Πέντε ωραίες ιστορίες της πόλης Vol. 23

Η πόλη έχει εξαιρετικές ιστορίες που μπορείτε να τις αναζητήσετε το Σαββατοκύριακο.

Στο παλιότερο καφενείο της πόλης

Αν πάρεις την λεωφορειακή γραμμή 26, μετά την Πλατεία Δημοκρατίας η αναγγελία της επόμενης στάσης που θα ακούσεις λέγεται Καφαντάρι, ονομασία που έχει και η ευρύτερη περιοχή. Το όνομα της το πήρε από τον Καφαντάρη που είχε το ομώνυμο καφενείο επί της Αγ. Δημητρίου με Αρκαδιουπόλεως, το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα και είναι το παλαιότερο καφενείο της πόλης. Κατασκευάστηκε το 1917 από τον Ωραιόπουλο, πολιτικό μηχανικό που έκανε πολλά ακόμα κτίρια σε όλη τη γύρω περιοχή. Αρχικά ξεκίνησε να λειτουργεί ως καφενείο – λαϊκό κέντρο διασκέδασης όπως συνηθιζόταν εκείνη την εποχή. Ήταν δηλαδή καφενείο που κάποιες μέρες φιλοξενούσε ορχήστρα και λαϊκά σχήματα της εποχής. Από το Καφαντάρι έχουν περάσει μεγάλες προσωπικότητες του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού όπως ο Βαμβακάρης ο Τσιτσάνης και ο Μπάτης. Την ημέρα των εγκαινίων για να φέρει καλοτυχία αλλά και για να προσφέρει μελλοντικά δροσιά με την σκιά του στους καθήμενους φυτεύτηκε ένα δέντρο, το οποίο μεγάλωσε και στέκει εκεί απ έξω αγέρωχο μέχρι και σήμερα χαρίζοντας το καλοκαίρι απλόχερα την σκιά του σε όσους κάθονται έξω στο υπερυψωμένο μπαλκονάκι. Ο Καφαντάρης ήταν εκτός από ιδιοκτήτης και κάτι σαν τοπικός αρχηγός όλης της γύρω περιοχής (η οποία έκτοτε μέχρι και σήμερα πήρε το όνομα του) την οποία διοικούσε με τα πρωτοπαλίκαρα του. Το καφενείο ήταν το στέκι και ο ορμητήριο του μέσα στο οποίο έκλεινε συμφωνίες και δοσοληψίες ως μπράβος και προστάτης των γυναικών της Μπάρας. Το Καφαντάρη είναι τοποθετημένο στην περιοχή «εκτός των δυτικών τειχών». Εκεί όπου μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του του 20ου αιώνα υπήρχαν αλευρόμυλοι, αγροικίες και χάνια στα οποία ξαπόσταιναν οι ταξιδιώτες-έμποροι, χαμαιτυπεία, τεκέδες, καφέ αμάν, καφέ σαντάν και στον σημερινό Βαρδάρη οι περιβόητοι οίκοι ανοχής της Μπάρας. Στο καφενείο σύχναζαν, εκτός από τη συμμορία του Καφαντάρη, χαρτοπαίκτες, νταβατζήδες, αγαπητικοί, αλλά και ταξιδιώτες και ζωέμποροι από το γειτονικό αλογοπάζαρο. Το μαγαζί πέρασε στα χέρια του Χρήστου Βλαβενίδη, ο οποίος το άφησε το 1965 και το πήρε ο Καριοφύλης Διαμαντακίδης που ήρθε από το Μικρόκαρπο Κιλκίς να εγκατασταθεί στην Θεσσαλονίκη. Από αυτόν πέρασε στον υιό του Δημήτρη και σήμερα το έχει η κόρη του, η Αφροδίτη. Αποτελεί από το 1965 μια οικογενειακή επιχείρηση που συνεχίζει να λειτουργεί, παρά τις δυσκολίες, μέχρι και σήμερα. Παρά τις δυσκολίες η Αφροδίτη, τρίτης γενιάς ιδιοκτήτρια, προσπαθεί να κρατήσει ανοιχτό το καφενείο που διατηρεί την αύρα μιας άλλης εποχής που τη νοιώθεις με το που περνάς το κατώφλι του. Αν καθίσεις και πιάσεις κουβέντα με τους θαμώνες έχουν να πουν πολλές ιστορίες και να διηγηθούν πολλές από τις αναμνήσεις που έχουν από εκεί.

*Αρκαδιουπόλεως 1, Κάθετη στην Αγίου Δημητρίου στην αρχή της, συνέχεια της οδού Ειρήνης πάνω από την Αγίου Δημητρίου, Τηλ. 2310510678

Πήγαινε στη Μονή

Εμβληματικό κτιριακό συγκρότημα συνολικής έκτασης 20.000 τ.μ., με ιδιαίτερη σημασία από ιστορική, αρχιτεκτονική και κοινωνιολογική άποψη. Υπήρξε εξαφανισμένο για χρόνια από τον αστικό χάρτη, και η πόλη το ξανακέρδισε χάρη στην πολύπαθη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997. Η Μονή Λαζαριστών χτίστηκε το 1861 από τους μοναχούς του τάγματος του Αγίου Βικεντίου του Παύλου. Ο χώρος λειτούργησε ως ορφανοτροφείο, ιεροσπουδαστήριο των καθολικών, νοσοκομείο και κέντρο φιλοξενίας προσφύγων μετά το 1922. Ως τη δεκαετία του ’70 απέμειναν εκεί κάποιες οικογένειες, σταδιακά όμως το κτίριο εγκαταλείφθηκεστην παρακμή. Σχεδόν ερειπωμένο, χαρακτηρίστηκε το 1980 «ιστορικό μνημείο» και τρία χρόνια αργότερα αγοράστηκε από το ελληνικό δημόσιο με την ευκαιρία του εορτασμού των 2.300 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης. Αναστηλώθηκε στο πλαίσιο του τεχνικού προγράμματος της Πολιτιστικής και λειτούργησε ξανά το 1998. Στη βορειοανατολική πτέρυγά του απέκτησε στέγη το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με κομψούς, όμορφους αν και κάπως στενόχωρους εκθεσιακούς χώρους, που αναπτύσσονται σε τέσσερις ορόφους και είναι λειτουργικά εξοπλισμένοι βάσει διεθνών προδιαγραφών. Η λειτουργία του ΚΜΣΤ μέχρι σήμερα, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος για κάποια χρόνια με παραστάσεις στο μεγάλο θέατρο της παρακείμενης μονάδας,καθώς και το Φεστιβάλ της Μονής Λαζαριστών (10/6-11/9/2015) στον υπαίθριο χώρο τα καλοκαίρια, έδωσαν σε μια τυπική αστική γειτονιά της δυτικής Θεσσαλονίκης φιλότεχνο προφίλ.Κάθε καλοκαίρι στη Μονή εδώ και διοργανώνεται ένα φεστιβάλ από τους πιο αγαπητούς θεσμούς της πόλης. Πολύμορφο και πολύτροπο το Φεστιβάλ της Μονής Λαζαριστών, από την αρχή της ύπαρξής του, αλλά και από την προϊστορία του, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν συναυλίες και δρώμενα «ζωντάνευαν» τα ερείπια αυτού που αργότερα θα γίνονταν το επιβλητικά όμορφο συγκρότημα της Μονής Λαζαριστών, πάντα είχε ως κεντρικό του άξονα την υψηλή ποιότητα των εκδηλώσεων που διοργανώνει και φιλοξενεί. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ένα πολύχρωμο και νεανικό μωσαϊκό τέχνης θα στηθεί το Σάββατο 20 και την Κυριακή 21 Ιουνίου, από τις 18:30 – 22:30, στο χώρο της Μονής Λαζαριστών! Το καθιερωμένο πια Πικ – Νικ Τέχνης έφτασε στην έβδομη διοργάνωσή του και η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Παύλου Μελά «ΙΡΙΣ» είναι έτοιμη να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της φετινής χρονιάς! Με αφορμή τη λήξη των φετινών τους προγραμμάτων, όλες οι δομές και σχολές -η Σχολή Χορού, το Εργαστήριο Εικαστικών Τεχνών, το Θέατρο και τα Δημοτικά Ωδεία Σταυρούπολης / Πολίχνης- συναντώνται σ’ ένα διήμερο πρόγραμμα εκθέσεων, δράσεων, συναυλιών και παραστάσεων, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Το Σάββατο θα πραγματοποιηθούν ανοιχτά εργαστήρια ζωγραφικής και χορού 18:30 – 19:30 και την Κυριακή 18:30 – 20:30 εργαστήριο χορωδίας και βυζαντινής χορωδίας. Το πρόγραμμα του 7ου Πικ-Νικ ολοκληρώνεται με την συναυλία «Ήχοι της JAZZWest Side Ensemble», την Κυριακή 21 Ιουνίου, στις 21:45, γιορτάζοντας και την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής.

*20-21/6: Ώρες λειτουργίας: 18.30-22.30. Είσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες: Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Παύλου Μελά «ΙΡΙΣ». Τηλέφωνο: 2310 642.405, 2310 662.944 / Φεστιβάλ Μονή Λαζαριστών: 2310 589.200. Όλο το πρόγραμμα του φεστιβάλ εδώ

Στο πιο ατμοσφαιρικό νυχτερινο σκηνικό της πόλης

Πρόκειται για ένα από τα πιο ζωντανά μπαρ της πόλης και ένα από τα πρώτα που αποφάσισαν να εγκατασταθούν στον Φραγκομαχαλά που ξεψυχούσε ήδη από την δεκαετία του 90. Σε άμεση γειτνίαση η ιστορική στοά Μαλακοπή, το αρχοντικό Αλλατίνη και ότι απόμεινε από την παλιά Ελευθεροτεκτονική Στοά, “Λοζίς Βεριτάς”. Η ιστορία της γειτονιάς του Ladoze είναι μια ιστορία δόξας για τη Θεσσαλονίκη. Μια γειτονιά ένδοξη που στις μέρες μας γνωρίζει ξανά δόξες με άλλο μανδύα. Το μπαρ δεσπόζει όχι μόνο για τη διαφορετικότητά του αλλά και για την επιλογή του να φιλοξενεί εντός του μια υπέροχη γκαλερί, την Toss που δημιουργήθηκε το 2010 από μια ομάδα ανθρώπων που αγαπά κάθε μορφή τέχνης, με στόχο την προβολή και την παρουσίαση των τάσεων της σύγχρονης τέχνης και την προώθηση νέων καλλιτεχνών και επιμελητών. Οργανώνοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις ευρείας κλίμακας δεν έπαψε ποτέ να ανανεώνει τις προτάσεις της στο φιλότεχνο κοινό. Βασικός στόχος της γκαλερί Toss είναι να εκπαιδεύσει τους επισκέπτες της, να δημιουργήσει κοινό, να χτίσει σχέσεις και να ενθαρρύνει νέους εικαστικούς. Το La doze φτιαγμένο με απίστευτο μεράκι, αξιοποιεί τους τέσσερις στην πραγματικότητα εντελώς διαφορετικούς χώρους και το στενό της Βηλαρά για να δημιουργεί σκηνικά νύχτας. Μουσικές που ακούς μόνο εδώ, κοκτέιλ-δυναμίτες, πάρτι με θέματα που συναντάς μόνο σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, εκθέσεις και projects σαν την Μαρμελάδα, που το κάνουν να βρίσκεται έτη φωτός μπροστά από όσα συμβαίνουν όχι μόνο στη γειτονιά αλλά και στη νύχτα της πόλης. Κι αν σας πιάσει λιγούρα απέναντι ακριβώς βρίσκεται η πιτσαρία Ποζέλι με την καλύτερη πίτσα στην πόλη να προσφέρεται μέχρι το ξημέρωμα.

*La doze, Βηλαρά 1, Τηλ. 2310532986

Πήγαινε βράδυ στον Πύργο Τριγωνίου

Εικόνα: Ελένη Βράκα

Έχει την ωραιότερη θέα στην πόλη. Μαζί με τον Λευκό Πύργο και τον Πύργο του Βαρδαρίου, αποτελούσαν τα ισχυρότερα οχυρά που έφτιαξαν οι Τούρκοι, προκειμένου να ενισχύσουν κρίσιμα σημεία της βυζαντινής οχύρωσης. Αν και δεν έχει βρεθεί «κτητορική επιγραφή» ή άλλο στοιχείο για την ακριβή χρονολόγησή του, οι μελετητές προσδιορίζουν την κατασκευή του μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς, το 1430. Στις ιστορικές πηγές τον συναντάμε ως Τζιντζιρλή-Κουλέ (Πύργος της Αλυσίδας) ή Κουσακλή-Κουλέ (Ζωσμένος Πύργος). Κι αυτό γιατί το κύριο γνώρισμα του είναι η ύπαρξη λίθινου κοσμήτη, που περιβάλλει τον κορμό του Πύργου σαν αλυσίδα. Για δεκαετίες οι Θεσσαλονικείς τον έβλεπαν να ερειπώνεται σφαλιστός χωρίς καμία ιδιαίτερη χρήση με εξαίρεση κάποιες εθνικές γιορτές, γιατί από εκεί ρίπτονταν οι κανονιοβολισμοί. Η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για να αντιμετωπίσει τα επείγοντα προβλήματα που παρουσίαζε προχώρησε το 1993-1995, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Βασίλη Κονιόρδου, στις πρώτες στερεωτικές εργασίες και συμπληρώσεις. Το 2008, ολοκληρώθηκε η αποκατάστασή του κι άρχισε να οργανώνεται εσωτερικά ως ένα μνημείο οχυρωματικής αρχιτεκτονικής-μουσείο, που αφηγείται τη δική του προσωπική ιστορία. Δυστυχώς από τον Δεκέμβριο του 2013 ο Πύργος παραμένει κλειστός και μη επισκέψιμος λόγω έλλειψης προσωπικού. Ο υπέροχος περίβολός του όμως φιλοξενεί συνά εκδηλώσεις μουσικές. Έτσι στην Ευρωπαϊκή μέρα Μουσικής, στις 21 Ιουνίου, μέρα Κυριακή και ώρα 21.30- 23.30 θα δούμε και θα ακούσουμε εκεί, με θέα τη νυχτερινή πόλη, το «Προπύλαιον Live», ένα επταμελές σχήμα με μουσική από τα Βαλκάνια και περιοχές της Ελλάδας.

Στην πιο ζωντανή παρέλαση

Αν αναρωτιέστε γιατί το θεσσαλονικιώτικο Gay Pride Parade γιορτάζεται με τέτοια δυναμική σχετικά με αυτό των Αθηνών, η απάντηση είναι εύκολη και έχει και όνομα. Άνθιμος. Ο μητροπολίτης μας πυροδοτεί συνεχώς αντιδράσεις στην gay κοινότητα αλλά και στον κόσμο που υποστηρίζει την διαφορετικότητα, με ιδιαίτερα καυστικές δηλώσεις συχνά πυκνά. Και ενώ στην Αθήνα έχει καθιερωθεί σαν θεσμός από το 2005, εδώ χρειάστηκε ένας νέος δήμαρχος για να ξεκινήσει η παρέλαση και να φτάσει πλέον στην τέταρτη χρονιοά διοργάνωσής της. Για τέταρτη συνεχή χρονιά, λοιπόν, η Θεσσαλονίκη υποδέχεται το Thessaloniki Pride στις 19 και 20 Ιουνίου, με σύνθημα «Δικαιούμαι, απαιτώ γάμο, όνομα, σεβασμό». Η γιορτή της διαφορετικότητας έρχεται στην πόλη μας γι΄ακόμη μια χρονιά πιο ενισχυμένο, με την LGBT κοινότητα να διεκδικεί από τη νέα ελληνική κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση του πολιτικού γάμου και της τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια, καθώς και τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου για τα τρανς άτομα. Επίσης, όπως κάθε χρονιά, ψηλά στην ατζέντα των διεκδικήσεων βρίσκεται η άμεση άρση των διακρίσεων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου. Την Παρασκευή, 19 Ιουνίου, στις 22:00 θα στηθεί ένα σούπερ street party στην Πλατεία Μοριχόβου, στα Λαδάδικα με τη συμμετοχή των Mr G, Mark Angelo, Xenia Ghali και Be Uncensored. Το Σάββατο, 20 Ιουνίου, η γιορτή ξεκινάει από τις 12:00 στην Πλατεία Λευκού Πύργου, κατά την οποία, στο πλαίσιο του PrideFair, θα πραγματοποιηθεί ενημέρωση από τα infokiosks των οργανώσεων, αλλά και παράλληλες δράσεις από διάφορες συλλογικότητες μέχρι τις 17:30. Από τις 17:30 μέχρι τις 18:30 η μουσική θα ξεκινήσει να παίζει δυνατά στα ηχεία από τους Synthetic, για να υποδεχτεί στις 18:30 ανθρώπους από τις συμμετέχουσες οργανώσεις, φορείς, αλλά και το Δήμαρχο στο χαιρετισμό που θ’ απευθύνουν, μέχρι τις 19:30, οπότε θα είναι και η κορύφωση του πάρτυ, με το PrideParade να ξεκινά για την καθορισμένη διαδρομή του. Ύστερα από το τέλος της Παρέλασης Υπερηφάνειας, θα στηθεί το Pride Concert• μια συναλία κάτω από τον φωταγωγημένο -στα χρώματα του ουράνιου τόξου- Λευκού Πύργου, με τη συμμετοχή των STORM String Quartet, Bimboys Drama Unicorns, BrightSide, Shaya, Ξανά Μανά, Queen V και Otherview.

Όλο το πρόγραμμα εδώ