Κλείνει ο Ζωολογικός Κήπος Θεσσαλονίκης λόγω βρουκέλλωσης – Τι είναι και πώς μεταδίδεται στον άνθρωπο

Κλειστός για το κοινό θα παραμείνει από αύριο και μέχρι νεωτέρας ο Ζωολογικός Κήπος του Δήμου Θεσσαλονίκης, στον Κέδρινο Λόφο, έπειτα από θετικό κρούσμα βρουκέλλωσης που εντοπίστηκε σε ένα κριάρι. Η απόφαση για την προσωρινή αναστολή λειτουργίας του πάρθηκε από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, μετά από εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για λόγους πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας.

Όπως εξηγεί στην Parallaxi ο Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Αστικού Πρασίνου και Αστικής Πανίδας Βασίλης Διαμαντάκης, το περιστατικό εντοπίστηκε στο πλαίσιο του ετήσιου κτηνιατρικού ελέγχου που πραγματοποιείται σε όλα τα ζώα του Ζωολογικού Κήπου.

«Στον ετήσιο έλεγχο που γίνεται από τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής σε όλα τα ζώα, δηλαδή εμβόλια και αιμοληψίες, βρέθηκε αυτός ο βάκιλος σε ένα κριάρι από τα 25 αιγοπρόβατα που έχουμε στον Ζωολογικό Κήπο σε ένα κλουβί. Το κριάρι αυτό θανατώθηκε αμέσως για προληπτικούς λόγους και ελήφθη αίμα από όλα τα υπόλοιπα ζώα που ήταν μαζί του στο ίδιο κλουβί. Το θετικό είναι πως δεν έχει κανένα τίποτα», αναφέρει ο κ. Διαμαντάκης.

Η βρουκέλλωση, γνωστή και ως «νόσος των κτηνιάτρων» ή μελιταίος πυρετός, μεταδίδεται από ένα ζώο στο άλλο με άμεση επαφή μέσω αίματος ή σάλιου μολυσμένου ζώου, αλλά σε πολλές περιπτώσεις και από τον αέρα. «Αυτός ο βάκιλος μεταδίδεται μόνο με αίμα και με σάλιο, με επαφή δηλαδή, δεν μεταδίδεται από μακριά. Η λογική λέει ότι αφού στο ίδιο κλουβί με τα αιγοπρόβατα δεν μεταδόθηκε, δεν θα έχει μεταδοθεί και στα διπλανά κλουβιά», εξηγεί ο Αντιδήμαρχος.

Ωστόσο, για λόγους καθαρά προληπτικούς, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου και της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής ζήτησαν το προσωρινό κλείσιμο του χώρου, ώστε να πραγματοποιηθούν αιμοληψίες και στα υπόλοιπα ζώα. Παράλληλα, θα γίνει απολύμανση των εγκαταστάσεων για να διασφαλιστεί πλήρως η ασφάλεια πριν από την επαναλειτουργία του χώρου.

«Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας ή πανικού. Θα ξανανοίξει ο Ζωολογικός Κήπος αμέσως μόλις ολοκληρωθούν οι εξετάσεις όλων των ζώων και είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχει τίποτα», υπογραμμίζει ο κ. Διαμαντάκης, διευκρινίζοντας πως «είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι δεν είναι δυνατόν να μην έχουν κολλήσει τα ζώα που ήταν στο ίδιο κλουβί με το κριάρι και να έχουν κολλήσει ζώα από άλλα κλουβιά».

Πρόκειται για μια ασθένεια που απαντάται εδώ και χρόνια, όπως σημειώνει, και στους ανθρώπους είναι γνωστή ως μελιταίος πυρετός. «Πολλοί κτηνίατροι έχουν μολυνθεί από αυτή τη νόσο όταν έρθουν σε επαφή με αίμα ή σάλιο ζώων σε μία γέννα ή σε μία εγχείρηση», αναφέρει.

Πέρα από τη συγκυρία του περιστατικού, ο Αντιδήμαρχος τονίζει ότι βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η διαδικασία αξιοποίησης και αναβάθμισης του Ζωολογικού Κήπου. «Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει βγάλει εκδήλωση ενδιαφέροντος και υπάρχει μία εταιρεία που ενδιαφέρθηκε. Είμαστε σε φάση διαγωνισμού για να δεχτούμε προσφορές από ενδιαφερόμενους. Είναι μία διαδικασία που θα γίνει σύντομα», επισημαίνει.

Μέχρι τότε, ο Ζωολογικός Κήπος θα παραμείνει κλειστός, με τις δημοτικές υπηρεσίες να τονίζουν ότι η απόφαση ελήφθη αποκλειστικά για προληπτικούς λόγους και ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για τους επισκέπτες ή τους εργαζόμενους.

Τι είναι η βρουκέλλωση (μελιταίος πυρετός) 

Η βρουκέλλωση, γνωστή και ως μελιταίος πυρετός, είναι μια λοιμώδης νόσος που προκαλείται από το βακτήριο Brucella, ένα Gram(-) βακτήριο, και αφορά τόσο τα ζώα όσο και τον άνθρωπο. Η κύρια μορφή που προσβάλλει τον άνθρωπο είναι η Brucella melitensis, η οποία εντοπίζεται κυρίως στα αιγοπρόβατα, ενώ η Brucella abortus συνδέεται περισσότερο με αποστήματα σε βοοειδή.

Η νόσος μεταδίδεται κυρίως μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα ή μέσω κατανάλωσης μη παστεριωμένων ζωικών προϊόντων όπως γάλα, τυρί, βούτυρο και γιαούρτι. Σπάνια, η μετάδοση μπορεί να γίνει από άνθρωπο σε άνθρωπο, μέσω μεταγγίσεων αίματος, μεταμόσχευσης μυελού των οστών, θηλασμού ή σεξουαλικής επαφής.

Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα στον άνθρωπο περιλαμβάνουν κυμαινόμενο πυρετό με έντονη νυχτερινή εφίδρωση, ρίγος, κόπωση, πονοκέφαλο και μυοσκελετικούς πόνους (αρθραλγίες και μυαλγίες). Η βρουκέλλωση μπορεί να εξελιχθεί σε οξεία, υποξεία ή χρόνια μορφή και να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως ενδοκαρδίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, οστεομυελίτιδα, αρθρίτιδα, δισκοσπονδυλίτιδα ή ορχίτιδα.

Στα ζώα, η βρουκέλλωση είναι ζωονόσος και προσβάλλει κυρίως βοοειδή, πρόβατα και κατσίκες. Προκαλεί αποβολές στα θηλυκά ζώα και τα βακτήρια απεκκρίνονται με το γάλα, τα ούρα και τα κόπρανα. Η λοίμωξη στον άνθρωπο συνήθως εμφανίζεται με πυρετό, νυχτερινούς ιδρώτες, κόπωση, απώλεια βάρους και μυοσκελετικά συμπτώματα. Η περίοδος επώασης μπορεί να κυμανθεί από λίγες ημέρες έως πολλούς μήνες, ενώ η έναρξη των συμπτωμάτων μπορεί να είναι απότομη ή ύπουλη.

Η διάγνωση στηρίζεται στον συνδυασμό της κλινικής εικόνας, της απομόνωσης του μικροβίου και ορολογικών εξετάσεων. Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα, τη μορφή της νόσου και την ικανότητα του αντιβιοτικού να δρα ενδοκυττάρια.

Η βρουκέλλωση είναι ενδημική σε περιοχές της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, της Δυτικής Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Η Ελλάδα βρίσκεται στον κατάλογο των 25 χωρών με τα περισσότερα περιστατικά παγκοσμίως, με εκτιμώμενα περισσότερα από 500.000 νέα κρούσματα ετησίως παγκοσμίως.

Η πρόληψη είναι κρίσιμη: εμβολιασμός των ζώων, παστερίωση γαλακτοκομικών προϊόντων και καλή υγιεινή κατά την επαφή με ζώα μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο λοίμωξης στον άνθρωπο. Η ενημέρωση και η επαγρύπνηση των επαγγελματιών υγείας, ιδιαίτερα στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, είναι ουσιώδης για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου.