Μπιλ Γκέιτς: Η ανησυχητική πρόβλεψη για τα επαγγέλματα που θα «εξαφανίσει» η Τεχνητή Νοημοσύνη

Για μερικούς αποτελεί την διέξοδο προς έναν κόσμο απόλυτης απελευθέρωσης, έναν κόσμο που όλες οι εργασίες θα γίνονται από μηχανές και οι άνθρωποι, απαλλαγμένη πια από την ανάγκη να δουλεύουν, θα μπορούν να αφιερωθούν σε αληθινά δημιουργικές ασχολίες.

Για άλλους, τα πράγματα είναι ανάποδα: η εξάλειψη των εργασιών δεν θα οδηγήσει σε έναν κόσμο ανεμελιάς αλλά σε έναν κόσμο τεράστιας ανεργίας και εκτόξευσης της φτώχειας. Το παράδοξο με την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι πως και οι δύο εκδοχές είναι το ίδιο πιθανές. Ίσως μάλιστα και συνδυαστικά με το ένα μέλλον να είναι πιο κοντά και το άλλο πιο μακριά.

Για τον συνιδρυτή της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς τουλάχιστον, που έχει προβλέψει πως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αντικαταστήσει τους γιατρούς, τους δασκάλους και άλλους επαγγελματίες μόλις μέχρι το 2035, τα πράγματα μοιάζουν πιο κοντά σε αυτή την εκδοχή, καθώς κατά δήλωση του ίδιου: «Οι σπουδαίες ιατρικές συμβουλές και τα σπουδαία μαθήματα θα είναι δωρεάν και κοινός τόπος, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη θα εξελίσσεται ώστε να χειρίζεται εξειδικευμένες ανθρώπινες δεξιότητες».

Οι δηλώσεις του γκουρού της τεχνολογικής βιομηχανίας που έλαβαν χώρα σε διάφορες δημόσιες εμφανίσεις και συνεντεύξεις τους περασμένου μήνα, δίνουν την εικόνα ενός κόσμου που οδεύει στην εποχή της «ελεύθερης νοημοσύνης». Σε μια περίοδο δηλαδή κατά την οποία η γνώση και οι υπηρεσίες σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων θα γίνουν προσβάσιμες για τους πάντες, χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη.

Για τον Γκέιτς οι γιατροί και οι δάσκαλοι, θα είναι μερικά από τα πρώτα επαγγέλματα που θα δουν τους κοινωνικούς τους ρόλους όχι απλά να μετασχηματίζονται αλλά ακόμη και να αντικαθίστανται από την επέλαση της Τεχνητή Νοημοσύνης. Σύμφωνα με την ίδιο αυτή η αλλαγή θα αντιμετωπίσει και τις χρόνιες ελλείψεις επαγγελματιών στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση σε χώρες όπως η Ινδία και σε ολόκληρη την Αφρική.

Οι προβλέψεις του προσομοιάζουν σε έναν κόσμο βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας, σε μια αληθινή ουτοπία: η Τεχνητή Νοημοσύνη -σύμφωνα με τον Γκέιτς- θα αναλάβει ρόλους σε εργοστάσια, κατασκευές, φιλοξενία, ακόμη και σε ορισμένες εργατικές και χειρωνακτικές εργασίες, στα logistics, στη μεταποίηση, στις μεταφορές και στη γεωργία, τομείς με άλλα λόγια που απασχολούν εκατομμύρια εργαζόμενους παγκοσμίως.

Προφανώς ωστόσο, το τόσο κοντινό μέλλον που περιγράφει ο Γκέιτς δεν προκαλεί μόνο θαυμασμό αλλά και… φόβο: μοιάζει λες και μια δυστοπία προηγείται της ουτοπίας, μιας και η παραδοσιακή έννοια της εργασίας θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Διότι μπορεί ο Γκέιτς να οραματίζεται ένα μέλλον με λιγότερες εργάσιμες ημέρες ανά εβδομάδα και πρόωρη συνταξιοδότηση, έναν «μετα-εργασιακό κόσμο» με άλλα λόγια όπως ο ίδιος τον ορίζει, όπου η εργασία δεν θα αποτελεί πλέον τον κεντρικό πυρήνα της κοινωνικής οργάνωσης, αλλά στα αυτιά πολλών από εμάς, όλα αυτά ισοδυναμούν όχι με ελευθερία αλλά με ανεργία.

Ο Γκέιτς ωστόσο επιμένει πως αυτός ο… τρόμος που μας πιάνει στο άκουσμα της έλλειψης εργασίας έχει να κάνει αποκλειστικά με το πως αντιλαμβανόμαστε στο σήμερα την έννοια της. Διότι σε έναν κόσμο που αλλάζει και αυτή θα διαφοροποιηθεί. «Οι θέσεις εργασίας είναι ένα τεχνητό δημιούργημα που οφείλεται στην έλλειψη… είναι δύσκολο να επαναπρογραμματίσεις τον εγκέφαλό σου ώστε να φανταστείς ένα μέλλον χωρίς αυτό», δηλώνει ο Γκέιτς

Ο Γκέιτς έχει ταχθεί υπέρ πολιτικών όπως το καθολικό βασικό εισόδημα, η μείωση των ωρών εργασίας και η δημιουργίας νέων πλαισίων για τη διανομή του πλούτου. Τονίζει δε πως οι ρόλοι που απαιτούν δημιουργικότητα και συναισθηματική νοημοσύνη, όπως οι θεραπευτές, οι καλλιτέχνες και οι φροντιστές, αναμένεται να διατηρηθούν σε αυτόν τον καινούριο, θαυμαστό κόσμο που περιγράφει.

Αν υπάρχει κάτι που τον ανησυχεί σχετικά με την επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης, είναι το κλασικό πρόβλημα συγκέντρωσης ισχύος μεταξύ λίγων μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών: ο Γκέιτς ανυπομονεί μεν, καλεί σε εγρήγορση δε. «Η μετάβαση είναι αρκετά σημαντική και κάπως τρομακτική – δεδομένου του γρήγορου ρυθμού της και της έλλειψης ορίων», παραδέχεται.

Στο τέλος της ημέρας, οι αμφίσημες προβλέψεις του καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: το αν το μέλλον θα είναι καλό ή κακό δεν εξαρτάται εν τέλει από την Τεχνητή Νοημοσύνη καθεαυτή -όπως στο «Terminator» ή στο «Matrix»- αλλά από τους ίδιους τους ανθρώπους και το πώς θα την διαχειριστούν.

Πηγή: Menshouse