελαφικές καταστάσεις, όπως:

• Το υπουργείο Εσωτερικών είναι υποχρεωμένο να ακυρώσει το διαγωνισμό σεβόμενο την απόφαση του ΣτΕ, αλλά το ΑΣΕΠ είναι ανεξάρτητη αρχή, που ναι μεν υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο, αλλά δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση.

• Επιπρόσθετα το ΑΣΕΠ ως ανεξάρτητη αρχή έχει δημιουργήσει «τετελεσμένα» καθώς έχει εκδώσει οριστικά αποτελέσματα από τον Ιούλιο για ένα μεγάλο μέρος των θέσεων, αφήνοντας ωστόσο εκτός προγράμματος 163 εργαζόμενους, πάλι λόγω μοριοδότησης. Δηλαδή το ΑΣΕΠ βάσει νόμου διαβαθμίζει τη μοριοδότηση και το ΣτΕ την κρίνει αντισυνταγματική.

• Μία άλλη πτυχή της υπόθεσης είναι ότι πολλοί δήμοι έχουν ταχθεί υπέρ της μονιμοποίησης των συμβασιούχων εργαζομένων του προγράμματος, οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις έχουν δικαιωθεί και από τα δικαστήρια. Παράδειγμα είναι οι 14 εργαζόμενοι του προγράμματος στο δήμο Καβάλας, που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη με «προτροπή» του δήμου. Το Πρωτοδικείο Καβάλας έκανε δεκτό το αίτημα τους αλλά η μονιμοποίηση παραμένει σε εκκρεμότητα μετά και την απόφαση του ΣτΕ. Είναι αντισυνταγματική η απόφαση του Πρωτοδικείο Καβάλας;

Πολιτικές κόντρες

Να σημειωθεί ότι οι οριστικοί πίνακες που εκδόθηκαν από το ΑΣΕΠ μόλις τον περασμένο Ιούλιο αφορούν τους υπαλλήλους με Υποχρεωτική Εκπαίδευση, Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και Τεχνολογική Εκπαίδευση ενώ εκκρεμούσε η έκδοση των πινάκων επιτυχόντων με Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, που αφορούσε περίπου 700 άτομα.

Ερωτηθείς για την εξέλιξη και το περίπλοκο του ζητήματος ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης ξεκαθάρισε πως προς το παρόν δεν μπορεί να είναι ξεκάθαρος. Όπως είπε περιμένει να καθαρογραφεί η απόφαση του ΣτΕ και μετά θα αποφασίσει. Αυτό σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να περιμένουν περίπου 1,5 – 2 μήνες.

Είναι εμφανές ότι το υπουργείο Εσωτερικών βρίσκεται στριμωγμένο σε μία θέση πίεσης, καθώς η υλοποίηση του διαγωνισμού ήταν ευθύνη της παρούσης κυβέρνησης παρότι είχε δρομολογηθεί το 2019 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ .

«Περιμένω να διαβάσω με προσοχή την απόφαση του ΣτΕ για να δω τι περιθώρια υπάρχουν. Επιφυλάσσομαι για να απαντήσω” τόνισε και χρέωσε τις ειδικές μοριοδοτήσεις στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. “Ήταν τακτική που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ, παρέχοντας ειδική μοριοδότηση σε ορισμένες προκηρύξεις οι οποίες εν συνεχεία κατέπεσαν ως αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας» σχολίασε και παρατήρησε πως «ό,τι έγινε με τους νοσηλευτές γίνεται τώρα και για τους εργαζόμενους στο “Βοήθεια στο Σπίτι”».

Επέμενε πάντως πως το ζήτημα είναι σύνθετο αλλά πρέπει να βρεθεί τρόπος να λυθεί και σημείωσε πως «δεν είναι πολιτικά αθώοι όσοι έκλειναν το ματάκι στους χιλιάδες συμβασιούχους παίζοντας με την αγωνία τους.

ΣΥΡΙΖΑ: Είναι θέμα πολιτικής βούλησης και νομοθέτησης

Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι το θέμα μπορεί να λυθεί με νομθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης.

Όπως τόνισε χθες ο βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Σκουρλέτης μετά από συνάντηση που είχε με στελέχη της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Αθηναίων, τόνισε πως «εφόσον υπάρξει πολιτική βούληση και σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ μπορεί και πρέπει να δοθεί η προσήκουσα λύση».

Σχολίασε δε πως η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δυστυχώς δεν έλαβε υπόψη την πλήρως αιτιολογημένη νομοθετική ρύθμιση και πρότεινε νέα νομοθετική πρωτοβουλία που «θα περιλαμβάνει συμμόρφωση στο διατακτικό της και παράλληλα διασφάλιση των θέσεων των εργαζομένων αποτελεί υπέρτατη υποχρέωση της κυβέρνησης».

«Η κυβέρνηση πρέπει να αφήσει στην άκρη τον δογματισμό της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της, που οδηγεί στην αποδιάρθρωση των κοινωνικών δομών για χάρη ιδιωτικών συμφερόντων και να μην κρύβεται πίσω από στείρους νομικισμούς ούτε να κωλυσιεργεί κερδίζοντας χρόνο. Απαιτείται λύση εδώ και τώρα» τόνισε.

Έτοιμοι για απεργιακές κινητοποιήσεις οι εργαζόμενοι

Από την πλευρά τους βέβαια οι εργαζόμενοι βρίσκονται επι ποδός και προετοιμάζονται ακόμα και για κινητοποιήσεις, αρχής γενομένης από την 20^η Οκτωβρίου. Η αναστάτωση είναι τεράστια καθώς το ΑΣΕΠ τον Ιούλιο, είχε αναρτήσει πίνακες επιτυχόντων για περίπου 2000 εργαζόμενους, οι οποίοι, εκτός τους 163 που είχαν αποκλειστεί αρχικά, θεωρούσαν ως δεδομένο ότι επιτέλους θα άφηναν πίσω το αβέβαιο καθεστώς του συμβασιούχου και θα εντασσόταν κανονικά στο δημόσιο.

«Η εξέλιξη αυτή είναι σχεδόν τραγική» τονίζει στην Parallaxi, ο Γιάννης Αθανασίου από το πανελλαδικό συντονιστικό των Σωματείων Εργαζομένων στο Βοήθεια στο Σπίτι» και σημειώνει πως «το θέμα πλέον είναι τι θα κάνει ο ΑΣΕΠ και το υπουργείο Εσωτερικών. Υπάρχει κίνδυνος να βγούμε εκτός εργασίας το μισό προσωπικό. Υπάρχουν λύσεις αρκεί να θέλει το υπουργείο. Εμείς έχουμε παράταση εργασίας μέχρι την οριστικοποίηση των πινάκων»

Όπως εξηγεί, η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει στην «ανακατάταξη των πινάκων με βάσει την απόφαση του ΣτΕ χωρίς ειδική μοριοδότηση ή να κάνει νομοθετική ρύθμιση». «Αυτή η ρύθμιση όμως πρέπει να γίνει σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ», εξηγεί και σημειώνει ότι τελικά «είναι θέμα πολιτικής απόφασης».

«Εμείς μετείχαμε νόμιμα στην προκήρυξη του διαγωνισμού βάσει του νόμου που ψηφίστηκε και αυτό δεν μπορεί η πολιτεία να το παραγνωρίσει», τονίζει και αναφέρει πως «υπάρχουν τεχνικά θέματα αλλά υπάρχουν και επιλογές».

«Εμείς ζητάμε διασφάλιση όλων των εργαζομένων του προγράμματος ακόμα και των 163 που αρχικά έμειναν απέξω», σημειώνει και αναφέρει πως οι εργαζόμενοι θα προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις από την 20^η Οκτωβρίου και στη συνέχεια θα πράξουν βάσει των εξελίξεων. «Ζητάμε εδώ και καιρό συνάντηση με τον υπουργό Εσωτερικών αλλά δυστυχώς μας αγνοεί», τονίζει.

Η Αυγή Μαβίδου, εργαζόμενη στο πρόγραμμα στο δήμο Θεσσαλονίκης, που ανήκει στους 163 που είχαν αποκλειστεί αρχικά από τους πίνακες του ΑΣΕΠ, τονίζει πως «όλες αυτές οι παλινωδίες δημιουργούν μεγάλη αναστάτωση στους εργαζόμενους και στο πρόγραμμα» ενώ επισημαίνει ότι αυτή η σιωπή του υπουργείου Εσωτερικών αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο συρρίκνωσης του προγράμματος. «Εμείς είμαστε πάνω από 15 χρόνια, εγώ είμαι συμβασιούχος 18 χρόνια και δεν ξέρουμε τι θα γίνει», τονίζει και αναφέρει πως «αυτή η εξέλιξη τελικά αφήνει ξεκρέμαστους και το πρόγραμμα και τους εργαζόμενους».

Να σημειωθεί ότι στην Κεντρική Μακεδονία στο συγκεκριμένο πρόγραμμα απασχολούνται πάνω από 400 άτομα, εκ των οποίων τα μισά στο νομό Θεσσαλονίκης.

Τι είναι το «Πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι”

Το πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι” απευθύνεται σε άτομα της τρίτης ηλικίας που δεν αυτοεξυπηρετούνται πλήρως και άτομα με κινητικές δυσλειτουργίες και ειδικά προβλήματα.

Δίνεται προτεραιότητα σε αυτούς που ζουν μόνοι τους ή δεν έχουν την πλήρη φροντίδα της οικογένειας ή που το εισόδημά τους δεν τους επιτρέπει να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες υπηρεσίες για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

• Συνολικά 120.000 ηλικιωμένοι και άνθρωποι με αναπηρίες ωφελούνται απο το πρόγραμμα.

Σκοπός του Προγράμματος είναι να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ατόμων της τρίτης ηλικίας καθώς και ατόμων με κινητικά ή άλλα ειδικά προβλήματα (ΑμεΑ), να υποβοηθήσει την αυτόνομη και αξιοπρεπή διαβίωση, να υποστηρίξει το οικογενειακό περιβάλλον των επωφελούμενων και τέλος να προωθήσει την απασχόληση ικανού και εξειδικευμένου προσωπικού.

Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής;

• Οικονομικά: δίνεται προτεραιότητα στο χαμηλότερο εισόδημα που είναι έως 5000 ευρώ.

• Οικογενειακή κατάσταση:δίνεται προτεραιότητα σε όσους ζούν μόνοι.

• Κατάσταση υγείας: δίνεται προτεραιότητα σε όσους δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν.

Τι υπηρεσίες προσφέρονται;

• Συμβουλευτική και συναισθηματική στήριξη

• Ιατρική φροντίδα με επισκέψεις στο σπίτι – Νοσηλευτική μέριμνα και φυσιοθεραπεία

• Οικογενειακή – Οικιακή Φροντίδα και ικανοποίηση πρακτικών αναγκών διαβίωσης – Μικροαγορές, πληρωμή λογαριασμών

• Συνοδεία στις διάφορες υπηρεσίες

Το πρόγραμμα στελεχώνεται από καταρτισμένα στελέχη και επιστήμονες όπως:

• Κοινωνικοί λειτουργοί που έχουν τη συνολική εποπτεία των ωφελούμενων, αξιολογώντας τα περιστατικά, παρέχοντας κοινωνική υποστήριξη, ερχόμενοι σε επαφή με συναρμόδιους φορείς και παραπέμποντας περιστατικά που δεν άπτονται των υπηρεσιών του προγράμματος.

• Νοσηλευτές/τριες που προσφέρουν πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας και οι οποίες αφορούν σε κατ’ οίκον επισκέψεις για τη μέτρηση και καταγραφή των ζωτικών σημείων, τη συνταγογράφηση των φαρμάκων καθώς και συνοδεία σε νοσοκομεία για τις προγραμματισμένες εξετάσεις τους.

• Οικιακοί βοηθοί που αναλαμβάνουν τη διεκπεραίωση εξωτερικών εργασιών, την προμήθεια των ηλικιωμένων με είδη άμεσης ανάγκης, καθώς και την καθαριότητα του σπιτιού τους. Μια επιπλέον αρμοδιότητα των οικογενειακών βοηθών, ίσως η πλέον σημαντική για τους ανθρώπους αυτούς, είναι η συντροφιά που προσφέρουν αποδεικνύοντας έμπρακτα τον κοινωνικό χαρακτήρα του προγράμματος.