Θα μας πάρει η Τεχνητή Νοημοσύνη τις δουλειές; Τι δείχνουν τα στοιχεία για την Ευρώπη

Οι δυσοίωνες προβλέψεις για τους κινδύνους από την τεχνητή νοημοσύνη που «θα μας πάρει τις δουλειές» δίνουν και παίρνουν, ωστόσο οι ειδικοί τονίζουν πως είναι πολύ νωρίς για να παρατηρηθεί στην Ευρώπη μια παρόμοια με τις ΗΠΑ τάση, όπου η επανάσταση της AI επιδρά σημαντικά και δυσανάλογα στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας.

«Εξακολουθείς να χρειάζεσαι τον άνθρωπο με κριτική σκέψη – Η μηχανή σε βοηθά να κάνεις τη βρώμικη δουλειά πιο γρήγορα»

Έρευνες στις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι οι νέοι – ηλικίας 22 έως 25 ετών – στρέφονται πλέον προς επαγγελματικούς τομείς όπως η νοσηλευτική ή το λιανεμπόριο καθώς τομείς όπως η μηχανική λογισμικού, η εξυπηρέτηση πελατών και το μάρκετινγκ είναι ευάλωτοι στην AI με αποτέλεσμα να γίνονται εκεί λιγότερες προσλήψεις.

Στην Ευρώπη τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Ειδικοί στην αγορά εργασίας εξηγούν στο Euronews ότι η έλλειψη που παρατηρείται σε επαγγέλματα που αφορούν στον κατασκευαστικό κλάδο και στη μεταποίηση προϋπήρχε της τεχνητής νοημοσύνης κατά περίπου μία δεκαετία.

Το στοίχημα της εξειδίκευσης

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι εταιρείες αναζητούν εξειδίκευση καθώς η AI εξελίσσεται. Ο Αδάμ Τσακαλίδης, ειδικός σε θέματα δεξιοτήτων και προοπτικών στο Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP), συλλέγει τις διαθέσιμες αγγελίες για θέσεις εργασίας στην ΕΕ για να εντοπίσει τις ψηφιακές δεξιότητες που ζητούνται.

Σύμφωνα με την ανάλυσή του, οι δεξιότητες AI δεν εμφανίζονται μόνο στη μηχανική ΤΝ ή στον προγραμματισμό όπως θα ήταν αναμενόμενο, αλλά και σε θέσεις εργασίας που κινδυνεύουν από αυτοματοποίηση, όπως η συγγραφή, η δημοσιογραφία και η μετάφραση. Οι εταιρείες ψάχνουν δηλαδή για κάτι που η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να δώσει: την εξειδικευμένη τεχνογνωσία.

«Οι γνωστικές δεξιότητες, η ικανότητα κατανόησης και επεξεργασίας του κοινωνικού πλαισίου, παραμένουν ανθρώπινα πλεονεκτήματα», εξηγεί ο ίδιος συμπληρώνοντας ότι αυτό πιθανόν θα συνεχιστεί ακόμα και όταν τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLM) της AI θα είναι πιο «εξελιγμένα». Να σημειωθεί ότι οι προβλέψεις του CEDEFOP για το 2035 εξακολουθούν να δείχνουν ότι η ζήτηση για ψηφιακές θέσεις εργασίας θα είναι αυξημένη παρά την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης.

Το ατού της κριτικής σκέψης

Οι εργοδότες αναζητούν επίσης έναν συνδυασμό ανθρώπινων δεξιοτήτων, όπως η δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων, το ομαδικό πνεύμα και η επικοινωνία, παράλληλα με τις δεξιότητες τεχνητής νοημοσύνης, λέει από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Πουλιάκας, ανώτερος εμπειρογνώμονας του CEDEFOP.

Το βασικό ερώτημα είναι με ποιον τρόπο οι εργαζόμενοι όλων των επιπέδων δεξιοτήτων θα κληθούν να χρησιμοποιήσουν την AI και να προσαρμοστούν στον τρόπο με τον οποίο αυτή θα αλλάξει τον επαγγελματικό τους ρόλο.

Σύμφωνα με τον Ούλριχ Ζίεραν-Βάιλαγκε, αναπληρωτή καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, η ιστορία έχει δείξει ότι όσοι κατέχουν θέσεις υψηλής ειδίκευσης είναι πιθανότερο να προσαρμοστούν επιτυχώς στις τεχνολογικές αλλαγές, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και το εισόδημά τους. «Γι’ αυτό θα απέφευγα να πω σε κάποιον ‘γίνε αγρότης’, δεν υπάρχουν πολλές θέσεις εργασίας εκεί» λέει ο ίδιος και εξηγεί: «Είναι μια πολύ γενική προτροπή επειδή εξακολουθείς να χρειάζεσαι τον άνθρωπο που έχει κριτική σκέψη, ενώ η μηχανή σε βοηθά να κάνεις τη βρώμικη δουλειά πιο γρήγορα».

Ωστόσο, οι δύο ειδικοί του CEDEFOP πιστεύουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει ο κίνδυνος ορισμένα επαγγέλματα να αυτοματοποιηθούν πλήρως, αλλά είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποια θα είναι αυτά.

Σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι χρειάζονται εκπαίδευση στην AI

Στην έκθεση του CEDEFOP το 2024 αναφέρεται ότι τέσσερις στους 10 εργαζομένους στην ΕΕ δηλώνουν ότι πρέπει να αναπτύξουν δεξιότητες AI αλλά μόνο το 15% έχει παρακολουθήσει σχετική εκπαίδευση. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ποιες ακριβώς δεξιότητες λείπουν από τους εργαζομένους ούτε ποιες είναι οι πιο περιζήτητες από τους εργοδότες.

Μια άλλη μελέτη, από τη γερμανική εταιρεία Bosch που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα χιλιάδων εργαζομένων από επτά χώρες, έδειξε ότι η αποτελεσματική χρήση των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης είναι η πιο σημαντική δεξιότητα που αναμένεται να έχουν οι εργαζόμενοι, ακολουθούμενη από την κριτική σκέψη και την ανάλυση της κυβερνοασφάλειας.

Για να αντιμετωπιστεί αυτό το χάσμα δεξιοτήτων, οι ειδικοί του CEDEFOP υπογραμμίζουν την ανάγκη για μαθήματα επαγγελματικής κατάρτισης που θα αφορούν κάθε κλάδο συγκεκριμένα. «Στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, για παράδειγμα, μπορεί να έχεις τα τυπικά προσόντα, αλλά παράλληλα να μαθαίνεις πώς να χρησιμοποιείς τα AI εργαλεία για την αυτοματοποίηση των ροών εργασίας», εξήγησε η Αναστασία Πουλίου.

Αναφερόμενη ακολούθως στον νέο Κανονισμό της ΕΕ για την τεχνητή νοημοσύνη, είπε ότι περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της εκπαίδευσης στην AI σε όλο το εργατικό δυναμικό, αλλά η εφαρμογή του θα χρειαστεί χρόνο. «Μην σταματάτε ποτέ να μαθαίνετε. Με την τεχνητή νοημοσύνη πρέπει σίγουρα να είστε ενημερωμένοι και ενεργά εκπαιδευόμενοι» συμπλήρωσε προσπαθώντας να καθησυχάσει αλλά και να προειδοποιήσει ειδικά όσους φοβούνται ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα επηρεάσει δραματικά τη δουλειά τους τα επόμενα χρόνια.

Πηγή: in.gr