10+1 ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί για το Flyover

Λέξεις: Βασίλης Πεκλάρης

Είναι κάποιες φορές που η πραγματικότητα ξεπερνά ακόμη και τα δυσμενέστερα σενάρια που μπορεί κανείς να φανταστεί και δείχνει ξεκάθαρα το δρόμο.

Ο λόγος για το περιβόητο flyover το οποίο επιλέχθηκε ανεξήγητα και βιαστικά από την κυβέρνηση με την έγκριση ή και ανοχή της περιφέρειας και όλων των δημοτικών αρχών ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή του κατά απόλυτη προτεραιότητα αμέσως μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές (εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς το γιατί) στα τέλη του 2023.

Δεν είναι λίγοι, ειδικοί αλλά κυρίως ταλαιπωρημένοι οδηγοί που εκτιμούν ότι το flyover θα είναι όχι απλώς επιζήμιο αλλά εν τέλει καταστροφικό για την πόλη και τους κατοίκους της όχι μόνο στα -τουλάχιστον – 4 χρόνια της κατασκευής του, αλλά και μετά την ολοκλήρωσή του.

Στα 11 σημεία – επισημάνσεις που ακολουθούν, καταγράφονται διαπιστώσεις και στοιχεία που θέτουν σε αμφισβήτηση την υποτιθέμενη αναγκαιότητα του συγκεκριμένου έργου για την πόλη της Θεσσαλονίκης και τους κατοίκους της.

1. Στις σύγχρονες πόλεις του αναπτυγμένου κόσμου δεν κατασκευάζονται νέοι δρόμοι που προσελκύουν και άλλα οχήματα και αυξάνουν τη χρήση του ΙΧ. Αντιθέτως προωθούνται και εξελίσσονται τα μέσα σταθερής τροχιάς (τραμ, μετρό κλπ.) και σύγχρονα λεωφορεία Την άποψη αυτοί εκφράζουν όλοι οι συγκοινωνιολόγοι, όχι όμως τόσο φανατικά για τη Θεσσαλονίκη. Η περιβόητη βιώσιμη κινητικότητα στη Θεσσαλονίκη καταρρέει. Ακόμη και ο υφυπουργός υποδομών αρμόδιος του fly over Νίκος Ταχιάος υποστήριξε ότι στη Θεσσαλονίκη ζητούμενο είναι να δώσουμε χώρο στα αυτοκίνητα. Δηλαδή βιώσιμη κινητικότητα στο κέντρο της πόλης και όχι στις συνοικίες που είναι καταδικασμένες να ζήσουν για πάντα με τα αυτοκίνητα Όσο για το θέμα των επεκτάσεων του μετρό προς δυτικά και αεροδρόμιο που κοντεύει να γίνει το νέο ανέκδοτο για τη Θεσσαλονίκη, οι προκαταρκτικές συζητήσεις συνεχίζονται.
2. Κανένας νέος δρόμος δεν κατασκευάζεται πάνω σε υφιστάμενο δίκτυο δυσχεραίνοντας την κίνηση των οχημάτων και ταλαιπωρώντας τους οδηγούς, εκτός αν δεν υπάρχει άλλη λύση (π.χ. τμήματα της ΠΑΘΕ) . Για το λόγο αυτό έχουμε τις νέες χαράξεις (π.χ. Εγνατία οδός, Αττική οδός κ.α).
3. Η εξωτερική περιφερειακή ή περίμετρος αν και σχεδιάστηκε ώστε να παρακάμπτει την πόλη απορροφώντας τη διερχόμενη κίνηση από και προς Χαλκιδική και το αεροδρόμιο εγκαταλείφθηκε με το …ανήκουστο επιχείρημα, που επαναλαμβάνεται μέχρι και σήμερα, ότι είναι ακριβότερη από ο fly over. Δηλαδή με την παραδοχή, ότι στη Θεσσαλονίκη κατασκευάζουμε όχι αυτό που είναι αναγκαίο και πρέπει να γίνει αλλά αυτό που είναι οικονομικά εφικτό. Ακόμη και έτσι όμως αν συνυπολογιστούν οι δαπάνες για τις επιπλέον παρεμβάσεις (τροχονόμοι πάρκινγκ, αλλαγές ωραρίων, καύσιμα των μποτιλιαρισμένων οχημάτων, χαμένες εργατοώρες κλπ) το πραγματικό κόστος του fly over θα είναι πολλαπλάσιο από τα 400 εκ.
4. Η σημερινή εσωτερική περιφερειακή εξυπηρετεί επαρκώς την κίνηση τις περισσότερες μέρες, με εξαίρεση το καλοκαίρι και όταν συμβαίνει κάποιο ατύχημα. Θα μπορούσε να βελτιωθεί με μικρές παρεμβάσεις όπως θα ήταν η κατασκευή 3-4 εσοχών – πάρκινγκ για τα οχήματα που ακινητοποιούνται λόγω βλάβης ή για να τραβούν τα οχήματα από μκροσυγκρούσεις. Ανοικτοί χώροι υπάρχουν αρκετοί σε όλο το μήκος του δρόμου.
5. Κατά τη διάρκεια κατασκευής του fly over θα επιβαρυνθεί όλη η πόλη και με το κυκλοφοριακό φόρτο αλλά και με την επικίνδυνη για τους κατοίκους ατμοσφαιρική ρύπανση, όπου η Θεσσαλονίκη είναι εδώ και καιρό αρνητική πρωταθλήτρια. Τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Κ. Γιουτίκας δείχνουν ότι η επιβάρυνση σε μικροσωματίδια PM10 και PM2,5 είναι ήδη μεγάλη το τελευταίο δίμηνο, ήδη, από τις πρόδρομες εργασίες.
6. Το τμήμα των 4 χλμ. που κατασκευάζεται ο fly-over ονομάζεται ανατολική εσωτερική περιφερειακή. Αυτό δεν είναι τυχαίο και λέγεται εσωτερική αφού διέρχεται από κατοικημένες περιοχές από τα Μετέωρα και τις Συκιές μέχρι την Τριανδρία, τη Μαλακοπή και τα Κων/πολιτικά που θα επιβαρυνθούν τα χρόνια κατασκευής του έργου.
7. Όταν με το καλό ολοκληρωθεί και δοθεί σε χρήση το fly-over όπως ορθά διαπίστωσε η δήμαρχος Καλαμαριάς Χ. Αράπογλου, τους καλοκαιρινούς μήνες θα διοχετεύεται στην ήδη κορεσμένη Θεσσαλονίκης – Μουδανίων επιπλέον αριθμός οχημάτων αυξημένος κατά 50%. Μήπως τότε θα κάνουμε και εκεί έναν υπερυψωμένο δρόμο;
8. Στην ίδια λογική, με την ολοκλήρωση του έργου και την απόδοσή του σε κυκλοφορία, ακόμη μεγαλύτερη θα είναι η επιβάρυνση στους κάθετους άξονες εξόδου από την περιφερειακή. Ειδικά η Κατσιμίδη (έξοδος προς κέντρο) αλλά και η Διαγόρα (Τούμπας) είναι εδώ και καιρό μποτιλιαρισμένες τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Η διοχέτευση μεγαλύτερου αριθμού οχημάτων είναι αυτονόητο ότι θα προκαλέσει «έμφραγμα».
9. Η Θεσσαλονίκη μπορεί να είναι συνδεδεμένη με τη θάλασσα και το Θερμαϊκό, όμως διαθέτει στα ορεινά της το Σειχ Σου. Για τους ανθρώπους που ζήσαμε και κατοικούμε στις πάνω γειτονιές της πόλης (Συκιές, 40 Εκκλησιές, Τριανδρία, Α. Τουμπα, Κων/πολιτικα κ.α.) το περιαστικό δάσος είναι ζωτικής σημασίας. Όπως έγινε γνωστό κατά τη διάρκεια κατασκευής του δρόμου θα αποκοπεί κάθε πρόσβαση προς το Σειχ Σου και μετά την ολοκλήρωσή του θα είναι δυσκολότερη για τους πεζούς. Η πόλη θα γυρίσει οριστικά την πλάτη της στο δάσος.
10. Το επιχείρημα που ακούγεται ως …λύση για αναβολή των εργασιών του fly-over μέχρι να ξεκινήσει το μετρό (σύμφωνα με τις τελευταίες διαβεβαιώσει στα τέλη Νοεμβρίου) είναι άνευ ουσιαστικού περιεχομένου. Οπως έχει παρουσιαστεί η ολοκλήρωση της βασικής γραμμής του μετρό θα περιορίσει κατά 7-8% το κυκλοφοριακό πρόβλημα στο κέντρο και αυτό σίγουρα δε σχετίζεται με την περιφερειακή. Ίσως με την ολοκλήρωση της επέκτασης της Καλαμαριάς να καταγραφεί ουσιαστική βελτίωση. Από του χρόνου το καλοκαίρι με το καλό…
11. Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό το θέμα της απουσίας στρατηγικού σχεδιασμού για την πόλη και οι πολιτικές επιλογές που υποκαθιστούν την έλλειψη επιστημονικών μελετών για τη βιώσιμη κινητικότητα και το σχεδιασμό της Θεσσαλονίκης. Δηλαδή, προς τα που θα αναπτυχθεί οικιστικά, πού θα αναπτυχθούν εμπορικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, πως θα υποδεχθεί τους επισκέπτες του Σαββατοκύριακου κλπ.. Έτσι έχουμε μάθει να έρχεται ο πρωθυπουργός και να ανακοινώνει αποφάσεις (για σταθμό Βενιζέλου) ή έργα (fly-over) που προκύπτουν από εισηγήσεις συνεργατών του και όχι ως αποτέλεσμα διεπιστημονικών μελετών και ολοκληρωμένου σχεδιασμού.

Tο flyover ούτε στοίχημα είναι για την πόλη, ούτε όμως και πανδημία για να μας κλείσει στο σπίτι για τηλεργασία. Θα έλεγε κανείς ότι περισσότερο ένας αχρείαστος μπελάς είναι, από τον οποίο πρέπει να απαλλαγεί η πόλη το συντομότερο δυνατό.

* Ο Βασίλης Πεκλάρης είναι δημοσιογράφος και μέλος του ΔΣ της ΕΣΗΕΜΘ.