Επικίνδυνες διακρίσεις και αποκλεισμοί – Γνωρίζουν τα εμβόλια από σύνορα και χρώματα;

Ο κορονοιός δε γνωρίζει από σύνορα και χρώματα. Ή μήπως όχι; Όλοι είχαμε την ελπίδα ότι η πανδημία που συνεχίζει να πλήττει τον πλανήτη θα αντιμετωπίζονταν εκτός από ένα τραγικό γεγονός ως μία ευκαιρία για να μπουν στην άκρη έχθρες, διχόνοιες και διαφορές που μαστίζουν τα τελευταία χρόνια την ανθρωπότητα.

Ακόμη και τώρα που τα εμβόλια, έστω και με την καθυστέρηση που παρατηρείται στην διανομή τους, αποτελούν μία χαραμάδα αισιοδοξίας, ελπίδας και διαφυγής από το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε βρεθεί, οι αποκλεισμοί πληθυσμών από τη διαδικασία μόνο ως επικίνδυνη και απάνθρωπη μπορεί να θεωρηθεί.

Όλοι μιλάνε για το success story του Ισραήλ, αλλά τι συμβαίνει με τις διακρίσεις εις βάρος των Παλαιστινίων; Γιατί στις ΗΠΑ οι αφροαμερικανοί που έχουν εμβολιαστεί είναι λιγότεροι σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό;

Πώς τα κατάφερε το Ισραήλ

Όλα δείχνουν ότι το Ισραήλ θα γίνει μέσα στους επόμενους μήνες η πρώτη χώρα του πλανήτη που θα αποκτήσει ανοσία της αγέλης κατά της Covid-19 μέσω του εμβολιασμού, επιστρέφοντας σταδιακά στην κανονικότητα. Έναν περίπου μήνα μετά την έναρξη της διαδικασίας το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί, ενώ 1,2 εκατ. κάτοικοι έχουν λάβει ήδη και τη δεύτερη δόση. Ήδη τα αποτελέσματα άρχισαν να φαίνονται και στους αριθμούς των λοιμώξεων, του ποσοστού θετικότητας, αλλά και της εισαγωγής στα νοσοκομεία, με τους δείκτες να παρουσιάζουν σημαντική μείωση.

«Κλειδί» στην επιτυχία του Ισραήλ αποτέλεσε η διασφάλιση μεγάλης ποσότητας εμβολίων από τις Pfizer/BionTech, αλλά και η σύναψη συμφωνιών με τις Moderna και AstraZeneca. Ο Νετανιάχου φρόντισε από την πρώτη στιγμή να ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με τον «ισχυρό άνδρα» της Pfizer, Α. Μπουρλά. Εκτός όμως από τις σχέσεις των δύο ανδρών, πολλοί είναι εκείνοι που σχολιάζουν ότι η χώρα δεν αποκλείεται να κατέβαλε στην κοινοπραξία ακόμη και διπλάσια τιμή ανά εμβόλιο συγκριτικά με τις άλλες χώρες που επίσης θα τα προμηθεύονταν.

Θεμελιώδης άξονας στην εκστρατεία εμβολιασμού στο Ισραήλ αποτέλεσε ο τρόπος οργάνωσης του συστήματος υγείας. Η Νταϊάν Λεβίν-Ζαμίρ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα και εθνική διευθύντρια Εκπαίδευσης και Προώθησης Υγείας, σε πρόσφατες δηλώσεις στην εφημερίδα το «ΒΗΜΑ» σημείωσε ότι όλοι οι κάτοικοι της χώρας υποχρεούνται να ασφαλίζονται σε ένα από τα τέσσερα ασφαλιστικά ταμεία που λειτουργούν και ως πάροχοι πρωτοβάθμιας φροντίδας αλλά και νοσοκομειακής περίθαλψης. Όταν ελήφθη η απόφαση, οι τέσσερις αυτοί οργανισμοί – και όχι κεντρικά το υπουργείο Υγείας – ανέλαβαν τη διαχείριση του εμβολιασμού.

Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η αξιοποίηση των ηλεκτρονικών αρχείων των ασθενών που χρησιμοποιούνται εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες αποδεικνύονται παράγοντας-κλειδί στην προτεραιοποίηση των πολιτών, καθώς σε λίγα δευτερόλεπτα επιτρέπουν την εξαγωγή πληροφοριών για προϋπάρχουσες παθήσεις, φαρμακευτική αγωγή κ.ά.

Στην όλη διαδικασία το Ισραήλ «επιστράτευσε» και τους συνταξιούχους υγειονομικούς οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και έσπευσαν να ενισχύσουν εθελοντικά στη διαδικασία. Μετά τους υγειονομικούς, τους ενοίκους και εργαζομένους σε οίκους ευγηρίας, πήραν σειρά οι ηλικιωμένοι. Παράλληλα, ξεκίνησε ο εμβολιασμός εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια, στη δευτεροβάθμια και στην προσχολική εκπαίδευση, προκειμένου να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία. Ήδη άρχισαν να εμβολιάζονται όσοι έχουν κλείσει τα 40 τους χρόνια, ενώ στη διαδικασία θα συμμετέχουν και έφηβοι που έχουν γεννηθεί έως το 2003-2004 έχοντας βέβαια την έγγραφη συγκατάθεση των γονιών τους.

Με το «σταγονόμετρο» κατόπιν οργής και πιέσεων

Έπειτα από έντονες αντιδράσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων και την παρέμβαση του ΟΗΕ, το Ισραήλ αποφάσισε να παραδώσει 5.000 εμβόλια στους Παλαιστινίους που θα χορηγηθούν στους γιατρούς της πρώτης γραμμής.

Τις τελευταίες εβδομάδες έχει ανοίξει μεγάλη κουβέντα για την πρόσβαση του λαού της Παλαιστίνης στα εμβόλια δεδομένου αφενός του αποκλεισμού της Λωρίδας της Γάζας και αφετέρου των παράνομων εποικισμών που συντελούν στην ύπαρξη κατοχικού κράτους του Ισραήλ. Η ύπαρξη μιας ιογενούς ασθένειας όπως η Covid-19 επιβάλλει συνεργασίες ακόμα και σε περιοχές μεγάλης έντασης συνόρων, όπως το Ισραήλ και η Παλαιστίνη. Αν και αυτή η σκέψη είναι απλοϊκή, δεν φαίνεται να εφαρμόζεται μια λύση που να ευνοεί την από κοινού αντιμετώπιση της πανδημίας.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΠΟΥ έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα περισσότερα από 178.900 επιβεβαιωμένα κρούσματα ανάμεσα στους Παλαιστινίους της Δυτικής Όχθης, της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Γάζας, τη στιγμή που οι θάνατοι έχουν ξεπεράσει τους 2.000.

Γιατί δεν παραχωρεί εμβόλια το Ισραήλ

Το Ισραήλ αρνήθηκε να παραχωρήσει εμβόλια στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, τα εδάφη που αναγνωρίζονται διεθνώς ως υπό ισραηλινή κατοχή, σε αντίθεση με τους Ισραηλινούς πολίτες και τους Παλαιστίνιους που ζουν στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Οι Ισραηλινοί επικαλούνται τις Συμφωνίες του Όσλο από τη δεκαετία του 90′ οι οποίες παρέχουν στην Παλαιστινιακή Αρχή την επίβλεψη της δημόσιας υγείας, προκειμένου να στηρίξουν τη θέση τους ότι δεν έχουν καμία υποχρέωση να εφοδιάσουν τους Παλαιστινίους με εμβόλια.

Μία θέση βέβαια που επικρίθηκε σφοδρά από γιατρούς και διεθνείς οργανώσεις, με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) να φέρνει το Ισραήλ προ των ευθυνών του και να χαρακτηρίζει ότι είναι υποχρέωση του βάσει των Συμβάσεων της Γενεύης να διατηρεί παλαιστινιακές υπηρεσίες υγείας, συμπεριλαμβανομένης της «καταπολέμησης της εξάπλωσης μεταδοτικών ασθενειών και επιδημιών». Το Ισραήλ από την πλευρά του αρνείται πως αποτελεί δύναμη κατοχής στα παλαιστινιακά εδάφη.

Όλες οι διεθνείς προμήθειες προς τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας εξαρτώνται από τη θέληση του Ισραήλ, υπό την κατοχή του οποίου τελεί από το 1967 η Δυτική Όχθη και το οποίο έχει επιβάλλει αποκλεισμό στη Γάζα εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια.

Πότε θα παραλάβουν τα εμβόλια οι Παλαιστίνιοι;

Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι έστειλε στην Παλαιστινιακή Αρχή το πρώτο φορτίο με εμβόλια κατά της Covid-19, 2.000 δόσεις του εμβολίου της Moderna. Τα εμβόλια μεταφέρθηκαν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και θα χρησιμοποιηθούν από ιατρικές ομάδες της Παλαιστινιακής Αρχής, σύμφωνα με ανακοίνωση της ισραηλινής υπηρεσίας στρατιωτικού συνδέσμου με τους Παλαιστινίους (COGAT).

Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν την παράδοση. Το Ισραήλ δρομολογεί να διαθέσει επιπλέον 3.000 δόσεις στους Παλαιστινίους, συμπλήρωσε ένας εκπρόσωπος της COGAT.

Οι Παλαιστίνιοι θα λάβουν επίσης τουλάχιστον 35.000 έως 40.000 εμβόλια από το παγκόσμιο πρόγραμμα χορήγησης εμβολίων COVAX τις επόμενες εβδομάδες, γνωστοποίησε τη Δευτέρα ένας αξιωματούχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση δεν αποκλείεται να σημειωθούν προβλήματα ως προς την παράδοση τους εξαιτίας των περιορισμών που ισχύουν στην περιοχή.

Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει επίσης διαπραγματευτεί να λάβει το εμβόλιο Sputnik V της Ρωσίας, αν και η πρώτη αποστολή 5.000 δόσεων αναμένεται στα μέσα Φεβρουαρίου, αφού «τεχνικά ζητήματα» ανέβαλαν την παράδοση από την αρχική προγραμματισμένη ημερομηνία που ήταν η 14η Ιανουαρίου.

Και ο ΟΗΕ από την πλευρά του επιβεβαίωσε ότι ίσως χρειαστούν αρκετές εβδομάδες προκειμένου τα εμβόλια που ζήτησε η Παλαιστινιακή Αρχή να παραδοθούν μαζικά στην Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας.

ΗΠΑ: Ανισότητες εις βάρος των Αφροαμερικανών

Μόλις το 5% όσων εμβολιάστηκαν στις ΗΠΑ κατά της covid-19 κατά τον πρώτο μήνα της εκστρατείας ήταν Αφροαμερικανοί, σύμφωνα με έρευνα των υγειονομικών αρχών που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα, αν και στατιστικά η ομάδα αυτή πλήττεται περισσότερο από τον κορονοϊό.

Από τις 14 Δεκεμβρίου ως τις 14 Ιανουαρίου σχεδόν 13 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου κατά της covid-19 στις ΗΠΑ, όπως ανακοίνωσαν τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC). Γνωστή είναι η καταγωγή περίπου των μισών εξ αυτών, δηλαδή περίπου των 6,7 εκατομμυρίων. Μεταξύ αυτών το 60,4% δήλωσε ότι είναι λευκοί, το 11,5% ισπανόφωνοι, το 6% Ασιάτες και μόλις το 5,4% Αφροαμερικανοί.

Όμως οι Αφροαμερικανοί αποτελούν στις ΗΠΑ περίπου το 15% των δύο κατηγοριών του πληθυσμού που εμβολιάζονται κατά προτεραιότητα: των υγειονομικών και των ενοίκων σε οίκους ευγηρίας. Παρόλα αυτά τα CDC επεσήμαναν ότι περίπου το 14% των εμβολιασθέντων δήλωσε ότι έχει μικτή καταγωγή, κάτι που δυσκολεύει την εξαγωγή οριστικών συμπερασμάτων. Η συγκέντρωση «πιο ολοκληρωμένων στοιχείων για τη φυλή και την εθνικότητα σε επίπεδο κοινοτήτων είναι κρίσιμης σημασίας για να διασφαλιστεί ότι εντοπίζονται και αντιμετωπίζονται άμεσα τυχόν ανισότητες στον εμβολιασμό», τόνισαν.

Τα στοιχεία αυτά δίνονται στη δημοσιότητα την ώρα που αυξάνονται οι ανησυχίες στις ΗΠΑ για τις ανισότητες στην πρόσβαση στα εμβόλια. Σε κάποιες περιοχές τα εμβολιαστικά κέντρα βρίσκονται σε συνοικίες όπου ζουν κυρίως λευκοί και αντίστοιχες ανισότητες, εις βάρος των Αφροαμερικανών, παρατηρούνται και στη σύνδεση στο διαδίκτυο, απαραίτητη για να κλείσει κανείς ραντεβού προκειμένου να εμβολιαστεί κατά της covid-19.

Ωστόσο οι Αφροαμερικανοί είναι 2,9 φορές πιο πιθανό να νοσηλευθούν λόγω covid-19 και 2,1 φορές πιο πιθανό να πεθάνουν, υπενθύμισε χθες η δρ Μαρσέλα Νούνες- Σμιθ, αρμόδια της αμερικανικής κυβέρνησης για τον συντονισμό της δίκαιης αντιμετώπισης της κρίσης του κορονοϊού. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο θέμα, κυρίως «στηρίζοντας τη δημιουργία επιπλέον εμβολιαστικών κέντρων με στόχο τους πιο ευάλωτους» και ζητώντας από τις πολιτείες να της παρουσιάσουν το σχέδιό τους για τη δίκαιη διανομή του εμβολίου κατά της covid-19.

Η κυβέρνηση υπόσχεται στους παράτυπους μετανάστες ίση πρόσβαση στα εμβόλια

Η αμερικανική κυβέρνηση δεσμεύθηκε σήμερα ότι οι παράτυποι μετανάστες θα έχουν την ίδια πρόσβαση με τους υπόλοιπους πολίτες σε εμβόλια κατά της COVID-19 και ανακοίνωσε ότι τα κέντρα εμβολιασμού θα είναι ζώνες όπου δεν θα διεξάγονται επιχειρήσεις επιβολής της νομοθεσίας περί μετανάστευσης. Η ανακοίνωση σηματοδοτεί την τελευταία από μια σειρά ενεργειών από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν με σκοπό να αντιστραφεί η σκληροπυρηνική στρατηγική στη μετανάστευση που υιοθέτησε ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ.

«Είναι υποχρέωση σε επίπεδο ηθικής και δημόσιας υγείας να διασφαλιστεί ότι όλοι οι άνθρωποι που διαμένουν στις ΗΠΑ έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο…από τη στιγμή που θεωρούνται δικαιούχοι βάσει των κατευθυντήριων γραμμών τοπικής διανομής», ανέφερε το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας σε ανακοίνωση

Σύμφωνα με το υπουργείο, τα κέντρα και οι κλινικές εμβολιασμού θα περιληφθούν στις «ευαίσθητου χαρακτήρα» τοποθεσίες (σχολεία, χώροι θρησκευτικής λατρείας, νοσοκομεία) όπου απαγορεύεται στις αστυνομικές δυνάμεις η πραγματοποίηση επιχειρήσεων επιβολής του μεταναστευτικού νόμου. Ο Μπάιντεν σχεδιάζει επίσης να αποκαταστήσει την προστασία των αιτούντων άσυλο στις ΗΠΑ, να ενισχύσει τη διεκπεραίωση των περιπτώσεων των προσφύγων και να συστήσει μια ομάδα δράσης για την επανένωση οικογενειών που χωρίστηκαν εξαιτίας των πολιτικών του Τραμπ για τον έλεγχο των συνόρων.

Μεταλλάξεις: Μάχη μακράς διάρκειας – Οι ιδιαιτερότητες, τα εμβόλια, οι κίνδυνοι

*με πληροφορίες από: ΑΠΕ / BBC / ΒΗΜΑ