Αθήνα ή Θεσσαλονίκη: Που γεννήθηκε τελικά ο φραπές;

Ο φραπές εδώ και δεκαετίες αποτελεί αναπόσπαστο σημείο της ελληνικής κουλτούρας γύρω από τον καφέ και είναι συνυφασμένος με τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης όπου θεωρητικά ευρέθηκε από τον Δημήτρη Βακόνδιο. Ή μήπως ο φραπές είναι τελικά δημιούργημα της Αθήνας και όλα όσα πιστεύαμε έως σήμερα είναι ένας μύθος;

Η εφεύρεση του φραπέ στη Θεσσαλονίκη

Πάντως, ο αστικός μύθος λέει ότι η δημιουργία του φραπέ ήταν τυχαία και συνέβη κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης στη Θεσσαλονίκη το 1957. Ο αντιπρόσωπος της ελβετικής εταιρίας Nestlé στην Ελλάδα, Γιάννης Δρίτσας, παρουσίαζε ένα νέο προϊόν για παιδιά, ένα σοκολατούχο ρόφημα, που παρασκευαζόταν στιγμιαία αναμιγνύοντάς το με γάλα και χτυπώντας το με σέικερ.

Έτσι, ο Δημήτρης Βακόνδιος, υπάλληλος του Δρίτσα, συνήθιζε να πίνει Nescafé, στιγμιαίο καφέ που παρασκευάζεται από τη Nestlé. Σε ένα διάλειμμα που έκανε κατά τη διάρκεια της έκθεσης, θέλησε να πιει καφέ, αλλά επειδή δεν έβρισκε ζεστό νερό, σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το σέικερ για να φτιάξει τον καφέ του με κρύο νερό. Έβαλε καφέ, ζάχαρη και νερό, τα κούνησε και δημιούργησε τον πρώτο καφέ φραπέ της ιστορίας. Η ιστορία αυτή, υιοθετήθηκε και από την εταιρεία Nestlé αλλά και τη HELEXPO – ΔΕΘ.

Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Βακόνδιος φέρεται να έχει πει: «Στην έκθεση Θεσσαλονίκης, το 1957, δούλευα στο περίπτερο της Nestlé. Λέω, δεν φτιάχνω έναν κρύο Nescafé στο σέικερ που προορίζεται για το κακάο, να δω τι θα βγει; Μου λέρωσε το κοστούμι, αλλά έτσι γεννήθηκε ο φραπές! Από την αρχή ο κόσμος τον είδε σαν αναψυκτικό. Λέγανε: Η μπίρα είναι μισό ποτήρι αφρός και κοστίζει 8 δραχμές. Αυτός ο καφές είναι επίσης μισός αφρός, αλλά κοστίζει 7 δραχμές. Οπότε…».

Μήπως ο φραπές δημιουργήθηκε στην Αθήνα;

Ωστόσο, αμφιβολίες την ιστορία δημιουργίας του φραπέ στη Θεσσαλονίκη είχε εκφράσει πρώτος ο Νίκος Μπακουνάκης το 2006 και, επτά χρόνια αργότερα, παρουσιάστηκαν περισσότερα στοιχεία από το περιοδικό «Γαστρονόμος». Με βάση διαφημιστικές καταχωρήσεις της Nestlé σε εφημερίδες της εποχής, πριν από τη ΔΕΘ του 1957, φαίνεται ότι ήδη το προϊόν προωθείτο ως «Nescafé φραππέ», είτε ως κρύος καφές με παγάκια είτε και ως χτυπημένος όπως προδίδεται και από την ονομασία του (frappé = χτυπημένος) – ίσως όχι σε σέικερ αλλά μόνο με κουτάλι.

Επιπλέον στην ταινία «Προπαντός ψυχραιμία» του 1951 με τους Μίμη Φωτόπουλο και Ντίνο Ηλιόπουλο γίνεται ευθεία αναφορα στον καφέ φραπέ από τον Ηλιόπουλο και οι δύο πρωταγωνιστές τον παρασκευάζαν με σέικερ στο ζαχαροπλαστείο Παυλίδη, στην Πλατεία Αμερικής, στην Αθήνα.

Ωστόσο, ο στιγμιαίος καφές εφευρέθηκε πολλές δεκαετίες πριν από τη ΔΕΘ. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, εμφανίστηκαν ροφήματα τύπου φραπέ για πρώτη φορά και στην Ελλάδα.

Δεν αποκλείεται, λοιπόν, ορισμένοι στην Αθήνα πειραματίστηκαν με τέτοιου είδους ροφήματα – αν και σημείο αναφοράς ήταν ο «Λέντζος» στο Παγκράτι, ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή πριν από μερικούς μήνες. Έτσι, αυτή η διαδικασία μπορεί να έφτασε στον Δημήτρη Βακόνδιο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης του 1957

Πηγή: ieidiseis.gr