Πώς δεν έγινα επαγγελματίας φωτογράφος
«Τα σκόρπια» της Ελένης Χοντολίδου έρχονται σήμερα με φωτογραφικό άρωμα.
Kάθε Δευτέρα πρωί θα μοιράζομαι μαζί σας ένα μικρό κείμενο που θεωρητικά θα μπορούσε να είναι από το ημερολόγιό μου. Τίτλος της στήλης: «Τα σκόρπια» γιατί τα κείμενα δεν θα έχουν χρονολογική σειρά, θα δημοσιεύονται «σκόρπια». Με χιούμορ αλλά και σοβαρότητα θα γράφω για θέματα που με ή μας απασχολούν, λίγο πριν τα γενέθλια των 65. Άλλοτε ο λόγος θα είναι δημόσιος-πολιτικός, άλλοτε θα διαβάζετε μία προσωπική εξομολόγηση, ελπίζω χωρίς να δυσανασχετείτε.
Τη στήλη συνοδεύει το έργο της ζωγράφου Xριστίνας Φοίτου, «Το όνειρο», Μικτή τεχνική σε καμβά, 150x100cm, 2017
Πώς δεν έγινα επαγγελματίας φωτογράφος
Ελένη Χοντολίδου του… συναδέλφου! Γιώργου Κατσάγγελου
Στην Στ΄ Γυμνασίου (1974-75) έρχεται στα χέρια –δεν θυμάμαι πώς– μία φτηνή σοβιετική φωτογραφική μηχανή Lupitel2. Φορμά 6Χ6 να χορταίνεις.
Ο φίλος Κυριάκος Μ. μας μαθαίνει να εκτυπώνουμε. Το μικρό μας μπάνιο στο μικρό μας σπίτι μετατρέπεται σε σκοτεινό θάλαμο, ο πατέρας μας να φωνάζει να τελειώνουμε και μας βρίζει όταν πίνει κατά λάθος στερέωση από το ψυγείο θεωρώντας ότι έπιασε το μπουκάλι με το κρύο νερό. Η κατάσταση αυτή δεν κρατάει πολύ, προφανώς δεν είναι για τα κότσια μου.
Στην εκδρομή στην Πελοπόννησο στην Στ΄ Γυμνασίου βγάζω τις πρώτες καλλιτεχνικές μου φωτογραφίες, φυσικά ασπρόμαυρες. Τα Χριστούγεννα του Α΄ έτους αγοράζω μία μεταχειρισμένη Topcon από τη Στοκχόλμη. Την κρατώ μέχρι που έγινα ψηφιακή το 2004. Μετά αγοράζω διάφορες, η Γεωργία μου κάνει δώρο μία Pentax και μετά άρχισαν οι τεμπελιές με το i-phone.
Στο μεταξύ έχω πουλήσει για λογαριασμό του Κυριάκου φωτογραφίες από αγώνες στους ενδιαφερόμενους με μεγάλη επιτυχία. Εγγράφομαι στα μαθήματα της abc και παίρνω ενθαρρυντικά σχόλια. Ο πάντοτε ενθαρρυντικός πατέρας μου προτείνει να πουλήσουμε περιουσιακό στοιχείο για να πάω στην Αγγλία να σπουδάσω και εκεί με πιάνει πανικός.
Νομίζω ότι δεν είμαι του κινδύνου, μάλλον γεννήθηκα για εργατική δημόσια υπάλληλος και εθελόντρια και όχι για ελεύθερος επαγγελματίας, πόσω μάλλον καλλιτέχνης ελεύθερος επαγγελματίας!
Παρά ταύτα νομίζω ότι για ερασιτέχνης (δεν έχω πάρει ούτε ένα cent για τις φωτογραφίες μου παρ’ όλο που τις έχουν κατακλέψει εφημερίδες και περιοδικά) τα πήγα καλά. Έχω φωτογραφίσει τα παιδιά των φίλων μου, τους φίλους και τις φίλες μου, συνέδρια, εκδρομές, ταξίδια, γιορτές, γενέθλια, βαφτίσια, γάμους και κηδείες, διαδηλώσεις, πολιτικές εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, Πρυτανικές εκλογές, εκλογές παρατάξεων, τις φοιτήτριες και τους φοιτητές μου, πορείες, δημοτικές εκλογές, θεατρικές παραστάσεις κ.ο.κ. Και πορτραίτα, πολλά πορτραίτα.
«Το πορτραίτο είναι σχέση» και αυτές και αυτούς που αγαπώ τους βγάζω εξαιρετικές φωτογραφίες. Θα κάνω τη δεύτερη έκθεσή μου με αυτά κάποτε. Πολλά βιβλία των φίλων μου έχουν για φωτογραφία τους δική μου λήψη. Και ενίοτε και το προφίλ τους στο facebook. Σα να μου κλείνουν το μάτι κάθε φορά που πιάνω το βιβλίο τους στο χέρι μου.
Η πρώτη μου έκθεση έγινε στο αγαπημένο Ginger Oil με επιμονή της Νίνας Παπαποστόλου. Eίχε δει φωτογραφίες μου σε χειροποίητο ημερολόγιο της Αθηνάς και μου πρότεινε να κάνω έκθεση φωτογραφίας.
Στην αρχή τρόμαξα, όπως πάντα που είναι να κάνω κάτι διαφορετικό και ρώτησα τον φίλο μου Γιώργο Κατσάγγελο, Καθηγητή Φωτογραφίας στο ΑΠΘ (ο πρώτος καθηγητής φωτογραφίας στην Ελλάδα). Αντί να με αποθαρρύνει με ενθάρρυνε λέγοντάς μου ότι θα χαρώ πολύ που θα τις δω μεγάλες και κρεμασμένες και όλα τα σχετικά. Μάλιστα, μου ζήτησε να του πάω φωτογραφίες μου, τις είδε με μεγάλη αγάπη και γενναιοδωρία και κατέληξε στα τοπία και στα close ups.
Η έκθεση είχε τον τίτλο από τον στίχο του Οδυσσέα Ελύτη «Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας», ιδέα του Μάρκου Μέσκου. Ο Γιώργος με πήγε να τις εκτυπώσουμε, αγόρασα τις κορνίζες και του τηλεφώνησα να τον ρωτήσω τι τιμή να βάλω. Γέλασε και μου είπε ότι δεν πρόκειται να πουληθεί καμία, βασιζόμενος στη δική του εμπειρία!
Οι φίλες και οι φίλοι μου με κατέπληξαν: ήταν όλες και όλοι εκεί και αγόρασαν ΟΛΕΣ τις φωτογραφίες μου. Προφανώς από αγάπη και όχι γιατί έπεσαν ανάσκελα από την αισθητική τους.
Και φυσικά ήμουν ο φωτογράφος της Πρωτοβουλίας. Γι αυτό και ο πάντοτε ανοιχτοχέρης δήμαρχος μου χάρισε ένα πανάκριβο τρίποδο για να μην βγάζω φωτογραφίες με φλας ή για να μην εφαρμόζω το «δανέζικο δόγμα». Το τρίποδο το φωνάζω «Γιαννάκη» και με έβγαλε ασπροπρόσωπη όλα τα 13 χρόνια της Πρωτοβουλίας. Και στον κορονοϊό με βοήθησε να κάνω γυμναστική από μακριά. Όλοι οι φίλοι και όλες οι φίλες μου της Πρωτοβουλίας έχουν εξαιρετικά πορτραίτα δικά μου και πολλά από αυτά τα χρησιμοποίησαν στα προεκλογικά τους φυλλάδια.
Έχω μεγάλο αρχείο προσωπικών και δημόσιων περιστατικών. Το πρώτο δεν αφορά παρά τους φίλους μου και εμένα. Το δεύτερο όμως θα άξιζε να παραδοθεί κάπου συνολικά ή τμηματικά εκεί όπου πραγματικά ανήκει.
Μετάνιωσα που δεν έγινα επαγγελματίας φωτογράφος; Σίγουρα όχι. Είχα και έχω για δύο χρόνια ακόμη μία δουλειά που αγαπώ πολύ και, σε τελευταία ανάλυση, ποιος ανταγωνίζεται τον Κατσάγγελο;
*Η Ελένη Χοντολίδου εργάζεται στο ΑΠΘ από το 1981. Διετέλεσε Κοινοτική Σύμβουλος (και για κάποια χρόνια Πρόεδρος) της Α΄ Κοινότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης από το 2006-2018.
