Ήταν όμως ο εγκέλαδος…

Ακριβώς πριν από 45 χρόνια την 20η Ιουνίου στις 11:07 το βράδυ η Θεσσαλονίκη σείεται από έναν σεισμό έντασης και διάρκειας δευτερολέπτων. Οι άνθρωποι τρομαγμένοι αναζητώντας μία διέξοδο έφυγαν όσο πιο μακριά μπορούσαν.

Σχεδόν 500.000 από ένα σύνολο 700.000 εγκατέλειψαν την πόλη. Οι υπόλοιποι 200.000 που είτε δεν είχαν κάπου να πάνε, είτε δεν ήθελαν να αποχωριστούν τα σπίτια τους, έμειναν στα πάρκα, στα πανεπιστήμια και στα γήπεδα. μέσα σε σκηνές, καθώς και στις υπαίθριες ανοιχτές εκτάσεις της Θεσσαλονίκης. Η μαύρη σελίδα γράφεται σε μία πολυκατοικία της οδού Ιπποδρομίου.

49 στο σύνολο οι νεκροί, 29 εκ των οποίων στην πολυκατοικία.

Ήταν όμως ο εγκέλαδος…

Λέξεις: Ελένη Χοντολίδου / Εικόνα: Αρχείο Παππού – Ευαγγελίδη

Μνήμη Τάσου Κουκιόγλου

Ο Τάσος, τυπικά, ήταν συντηρητή της Φιλοσοφικής, επί της ουσίας φύλακας και φροντιστής των άξιων να σωθούν αντικειμένων της παλιάς Φιλοσοφικής η οποία υπέστη ζημιές και άργησε να ξαναλειτουργήσει. Η πόρτα της εισόδου, οι πίνακες της αίθουσας τελετών και ποιος ξέρει τι άλλο…

Εγώ διάβαζα για να δώσω το πανδύσκολο μάθημα του Σετάτου, του σοφού μας καθηγητή της Γλωσσολογίας που μιλούσε 17 γλώσσες, ήταν φοβερός επιστήμων, άθλιος όμως δάσκαλος, με μηδέν μεταδοτικότητα και ένα ακόμη αθλιότερο βιβλίο από το οποίο δεν καταλάβαινες τίποτε. Με φροντιστήριο το πέρασα που μου έκανε η φοβερή και τρομερή «Κινέζα» Ελένη Α. φοιτήτρια του Γλωσσολογικού. Αυτή και 8 πραγματικοί Κινέζοι.

Ο φίλος μου ο Αντώνης είχε αποφασίσει να πει στους γονείς του ότι όχι μόνον δεν τελειώνει τη Σχολή του αλλά χρωστάει κάτι σαν 40 μαθήματα. Ο αγαπημένος μου Νίκος Ξυδάκης με πηγαίνει σε δύο φίλες να ξεσκάσω από την ακατανόητη Γλωσσολογία. Ανοίγω την πόρτα του μίνι κούπερ και το αμάξι κουνιέται πολύ. –Νίκο, τι κάνεις; –Εγώ τίποτα, σεισμός! Ήταν όντως ο εγκέλαδος.

Τρέχω αμέσως στο μητρικο-πατρικό σπίτι όπου βλέπω με έκπληξη τον πατέρα μου να… στηρίζει μία βιβλιοθήκη! Ο πραγματικός σεισμός όμως έγινε στο σπίτι του Αντώνη, διότι μόλις απόσωσε την πληροφορία περί αριθμού μαθημάτων και πριν αρχίζει να φωνάζει ο κομμουνιστής και πολύ αυστηρός πατέρας του, σείστηκε η γη. Ο Αντώνης ακόμη, θαρρώ, ισχυρίζεται ότι η απόφασή του φταίει για τον σεισμό.

Όλη η τσακαλοπαρέα κατεβαίνουμε στο κέντρο εκεί που υπάρχει ένα σύννεφο σκόνης να… βοηθήσουμε. Δεν μας αφήνουν, φυσικά, να πλησιάσουμε. Η εικόνα είναι σοκαριστική, κυρίως στη σκέψη ότι κάτω από τα μπάζα υπάρχουν άνθρωποι.

Σε όλη την περίοδο αυτή δεν μπόρεσα να βγάλω ούτε μία φωτογραφία, ενώ είχα μηχανή και ήμουν εκκολαπτόμενη φωτογράφος. Αυτή είναι η διαφορά επαγγελματία και ερασιτέχνη.

Κάποιος μας έδωσε ένα αντίσκηνο και το χρησιμοποιούσαν στην αρχή η αδελφή και η μητέρα μου. Εμείς με το πατεράκι μου, ατρόμητοι κοιμόμασταν στο σπίτι ώσπου έγινε ο δεύτερος μεγάλος σεισμός και καταλάβα τι είναι να είσαι μέσα όταν ο εγκέλαδος αναλαμβάνει δράση.

Μου κόπηκε η μιλιά και τα πόδια. Και τότε ακούσαμε τις κραυγές της αδελφής μου που μας φώναζε να κατέβουμε.

Η θεία Λένα πήρε τους γονείς στην Καλλικράτεια και τότε κατάλαβα ότι ΚΑΙ ο σεισμός είναι ταξική υπόθεση: οι έχοντες εξοχικά εγκατέλειψαν την πόλη προς μεγάλη μας απόλαυση. Οι δρόμοι άδειοι και κατάδικοί μας. Το σπίτι μας στις 40 Εκκλησιές, το αντίσκηνο μπροστά στο δασάκι και το campus μία μεγάλη κατασκήνωση. Εκεί να δεις ερωτική Θεσσαλονίκη. Φτιάχτηκαν ζευγάρια που τα χώρισε ο θάνατος.

Σουλατσάραμε όλη μέρα. Στη μικρή λιμνούλα κοντά στο αστεροσκοπείο ήταν κατασκηνωμένοι κάτι φίλοι μου και τους επισκέπτομαι όταν μια μάνα φωνάζει: «το παιδί μου!» Τουλάχιστον δέκα νέα αγόρια και κορίτσια πέφτουν με τα ρούχα στη λιμνούλα να σώσουν το παιδί.

Πουθενά το παιδί! Το πουλάκι μου είχε πάει παραδίπλα να παίξει. Αφού το βρήκαμε και το αγκάλιασε η μανούλα του, έφαγε της χρονιάς του. Αθάνατες ελληνικές μέθοδοι ανατροφής.

Από την Αγίου Δημητρίου όλη μέρα φορτηγά κουβαλούσαν μπάζα που στίβαζαν κοντά στο Καυτανζόγλειο. Τόλμησα και πήγα μία φορά. Το θέαμα ήταν απίστευτα θλιβερό. Σχολικά βιβλία, παιδικά παιχνίδια, έπιπλα, ρούχα, σκεύη μαγειρικής. Δεν ξαναπήγα.

Δύο φίλοι φίλων μηχανικοί που είχαν χτίσει πολυκατοικίες πήγαιναν να ελέγξουν την κατάσταση στα κτήριά τους, κι εγώ από δίπλα κολαούζος. Μετά σιγά σιγά η πόλη άρχισε να βρίσκει τον ρυθμό της. Μα ούτε ΜΙΑ φωτογραφία;