Τι σημαίνει «ποδηλατώ» σήμερα στη Θεσσαλονίκη;

Ξυπνάς το πρωί και μετά το δυναμωτικό πρωινό σου λες να κατέβεις στο κέντρο της Θεσσαλονίκης με το ποδήλατο, που σου δίνει και μια αίσθηση ελευθερίας, δεν σε περιορίζει μέσα στις λαμαρίνες, δεν σε υποχρεώνει στην αναμονή της κίνησης, δεν σε απομακρύνει από την επαφή με τον εξωτερικό χώρο. Σε κάνει να αισθάνεσαι άνθρωπος.

«Δε θα κάψω βενζίνη σήμερα, μόνο θερμίδες».

Το ποδήλατο είναι στην αποθήκη, το ξεκλειδώνεις, το ανεβάζεις και… έφυγες. Το περνάς από μίνι σέρβις κάθε μήνα. Στη διαδρομή βλέπεις κι άλλους να ποδηλατούν, κάνεις (ελεύθερες) σκέψεις, έχεις ωστόσο και το νου σου. Περνούν 25 λεπτά και φτάνεις στον προορισμό σου χωρίς να γκαζώσεις ιδιαίτερα, έχοντας γευτεί την αύρα της θάλασσας, το αεράκι, την αίσθηση του να σε χτυπά στο πρόσωπο, την ελευθερία.

Η εξωραϊσμένη αυτή εικόνα είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Υπάρχει και η άλλη, που βιώνει ένας ποδηλάτης κάθε μέρα στη Θεσσαλονίκη.

Οκ, μπορεί ο καιρός να μην είναι ιδανικός κάθε μέρα για ποδήλατο. Μπορεί να βρέχει, οπότε αν δεν έχεις αδιάβροχο και μπόλικο θάρρος, δεν θα το πάρεις. Μπορεί ο αέρας να είναι κόντρα, οπότε τα πόδια σου να γίνουν σαν του Σβαρτζενέγκερ μέχρι να φτάσεις στις Ομπρέλες. Μπορεί και να έχει 40 βαθμούς και ο ιδρώτας να στάζει από το παντελόνι σου όταν φτάσεις.

Ας ήταν όμως μόνο αυτά. Δεν είναι.

Γιατί στη Θεσσαλονίκη, κακά τα ψέματα, όσοι χρησιμοποιούν ποδήλατο στην καθημερινότητά τους παίρνουν ένα ρίσκο που κάνει τους άλλους να σταυροκοπιούνται.

«Αλήθεια; Με το ποδήλατο κατεβαίνεις;», η πρώτη ερώτηση απορίας.

Μετά βέβαια: «Θα ήθελα κι εγώ, αλλά εκεί που μένω δεν γίνεται».

Φυσικά. Αν είσαι Τούμπα, Χαριλάου, Βούλγαρη, Δυτικά, πρέπει να διαθέτεις στοιχεία super hero για να το αποτολμήσεις.

Μην σου δώσει κανένας μία… Μην πέσουν πάνω σου. Μην σε παρασύρει νταλίκα. Μην πέσεις σε λακκούβα και χτυπήσεις. Έχουν λακκούβες οι δρόμοι στη Θεσσαλονίκη; (ρητορικό). Μην πάθεις λάστιχο στη μέση του πουθενά.

Θα πει κανείς σε αντιπαραβολή: Οι ποδηλάτες είναι τέλειοι; Δεν φταίνε; Δεν χώνονται ανάμεσα στα αυτοκίνητα; Δεν πάνε ανάποδα; Δεν περνούν με κόκκινο; Μήπως και οι ποδηλάτες πρέπει να κάνουν την αυτοκριτική τους;

Τα λάθη που κάνουμε κρίνοντας τα λάθη

Το πρώτο λάθος σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι, καταρχάς, να «τσουβαλιάζουμε», είτε πρόκειται για οδηγούς αυτοκινήτων, μηχανών ή ποδηλάτων.

Το δεύτερο λάθος είναι ότι κρίνουμε χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη το περιβάλλον μέσα στο οποίο όλα αυτά συμβαίνουν. Θεωρείτε ότι οδηγική συμπεριφορά όλων αυτών θα ήταν η ίδια, αν το περιβάλλον ήταν πιο οργανωμένο και διευθετημένο με έναν τρόπο που θα διευκόλυνε αυτοκίνητα, μηχανάκια και ποδήλατα;

Αν οι ποδηλάτες είχαν τους ποδηλατόδρομους που άξιζαν και βλέπουμε σε πόλεις του εξωτερικού, αν υπήρχε σήμανση και σεβασμός του ίδιου του κράτους προς τον ποδηλάτη, αλλά και τους οδηγούς, πιστεύετε ότι η συμπεριφορά των τελευταίων θα ήταν ίδια; Αλήθεια δηλαδή ένας Ολλανδός ζώντας στην Ελλάδα θα ήταν λιγότερο οξύθυμος αν αντιμετώπιζε όσα αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια ο μέσος Έλληνας;

Θα είχε αξία να το μάθουμε, αν φτιάχναμε επιτέλους το κατάλληλο «περιβάλλον». Θα βλέπαμε πόσο λιγότερες θα ήταν οι περιπτώσεις των «προκλητικών» οδηγών, σε σχέση με παλαιότερα.

Τι σημαίνει ποδηλατώ στη Θεσσαλονίκη;

Όταν λοιπόν φτιάξουμε το δίκτυο ποδηλατόδρομων που αξίζει να έχουμε ως ευρωπαϊκή πόλη, όταν το να ποδηλατείς στη Θεσσαλονίκη θα σημαίνει κάτι παραπάνω από μία βολτίτσα στη Νέα παραλία (όπου είναι το μοναδικό σημείο που μπορείς να ποδηλατήσεις με σχετική ασφάλεια στη Θεσσαλονίκη), τότε θα ρίξω ευθύνη στις μεμονωμένες περιπτώσεις ποδηλατών που «δεν λογαριάζουν τίποτα» και που είναι οι κλασικοί Έλληνες.

Όταν στη Δωδεκανήσου ο ποδηλατόδρομος ξαναγίνει… ποδηλατόδρομος και «εξαφανιστούν» όπως θα έπρεπε τα κατασχεμένα αυτοκίνητα, τότε ίσως σκεφτώ αν οδηγούν καλά οι ποδηλάτες.

Και όταν φτιαχτεί ένα κανονικό δίκτυο ποδηλατοδρόμων, τότε ίσως…

Ως τότε και όταν με το καλό φτιάξουν έστω και λίγο τα πράγματα (ένα σημαντικό βήμα είναι σίγουρα ο ποδηλατόδρομος που θα συνδέει Θεσσαλονίκη και Καλαμαριά, αλλά κι αυτός θα πάρει 4-5 χρόνια στην καλύτερη για να υλοποιηθεί), θα υπάρξει η βιώσιμη κινητικότητα που όλου θέλουμε για την πόλη μας.

Εδώ, βέβαια, ας διευκρινίσουμε πως δεν μιλάμε για ποδηλατόδρομους «ανέκδοτα» όπως ήταν αυτός που έγινε πριν από μερικά χρόνια στην Εγνατία από την προηγούμενη δημοτική αρχή και ήταν ακόμη πιο επικίνδυνος για ποδηλάτες και οδηγούς. Μιλάμε για ΚΑΝΟΝΙΚΟΥΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΥΣ.

Αυξήθηκαν οι μετακινήσεις με ποδήλατο

Το ενθαρρυντικό είναι ότι σύμφωνα με στοιχεία του ΠΑΣΘ (Ποδηλατικός Αθλητικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης), οι καθημερινές μετακινήσεις με ποδήλατο έχουν αυξηθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο, ειδικά μετά την πανδημία υπήρξε σημαντική αύξηση που παρέμεινε και έγινε «συνήθεια» από αρκετούς πολίτες), κάτι που προκύπτει και από την εφαρμογή strava, που μετρά τις μετακινήσεις όσων φυσικά έχουν δηλώσει ότι το κάνουν.

Το δυστυχές είναι ότι το δίκτυο ποδηλατόδρομων στην Θεσσαλονίκη είναι μόλις 12 χιλιόμετρα, σε συγκεκριμένα σημεία, όπως η Νέα παραλία, η Λεωφόρος Στρατού, η Αγίου Δημητρίου, η Δωδεκανήσου και στις περισσότερες περιπτώσεις η λειτουργία τους δεν είναι αυτή που πρέπει. Σε σύντομο χρονικό διάστημα θα είμαστε σε θέση να δείξουμε περισσότερα επ΄αυτού.

Το σχέδιο Νικηφορίδη για τη βιώσιμη κινητικότητα

Η παράταξη που διοικεί το Δήμο Θεσσαλονίκης «Ομάδα για τη Θεσσαλονίκη», ο Στέλιος Αγγελούδης και ο αντιδήμαρχος που είναι αρμόδιος και για τη βιώσιμη κινητικότητα, Πρόδρομος Νικηφορίδης σε ό,τι αφορά στο δίκτυο ποδηλατόδρομων έχουν προτείνει προεκλογικά τη δημιουργία ποδηλατόδρομου που θα ενώνει το Σιδηροδρομικό σταθμό με τη Νέα Ελβετία.

Πρόκειται για μεγαλεπήβολο έργο, το οποίο θέλει η διοίκηση του Δήμου να υλοποιήσει, ωστόσο, προς το παρόν, δεν το προχωρά, καθώς είναι αποτρεπτικό κάθε έργο στις οδούς Μοναστηρίου, Νέα Εγνατία, Κωνσταντίνου Καραμανλή, με δεδομένες και τις εργασίες για τον Fly over.

Το ότι προχώρησε όμως η ανάθεση και έπεσαν οι υπογραφές για την κατασκευή του τουριστικού ποδηλατόδρομου που θα ενώνει τη Θεσσαλονίκη με την Καλαμαριά, είναι ένα σημαντικό βήμα.

Υπάρχουν βέβαια και κάποιες προσωρινές λύσεις ή παρεμβάσεις, όπως η μετατροπή σημαντικών δρόμων του κέντρου σε ήπιας κυκλοφορίας, η  διαγράμμιση δρόμων όπου θα δίνεται το μήνυμα για χρήση ποδηλάτων (στην Αριστοτέλους, για παράδειγμα, με την αλλαγή των πλακών δεν μπήκε η κίτρινη γραμμή).

Οι πολίτες ζητούν το ποδήλατο, μένει να δούμε πότε πραγματικά θα μπορούν να το έχουν, όσο θα το ήθελαν.

ΕΙΚΟΝΕΣ: Eurokinissi/Motionteam B. Bερβερίδης)