Πώς ο αριθμός των σκελετών στους ομαδικούς τάφους του Γεντί Κουλέ έφτασε τους 43

Λέξεις: Σπύρος Κουζινόπουλος

Άλλοι επτά σκελετοί εκτελεσμένων στο Γεντί Κουλέ, εντοπίστηκαν στον τελευταίο, τον 6ο κατά σειρά ομαδικό τάφο στις Συκιές Θεσσαλονίκης, με συνέπεια ο συνολικός αριθμός των οστών καταδικασμένων σε θάνατο που βρέθηκαν μέχρι τώρα στον «συνήθη τόπο» πίσω από τις πρώην φυλακές Επταπυργίου, να ανέρχεται πλέον στους 43.

Μερικές από τις οδοντοστοιχίες των εκτελεσμένων, διαπιστώθηκε πως ήταν σε άριστη κατάσταση, κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να επρόκειτο για άτομα νεαρής ηλικίας κάτω των 20 ετών, σύμφωνα με τον δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών Σίμο Δανιηλίδη που ήταν παρών στη διαδικασία καθαρισμού του νέου ομαδικού τάφου και καταμέτρησης των σκελετών, όπως και η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης, Σταυρούλα Τσεβρένη.

Υπενθυμίζεται ότι αυτός ο ομαδικός τάφος είχε εντοπιστεί στις 9 Μαίου 2025, όταν το συνεργείο της ανασκαφής του χώρου, απομάκρυνε την προκατασκευασμένη καμπίνα ΚΙΒΟ που χρησιμοποιείται από το τεχνικό προσωπικό του Δήμου, στο έργο ανάπλασης της πλατείας Εθνικής Αντίστασης Συκεών. Κάτω ακριβώς από την καμπίνα, στο όρυγμα που άρχισε να ανασκάπτεται εκείνη τη μέρα, εντοπίστηκαν αρχικά τρία λείψανα εκτελεσμένων. Και μάλιστα τη σχετική ανακοίνωση για τον εντοπισμό τους, την είχε κάνει την επόμενη ημέρα ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών Σίμος Δανιηλίδης, μιλώντας κατά την παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου και συγγραφέα Σπύρου Κουζινόπουλου «Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης» που είχε γίνει στο πλαίσιο της 21ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου. Μιλώντας ο δήμαρχος δεν είχε αποκλείσει τότε στον ίδιο λάκκο-ομαδικό τάφο «να εντοπιστούν και άλλοι σκελετοί, όταν αρχίσει με την παρουσία και της αρχαιολογικής υπηρεσίας η προσεκτική αποκομιδή των χωμάτων και η σε βάθος εκσκαφή”.

Οι φωτογραφίες των νέων σκελετών που εντοπίστηκαν στις Συκιές είναι της αρχαιολόγου Σταυρούλας Τσεβρένη.

Σε αντίθεση με τους προηγούμενους σκελετούς, αυτή τη φορά τα επτά νέα λείψανα βρέθηκαν σε πάρα πολύ κακή κατάσταση, διαταραγμένα και με πεταμένα οστά σε διάφορα σημεία, γεγονός που δημιουργεί την υπόνοια ότι στον ομαδικό αυτό τάφο ενδέχεται να είχε εναποτεθεί και εντέκατος εκτελεσμένος. Σύμφωνα με τους τεχνικούς που μετέχουν στο έργο της εκσκαφής, μερικά από τα κρανία των εκτελεσμένων έχουν συνθλιβεί, το ίδιο και αρκετοί σκελετοί. Και η εξήγηση που δίνουν είναι ότι ενδεχομένως πάνω από το σημείο εκείνο να πέρασε κάποιο βαρύ όχημα ή μηχάνημα, η πάλι αυτό να οφείλεται από κάποιους βράχους που υπήρχαν τριγύρω και απομακρύνθηκαν τα παλαιότερα χρόνια, ή τέλος από τα παρτέρια του πάρκου Εθνικής Αντίστασης, με την αποστράγγιση του νερού για πότισμα να διαβρώνει βαθμιαία τα οστά.

Όπως διαβεβαιώνει ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών Σ.Δανιηλίδης, οι ανασκαφικές εργασίες για τον εντοπισμό νέων ομαδικών τάφων και σκελετών θα συνεχιστούν σε όλη την έκταση της μικρής πλατείας Εθνικής Αντίστασης καθώς και σε ένα παρακείμενο ελεύθερο δημοτικό οικόπεδο. Αν και οι ελπίδες ανεύρεσης πολλών οστών από τους περίπου 400 εκτελεσμένους κομμουνιστές που κρατούνταν στο Γεντί Κουλέ είναι μικρές, δεδομένου ότι ο «συνήθης τόπος» όπου στήνονταν στα έξι μέτρα οι μελλοθάνατοι και που τότε ήταν ακατοίκητη περιοχή, έχει καταληφθεί πλέον από εκατοντάδες οικοδομές. Και σύμφωνα με τις μαρτυρίες περίοικων, πολλές φορές κατά την εκσκαφή θεμελίων, οι εργολάβοι εύρισκαν κρανία ή κόκκαλα. Και αντί αν ενημερώσουν τον Δήμο, την Αστυνομία και την Αρχαιολογική υπηρεσία, φρόντιζαν να τα παραχώνουν ακόμη πιο βαθιά, για να μην καθυστερήσουν οι εργασίες ανέγερσης της οικοδομής που έχτιζαν.

ΠΗΓΗ: ΟΙ φωτογραφίες τραβήχτηκαν από την αρχαιολόγο κ. Σταυρούλα Τσεβρένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης.

Σημείωση: Εκτενής περιγραφή με ακριβή προσδιορισμό του “συνήθη τόπου” εκτελέσεων, καθώς και του τελετουργικού με τον οποίο γίνονταν αυτές στα πέτρινα χρόνια του Εμφυλίου, δημοσιεύεται στο βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ.

Ο Σπύρος Κουζινόπουλος είναι δημοσιογράφος.