Ο τραμπισμός απειλεί τη Δημοκρατία και το παγκόσμιο εμπόριο

Σοκ και δέος προκαλεί ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος, εξαιτίας των δασμών που έχει επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ σε δεκάδες χώρες, ακόμη και σε ακατοίκητα νησιά στο Νότιο Ωκεανό, όπου ζουν μόνον πιγκουίνοι.

Εκβιάζει ο αμερικανός πρόεδρος. «Θα πολεμήσουμε μέχρι τέλους» δηλώνουν οι Κινέζοι με τους ευρωπαίους ηγέτες να κάνουν λόγο για «ισορροπημένες και αμοιβαία επωφελείς λύσεις» με την «άλλη πλευρά του Ατλαντικού».

Το παγκόσμιο εμπόριο μέρα με τη μέρα αποσταθεροποιείται. Οι δείκτες στα διεθνή χρηματιστήρια καταρρέουν.

Ο κίνδυνος ενός νέου κραχ παραμένει. Η ύφεση βρίσκεται προ των πυλών.

Η παγκοσμιοποίηση, με όλα τα καλά και τα κακά της, τελειώνει, όπως κλυδωνίζεται και ό,τι οικοδομήθηκε μετά τη Διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς (1944), που αφορούσε στις διεθνείς εμπορικές και χρηματοοικονομικές σχέσεις.

Ένα καίριο, όμως, και συνάμα απλό ερώτημα παραμένει αναπάντητο στη διεθνή κοινή γνώμη που παρακολουθεί άναυδη τις εξελίξεις.

Τι ακριβώς κρύβεται πίσω από όλα αυτά;

«Η απάντηση είναι εξίσου απλή» μου λέει ο Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου, ομότιμος καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, συγγραφέας δώδεκα βιβλίων και μεγάλου αριθμού άρθρων και επιστημονικών μελετών. «Όπως ο άκρατος νεοφιλελευθερισμός της ασύδοτης αγοράς βλάπτει τα συμφέροντα και επηρεάζει δυσμενώς τη ζωή των ανθρώπων της καθημερινότητας, ευνοώντας συγκεκριμένες τάξεις της ολιγαρχίας, έτσι και ο άκρατος και επιθετικός προστατευτισμός και ο εμπορικός δασμολογικός πόλεμος ευνοεί τα συμφέροντα άλλης κατηγορίας ολιγαρχών, που θίγονται από την άκρατη ελευθερία του νεοφιλελευθερισμού, ενώ βλάπτει και αυτός τα συμφέροντα των απλών ανθρώπων με άλλους τρόπους!

Η «μέση οδός» της ελευθερίας των συναλλαγών και του εμπορίου υπό το αυστηρό βλέμμα του κρατικού προστατευτισμού, με την μορφή αυστηρώς ελέγχων και παρεμβάσεων ούτως ώστε να αποφεύγεται η ασυδοσία των ισχυρών των αγορών, σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο, αποτελεί την ορθότερη οικονομική λύση με ταυτόχρονη προστασία της Δημοκρατίας.

Αυτή η «μέση οδός» ακολουθήθηκε από πολλές δυτικές χώρες σε μεγάλο βαθμό μεταπολεμικά (1945-1992 ), όσο και πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1929-1940), φέροντας το όνομα κεϋνσιανισμός, από το όνομα του οικονομολόγου Τζων Μέυναρντ Κέυνς».

Πράγματι, ο κεϋνσιανισμός, δηλαδή η οικονομική πολιτική που θέλει το κράτος να έχει ενεργό ρόλο στην οικονομία, που στηρίζει, με άλλα λόγια, τις ελεύθερες συναλλαγές υπό τον διακριτικό έλεγχο του κράτους, με κύριο στόχο την τόνωση της ζήτησης μέσω κρατικών δαπανών και άλλων εργαλείων, και εφαρμόστηκε κυρίως από προοδευτικές, κεντροαριστερές κυβερνήσεις, δεν έχει καμία σχέση με τις πολιτικές Τραμπ.

Ούτε πλέον και με τις πολιτικές συντηρητικών δυνάμεων που κυβερνούν στην Ευρώπη.

Αντιθέτως, ο προστατευτισμός του αμερικανού προέδρου, στο όνομα δήθεν του να κάνει την America Great Again, έχει ήδη διχάσει τη χώρα του και απειλεί τη Δημοκρατία.

Διότι έχει ξεκινήσει ένα «κυνήγι μαγισσών» εναντίον κάθε διαφορετικού στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η δολοφονία χαρακτήρων, η μαζική παραπληροφόρηση, οι μαζικές απελάσεις μεταναστών βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.

Όπως σημείωσα σ΄ ένα πρόσφατο άρθρο μου, στις ΗΠΑ του Τραμπ, η διαφωνία, η αμφισβήτηση του λόγου της εξουσίας, του κυβερνητικού αφηγήματος, της προπαγάνδας ισοδυναμεί και παρουσιάζεται ως προδοσία.

Ο δημοσιογράφος βαφτίζεται «εχθρός του λαού». Ο δικαστής «διεφθαρμένος». Ο επιστήμονας «αριστερός». Ο μετανάστης «εγκληματίας» και συνεπώς ανεπιθύμητος.

Ο ακτιβιστής, όποιος/α υπερασπίζεται τα δικαιώματα των Παλαιστινίων και καταγγέλλει το Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου, όποιος/α μιλά για γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού, χαρακτηρίζεται «τρομοκράτης».

Θεωρείται επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη.

Δεν χρειάζονται στρατόπεδα συγκέντρωσης όταν έχεις το FoxNews, κοινωνικά δίκτυα-προπαγανδιστές και μια μάζα που διψά όχι για την αλήθεια, αλλά για εκδίκηση.

Η διαφορά είναι μόνο στη μέθοδο, όχι στο αποτέλεσμα: εκφοβισμός, κοινωνικός θάνατος.

Ο φόβος και η πόλωση παράγουν σιωπή.

Η κριτική σκέψη ποινικοποιείται.

Ο γόνιμος διάλογος καταντά «μουσειακό είδος».

Αυτός είναι ο τραμπισμός, ο αυταρχισμός του 21ου αιώνα, που έχει βρει μιμητές στη Ρωσία του Πούτιν, στην Τουρκία του Ερντογάν, στην Ουγγαρία του Όρμπαν, στην Κίνα του Τζινπίνγκ, στο Ισραήλ του Νετανιάχου, αλλά και μεταξύ ευρωπαίων ηγετών, που δηλώνουν αντίπαλοι του Τραμπ, αλλά φλερτάρουν με την ιδεολογία του.

Για αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι όλοι αυτοί -με εξαίρεση τον Τζινπίνγκ- είναι σύμμαχοι και φίλοι του αμερικανού προέδρου.

Εάν τώρα σε αυτά και εξαιτίας αυτής της ιδεολογίας, προστεθεί η αποχώρηση των ΗΠΑ από τα όργανα των Ηνωμένων Εθνών και τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, η άμεση κατάργηση επιδοτήσεων εκατομμυρίων δολαρίων σε κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια και του αμερικανικού υπουργείου παιδείας, τότε αντιλαμβάνεται κανείς γιατί εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανοί διαδήλωσαν το περασμένο Σάββατο σε δεκάδες πόλεις των ΗΠΑ.

Με κεντρικό σύνθημα το «Hands off», «Κάτω τα χέρια» από τη δημοκρατία, και το Make America Think Again, στη θέση του τραμπικού Make America Great Again, θέλησαν να εκφράσουν την αντίθεσή τους στις πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ, για να προστατέψουν τη δημοκρατία, το Κράτος Δικαίου.

Ελάχιστα, όμως, προβλήθηκαν αυτές οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας από τα περισσότερα κυρίαρχα ΜΜΕ.

Όπως ελάχιστα διαφωτίζουν τη διεθνή κοινή γνώμη για το τι κρύβεται πίσω από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και τι πραγματικά διακυβεύεται με αυτόν το νέο τύπο αυταρχισμού, που γεννιέται, χωρίς στρατόπεδα, αλλά με hashtags και fake news, χωρίς φιρμάνια αλλά με memes.