Η Gen Z είναι η πιο αγχωμένη γενιά στην εργασία

Λέξεις: Νίκος Γκάγιας, Χρυσάνθη Αρχοντίδου

Η αστάθεια, η ανασφάλεια και η αναταραχή των τελευταίων ετών έχει αφήσει ένα τεράστιο άγχος σε όλους τους εργαζόμενους

Το παγκόσμιο φαινόμενο που ορισμένοι αποκαλούν «permacrisis» επηρεάζει τους εργαζόμενους όλων των ηλικιών, ωστόσο πολλοί ερευνητές και ειδικοί υποστηρίζουν ότι η Gen Z είναι πιο αγχωμένη γενιά στο χώρο εργασίας συνολικά.

Η είσοδος τους στον εργασιακό χώρο κατά τη διάρκεια της πανδημίας τους έχει φέρει αντιμέτωπους με ιδιαίτερα δύσκολες καταστάσεις.

Σύμφωνα με την έρευνα της Cigna International Health για το 2023 με σχεδόν 12.000 εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο, το 91% των νέων ηλικίας 18 έως 24 ετών αναφέρουν ότι είναι αγχωμένοι.

Η έρευνα δείχνει ότι η Gen Z αναδεικνύεται ως η γενιά με το μεγαλύτερο στρες στον εργασιακό χώρο και αγωνίζεται δυναμικά για να αντεπεξέλθει. Τα ίδια δεδομένα δείχνουν ότι το μη διαχειρίσιμο στρες επηρεάζει σχεδόν το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων Gen Z (23%) και σχεδόν όλοι (98%) αντιμετωπίζουν συμπτώματα επαγγελματικής εξουθένωσης.

Αν και ο πανικός για την πανδημία έχει σε μεγάλο βαθμό καταλαγιάσει, το 2023 κρατά τους περισσότερους εργαζόμενους σε καταστάσεις άγχους.

«Στην ουσία, η εργασία βρίσκεται σε μια πολύ αβέβαιη στιγμή», εξηγεί η Ελίζα Φίλμπι με έδρα το Λονδίνο, μια ερευνήτρια , η οποία συμβουλεύει τις εταιρείες για τη διαχείριση και την πρόσληψη ατόμων στα 20 τους. «Υπάρχει τρομερό άγχος για τις απολύσεις για όλους».

Ωστόσο, ενώ αυτές οι ανησυχίες είναι ευρέως διαδεδομένες, η Gen Z φαίνεται να αγωνίζεται έντονα. Τα στοιχεία του Οκτωβρίου 2022 από τη McKinsey and Company δείχνουν ότι οι απασχολούμενοι Gen Zers είχαν περισσότερες πιθανότητες από άλλους ερωτηθέντες (26% έναντι 20%) να αναφέρουν ότι η αμοιβή τους δεν τους επέτρεπε να έχουν «καλή ποιότητα ζωής» στην τρέχουσα οικονομία. Επίσης, αγωνίζονται περισσότερο από άλλες γενιές να επιτύχουν βασικά πράγματα, όπως το να μένουν μόνοι τους.

Τέσσερις νέοι μιλούν για την εργασιακή τους καθημερινότητα, τους λόγους που είναι διαρκώς αγχωμένοι και το τι κάνουν για να ξεφύγουν από μία ρουτίνα γεμάτη στρες. 

«Το ελάχιστο χρονικό διάστημα που εργάστηκα στην εστίαση όταν ήμουν 19 χρονών και συγκεκριμένα τη νύχτα, κατάλαβα σύντομα ότι δεν μου ταιριάζει. Πιεζόμουν πάρα πολύ, το ωράριο ήταν εξουθενωτικό και η ευθύνη στη θέση που είχα ήταν πολύ μεγάλη για μένα και για την πρώτη μου εμπειρία σε δουλειά. Γυρνούσα κάθε βράδυ σπίτι με κλάματα και την επόμενη ημέρα  σηκωνόμουν με το ζόρι από το κρεβάτι για να ξαναπάω.

Πλέον έχω αρχίσει και ασχολούμαι με αυτό το οποίο έχω σπουδάσει και η πίεση και το άγχος που βιώνω είναι διαφορετικά μεν, αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Και αυτό γιατί τώρα όντως με ενδιαφέρει αυτό που κάνω, δεν το κάνω αποκλειστικά και μόνο για ένα μεροκάματο. Θέλω να είμαι καλή και αποδοτική, γιατί είναι κάτι με το οποίο σκοπεύω να ασχοληθώ στο μέλλον και ταυτόχρονα το απολαμβάνω. Βρίσκομαι σε μία μεταβατική περίοδο, που τελειώνω με την σχολή μου και μπαίνω επισήμως στην ενήλικη και πραγματική ζωή και όλο αυτό μου προσθέτει ένα έξτρα βάρος. Έχω μονίμως στο μυαλό μου ότι πρέπει να βρω το συντομότερο δυνατό μία δουλειά για να φύγω από την νοοτροπία της “φοιτητικής ζωής” και να βιοποριστώ μόνη μου, χωρίς να εξαρτώμαι οικονομικά από τους γονείς μου. Και όλο αυτό είναι ακόμη δυσκολότερο καθώς ο κλάδος στον οποίο βρίσκομαι είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός και περιορισμένος, σε συνδυασμό με την ήδη κακή κατάσταση που υπάρχει στον εργασιακό τομέα στην Ελλάδα. Έχω γενικότερα έναν φόβο και ένα μόνιμο άγχος, ότι παρά το γεγονός ότι είμαι διατεθειμένη να προσπαθήσω να βρω δουλειά στον συγκεκριμένο κλάδο, ίσως να μην τα καταφέρω λόγω της κατάστασης που υπάρχει».

-Χρυσάνθη, 23 ετών.

«Εργάζομαι τα τελευταία 5 χρόνια. Από τότε δηλαδή που τελείωσα το σχολείο. Στην αρχή υπήρχε το άγχος του αγνώστου – για το πως θα είναι η δουλειά, οι σχέσεις μου με τους συναδέλφους και για το πως θα ανταπεξέλθω. Είναι ένα μεγάλο σοκ από εκεί που είχα να πάω μόνο στο σχολείο, να πρέπει να είμαι σταθερά κάθε πρωί, σε μία συγκεκριμένη ώρα στην εργασία μου. Μόνο αυτό προκαλεί ένα μικρό άγχος, το οποίο ξεπερνιέται εύκολα. 

Από εκεί και πέρα τα πρώτα χρόνια τα πράγματα κυλούσαν ομαλά. Τακτικά σκεφτόμουν διάφορα θέματα, τα οποία σχετίζονταν με το οικονομικό κομμάτι – όμως ποτέ δεν είχα φτάσει σε σημείο το άγχος να με κυριεύει. Τα τελευταία 2 χρόνια η κατάσταση έχει κάπως αλλάξει. Σίγουρα οι ανάγκες μου έχουν διαφοροποιηθεί και το στρες έχει αυξηθεί κατά πολύ. Σε σημείο που σχολάω και σκέφτομαι και μεταφέρω ζητήματα της δουλειάς στο σπίτι και στους φίλους μου. Παλιά σπάνια θα καθόμουν να συζητήσω κάτι που μπορεί να έγινε ή που με προβλημάτισε στη δουλειά. Πλέον παρατηρώ πως αντί να βγω για να περάσω καλά, κάθομαι και αναλύω – χωρίς λόγο τις περισσότερες φορές- κάτι που έγινε στην δουλειά. “Πιάνω” τον εαυτό μου ακόμα σε στιγμές χαλάρωσης στο σπίτι, να κάνει σκέψεις για την επόμενη μέρα στη δουλειά και να αγχώνεται. Κάτι το οποίο αν γίνεται μια φορά στο τόσο μπορεί να είναι και αποδοτικό, αλλά όταν αυτό ξεπερνάει τα όρια της λογικής και γίνεται κομμάτι της καθημερινότητα, μου τρώει την ενέργεια. Έτσι είτε είμαι στη δουλειά είτε όχι είναι το ίδιο πράγμα, αφού στην πραγματικότητα το μυαλό μου δεν ξεκουράζεται ποτέ. 

Πολλές φορές προσπαθώ να βρω από που πηγάζει αυτό το άγχος. Άλλες τα καταφέρνω, άλλες όχι. Σίγουρα αν έχεις έξοδα, η διατήρηση της δουλειάς και του σταθερού μισθού είναι μία ιδιαίτερα αγχωτική κατάσταση. Το να μείνεις χωρίς εργασία αυτή την εποχή είναι μία οδύσσεια και η εύρεση μιας αξιοπρεπούς νέας δουλειάς μία τεράστια ανηφόρα, στην οποία θα φας πολλά χαστούκια»

-Νίκος, 23 ετών.

«Δούλευα για πολλά χρόνια στην εστίαση, από την οποία σταμάτησα πριν από λίγους μήνες. Στην εστίαση είναι η αλήθεια ότι είχα πολύ άγχος, ειδικά στην αρχή. Ωστόσο, όσο περνούσαν τα χρόνια και γινόμουν καλύτερη στη δουλειά μου, το άγχος μου μειώθηκε αρκετά. Με το που σταμάτησα από την εστίαση, ξεκίνησα να δουλεύω σε μέσο ενημέρωσης ως δημοσιογράφος, που είναι το επάγγελμα το οποίο με ενδιαφέρει και θέλω να ακολουθήσω.

Το άγχος ως προς την δουλειά δεν είναι το ίδιο. Αυτό πιστεύω οφείλεται στο γεγονός ότι τη συγκεκριμένη περίοδο δουλεύω από το σπίτι, αλλά πάντα υπάρχει το άγχος ότι πρέπει να είμαι καλή σε αυτό που κάνω ακόμα και αν δεν υπάρχει η δια ζώσης επαφή με τους ιστάμενους μου. Είμαι σίγουρη βέβαια ότι στο μέλλον, ειδικά με την συγκεκριμένη δουλειά, τα πράγματα δεν θα είναι το ίδιο. Το άγχος που έχω είναι γενικότερα για τον τομέα στον οποίο βρίσκομαι. Νιώθω μία απογοήτευση και έχω έναν μόνιμο φόβο ότι σε περίπτωση που σταματήσω να εργάζομαι από την τωρινή μου δουλειά, δεν πρόκειται να βρω κάπου αλλού μιας και οι θέσεις είναι περιορισμένες, ειδικά στη Θεσσαλονίκη»

-Χρύσα, 24 ετών.

«Για τουλάχιστον μία 5ετια εργαζόμουν σε καταστήματα εστίασης. Εκεί δεν υπήρχε άγχος. Ίσως μόνο τις ώρες αιχμής για να βγει η δουλειά. Όμως ποτέ δεν πήγαινα σπίτι με το άγχος ότι και αύριο πρέπει να πάω στη δουλειά ή στο τι πρέπει να κάνω την επόμενη μέρα.

Το τελευταίο 1,5 χρόνο έφυγα από την εστίαση και εργάζομαι σε επιχείρηση με κεριά. Εκεί τα πράγματα άλλαξαν. Χωρίς να μου φορτώνει κανείς ευθύνες για κάποιο λόγο άρχισα να έχω ένα ανεξήγητο άγχος. Ειδικά την περίοδο του Πάσχα που θα πρέπει να προλάβουμε παραγγελίες. Κι αυτό δεν σταματάει τις 8 ώρες που είμαι στη δουλειά. Αντιθέτως συνεχίζεται και στο σπίτι που πολλές φορές τυχαίνει να προσπαθώ να χαλαρώσω αλλά διάφοροι πελάτες καλούν στο προσωπικό μου κινητό για να συνεννοηθούμε.

Το γεγονός που μου προκαλεί άγχος είναι τα deadline που υπάρχουν και οι παραδόσεις των παραγγελιών που πρέπει να γίνουν. Προσπαθώ να τρέξω για να τα προλάβω όλα αλλά αυτό δεν είναι εφικτό, ειδικά όταν είμαι μόνη. Αυτό που προσπαθώ να κάνω για να γλυτώσω από αυτό το στρες είναι να κάνω στον ελεύθερο χρόνο μου πράγματα που με κάνουν χαρούμενη, όπως το να βγαίνω με τους φίλους μου και να βλέπω ταινίες»

-Μιχαέλα, 24 ετών.