Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη της σφαγής;

Λέξεις/Εικόνες: Γιάννης Παπαθανασίου

Εδώ και χρόνια, αργά αλλά συστηματικά, συντελείται η σφαγή των δέντρων της πόλης. Μιας πόλης με τα μικρότερα ποσοστά πράσινου ανά κάτοικο. Με την κλιματική αλλαγή να είναι πια εδώ για τα καλά και με τις θερμοκρασίες το καλοκαίρι να γράφουν χρόνο με το χρόνο νέο ρεκόρ. Με τη μόλυνση του αέρα να είναι κάθε μέρα και χειρότερη.

Περπατάς στους δρόμους και διαπιστώνεις ότι τα ελάχιστα δέντρα που υπήρχαν σιγά σιγά εξαφανίζονται. Τα πιο πολλά από αυτά, ειδικά στο κέντρο της πόλης είχαν φυτευτεί μετά την φωτιά του 1917, άρα κόντευαν περίπου ένα αιώνα ζωής. Και ξαφνικά ένα πρωί διαπιστώνεις ότι στη θέση του βλέπεις έναν κορμό, που τις πιο πολλές φορές φαίνεται γερός, χωρίς καμιά αρρώστια.

Η σφαγή ξεκίνησε με το πιο χαρακτηριστικό δέντρο της πόλης, την ακακία Κωνσταντινουπόλεως. 

Δρόμος όπως η Φιλίππου όπου δέσποζαν αυτά τα δέντρα, δίνοντας τη σκιά τους χωρίς να γίνονται ψηλά και επικίνδυνα, ξαφνικά έμεινε έρημος. Στη θέση τους φυτεύτηκαν άλλα είδη ή ακόμη και πάλι ακακίες! Και τότε είναι που αρχίζεις και απορείς και συνειδητοποιείς ότι η σφαγή έχει μέθοδο. 

Κλασικές περιπτώσεις άλλων δρόμων είναι η Παλαιών Πατρών Γερμανού, η Αγίας Σοφίας και τώρα πρόσφατα η Αγγελάκη με τις ελιές. Άλλη τραγική περίπτωση, που μάλιστα κάποιοι την πανηγύριζαν. Φέτος μάλιστα τις κλάδεψαν, λες και περιμένουμε να πάρουμε καρπό, για να βγάλουμε το λάδι της χρονιάς.

Η μέθοδος σ’ όλη την ιστορία είναι απλή. Στην αρχή ένα γερό κλάδεμα, σε τέτοιο βαθμό που το δέντρο δε θα μπορέσει να πετάξει καινούρια κλαδιά, ή θα είναι λιγοστά, άρα δε θα έχει φύλλωμα, άρα δε θα μπορεί να αναπνεύσει κι έτσι θα ξεραθεί. 

Στη συνέχεια θα κοπεί το δέντρο, το μέχρι χτες γερό, και στη θέση του θα μείνει ένας κορμός, να σου θυμίζει την ύπαρξή του, κάτι σαν σταυρός στο μνήμα.

Και μετά θα φυτευτεί ένα νέο δεντράκι, μικρό και λιανό, που για να μεγαλώσει θα χρειαστεί 10 με 15 χρόνια. Κι εκεί που περπατούσες το καλοκαίρι στη σκιά των δέντρων, τώρα σε βαράει κατακέφαλα το λιοπύρι. Κι εκεί που το δέντρο μείωνε τη θερμοκρασία του τσιμέντου και της ασφάλτου, τώρα γίνεται ένα καμίνι. Οι θερμικές νησίδες που λένε οι ειδικοί.

Οι ειδικοί… Πού είναι αυτοί οι ειδικοί; Σίγουρα αυτοί που κλαδεύουν τα δέντρα δεν πρέπει να είναι ειδικοί. Έχει γραφτεί πολλές φορές. Σίγουρα δεν πρέπει να έχει ειδικούς ούτε και ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Μπορεί να έχει αντιδημαρχία πρασίνου, αλλά προφανώς κανένας δεν ελέγχει τίποτα. Γιατί δε γίνεται αλλιώς. Κάποιος θα έβλεπε τόσα χρόνια ότι κάτι δεν πάει καλά.

  Από την άλλη όλοι είναι ειδικοί, αλλά ταυτόχρονα και δεν ξέρουν τίποτα. Κι αν ρωτήσεις τον Δήμο γιατί κόβουν τα δέντρα η απάντηση είναι έτοιμη. Θα σου πουν ότι ήταν άρρωστα! Έτσι ωμά και κυνικά θα σε βγάλουν τρελό, γιατί ξέρεις ότι τα δέντρα δεν ήταν άρρωστα. Ήταν μια χαρά. Θα σου πει επίσης με χαρά και περηφάνεια ότι φυτεύτηκαν τόσα νέα δέντρα. Δε θα σου πει όμως ότι φυτεύτηκαν στη θέση των παλιών, άρα το πρόσημο δεν είναι θετικό αλλά αρνητικό. Το μάθαμε, άλλωστε, με την ανάπλαση της νέας παραλίας που είχαν γράψει κιόλας οι αθεόφοβοι ότι φυτεύτηκαν 1500 νέα δέντρα. Δεν είπαν τίποτε όμως για όλα αυτά που κόπηκαν. Και καλά η κάθε δημοτική αρχή δε θα πει τίποτα, δε θα αναλάβει καμιά ευθύνη. 

Όλες οι άλλες παρατάξεις δε βλέπουν τίποτε τόσα χρόνια; Ούτε ένας σύμβουλος από τους εκατοντάδες δε βλέπει κάτι στραβό;

Κι αν ο δήμος θέλει να ξοδεύει λεφτά για το πράσινο, και πρέπει να ξοδεύει, θα μπορούσαν να φυτευτούν, και πρέπει να φυτευτούν, χιλιάδες νέα δέντρα, τόσο στους δρόμους εκείνους που δεν έχουν καθόλου δέντρα ή στο δάσος του Σέιχ Σου που οπωσδήποτε χρειάζεται ανανέωση αλλά και σχέδιο. Δέντρα όχι για ομορφιά, όπως για παράδειγμα οι φοίνικες ή οι νεραντζιές που παγώνουν με την πρώτη γερή κακοκαιρία, αλλά δέντρα ανθεκτικά, δέντρα για τη σκιά τους.

Επιτέλους! Ας ενδιαφερθεί κάποιος για το πράσινο της πόλης. Τα χρόνια που θα έρθουν θα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Το ξέρουμε αυτό. Θα κάνουμε λοιπόν κάτι από σήμερα, για να καλυτερέψουμε το αύριο; Υπάρχει κάποιος/α με όραμα γι’ αυτήν την πολύπαθη πόλη;