Γιατί αποτυγχάνει η διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης;

Λέξεις: Νίκος Φωτίου

Ως συμβολή στη συζήτηση που άνοιξε η “Parallaxi” ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών, σε προηγούμενο σημείωμά μου αναφέρθηκα στη θεσμική εκτροπή και στην οπισθοδρόμηση που οδήγησε την αυτοδιοίκηση το εκτρωματικό νομοθετικό έργο των υπουργών Θεοδωρικάκου-Βορίδη.

Βασικές διατάξεις του κατέπεσαν παταγωδώς στο Συμβούλιο της Επικρατείας (απόφαση 2377/2022) με τη ρετσινιά της αντισυνταγματικότητας. Φοβάμαι ότι ο ΥΠΕΣ Βορίδης συνεχίζει τις λαθροχειρίες και ότι θα οδηγήσει τους Δήμους σε δικαστικές περιπέτειες, με τεράστιες συνέπειες για την ομαλή λειτουργία τους. 

– Στο σημερινό κείμενό μου θα αναφερθώ στην υπερτριετή αντιθεσμική στάση του δημάρχου Θεσσαλονίκης, κ. Ζέρβα, η οποία συνοψίζεται στο εξής:

Προσοχή, ο δήμαρχος βλάπτει σοβαρά την υγεία του Δήμου!

ΤΟ ΠΛΙΑΤΣΙΚΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

Η υπουργική εγκύκλιος (91/21-8-2019), στο άρθρο 4, «Συμπράξεις δημοτικών παρατάξεων», προβλέπει τη «δυνατότητα σύμπραξης δύο ή περισσότερων δημοτικών παρατάξεων»: «Η σύμπραξη καταρτίζεται τυπικά -διά πρακτικού, το οποίο συνυπογράφεται τουλάχιστον από την απόλυτη πλειοψηφία των μελών κάθε μίας από τις συμπράττουσες παρατάξεις, ενώ υποβάλλεται προς επικύρωση … στον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου, με μέριμνα του δημάρχου». 

Εις πείσμα των ελάχιστων προϋποθέσεων για την αποτροπή συναλλαγών κάτω από το τραπέζι, ο νεοεκλεγείς το 2019 δήμαρχος κ. Ζέρβας, αντί να επιχειρήσει να συνεννοηθεί με τις παρατάξεις της μειοψηφίας, επέπεσε επί αυτών ως λύκος στο μαντρί και τις κατεσπάραξε αποσπώντας το πρόθυμο σαρκίο δημοτικών συμβούλων της αντιπολίτευσης έναντι μισθωτών θέσεων και προνομίων. Και, ενώ είχε εκλέξει 7 στους 49(!) δημοτικούς συμβούλους, μοντάρισε κακήν κακώς μιαν αλλοπρόσαλλη διοίκηση, χωρίς προγραμματική συνοχή και βάθος. Με αυτούς τους αστέρες διοικεί επί 3,5 χρονάκια και, όταν χρειάζεται ανθρώπους στους ανασχηματισμούς της διοίκησής του, μπαζοβγάζει τα ίδια άτομα ξύνοντας τον πάτο του άδειου στελεχικού βαρελιού του. Κι αυτό το πληρώνει ακριβά η Θεσσαλονίκη!

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ο Θεοδωρικάκειος νόμος 4735/2020, κατέστησε το Δημοτικό Συμβούλιο διακοσμητικό φυτό απορφανίζοντάς το από τις βασικότερες αρμοδιότητές του, τις οποίες μετέφερε στην Οικονομική Επιτροπή. Διατήρησε, εντούτοις, την εξής πρόβλεψη (άρθρο 40.2): «Με ειδική απόφαση που λαμβάνεται ομόφωνα, η Οικονομική Επιτροπή μπορεί να παραπέμπει συγκεκριμένο θέμα της αρμοδιότητάς της στο δημοτικό συμβούλιο για τη λήψη απόφασης, εφόσον κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητά του». Είχε, λοιπόν, ο κ. Ζέρβας τη δυνατότητα να ακολουθήσει αυτή τη διαδικασία, η οποία και νόμιμη ήταν και δημοκρατική. Σιγά να μην το έκανε!

ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Το ανθρώπινο δυναμικό ενός Δήμου αποτελεί πολύτιμο εκτελεστικό βραχίονα της αιρετής διοίκησης, διότι «αυτοί κάνουν τη δουλειά». Επομένως, οι σχέσεις αλληλοσεβασμού και συνεργασίας μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας και των υπηρεσιών είναι εκ των ων ουκ άνευ για την ομαλή και αποδοτική λειτουργία του δήμου.

Οι αλλεπάλληλες μετακινήσεις προσωπικού, χωρίς σχεδιασμό και αξιολογικά κριτήρια, η τοποθέτηση στον πάγο ανθρώπων, που ο δήμαρχος θεώρησε ως «Μπουταρικούς» και η προώθηση «δικών μας παιδιών», απαξίωσαν, εξοβέλισαν και αδρανοποίησαν έμπειρα στελέχη πλήττοντας σοβαρά τη διοικητική ικανότητα του Δήμου. Παράλληλα, ένας μικρός κύκλος παραθεσμικών «συνεργατών» του δημάρχου ανακατεύεται σε υπηρεσιακά θέματα και παραδιοικεί αντί των υπηρεσιακώς αρμοδίων. Αψευδής μάρτυρας οι επανειλημμένες καταγγελίες του «Συλλόγου Εργαζομένων του Δ.Θ.», ο οποίος έφτασε μέχρι και στην κατάθεση μήνυσης κατά του δημάρχου προκειμένου να διεκδικήσει νόμιμα εργασιακά αιτήματά του (4/7/22).

ΤΡΑΠΕΖΟΚΑΘΙΣΜΑΤΑ

Μετά από αλλεπάλληλες παρατάσεις, έληξε (15/1/2023) η προθεσμία της δυνατότητας των καταστημάτων εστίασης να αναπτύσσουν, λόγω covid, τραπεζοκαθίσματα σε κοινόχρηστους χώρους, διπλάσια των προβλεπόμενων. Ο δήμαρχος της ευταξίας, όμως, αφού έριξε μια προειδοποιητική βολή: «Ας δώσουμε λίγο ακόμη περιθώριο στα καταστήματα εστίασης» (29.09.22), μεθοδεύει τώρα ταχυδακτυλουργικές διαδικασίες συνέχισης του -παράνομου πλέον- καθεστώτος της άλωσης του δημόσιου χώρου, ακόμη και ενάντια στον κανονισμό που ο ίδιος έχει ψηφίσει (327/2021 Α.Δ.Σ.) προκαλώντας τη δικαιολογημένη οργή σωματείων και δημοτών της πόλης. 

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΌ-ΕΛΕΓΧΌΜΕΝΗ ΣΤΆΘΜΕΥΣΗ 

Η νέα διοίκηση κληρονόμησε ένα λειτουργικό σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης, που εξυπηρετούσε κατοίκους και επισκέπτες ανακουφίζοντας (όχι επιλύοντας) το άγχος της στάθμευσης. Είχε προηγηθεί συστηματική εργασία των υπηρεσιών και συνεργασία με την ανάδοχο εταιρεία, διαβούλευση με επαγγελματικά σωματεία αλλά και ανυποχώρητη στάση απέναντι σε πλήθος συντεχνιακών και ατομικών πιέσεων για ρουσφετάκια και «εξαιρέσεις».

Η «εύτακτη» διοίκηση του κ. Ζέρβα, υποχωρώντας στις προαναφερθείσες πιέσεις, απορρύθμισε το σύστημα καταργώντας θέσεις κατοίκων και οδηγώντας τους στην αναγκαστική παρανομία, ενώ δέσμευσε θέσεις σε ρουσφέτια και διευκολύνσεις. Επιπλέον, ξανάφερε εκατοντάδες οχήματα στο κυκλοφοριακά και περιβαλλοντικά επιβαρυμένο κέντρο της πόλης επαναλειτουργώντας το πάρκινγκ της πλατείας Ελευθερίας.

ΠΑΣΣΑΛΑΚΙΑ – ΛΕΩΦΟΡΕΙΟΛΩΡΙΔΕΣ

Σε τμήματα κεντρικών οδών της πόλης ο Δήμος είχε τοποθετήσει «πασσαλάκια» βελτιώνοντας, κατά γενική παραδοχή, την κυκλοφορία και την κίνηση στους λεωφορειόδρομους.

Κι εδώ, όμως, η νέα διοίκηση, εφαρμόζοντας το δόγμα «πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται» άρχισε να τα ξηλώνει ικανοποιώντας τις κοντόφθαλμες απαιτήσεις μερικών καταστηματαρχών και την αντικοινωνική συμπεριφορά πολιτών.

Οι οδηγοί του Ο.Α.Σ.Θ. τραβούν καθημερινά των παθών τους τον τάραχο: «Τα διπλο-τριπλοπαρκαρισμένα σε κεντρικούς δρόμους προκαλούν κατάσταση χάους. Η λήψη μέτρων που ευνοούν το σύνολο, αλλά δυσαρεστούν μικρές συντεχνίες, χρειάζονται τόλμη και θάρρος για να παρθούν» (parallaxi 17/6/20). 

ΦΟΡΤΟΕΚΦΟΡΤΩΣΕΙΣ – ΤΡΟΦΟΔΟΣΊΑ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ

Μετά από πολύμηνη διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους αλλά και μετά από συσκέψεις με τις υπηρεσίες, είχε εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο φορτοεκφορτώσεων και τροφοδοσίας επιχειρήσεων, που περιβλήθηκε την ισχύ νόμου (ΦΕΚ 6178/31/12/18). 

Η νυν διοίκηση, αντί να φροντίσει για την εφαρμογή και την τήρηση του νόμου, τον ακύρωσε υποσχόμενη ότι «άμεσα θα βρει λύση για ένα λειτουργικό ωράριο φορτοεκφορτώσεων» (ΑΠΕ-ΜΠΕ 2/10/2019). Ουδεμία άμεση, έμμεση, λειτουργική ή αλειτούργητη λύση υπήρξε έκτοτε! «Φορτοεκφορτώστε όταν γουστάρετε, όπου γουστάρετε και όπως τη βρίσκετε!» είναι το σύνθημα της «νέας ευταξίας».

ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Σύμφωνα με το ισχύον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΦΕΚ 420, 27.04.1993), η πλατεία Ελευθερίας είναι χαρακτηρισμένη ως χώρος κοινόχρηστου πρασίνου-πάρκου.

Τον Απρίλιο του 2019 ο Δήμος καταργώντας το υφιστάμενο πάρκινγκ, ως όφειλε εκ του νόμου, επρόκειτο να ξεκινήσει διαδικασίες ανάπλασης της πλατείας. Η διοίκηση Ζέρβα με τα μπρος πίσω, τις παλινωδίες και τις ατελείωτες μελέτες για υπόγειο πάρκινγκ, πελαγοδρομεί και ουδείς γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι. Στην πρόσφατη εκδήλωση μνήμης του Ολοκαυτώματος στην πλατεία Ελευθερίας, ο νυν δήμαρχος έχοντας μπροστά του το μνημείο των Εβραίων θυμάτων συμπολιτών μας και πίσω του το πάρκινγκ, δεν βρήκε να πει ούτε μια κουβέντα για το θέμα.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Παρόλο που οι σύγχρονες ανάγκες για βιώσιμη ανάπτυξη (οικονομία, χωροταξία, μεταφορές, υποδομές, περιβάλλον) απαιτούν τη μητροπολιτική διακυβέρνηση της περιφέρειας Θεσσαλονίκης, ο δήμαρχος του κεντρικού δήμου, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, ουδέποτε έθεσε αυτό το θέμα ούτε στην ανοιχτή συζήτηση στον χώρο της αυτοδιοίκησης (συνέδρια, ημερίδες, Κ.Ε.Δ.Ε.) ούτε στα διάφορα εθνικά και ευρωπαϊκά φόρα που συμμετέχει (αν συμμετέχει…) αφήνοντας την πόλη ουραγό σε σχέση με πολλές ευρωπαϊκές σύγχρονες μητροπόλεις.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ

Στο εξαιρετικό πόνημά τους «Γιατί Αποτυγχάνουν τα Έθνη» (2013), οι J. Robinson, D. Acemoglou, καταλήγουν: «Η μη θέσπιση ή η μη λειτουργία θεσμών οδηγούν ένα Έθνος στην αποτυχία». 

– Και έναν Δήμο, θα προσέθετα πικρόχολα…

*Ο Νίκος Φωτίου είναι φιλόλογος, πρώην αντιδήμαρχος δήμου Θεσσαλονίκης