Δεν ξέρουμε τι γίνεται όταν κλείνει η πόρτα μιας οικογένειας…
Μερικές σκέψεις για το πως όσα συμβαίνουν πίσω από την πόρτα μετουσιώνονται έξω από αυτήν...
Πάμε λίγο στα τσιτάτα, στα κλισέ που ακούμε καθημερινά. “Όταν κλείνει η πόρτα ενός σπιτιού δεν ξέρουμε τι γίνεται από πίσω”, “η κάθε οικογένεια έχει τα δικά της”, “η κάθε οικογένεια λειτουργεί με τον τρόπο της”.
Πράγματι, η κάθε οικογένεια μπορεί να έχει χίλια δυο προβλήματα και όντως, δεν ξέρουμε τι συμβαίνει όταν κλείνει αυτή η πόρτα. Το θέμα είναι ότι αυτή η πόρτα δεν κλείνει ένα σπίτι, ένα διαμέρισμα. Κλείνει μέσα έναν ολόκληρο κόσμο. Και, όταν κλείνει μια πόρτα, ανοίγει μια άλλη, ανοίγει ένα παράθυρο κλπ., ναι. Αλλά τι γίνεται όταν ανοίγει προς λάθος κατεύθυνση;
Γιατί, με την κατάσταση που βλέπουμε στην Ελλάδα τον τελευταίο καιρό, σίγουρα η πόρτα αυτή δημιουργεί μια ανησυχία. Δημιουργεί σκέψεις, τι μπορεί να γίνεται πραγματικά μέσα σε ένα σπίτι; Τι εικόνες παίρνουν τα παιδιά, τι προσλαμβάνουσες; Ή μήπως η φαινομενικά τέλεια οικογένεια, ξέρετε ποια λέω, αυτή η ήσυχη της γειτονιάς, το τέλειο ζευγάρι με τα τέλεια παιδιά, άριστοι μαθητές-περήφανοι γονείς, είναι μια βιτρίνα;
Οι έρευνες και οι εκθέσεις της ΕΛ.ΑΣ. δείχνουν καθημερινά την αυξητική τάση της βίας ανηλίκων, τα περιστατικά που βλέπουμε καθημερινά επιβεβαιώνουν στο έπακρο τις ανακοινώσεις. Η πλατεία Αριστοτέλους έχει μετατραπεί σε ρινγκ, και οι δράστες είναι ανήλικοι.
Από την άλλη, οι γυναικοκτονίες. Ενδεικτικά, αναφέρω πως στην Ελλάδα το 2024 σημειώθηκε η 5η- μαζί με διάφορες απόπειρες- και το Word μου υπογραμμίζει με κόκκινο την λέξη, δεν την αναγνωρίζει. Εμείς όμως, εξοικειωθήκαμε με αυτήν, την εκφέρουμε καθημερινά, την βλέπουμε και την ζούμε γιατί, όταν κλείνει η πόρτα του ζευγαριού, δεν ξέρουμε τι γίνεται. Ή ίσως και να ξέρουμε πια.
Μου φαίνεται υποκριτικό. Κάθε φορά που ακούω αυτή τη φράση με τις πόρτες, νευριάζω γιατί νιώθω ότι έμμεσα συγκαλύπτουμε. Είναι σαν να μοιράζουμε την ευθύνη, σαν να μην αναγνωρίζουμε την αιτία. Ποια είναι αυτή η τόσο σοβαρή αιτία που οδηγεί κάποιον στο να διαπράξει έγκλημα;
Εννοείται πως η φράση χρησιμοποιείται και με καλή πρόθεση ή συμπονετική ορθότερα. Αλλά όπως και να ‘χει το αποτέλεσμα είναι ένα και μοιραίο.
Γιατί γίναμε έτσι;
Σε αυτήν την κοινωνία του πατρίς-θρησκεία-οικογένεια, αυτού του τρίπτυχου που βρίσκει ακόμα αποδοχής, 41% μάλιστα, γιατί η οικογένεια βρίσκεται σε τέτοια κρίση; Γιατί, πρόκειται για κρίση, ας μη γελιόμαστε, δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Εννοείται πως υπάρχουν στα στάδια της κοινωνικοποίησης πράγματα που μας επηρεάζουν, ΜΜΕ, θρησκεία, παρέες συνομήλικων. Αλλά αυτοί οι φορείς, είναι δευτερογενείς. Ο πρώτος φορέας κοινωνικοποίησης είναι η οικογένεια. Και το σχολείο, αλλά πρώτα φτάνουμε στην οικογένεια.
Τι μαθαίνουν οι γονείς στα παιδιά; Είναι κύριο μέλημα να γίνουν καλοί άνθρωποι ή περιοριζόμαστε στο να γίνουν άνθρωποι τέτοιοι που να μην έχει να πει ο περίγυρος; Πόσο εθισμένοι είμαστε στην εικόνα και στην τελική, τι μας νοιάζει; Δεν παν’ να λένε, πάντα θα πουν. Μαθαίνουμε ότι το σημαντικότερο είναι η αγάπη, η δημιουργία οικογένειας κλπ. Κι όταν συζητάμε για να μπορούν τα ομόφυλα ζευγάρια να παντρευτούν, παθαίνουμε παροξυσμό. Γιατί; Τελικά, αγαπάμε την αγάπη ή το πρότυπο του σωστού/καλού οικογενειάρχη-ανθρώπου;
Επιτέθηκαν την άλλη φορά στα παιδιά στην Αριστοτέλους, και τι κατάλαβαν; Άλλαξε κάτι; Μάλλον άλλαξε, μεγάλωσε ο φόβος σε αυτά τα παιδιά να είναι αυτό που είναι. Αλλά οι δράστες; Κατάφεραν κάτι; Επιβλήθηκαν; Ένιωσαν στιγμιαία ότι επέβαλλαν κάποιου είδους δίκαιο πυγμής;
Δεν θέλει η ελληνική οικογένεια γκέι παιδί, αλλά θέλει τραμπούκο. Ο άντρας ο σωστός. Εμένα οι γονείς μου πάντως δε μου έμαθαν να σπέρνω μίσος. Κι αν δω ένα γκέι ζευγάρι έξω, δε θα πάω να το τραμπουκίσω, απλά θα περάσω από δίπλα όπως θα έκανα και με ένα ετερόφυλο. Γιατί, το ότι κάτι είναι διαφορετικό από μένα δε μου δίνει κανένα δικαίωμα για τίποτα. Και δυστυχώς, πρέπει να διευκρινίσω το ότι δε θα φερόμουν διαφορετικά γιατί, μάλλον το ανάποδο υπερισχύει.
Το φαινόμενο αυτό της βίας έχει πολλές προεκτάσεις, πολλές επιρροές και ανάγεται από την πολιτική μέχρι την οικονομία, από τον πόλεμο μέχρι το διαδίκτυο και πάει λέγοντας. Αλλά δεν δέχομαι ότι ζω σε μια κοινωνία που το κάθε 15χρονο τραμπουκίζει ξένους, ομοφυλόφιλους, χοντρούς, λεπτούς, ψηλούς και κοντούς. Δεν δέχομαι ότι ένας άνδρας λέει “αν δεν είναι δικιά μου δεν θα είναι κανενός”. “Την αγαπάω την Κυριακή, πως γίνεται να το έκανα εγώ αυτό” είπε ο 39χρονος γυναικοκτόνος. Τι αγαπάς; Πως το λες αυτό; Αγαπάς την Κυριακή; Αγαπάς την εξουσία που νόμιζες πως έχεις πάνω της; Την σκότωσες…
Το θέμα είναι ότι οι άνθρωποι δεν είναι τέλειοι και ούτε πρέπει να προσπαθούν να μιμηθούν την τελειότητα. Και οι γονείς, είναι άνθρωποι. Σοκαριστικό, αλλά αληθινό. Δεν ζητάει όμως κανείς το τέλειο, αλλά τα βασικά. Αγάπη, ισότητα, σεβασμό και ανεξαρτησία. Μάθε στα παιδιά σου να σέβονται, να διεκδικούν. Μάθε ότι η βία δεν είναι σε καμία περίπτωση η λύση, ποτέ. Όχι “ρίξε και καμία”. Καμία να μη ρίξει, κανείς.
Δεν είμαι γονιός και ούτε κουνάω το δάχτυλο. Και ούτε η οικογένεια φταίει από μόνη της, αποκομμένη από πολιτειακά και κοινωνικά ζητήματα. Έχουμε εκτεθεί πολύ σε εικόνες βίας και σε αυτό φταίνε και τα ΜΜΕ, φταίει και το διαδίκτυο, όλα φταίνε. Πριν λίγες μέρες βγήκε ένα σποτ κατά της βίας. Και έδειχνε μόνο βία. Δεν ξέρω πόσο αποτέλεσμα μπορεί να έχει αυτό. Γιατί, πηγαίνοντας τη μνήμη μου πίσω στο σχολείο, πιο εύκολα μπορώ να φανταστώ μια παρέα να προσπαθεί να ταυτιστεί με μια “συμμορία” παρά με θύματα. Κι όταν ένα σποτ δείχνει θύτες και θύματα, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Και ούτε η λύση είναι πενθήμερες αποβολές. Είναι πιο βαθύ, πιο ριζικό το θέμα. Και αυτά, πρέπει να τα προλαβαίνουμε από νωρίς.
Όλα αυτά, μέσα σε ένα πλαίσιο που η ακροδεξιά σημειώνει άνοδο, η νοοτροπία του “ο φόβος φυλάει τα έρμα” ενδυναμώνεται, οι θεσμοί υπολειτουργούν και τριγύρω μας υπάρχουν πόλεμοι. Έχουμε εκτεθεί πολύ στην βία, πως να το κάνουμε. Αλλά, για να την αναπαράγεις κιόλας, κάτι πάει λάθος.
Εντάξει, δε θέλω να πιστεύω ότι είναι όλα μάταια. Θεωρώ ότι κάπου, στο βάθος, υπάρχει φως. Απλά εγώ είμαι μάλλον στα μισά του τούνελ. Ίσως τώρα να τα βλέπω και πιο καθαρά. Απλά αυτό που βλέπω πιο καθαρά, δε μου φαίνονται και τόσο καθαρά…
Μπορεί να τα είπα λίγο μπερδεμένα, δεν ξέρω. Αλλά, σαν πως μπερδεμένα δεν είναι και τα πράγματα;
Γιατί γίναμε έτσι;