«Δεχόμαστε αθέμιτο πόλεμο»: Οι εταιρείες βραχυχρόνιας μίσθωσης αντιδρούν στο νέο νομοσχέδιο για τα Airbnb
Μέχρι και το 40% των ενεργών καταλυμάτων στη Θεσσαλονίκη ίσως βγουν εκτός πλατφόρμας, λόγω των νέων προδιαγραφών. Τι δηλώνουν εκπρόσωποι του χώρου
Συνέντευξη τύπου παραχώρησε σήμερα ο Σύνδεσμος Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA), με αφορμή το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Τουρισμού για τα Airbnb, το οποίο έρχεται προς ψήφιση απόψε στη Βουλή. Τη συνέντευξη παραχώρησαν οι: Στάθης Καροπουλος (διευθυντής), Πασχάλης Καραγιάννης (αναπληρωματικό μέλος ΔΣ), Σταμάτης Παπουτσής (μέλος) και Δημήτρης Μίσσας (μέλος).
Το νέο νομοσχέδιο προβλέπει ότι πλέον τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια θα πρέπει να:
α) αποτελούν χώρους κύριας χρήσης κατοικίας ή να έχουν τακτοποιηθεί πριν τον Ιούλιο του 2011. Βάσει το Νέου Οικοδομικού Κανονισμού «χώροι κύριας χρήσης των κτιρίων είναι όσοι προορίζονται για την εξυπηρέτηση της βασικής χρήσης του κτιρίου και την παραμονή των χρηστών του σε αυτούς, όπως είναι σε κτίρια κατοικίας τα υπνοδωμάτια, οι χώροι διημέρευσης, οι κουζίνες, τα γραφεία».
β) να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό
γ) διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν
δ) διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής
ε) διαθέτουν πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.
«Δεν κληθήκαμε ποτέ να γνωμοδοτήσουμε»
Οι εκπρόσωποι του STAMA καταγγέλλουν ότι το Υπουργείο Τουρισμού φέρνει το νομοσχέδιο ως τετελεσμένο, χωρίς να προχωρήσει ποτέ (πέρα από την τυπική ηλεκτρονική διαδικασία που ισχύει για όλα τα νομοσχέδια) σε διαβούλευση με εκπροσώπους της αγοράς βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Το βασικό πρόβλημα εντοπίζεται στην κύρια χρήση των ακινήτων. Όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι του STAMA, με τη νέα ρύθμιση κινδυνεύουν να βρεθούν στον «αέρα» χιλιάδες ακίνητα εντός αστικού ιστού που αυτήν τη στιγμή δίνονται για βραχυχρόνια μίσθωση. Πρόκειται για πρώην αποθήκες, πάρκινγκ, υπόγεια κτλ. τα οποία ανακαινίστηκαν και μπήκαν στις πλατφόρμες. «Αν ο τίτλος της αρχικής άδειας ενός ακινήτου είχε μικτή χρήση, δηλαδή και γραφεία και διαμερίσματα, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν ήταν βιοτεχνικοί, βιομηχανικοί, επαγγελματικοί χώροι, εκεί έχουμε θέμα», δήλωσε ο κ. Καραγιάννης.
Αντίθετα, οι υπόλοιπες προδιαγραφές που ζητούνται (ασφάλιση, φωτισμός, αερισμός κτλ.) έχουν ήδη καλυφθεί από μεγάλο μέρος των ιδιοκτητών και δεν ανησυχούν προς ώρας τον STAMA.
«Δεχόμαστε αθέμιτο πόλεμο»
Την περασμένη Δευτέρα, ο STAMA βρέθηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής που επεξεργάστηκε το νομοσχέδιο. Εκεί, βρέθηκε και ο Πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Αλέξανδρος Βασιλικός, ο οποίος επικρότησε το νομοσχέδιο, δηλώνοντας: «το ΞΕΕ δεν ήταν ποτέ ενάντια στη βραχυχρόνια μίσθωση. Πάντα όμως ήταν υπέρ μιας ρυθμισμένης βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως αυτό συμβαίνει σε όλο τον δυτικό κόσμο».
Ο STAMA ξεκαθάρισε, μέσω των εκπροσώπων του, ότι οι επαγγελματίες στη βραχυχρόνια μίσθωση ουδέποτε είδαν ανταγωνιστικά τον ξενοδοχειακό κλάδο, καθώς απευθύνονται εν μέρει και σε διαφορετικό κοινό, το οποίο αποτελείται από ταξιδιώτες πιο εξοικειωμενους με την τεχνολογία και με χαμηλότερο βαλάντιο.
Αφήνει τις αιχμές του κάνοντας λόγο για ένα «φωτογραφικό νομοσχέδιο» και προσθέτει ότι οι βασικοί πολέμιοι του Airbnb είναι τα ξενοδοχεία 2 και 3 αστέρων. «Οι πελάτες των πολυτελών πολυεθνικών αλυσίδων δεν θα έρθουν εξαρχής σε εμάς», λένε. «Αντίθετα, τα ξενοδοχεία χαμηλότερων αστέρων, που ανήκουν κυρίως σε Έλληνες, είναι αυτά που έχασαν από τα Airbnb. Πρόκειται συχνά για επαγγελματίες που αρνούνται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Αντίθετα, ο κλάδος της βραχυχρόνια μίσθωσης είναι από τους πιο εξοικειεμώνους πανελλαδικά στις νέες τεχνολογίες, από εργαλεία digital marketing μέχρι “έξυπνα” lockers και συστήματα ασφαλείας».
«Αν εσείς είχατε ρίξει χρήματα για να ανακαινίσετε ένα ακίνητο και ερχόταν το κράτος και σας έλεγε “Δεν μπορείς να το λειτουργήσεις πια;”, δεν θα ήταν πρόβλημα;», αναρωτήθηκε ο κ. Καρόπουλος, και εξέφρασε την απορία γιατί, από τη μεριά της κυβέρνησης, αυτά τα ακίνητα κρίνονται κατάλληλα για μακροχρόνια μίσθωση αλλά όχι για βραχυχρόνια. «Δεν πρόκειται αυτά τα ακίνητα να ξαναγίνουν πάρκινγκ, μαγαζιά ή αποθήκες. Δύσκολα θα κατευθυνθούν στη μακροχρόνια μίσθωση, γιατί δεν έχουν διαρρυθμιστεί με τη λογική του να μένει μόνιμα μέσα κάποιος.Ας μην κρυβόμαστε- θα μισθώνονται πάλι βραχυχρόνια αλλά εκτός πλατφόρμας και παράνομα».
Τα ακίνητα που επηρεάζονται
Θολό παραμένει το τοπίο αναφορικά με το πόσα είναι τα ακίνητα που θα επηρεαστούν από τις νέες διατάξεις. Στη Θεσσαλονίκη, εντονότερο πρόβλημα αναμένεται να υπάρξει με καταχωρήσεις εκτός ιστορικού κέντρου, από το Βαρδάρη και μετά, καθώς εκεί βρίσκεται μεγάλος όγκος από πρώην βιοτεχνικά κτίρια που μετατράπηκαν ολόκληρα σε καταλύματα.
Πάντως, οι εκπρόσωποι του STAMA εκφράζουν φόβους ότι, από τις περίπου 3.500 ενεργές καταχωρήσεις στην ευρύτερη Θεσσαλονίκη, ενδέχεται να καταστεί παράτυπο ένα ποσοστό που φτάνει και το 40%.
Στην Αθήνα, φυσικά οι αριθμοί θα είναι πολύ μεγαλύτεροι, με κίνδυνο να βγει εκτός νόμου μέχρι και το 20% των σχετικών καταχωρήσεων. Μεγάλο πρόβλημα αναμένεται να αντιμετωπίσουν περιοχές του ιστορικού κέντρου όπως του Ψυρρή, εκεί όπου υπήρχαν επίσης πολλά πρώην βιοτεχνικά-επαγγελματικά ακίνητα που μπήκαν στη βραχυχρόνια μίσθωση.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που αναφέρθηκε στο πλαίσιο της συζήτησης είναι το μεγάλο χάσμα στην τιμή/βραδιά στα Airbnb Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον STAMA, αυτήν τη στιγμή η τιμή ανά βραδιά στην Αθήνα ξεπερνά τα 100 ευρώ, ενώ στη Θεσσαλονίκη είναι 58-60 ευρώ.
Πανελλαδικά, οι καταχωρήσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης υπολογίζονται στις 140.000. Μένει να φανεί ποια από αυτά θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα.
Τα γκρίζα σημεία των ελεγκτικών μηχανισμών
Στο κομμάτι των ελεγκτικών μηχανισμών, μέχρι στιγμής έχει γίνει γνωστό πως θα δοθεί η δυνατότητα ελέγχων τήρησης των νέων προδιαγραφών με μικτά κλιμάκια του υπουργείου Τουρισμού και της Α.Α.Δ.Ε, που θα έχουν δυνατότητα επιβολής κυρώσεων και προστίμων, αντίστοιχων με τα ισχύοντα για τα τουριστικά καταλύματα. Τουλάχιστον 10 ημέρες πριν από τον έλεγχο, θα προηγείται ενημέρωση με κάθε πρόσφορο τρόπο προς τον διαχειριστή του ακινήτου.
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων βρίσκονται σε αναμονή για εξειδίκευση των τρόπων ελέγχου, αφού για παράδειγμα δεν έχει εξειδικευτεί τι θα γίνεται σε περίπτωση που την ημέρα του ελέγχου έχει προγραμματιστεί κάποια διαμονή. Ένα άλλο ζήτημα είναι του πώς θα ελέγχονται οι πολεοδομικές άδειες των ακινήτων, από τη στιγμή που πολλές πολεοδομίες της χώρας δεν έχουν καν ψηφιοποιημένες άδειες.
Η συνεισφορά στο κράτος
«Οι επαγγελματίες της βραχυχρόνιας μίσθωσης κατέχουμε μόλις το 25% της αγοράς φιλοξενίας, όμως φορολογικά είμαστε συμμορφωμένοι στο 92%», δήλωσε ο κ. Καρόπουλος. «Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί όλα γίνονται μέσα από το ίντερνετ και φαίνονται, δεν μπορούν να υπάρξουν μαύρα. Αν αρχίσουμε να δίνουμε τα ακίνητά μας σε γνωστούς εκτός πλατφόρμας και γίνει αντιληπτό, τότε κινδυνεύουμε με διαγραφή από τις πλατφόρμες και απώλεια όλης της φήμης που έχουμε χτίσει. Υπολογίζουμε ότι η συνεισφορά μας για το 2023 ήταν 800 εκ. ευρώ και για το 2024 αναμένουμε να φτάσουμε το 1 δις».
«Η βραχυχρόνια συνεισφέρει πολύ περισσότερο από τον ξενοδοχειακό κλάδο στα έσοδα του κράτους, όμως τις έχουν φορτώσει όλα τα προβλήματα, όπως το πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης ή της φοροδιαφυγής», δήλωσαν οι εκπρόσωποι του STAMA. «Ξέρετε πού υπάρχει θέμα φοροδιαφυγής; Στις βίλες που αγοράζουν οι Βαλκάνιοι και τις μισθώνουν επί πληρωμή σε γνωστούς ή και σε ταξιδιωτικά γραφεία, παίρνοντας μαύρα».
«Θα χαθούν δουλειές και ευκαιρίες για αστική αναζωογόνηση»
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών υπερασπίστηκαν τη θετική επίδραση του Airbnb στην απασχόληση αλλά και στην αναζωογόνηση ολόκληρων περιοχών. Ο κ. Καρόπουλος ανέφερε: «Στην οδό Μάρνη, στο κτίριο του ΟΣΕ, στην Ομόνοια, υπάρχει ένα τοπίο παρακμής. Γιατί να χάσουν αυτές οι περιοχές με το έτσι θέλω τη δυνατότητα να ζωντανέψουν και πάλι, γιατί να οδηγούν και πάλι στην ερήμωση;».
Τέλος, για το κομμάτι της απασχόλησης, υπενθύμισαν πόσες ειδικότητες εργάζονται για τα Airbnb, από τεχνίτες και καθαριστές μέχρι υπεύθυνους επικοινωνίας και αρχιτέκτονες. Σε ερώτηση για την αδήλωτη απασχόληση αυτών των εργαζομένων, τα μέλη του STAMA απάντησαν: «Ναι, ίσως υπάρχουν τέτοια φαινόμενα εφόσον κάποιος διαχειριστής έχει τρία τέσσερα διαμερίσματα συγκεντρωμένα σε ένα κτίριο ή κοντά το ένα στο άλλο. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις οι εταιρείες διαχείρισης έχουν χαρτοφυλάκιο δεκάδων διάσπαρτων διαμερισμάτων. Οπότε, εξ ορισμού προσλαμβάνουν οργανωμένα συνεργεία καθαρισμού, για να περνάνε και έξοδα. Οπότε, και αυτό το φαινόμενο δεν είναι όσο έντονο καταγγέλλεται».
Τα επόμενα βήματα
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένουν την ψήφιση του νομοσχεδίου, προκειμένου να δουν τα επόμενα βήματά τους. Αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Μία άλλη σκέψη που είχε ακουστεί είναι να προχωρήσουν οι ιδιοκτήτες σε μαζικές ακυρώσεις κρατήσεων, πλήττοντας το τουριστικό προϊόν.
Όμως, και αυτό ενδέχεται να επιφέρει ποινές από τις πλατφόρμες, ενώ θα είναι δύσκολο να πειστούν μαζικά οι ιδιοκτήτες να προχωρήσουν σε μια τέτοια κίνηση, χάνοντας έσοδα σε περιόδους πολλών κρατήσεων.
