«Μέσα από το drag, οι δυνάμεις σου προεκτείνονται – Νιώθεις σαν να φυτρώνουν χέρια στα χέρια σου»

Ανεβαίνεις στη σκηνή με το περιτύλιγμα της μεταμόρφωσης. Το χρυσό κλειδί της περσόνας. Αλλά πίσω από αυτό, αναδύεσαι πάλι εσύ. Ο εαυτός σου. Ίσως λίγο πιο ελεύθερος, λίγο πιο αυθεντικός. Χωρίς βαρίδια, χωρίς αντιστάσεις.

Τι πραγματικά σημαίνει το drag για ένα άτομο που επιλέγει να το κάνει; Επανάσταση; Έκφραση; Διεκδίκηση;

Ο Κωστής μου απαντάει «όλα αυτά μαζί». Μετά από έξι χρόνια ενασχόλησης με την τέχνη αυτή, ξέρει καλά πως οι σκόρπιες υποθέσεις χωράνε σε μια μόνο λέξη: ανάγκη.

«Το drag ξεκίνησε ως πλάκα. Κατέληξε συνειδητή επιλογή»

Συναντηθήκαμε μια Κυριακή απόγευμα. Μέχρι να σβήσει ο ήλιος, η αμυδρή αίσθηση αμηχανίας –αυτή της πρώτης γνωριμίας- είχε κιόλας ξεθυμάνει. Η συζήτηση κυλούσε ομαλά, ανεπιτήδευτα. Κι ο χρόνος, επέστρεφε πίσω. Όλα ξεκίνησαν το 2019, στο Ηράκλειο. Φίλες που ασχολούνταν ήδη με το drag λειτούργησαν ως κύριο οπτικό ερέθισμα. Κι ύστερα, κάπως συνειρμικά, η συνειδητοποίηση έφτασε. «Πρέπει να γίνω αυτό τελικά. Δεν μου φτάνει μόνο να το βλέπω». Στην αρχή η απόφαση πάρθηκε περισσότερο στην πλάκα. Αλλά όσο ο καιρός περνούσε, άρχισε να μετασχηματίζεται σε συνειδητή επιλογή. Σε έκφραση. Οι σπουδές σταμάτησαν στο Ηράκλειο. Ήρθε η Θεσσαλονίκη.

Μαζί της, οι μεγάλες διοργανώσεις, τα κουίρ φεστιβάλ. Το pride. Μια περσόνα ζητούσε δίοδο, τρόπο να ξεπηδήσει από τη φαντασία. Όταν έφτασε η στιγμή να την ανασυρθεί, τοποθετήθηκε χωρίς δεύτερη σκέψη στη σκηνή. Στο μέρος όπου δεν υπάρχουν συρματοπλέγματα, ούτε κανόνες σωστής συμπεριφοράς.

Η Raw Bee Candles, αυτή η αλλόκοτη «φίλη» που δεν χαμηλώνει τη φωνή και βλέπει την αλλαγή ως δεύτερο και αναγκαίο δέρμα, αποτέλεσε εφεύρεση μιας νύχτας. Ήταν σχεδόν ξημέρωμα και στο παρασκήνιο του σπιτιού έπαιζε το ‘Let me entertain you’ του Robbie Williams. Αυτό το τραγούδι υπήρξε η πρώτη έμπνευση. Η κατεύθυνση προς κάτι αυθεντικό.

Κάτι που δεν προσποιείται.

Δεν κρύβεται.

Δεν φοβάται.

Ως κορμός, καταστάλαξε το Raw. Κι ύστερα, ήρθαν να προστεθούν οι δύο άλλες, μεγάλες αγάπες. Η μέλισσα (bee) που τόσο αθόρυβα διατηρεί ολόκληρη την ισορροπία της φύσης. Αλλά και τα κεριά (candles) που κουβαλούν την ουσία της αντίθεσης. «Κάθεσαι στον καναπέ με ένα κρασί στο χέρι, παρατηρώντας τα, ενώ την ίδια στιγμή, αυτά καίνε στους χίλιους βαθμούς κελσίου». Αυτές οι τρανταχτές αντιθέσεις που μοιάζουν στα μάτια της τόσο γοητευτικές, γίνονται προκλήσεις. Οι εικόνες δεν μένουν απλά εικόνες. Γίνονται τροφή για να γεμίσουν τη σκηνή.

«Όλα έρχονται εμπειρικά. Όσο το δουλεύεις, σε δουλεύει»

Πίσω από τη σκηνική υπερπαραγωγή, κρύβεται ένα ολόκληρο σύμπαν καλλιτεχνικής επιμέλειας. Η διαδικασία αυτής της άτυπης μεταμόρφωσης, μοιάζει κάθε φορά με μικρή ιεροτελεστία. Ξεκινάει χαλαρά, με τη μουσική να διασχίζει το άδειο σπίτι. Με το τσιγάρο και τον καφέ να στοιχίζονται άτσαλα στο ξύλινο γραφείο. Με τον γυάλινο καθρέφτη να περιμένει να συναντήσει το πρόσωπο. Κι όταν το συναντήσει, να το μετατρέψει σε καμβά. Τριγύρω, σκόρπιες παλέτες σκιών, βλεφαρίδες, κραγιόν, μερικά πινέλα. Τα απαραίτητα εργαλεία βρίσκονται σε ετοιμότητα. Το μόνο που μένει είναι να αρχίσει το παιχνίδι. Γιατί ποτέ δεν ξέρεις πως θα καταλήξει ένα μακιγιάζ. Βάφεις, σβήνεις, κολλάς. Με τον καιρό, η γραμμή του eyeliner στρώνει όλο και πιο εύκολα. Η τοποθέτηση της περούκας χωράει πια σε μια αυτόματη κίνηση. Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσης «όσο το δουλεύεις, σε δουλεύει». Πειραματίζεσαι, κάνεις λάθη. Μαθαίνεις αποτυγχάνοντας. Με τον καιρό, δομείς την επιθυμητή εικόνα. Ξέρεις τα σημεία που πρέπει να κρύψεις αλλά και τα άλλα που χρειάζεται να αναδείξεις.

«Εγώ είμαι περισσότερο στυλίστρια παρά ράφτρα» αναφέρει γελώντας όταν φτάνουμε στο κομμάτι των ρούχων. Στο σημείο αυτό, η σύνθεση φαίνεται πιο απλή. Υφάσματα που ανασύρονται από τη ντουλάπα, περνάνε από τον έλεγχο του mix and match, ταιριάζουν στο σώμα. Γίνονται outfits που μένουν καθόλη τη διάρκεια του show. Αποκτούν διάσταση βαθιά γιατί πάνω τους, έχει ποτίσει ένα στιγμιότυπο.

Όπως μαρτυρά κι εκείνος ο στενός ασημένιος κορσές που φορέθηκε στη σκηνή του Europride. Κι από τότε φυλάσσεται σαν παράσημο.

Η πραγματική χαρά του drag είναι να επιλέγεις με ποια υλικά θα φτιάξεις τον δικό σου, προσωπικό μικρόκοσμο. Όμως ακόμα κι αυτά, καθώς επιλέγονται συναντούν διάφορους ψιθύρους αντίστασης. «Γιατί δεν φοράς νύχια; Γιατί βγαίνεις με τις μπλούζες από τα συγκροτήματα;».

Αυτές οι φράσεις επικρατούσαν στο ξεκίνημα της καριέρας της. Αλλά απέναντι σε αυτή τη στάση, η απάντηση ήταν μια και κάθετη «Εγώ αυτό θέλω να κάνω. Θα σε ρωτήσω;». Γιατί στο drag «ο κανόνας είναι ένας: δεν υπάρχουν κανόνες. Κι αν υπάρξουν, σηκώνεις το μεσαίο σου δάχτυλο και τους καταργείς».

«Όλα πηγάζουν από το σώμα»

«Από την κοιλίτσα μου ξεκινάει όλη η δημιουργία για να φτάσει να αποδοθεί οπτικά εκεί πάνω» παραδέχεται. Πράγματι, στις drag performances, το σώμα λειτουργεί ως μήτρα. H ένταση της φωνής, η συνοχή της κίνησης, η αλήθεια των εκφραστικών μέσων: όλα τους στοιχεία που ξεπηδούν από το κέντρο της ενέργειας του κορμιού. Κάθε καλλιτέχνης αντλεί από τη φαρέτρα του μερικά ή κανένα από αυτά.

Η Raw Bee αγαπά να χορεύει και να τραγουδάει live. Να χρησιμοποιεί τα «καλούδια» που της δόθηκαν για να καλύψει μια ανάγκη. Γιατί στην πραγματικότητα, κάτω από τα φανταχτερά ρούχα, σιγοκαίει πάντα μια ανάγκη. Βαθιά ή επιδερμική. Προσωπική ή συλλογική, δεν έχει σημασία. Αρκεί που υπάρχει. «Για εμένα, η περσόνα δεν είναι ένας άλλος άνθρωπος. Είναι η προέκταση των δικών μου δυνάμεων. Είναι σαν να φυτρώνουν χέρια στα χέρια μου». Ένα μέσο να αποδοθούν όσες σκέψεις, σε διαφορετική περίπτωση, θα λογοκρίνονταν. Θα έμεναν θαμμένες.

Καθώς ανασύρει την ανάμνηση της πρώτης performance, ένα είναι το συναίσθημα που κατακάθεται στις λέξεις: ενθουσιασμός. Για τις στιγμές που ενώ εσύ δίνεις πόνο στη σκηνή, παρατηρείς από κάτω τους ανθρώπους που συνθέτουν το tribe σου, να συναισθάνονται. Ξέρεις πως οι περισσότεροι από αυτούς, θα σε δουν, θα σε καταλάβουν, θα σε υποστηρίξουν. «Ένιωθα ότι παίρνω ζωή από αυτό. Έπαιρνα φως για να το δώσω πίσω». Μια θερμή ανταλλαγή που κάθε φορά, επιστρέφει πίσω σωματικά συμπτώματα: κλάμα και σηκωμένες τρίχες. Στο τέλος, ευγνωμοσύνη. Φυσικά, υπάρχει και η άλλη πλευρά. Οι άνθρωποι που δεν θα σε αποδεχτούν. Στην καλύτερη για εκφραστούν με απάθεια και στην χειρότερη, με χλευασμό. Μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο αρκεί για να παρατηρηθούν τα συστηματικά περιστατικά βίας εις βάρος drag περσόνων. Από τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου το 2018 μέχρι την επίθεση πλήθους σε δύο τράνς άτομα, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, μόλις πέρσι, τα όρια στην ανθρώπινη ζωή και έκφραση δεν έχουν σταματήσει να καταπατώνται.

«This is our table. You cannot sit with us»

Στην αρχή, κυριαρχούσε στην κοινότητα ένα κλίμα υποστήριξης. Αλλά ο ανταγωνισμός δεν άργησε να εισχωρήσει στις σχέσεις. «Πολλές φορές, όλο αυτό είναι κάπως επιφανειακό». Όπως σε κάθε χώρο, έτσι και σε αυτόν του drag δημιουργούνται μικρές ομαδούλες. Κύκλοι ατόμων που κλείνουν ασφυκτικά λέγοντάς σου «This is our table. You cannot sit with us». Από ένα σημείο και μετά, το αποδέχεσαι.

Προχωράς παρακάτω. «Παλιά το έπαιρνα κατάκαρδα όμως τώρα δεν με απασχολεί. Ξέρω ποια είμαι. Έχω φτιάξει το δικό μου τραπεζάκι και προσκαλώ να κάτσουν σε αυτό τα πραγματικά κουλ άτομα». Αυτά που δεν θα ανταγωνιστούν, ούτε θα ζηλέψουν. Αυτή η σιωπηρή αποδοχή, η αίσθηση πως δεν θα αρέσω σε όλους και είμαι εντάξει με αυτή τη συνθήκη, λειτουργεί στο βάθος απελευθερωτικά. Αναγνωριστικά.

Διαλέγεις αυτό που σου μοιάζει κι αν το υλικό είναι καλό, δομείς σχέσεις ζωής. Γιατί πάντα, από κάπου θα ξετρυπώσουν κι οι αληθινές φιλίες. «Ακόμα κι αν κατά καιρούς χανόμαστε, ξέρω πως με κάποια άτομα θα είμαστε πάντα μια γροθιά».

Έξι χρόνια έχουν περάσει από το ξεκίνημα αυτού του ταξιδιού κι η ευχή της παραμένει μια και απαράλλακτη. Αυτή η αλυσίδα να εξακολουθεί να εμπλουτίζεται με ακόμα περισσότερα πολύχρωμα ατομάκια. «Κουίρ, τρανς και non-binary άτομα, cis γυναίκες μπορούν επίσης να ασχολούνται με το drag. Αυτό το πράγμα δεν έχει καμία σχέση με την ταυτότητα φύλου». Αφού μιλάμε για δημιουργική διαδικασία στην οποία ακριβώς, ακροβατείς στα όρια του φύλου. Τα καταργείς για να τα επανεφεύρεις. Κι αυτό αποτελεί από μόνο του μια πολιτική πράξη. Μια μικρή επανάσταση.