Όσα είπε ο δήμαρχος σε μια Γερμανίδα δημοσιογράφο

Συνέντευξη του Γιάννη Μπουτάρη στην Harriet Wolff* για την Parallaxi Απόδοση από τα Γερμανικά: Τιτόκη Ιωάννα

Πάμε για λίγο πίσω στο Βερολίνο: Ο Γιάννης Μπουτάρης μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του ως Δημάρχου, επισκέφτηκε σχεδόν αμέσως τη γερμανική πρωτεύουσα σε ένα από τα πρώτα επίσημα ταξίδια του στο εξωτερικό. Από το Βερολίνο επέστρεψε με νέες ιδέες και τεχνογνωσία, όσον αφορά τη δημοτική διαχείριση των απορριμμάτων. Σήμερα, το κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι πολύ πιο καθαρό απ’ ότι αυτό του Βερολίνου, λέει η Harriet Wollf, η οποία στο πλαίσιο ενός προγράμματος ανταλλαγής Δημοσιογράφων του Goethe–Institut, εργάστηκε ένα μήνα στην Parallaxi. Στη Γερμανία εργάζεται ως συντάκτρια στη βερολινέζικη ημερήσια εφημερίδα taz. Η Harriet συνάντησε τον Γιάννη Μπουτάρη στο Δημαρχείο και μίλησε μαζί του για τις εντυπώσεις που αποκόμισε από την πόλη, καθώς και για τα τρέχοντα σχέδιά του ως Δημάρχου.

Σε έναν πίνακα ανακοινώσεων που βρίσκεται κρεμασμένος στο φωτεινό και ευρύχωρο γραφείο του με θέα τη θάλασσα, κρέμεται ένα σημείωμα στα Αγγλικά “We are going to believe in honest things again.” (Πιστεύουμε ξανά σε τίμια πράγματα)

-Έ, τότε μπορούμε να ξεκινήσουμε τη συνομιλία.

Σήμερα το πρωί έκανα μια βόλτα με το ποδήλατό μου κατά μήκος της παραλίας. Είδα μια γυναίκα να μαζεύει σκουπίδια, η οποία όμως δεν φορούσε την επαγγελματική στολή των οδοκαθαριστών. Τη ρώτησα γιατί το κάνει αυτό, και μου απάντησε: Επειδή θέλω να παραμείνει η παραλία καθαρή.

Γ.Μ: Αυτό ακριβώς είναι που θέλουμε να στηρίξουμε, την αντίληψη του δημότη. Υπάρχει π.χ. η εθελοντική ομάδα “Φίλοι της Νέας Παραλίας” την οποία στηρίζουμε όπου μπορούμε. Προσπαθούμε να ενημερώσουμε, ότι τα απορρίμματα, η κίνηση των οχημάτων, ο τρόπος με τον οποίο σταθμεύει κάποιος το όχημά του -είτε αδιάφορα είτε έξυπνα- ότι τα δέντρα και το πεζοδρόμιο, όλα αυτά δηλαδή, αφορούν τον καθένα μας, εδώ στην πόλη. Ότι ως δημότισσα ή δημότης της Θεσσαλονίκης οφείλεις να συμμετέχεις, ότι πρέπει να μάς ενημερώνεις σχετικά με κακοτεχνίες ή περιπτώσεις κακοδιοίκησης που παρατηρείς. Και αυτό λειτουργεί πραγματικά καλά, ως ένα βαθμό. Εξάλλου, το διαπιστώσατε κι εσείς σήμερα το πρωί. (Ο Μπουτάρης τραβά μια ρουφηξιά από το τσιγάρο του, φυσώντας δαχτυλίδια καπνού στον αέρα.) Στην παραλία υπάρχουν πάντα προβλήματα, επειδή κάποιοι συμπεριφέρονται σαν γουρούνια, δυστυχώς δεν μπορώ να βρω άλλον χαρακτηρισμό.

Τι σκέπτεστε να κάνετε με την παραλία και τη θάλασσα;

Γ.Μ: Βλέπετε σκάφη στη θάλασσα; Όχι! Κι αυτό εγώ δεν το καταλαβαίνω! Η Σαλονίκη έχει κόμπλεξ με τη θάλασσα. Δείτε, ακόμα και το Μέγαρό μας έχει την πλάτη του γυρισμένο προς τη θάλασσα. Αυτό είναι παράξενο. Πρέπει όμως να ανοιχτούμε πολύ περισσότερο προς τη θάλασσα. Εμείς από το Δήμο Θεσσαλονίκης στηρίζουμε την ιδέα, η οποία αφορά την κατασκευή μαρίνας μπροστά από το κτίριο του Makedonia Palace. Επίσης, θέλουμε να μπορούν να αγκυροβολούν πλοιάρια και στην μακρύ προβλήτα δίπλα στο City. Οι αρχιτέκτονες της Νέας Παραλίας αντιτάχθηκαν στην ιδέα κατασκευής των μαρίνων. Κι εγώ θεωρώ, επίσης, ότι η Παραλία είναι ωραία όπως είναι τώρα. Έτσι, τεράστια και αναξιοποίητη. Αφήνει τη θάλασσα στην ησυχία της.

Γιατί δεν μεταφέρεται η μαρίνα προς το λιμάνι, δυτικά;

Γ.Μ: Αυτό θα δημιουργούσε προβλήματα με το λιμάνι, εξάλλου εκεί υπάρχει κι ένα ποτάμι. Όχι, αυτό δεν είναι καλή ιδέα. Είναι καλύτερα να γίνει μπροστά από το Μακεδονία Palace. Εξάλλου, δεν είναι μόνον αυτά που έχουμε προγραμματίσει για τη θάλασσα της Θεσσαλονίκης.

Τι θα λέγατε για θαλάσσια λεωφορεία, ως δημόσιο μέσο μαζικής μεταφοράς πάνω σε πλοία;

Γ.Μ: Ακριβώς! Για αυτό το λόγο όμως πρέπει οι Δήμοι γύρω από τη Θεσσαλονίκη μαζί με τον δικό μας να δικτυωθούμε. Χρειαζόμαστε κοινά σχέδια, θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε όλη την περιοχή ως μητρόπολη κι όχι να ασχολείται ο καθένας με την αυλή του. Οι δημόσιες συγκοινωνίες, η ποδηλασία και η διαχείριση απορριμμάτων, αυτά είναι ζητήματα που αφορούν όλους, τα προβλήματα και τα καθήκοντα δεν σταματούν στα δημοτικά σύνορα. Δεν μπορούμε να ζούμε ο καθένας για τον εαυτό του, θα πρέπει να ενωθούμε ακόμη περισσότερο.

Τι σημαίνει αυτό σε σχέση π.χ. με το σχέδιο του θαλάσσιου λεωφορείου;

Γ.Μ: Πέντε Δήμοι συμμετέχουν στη σύμπραξη κι όλοι τους υποστηρίζουν αυτό το σχέδιο. Προβλέπονται επτά στάσεις, από το ύψος του αεροδρομίου μέχρι και τα δυτικά προάστια. Τις γεωλογικές προεργασίες για τη θαλάσσια συγκοινωνία ήδη τις έχουμε ολοκληρώσει. Τώρα ελπίζουμε να μπορούμε από τα μέσα Μαρτίου 2017 να ξεκινήσουμε και με τη δημοπράτηση για την επιλογή ανάδοχου, καθώς και με την κατασκευή των προβλητών για τις στάσεις. Το θαλάσσιο λεωφορείο πρέπει να παραμείνει σε δημόσια χέρια, αλλά θα πρέπει να οργανωθεί από έναν ιδιώτη.

Και ποιος θα χρηματοδοτήσει το “θαλάσσιο λεωφορείο”;

Γ.Μ: Οι Δήμοι που συμμετέχουν, οι οποίοι στηρίζονται οικονομικά από την Περιφέρεια. Κι αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα: Η περιφερειακή διοίκηση μάς αντιπολιτεύεται, διότι χάνει μέρος της εξουσίας της. Σκέπτεται ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο αποδυναμώνεται η ισχύς της. Μας κάνουν ως Δήμο τη ζωή δύσκολη, δεν θέλουν να πληρώσουν τίποτα. Εμείς όμως δεν παραιτούμαστε, ασκούμε συνεχώς πίεση.

Και τι προσδοκάτε από αυτό το πρόγραμμα του θαλάσσιου λεωφορείου;

Γ.Μ: Σήμερα χιλιάδες ανθρώπων χρειάζονται, σε καθημερινή βάση, περισσότερο από μία ώρα, για να διασχίσουν περιμετρικά τον κόλπο της Θεσσαλονίκης με το αυτοκίνητό τους. Πάρα πολύ συχνά σχηματίζεται κυκλοφοριακή συμφόρηση. Με το αστικό μάλιστα λεωφορείο απαιτούνται για την ίδια διαδρομή 1,5 ώρες! Εάν, όμως κατασκευάσουμε και τη θαλάσσια συγκοινωνία, τότε για την ίδια διαδρομή θα απαιτηθούν μόνον είκοσι λεπτά, 20 αντί 90 λεπτών! Έ τότε αξίζει πραγματικά να αφήσουμε το αυτοκίνητο ακινητοποιημένο!

Σε ποιο σημείο βρίσκεται τώρα η κατασκευή του μετρό;

Γ.Μ: Από το Μάρτιο, επιτέλους, ξανάρχισαν οι εργασίες, μετά από δύο προβληματικά χρόνια. Εν τω μεταξύ στο εν λόγω έργο εργάζονται πλέον 1500 άτομα. Το 2020 προβλέπεται να ξεκινήσουν τα δοκιμαστκά τεστ με τα ολικά αυτοματοποιημένα βαγόνια, προφανώς χωρίς επιβάτες. Αξίζει να σημειωθεί  ότι κανένας δεν υπολόγιζε ότι θα απαιτούνταν τόσα πολλά χρήματα για τις αρχαιολογικές ανασκαφές, ήδη δαπανήθηκαν 120 εκατομμύρια, ενώ το 2016 είχαν προβλεφθεί  15 εκατομμύρια ευρώ!

Κι εμείς στο Βερολίνο έχουμε προβλήματα με έργα υποδομής: το νέο αεροδρόμιό μας, το οποίο σχεδόν έχει ολοκληρωθεί, δεν μπορεί να εγκαινιαστεί εξαιτίας   πολλών τεχνικών προβλημάτων. Εσείς, τι στόχους έχετε για τη Θεσσαλονίκη; Ποιο είναι το όραμά σας για την πόλη μέχρι το 2030;

Γ.Μ: Το δικό μου όραμα αφορά από τη μία πλευρά τις δημοτικές υποδομές μας κι από την άλλη την πολιτισμική μνήμη της Θεσσαλονίκης, την οποία οφείλουμε ακόμη περισσότερο να αναδείξουμε.

Αλλά επανέρχομαι στις υποδομές: Χρειαζόμαστε μια Θεσσαλονίκη, στην οποία θα πρέπει να υπάρχουν όλα τα μέσα συγκοινωνίας και να χρησιμοποιούνται με ρεαλισμό και λογική. Αυτό σημαίνει, ότι στο μέλλον θα χρειαστούμε πολλούς ποδηλατοδρόμους, ιδιαίτερα πάνω στους μεγάλους δρόμους. Παράλληλα, έχουμε ανάγκη από περισσότερους πεζόδρομους· στο κέντρο απαιτείται η απαγόρευση διέλευσης οχημάτων που έρχονται απ’ έξω ώστε να κινούνται μόνον αυτοί που εργάζονται ή και κατοικούν στο κέντρο. Για τους άλλους, χρειαζόμαστε ακόμα πιο αποδοτικές δημόσιες συγκοινωνίες.

Μια και αναφέρατε το ποδήλατο: Γιατί είναι τόσο δύσκολο να κατασκευάσετε ποδηλατοδρόμους σε κεντρικούς δρόμους όπως είναι η Εγνατία οδός;

Γ.Μ: Επειδή μας εμποδίζει η περιφερειακή διοίκηση.

Μα αυτό είναι ανόητο.

Γ.Μ: Αυτό το λέτε εσείς, όχι εγώ (γελάει). Δεν πρέπει όμως να ξεχνάτε, ότι η χρήση του ποδηλάτου εδώ στη Θεσσαλονίκη είναι ακόμα κάτι πολύ καινούριο, ξεκίνησε μόλις πριν 5 χρόνια.

Πάραυτα, έχουν γίνει ήδη κάποια πράγματα. Ωστόσο το Βερολίνο και η Θεσσαλονίκη δεν είναι σαν την Κοπεγχάγη ή το Άμστερνταμ όσον αφορά το ζήτημα της χρήσης του ποδηλάτου… Επιτρέψτε μου, στο τέλος,  να επανέρθω στο αγαπημένο σας θέμα που αφορά την πολιτισμική μνήμη της πόλης. Τι εννοείται όταν αναφέρεστε σ’ αυτό;

Γ.Μ: Αυτό που μ’ ενδιαφέρει εμένα προσωπικά, είναι να κατανοήσουμε όλοι μας, τι ήταν κάποτε η Θεσσαλονίκη. Πόσο πλούσια και διαφορετική ήταν η πόλη πολιτισμικά και θρησκευτικά μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και πόσο ανοιχτή μπορεί και πάλι να γίνει, να ανοιχτεί προς όλο τον κόσμο. Την ιδέα αυτή πρέπει να την προωθήσουμε, και τούτο δεν γίνεται μόνο μέσα σε μουσεία. Αυτό που αναφέρω είναι κάτι πολύ βιωματικό, κάτι πολύ ζωντανό που αφορά όλους μας, δηλαδή να  συνομιλούμε για την πόλη στο πώς ήταν, πώς είναι και πώς θα θέλαμε να γίνει η Θεσσαλονίκη στο μέλλον.

*Η Χάριετ Βόλφ (Harriet Wolff) είναι συντάκτρια της ημερήσιας εφημερίδας “taz” στο Βερολίνο. Για έναν μήνα βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και εργάστηκε στο περιοδικό Parallaxi, στο πλαίσιο ανταλλαγής Δημοσιογράφων του προγράμματος «Λήψη από κοντινή απόσταση» του Ινστιτούτου Γκαίτε. Από την Parallaxi συμμετείχε η Έλενα Ταξίδου, συντάκτρια του περιοδικού, η οποία εργάστηκε τον Oκτώβριο/Νοέμβριο στην “taz”. 
Περισσότερες πληροφορίες: www.goethe.de/nahaufnahme

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Τα 5 χρόνια του Μπουτάρη 

Συζητώντας με τον Γιάννη Μπουτάρη