Το ΥΠΠΟΑ πρέπει να αποφασίσει με ποιόν είναι τελικά

Λέξεις: Κώστας Μακρυγιαννάκης

Διάβασα σήμερα σε ποστ πως δεν πρέπει να βγει καμιά ανακοίνωση από επίσημα χείλη για τον κάφρο βουλευτή της Νίκης, διότι αυτό συντελεί στη δημοφιλία του.

Διαφωνώ απολύτως.

Είναι θέμα αρχής να καταδικαστεί επίσημα από το ΥΠΠΟΑ η ενέργειά του, το οποίο πρέπει να αποφασίσει με ποιόν είναι τελικά. Κι αν θα λέγεται υπουργείο πολιτισμού ή Τεχεράνη.

Κι επειδή η γνώση σκοτώνει τη μισαλλοδοξία, παραθέτω ένα εξαιρετικό κι απολαυστικό κείμενο σχετικό με το θέμα, γραμμένο από τον αστείρευτο φίλο Διονύσιο Καλιντέρη!!!

«Όλα τα μεγάλα γεγονότα της ημέρας (Παρέλαση της Αντιφασιστικής Νίκης, διαψευσθείσα συντέλεια του κόσμου, θάνατος Γκουζγκούνη, μετονομασία ΠΑΣΟΚ) έχουν ήδη σχολιασθεί εξαντλητικά, οπότε και εγώ, για να βγάλω μεροκάματο, καταφεύγω στον Συναξαριστή.

Ο άγιος Χριστόφορος ο μεγαλομάρτυς, τον οποίο τιμά σήμερα το εορτολόγιο, έχει κάτι το μοναδικό: είναι ο μόνος που αποκαλείται Κυνοκέφαλος και μάλιστα αναπαρίσταται σε πολλές εικόνες ακριβώς με κεφάλι σκύλου (αν και οι δυσκοίλιοι Ρώσοι από ένα σημείο και μετά απαγόρευσαν αυτή την πρακτική).

Βέβαια τα αγιολογικά κείμενα επιμένουν ότι ο χαρακτηρισμός είναι καθαρά μεταφορικός και έχει να κάνει με την θρυλούμενη δυσμορφία του μεγαλομάρτυρος, αλλά πιστεύω ότι λαοί οι οποίοι προηγουμένως λάτρευαν τον Άνουβι δεν σοκάρονταν ιδιαιτέρως στο θέαμα ενός σκύλου με φωτοστέφανο.

Άλλωστε και ο άγιος, ο οποίος, πριν αναδειχθεί σε Χριστόφορο, ονομαζόταν Ρεπρόβος (εκ του λατινικού για τον αποδοκιμαστέο ή τον αποκρουστικό), προερχόταν ακριβώς από την Αφρική, γεγονός που επανερμηνεύει την δυσμορφία του υπό το φως αυτού που θα λέγαμε σήμερα ρατσιστική προκατάληψη.

Ο Ρεπρόβος αιχμαλωτίσθηκε από τους Ρωμαίους στην Κυρηναϊκή και στρατολογήθηκε δια της βίας στις μονάδες τους που επανδρώνονταν από την βερβερική φυλή των Μαρμαριτών. Μετατέθηκε στην Αντιόχεια, όπου και βαπτίσθηκε Χριστιανός από τον επίσκοπο Βαβύλα και μαρτύρησε επί αυτοκράτορος Δεκίου.

Δεκαετίες πολλές μετά τον θάνατό του, ο Βαβύλας είχε (όπως γνωρίζουμε από το τελευταίο, απολαυστικά δηλητηριώδες ποίημα του Καβάφη “Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας”) τη δυνατότητα να σκαρώνει μεγάλες προβοκάτσιες, για να φουρκίζονται οι Εθνικοί. Ο Ρεπρόβος, πάλι, έμεινε στη μνήμη ως Χριστόφορος, διότι κάποτε φορτώθηκε στους ώμους ένα παιδάκι για να το βοηθήσει να περάσει το ποτάμι και, καθώς το βάρος σταδιακά μεγάλωνε, ομολόγησε ο έρμος, φθάνοντας κατάκοπος στην όχθη, ότι του φάνηκε σαν να κουβαλά όλον τον κόσμο. “Όχι μόνο όλον τον κόσμο, αλλά και τον Πλάσαντα αυτόν” απάντησε το παιδί, πριν εξαφανισθεί με θαυματουργικό τρόπο.

Εξ αυτού, ο άγιος Χριστόφορος έχει καθιερωθεί ως προστάτης των οδηγών και η εικόνα του βρίσκεται στο καντράν όλων των όντως πιστών, πλάι στο “Μπαμπά μην τρέχεις”. Ίσως όμως να ήταν καταλληλότερο να προβάλλεται το παράδειγμά του προς παραμυθίαν των παραμορφωμένων, διότι κανένας έπαινος προς την Παλιοσπύρου δεν παραγράφει την απόλυτη εξάρτηση της κουλτούρας μας από την φευγαλέα και κάποτε τεχνητή ομορφιά του προσώπου.

Ίσως πάλι τα πάντα να οφείλονται σε μια φρικτή παρεξήγηση: να ήταν εν ολίγοις ο Χριστόφορος Cananaeus (Χαναναίος) και κάποιος να διάβασε caninus (σκυλίσιος). Για να μην αμφιβάλλουμε, δηλαδή, για την τεράστια σημασία του λειτουργήματος των διορθωτών. Αλλά με την κυνοκεφαλία δεν ξεμπερδεύει κανείς εύκολα. Οι αρχαίοι πίστευαν ακράδαντα στην ύπαρξη κυνοκέφαλων λαών. Τους αναφέρει ο Ηρόδοτος, τοποθετώντας τους στην Λιβύη, τους αναφέρει ο Κτησίας στα Ινδικά του, αλλά και ο Μεγασθένης και ο Κλαύδιος Αιλιανός. Στο Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου, που διαβάστηκε, μεταφράστηκε και αντιγράφηκε όσο κανένα άλλο, οι Κυνοκέφαλοι αποτελούν τη μία από τις Δεκαεπτά Μιαρές Φυλές που αντιμετωπίζει, ενώ αναζητά την Πηγή της Αθανασίας, ο Μέγας Μακεδών.

Οι παραδοξογράφοι και οι περιηγητές της αρχαιότητας μας έχουν προσφέρει μια πλούσια πινακοθήκη τερατόμορφων ανθρωποειδών, που περιλαμβάνει εκτός από τους Κυνοκέφαλους, τους Σκιάποδες με τις τεράστιες πατούσες, τους Πανώτιους που σκεπάζονταν με τα υπερμεγέθη αυτιά τους, τους Βλέμμυες που είχαν τα χαρακτηριστικά του προσώπου στον κορμό κ.ο.κ.

Σε κατοπινούς καιρούς ταξιδιώτες όπως ο Μάρκο Πόλο, ο σερ Τζον Μάντεβιλ (όποιον και αν δηλοί το όνομα) ή ο Χριστόφορος Κολόμβος εμφανίζονται βέβαιοι για την ύπαρξη κυνοκέφαλων σε μακρινές περιοχές, για τις οποίες είχαν πληροφορίες από αξιόπιστες πηγές. Δεν χρειάζεται να έχει φάει κανείς τον Έντουαρντ Σαϊντ με το κουτάλι, για να διαγνώσει σε όλα αυτά την εξωτικοποίηση και απανθρωποποίηση των προοριζόμενων προς αποικιοποίηση λαών από τη Δύση.

(Οι Ρωμιοί της οθωμανικής εποχής, σημειωτέον, θεωρούσαν ότι οι παλιότεροι κάτοικοι του τόπου τους, υπεύθυνοι για τόσα θαυμαστά και ογκώδη ερείπια, ήταν κάποια γενιά γιγάντων, τους οποίους πολύ ταιριαστά ονόμαζαν Έλληνες. Εξ ού και η έκφραση “τον καιρό των Ελλήνων”. Στα μέρη μου πιστεύεται πως τελευταία των Ελλήνων ήταν η Μονοβύζα, που είχε ένα μόνο βυζί και το έριχνε στον ώμο, για να μην σβαρνίζεται. Αυτή καταράστηκε τους Ηπειρώτες, όταν της σκότωσαν τον μοναχογιό, να μη δούν προκοπή ποτέ).

Ο ιερός Αυγουστίνος έθεσε πρώτος το ερώτημα, στο οποίο στάθηκαν και πολλοί μεσαιωνικοί θεολόγοι, κατά πόσον οι κυνοκέφαλοι είναι απόγονοι του Αδάμ και άρα διαθέτουν ψυχή δυνάμενη να σωθεί. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, πάντως, πίστευαν ότι την ουσία του όντος την καταδεικνύει το πρόσωπο: άρα η Σφίγγα της Γκίζας είναι άνθρωπος, ενώ ο Χριστόφορος δεν θα πρέπει να θεωρείται παρά ένας σκύλος.

Γνωρίζω, ωστόσο, σκύλους με συναισθηματική και λοιπή νοημοσύνη ανώτερη από πολλών ανθρώπων. Η χρήση του έναρθρου λόγου είναι εντέλει εξαιρετικά υπερτιμημένη δεξιότητα. Άλλωστε, κατά τον Μεγασθένη, οι Κυνοκέφαλοι είχαν παθητική γνώση της γλώσσας των Ινδών και ας επικοινωνούσαν οι ίδιοι μόνο με γαβγίσματα.

Στο Ταλμούδ αναφέρεται ότι λίγο πριν την έλευση του Μεσσία οι γενεές των ανθρώπων θα έχουν πρόσωπο σκύλου. Το πιστεύω. Και αν νομίζετε ότι το θέμα της συντέλειας δεν είναι επίκαιρο, αναλογισθείτε τουλάχιστον πόσους Σκατοκέφαλους βλέπετε τριγύρω.»

*Ο Κώστας Μακρυγιαννάκης είναι μουσικός ιδρυτής του Μουσικού Χωριού στο Πήλιο