Camera Obscura: Ρώσοι στρατιώτες στη Θεσσαλονίκη

Φωτογραφία της εποχής του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1916). Απεικονίζει Ρώσους στρατιώτες να παρελαύνουν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, πιθανότατα στην περιοχή του Βαρδάρη. Το πλήθος παρατηρεί το στρατιωτικό άγημα. 

Η φωτογραφία αποτυπώνει την ποικιλομορφία του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης εκείνη την εποχή. Αν παρατηρήσουμε τα καλύμματα που φορούν στο κεφάλι τους οι κάτοικοι καταλαβαίνουμε ότι έχουμε να κάνουμε τόσο με μουσουλμανικούς, όσο και με χριστιανικούς πληθυσμούς.

Όσον αφορά τους Ρώσους στρατιώτες, έχουν σταλεί στη Θεσσαλονίκη για να πολεμήσουν υπέρ της Αντάντ στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α΄Π.Π. Συγκεκριμένα, είχαν σταλεί η 2η και η 4η ταξιαρχία του ρωσικού στρατού, αριθμώντας 10.000 άνδρες η κάθε μία. Κατά την παραμονή τους στην πόλη, διέμεναν στο στρατόπεδο Ζέιτενλικ. Συμμετείχαν σε πολλές επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου, όπως στην κατάληψη της Φλώρινας, στην κατάληψη του Μοναστηρίου (1916), στην κατάληψη του Αγίου Όρους, στο μέτωπο του ποταμού Τσέρνα και σε συγκρούσεις στην περιοχή των Πρεσπών. (1917)

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, και συγκεκριμένα στις 31 Δεκεμβρίου του 1917, η Ρωσία έστειλε επιστολή που ζητούσε την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από το μέτωπο. Έτσι, οι Γάλλοι χώρισαν τα ρωσικά στρατεύματα του Μακεδονικού Μετώπου σε τρεις κατηγορίες. 

Η πρώτη αποτελούνταν από στρατιώτες που συνέχισαν να πολεμούν για την Αντάντ, η δεύτερη από στρατιώτες που δέχτηκαν να μείνουν στο πλευρό της Αντάντ ως εργατικό δυναμικό, και η τρίτη από στρατιώτες που αρνήθηκαν να συνεχίσουν να έχουν εμπλοκή στον πόλεμο με οποιοδήποτε τρόπο. Η τρίτη κατηγορία στρατιωτών, που αποτελούσε και την συντριπτική πλειοψηφία, στάλθηκε στην Βόρειο Αφρική.

Οι συνολικές απώλειες των Ρώσων στο Μακεδονικό Μέτωπο υπολογίζονται στις 12-14.000 στρατιώτες νεκρούς, τραυματισμένους ή εξαφανισμένους, ενώ επισήμως, οι νεκροί ανέρχονται σε 65 αξιωματικούς και 4.149 οπλίτες.

Βιβλιογραφία Βλασίδης, Β. (2019). Η ρωσική και η ιταλική συμμετοχή στο Μακεδονικό Μέτωπο. Περιλαμβάνεται στο: Γ. Ραχμανίδης (επιστ. επιμ.) & Α. Γκάμας (επιμ.), Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος 1914-1918, 100 χρόνια από τη λήξη του. (σ. 63-76). Αθήνα, Πρακτικά Ημερίδων ΕΣΙ.

Με την επιμέλεια της ομάδας «Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης» https://www.facebook.com/groups/oldthessaloniki