Μετρό Θεσσαλονίκης: Μια στάση στο σταθμό που έμεινε για χρόνια στον «αέρα»

Εικόνες: Γιώργος Κονταρίνης, Βασίλης Βερβερίδης / Eurokinissi

Από το σταθμό της Ανάληψης με τη στενότερη αποβάθρα του μετρό Θεσσαλονίκης και το σταθμό του Πανεπιστημίου εκεί όπου 37 μέτρα κάτω από το έδαφος θα ακούσεις τις πιο ζωντανές συζητήσεις που γίνονται αυτήν τη στιγμή στην πόλη, σήμερα κάνουμε μια στάση στον έβδομο σταθμό του νέου συγκοινωνιακού μέσου της πόλης.

Πάμε λοιπόν στο σταθμό «Παπάφη», που πέρασε από σαράντα κύματα μέχρι να κατασκευαστεί, ενώ φτάσαμε σε σημείο να γίνεται συζήτηση να μην φτιαχτεί και ποτέ.

Ένα… σήριαλ που κράτησε σχεδόν οκτώ χρόνια, με πολλά επεισόδια, πρωταγωνιστές (με κυριότερο τον τότε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και πρόεδρο του Παπάφειου Ιδρύματος, Άνθιμο), ανατροπές, μέχρι να φτάσουμε τελικά στον Οκτώβριο του 2012 για να ανοίξει το εργοτάξιο εκεί, αφού πρώτα βρέθηκε η χρυσή τομή μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών.

Τον Δεκέμβριο του 2004 η διοίκηση του Παπαφείου είχε ανάψει το πράσινο φως στη «δωρεάν διάθεση της αιτούμενης έκτασης εκτιμώντας το μέγεθος της ωφέλειας για το κοινωνικό σύνολο της πόλης».

Τέσσερα χρόνια μετά όμως, η διοίκηση επανήλθε θέτοντας ζητήματα αντισταθμιστικών ωφελημάτων.

Το «παζάρι» που ακολούθησε αφορούσε το ύψος της αποζημίωσης το οποίο θα άγγιζε ακόμη και τα 10 εκατ. ευρώ, όχι όμως σε χρήματα, αλλά υπό τη μορφή έργων, καθώς η Αττικό Μετρό Α.Ε θα αναλάμβανε την δαπάνη για την ανακαίνιση του Παπάφειου. Η συμφωνία ωστόσο, αυτή δεν προχώρησε.

Τον Μάρτιο του 2010 η διοίκηση του Παπάφειου υπό τον τότε μητροπολίτη Άνθιμο, προσφεύγει στο ΣτΕ με στόχο να μπλοκάρει την απαλλοτρίωση της έκτασης 900 τ.μ.

Οι μετροπόντικες έμειναν «κολλημένοι» στο ΑΠΘ επί 18 μήνες. Με ορατό το ενδεχόμενο να μην κατασκευαστεί ο σταθμός «Παπάφη» ο Άνθιμος έκανε πίσω. Δήμος Θεσσαλονίκης – Παπάφειο Ίδρυμα – Αττικό Μετρό ήρθαν σε άμεση συμφωνία για την κατασκευή του σταθμού, όμως και πάλι υπήρξαν καθυστερήσεις εξαιτίας νέων προσφυγών για την παραχώρηση γης.

Ανατρέχουμε λοιπόν σε δημοσιεύματα της εποχής από τον τοπικό τύπο για να δούμε πώς παρουσίαζαν τότε τις εξελίξεις, ξεκινώντας από την άνοιξη του 2010 έως και το φθινόπωρο του 2012, όταν και επήλθε η συμφωνία μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών.

28 Απριλίου 2010: Δύο εκατομμύρια ευρώ χωρίζουν την «Αττικό Μετρό ΑΕ» με τη διοίκηση του Παπάφειου ορφανοτροφείου στη Θεσσαλονίκη για την απαλλοτρίωση του χώρου προκειμένου να γίνει ο σταθμός του μετρό

Στο ρεπορτάζ της ημέρας εκείνης στον Αγγελιοφόρο διαβάζουμε:

Στη συζήτηση που έγινε χτες στο μονομελές πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης για τον καθορισμό προσωρινής τιμής μονάδας απαλλοτρίωσης, η «Αττικό Μετρό» προσέφερε περίπου 2,2 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση, ενώ το Παπάφειο ζήτησε περίπου 4,2 εκατ. ευρώ.

Η συζήτηση στο Πρωτοδικείο αφορούσε την έκταση των 907 τ.μ. που απαιτούνται στον αύλειο χώρου του Παπάφειου Ορφανοτροφείου για την κατασκευή του σταθμού Παπάφη. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκη Μιχάλη Αναγνώστου η αντικειμενική αξία ενός οικοπέδου περίπου 1.000 τ.μ. στην περιοχή είναι 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ η εμπορική κυμαίνεται 3,5 με 4 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, η απόφαση που θα εκδοθεί δεν θα είναι οριστική και θεωρείται δεδομένο ότι θα ακολουθήσει προσφυγή σε δεύτερο βαθμό. Η όλη διαδικασία είναι χρονοβόρα και, τα μέχρι σήμερα δεδομένα δείχνουν ότι η περιοχή του Παπάφειου ορφανοτροφείου οδηγείται σε… οριστική καταδίκη, καθώς κάθε μέρα έρχεται όλο και πιο κοντά στο ενδεχόμενο να μείνει χωρίς σταθμό μετρό.

Χτες, πάντως, η πλευρά του ιδρύματος ζήτησε την αναστολή της συνεδρίασης και της έκδοσης απόφασης, με το αιτιολογικό ότι έχει κατατεθεί προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Υπενθυμίζεται ότι με την προσφυγή αυτή ζητείται η ακύρωση της υπουργικής απόφασης που προβλέπει την απαλλοτρίωση των 907 τ.μ. Ωστόσο το δικαστήριο δεν έκανε δεκτό το αίτημα και προχώρησε κανονικά στη συζήτηση.

Η πρωτόδικη απόφαση αναμένεται να εκδοθεί σε λίγους μήνες. Ομως, στο μεταξύ, όπως έχει δηλώσει ο γ.γ. του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Γιάννης Οικονομίδης, οι δύο μετροπόντικες που παραμένουν ακινητοποιημένοι από τον περασμένο Νοέμβριο θα έχουν πάρουν μπρος και πιθανώς θα περάσουν κάτω από το ίδρυμα χωρίς να έχει γίνει σταθμός. Ο διευθυντής της “Αττικό Μετρό” Ευάγγελος Γαλούσης, επιμένει πως ο πρόεδρος του Ιδρύματος Παπάφη, μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ.κ. Ανθιμος έχει “κακούς συμβούλους” και τον καλεί να αποσύρει την προσφυγή του στο ΣτΕ δίνοντας λύση στο αδιέξοδο και παραδίδοντας τάχιστα το χώρο για να εκτελεστούν εργασίες και να μην χαθεί ο σταθμός Παπάφη που θα εξυπηρετήσει χιλιάδες κατοίκους της περιοχής.

Η άποψη του Ιδρύματος

Ο νομικός σύμβουλος του ιδρύματος, Βησσαρίων Κωνσταντούλας, εκτιμά ότι το πρωτοδικείο δεν θα προχωρήσει σε έκδοση απόφασης, εφόσον η υπόθεση εκκρεμεί στο ΣτΕ.

Ο κ. Κωνσταντούλας υπογραμμίζει ότι η διαφωνία που υπάρχει δεν έχει να κάνει με το οικονομικό, αλλά με το ότι «επί δύο χρόνια η τότε κυβέρνηση δεν ενέκρινε την απόφαση του δ.σ. για την παραχώρηση του χώρου στην “Αττικό Μετρό”. Η απόφαση αυτή έπρεπε να εγκριθεί από το υπουργείο Υγείας, το οποίο αποτελεί την προϊσταμένη αρχή του ιδρύματος. Αντ’ αυτού, ο τότε υφυπουργός Πρόνοιας, Γιώργος Κωνσταντόπουλος, έστελνε επιθεωρητές να ελέγξουν τις σχετικές αποφάσεις. Οι ελεγκτές αποφάνθηκαν ότι το δ.σ. του Παπαφείου ξεπουλάει το ίδρυμα αντί πινακίου φακής».

Καταλήγοντας, ο κ. Κωνσταντούλας, τονίζει ότι αν το υπουργείο Υγείας είχε δώσει εγκαίρως εγκρίσεις, σήμερα το θέμα θα είχε λήξει. «Αν η σημερινή υπουργός Υγείας δώσει το “πράσινο” φως στο δ.σ. του Παπαφείου να προχωρήσει στην παραχώρηση του χώρου, έναντι του αντιτίμου που προβλέπει ο νόμος, υπάρχει χρόνος για να λήξει το ζήτημα».

Μάιος 2010: Παρακάμπτεται ένας σταθμός στο έργο του μετρό Θεσσαλονίκης εξαιτίας της … «ιεράς» παρέμβασης του μητροπολίτη Άνθιμου

Ελευθεροτυπία και Καθημερινή αναφέρονται και αυτές στο θέμα τότε, σχολιάζοντας στα ρεπορτάζ τους:

«Παρακάμπτεται ένας σταθμός στο έργο του μετρό Θεσσαλονίκης εξαιτίας της … «ιεράς» παρέμβασης του μητροπολίτη Άνθιμου, ο οποίος προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας επιχειρώντας να μπλοκάρει την απαλλοτρίωση έκτασης 900 τ.μ., παρ’ ότι η έκταση ανήκει πλέον στο Δημόσιο, όπου επρόκειτο να δημιουργηθεί ο σταθμός Παπάφη προς εξυπηρέτηση της Τούμπας και των γύρω περιοχών.

Με την ιδιότητα του προέδρου του Δ. Σ. του Παπάφειου Ιδρύματος Θεσσαλονίκης ο μητροπολίτης Άνθιμος προσέφυγε στο ΣτΕ ζητάει την ακύρωση τόσο της κοινής υπουργικής απόφασης περί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης όσο και της απόφασης του υπουργού Μεταφορών και Δικτύων για προσωρινή κατάληψη για τις εγκαταστάσεις του εργοταξίου του μετρό. Ως λόγο ο μητροπολίτης Άνθιμος επικαλείται τη μη επικύρωση από το υπουργείο της σχετικής σύμβασης μεταξύ της διοίκησης του Παπαφείου και της Αττικό Μετρό Α.Ε.

«Θεωρώ, αν μη τι άλλο, απαράδεκτο ο μητροπολίτης να συμπεριφέρεται ως μάνατζερ real estate company αντί να βάζει μπροστά το συμφέρον της πόλης. Κι ενώ θα περίμενε κανείς από ένα θρησκευτικό ηγέτη να προσπαθήσει να δώσει λύσεις και διεξόδους στις καθυστερήσεις, έρχεται να επιδεινώσει τα προβλήματα», είχε δηλώσει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Γιάννης Οικονομίδης.

Η εκκρεμότητα αυτή έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση μιας σειράς εργασιών για την κατασκευή σταθμού μέσου σταθερής τροχιάς και οι μετροπόντικες, λόγω της εμπλοκής με το Παπάφειο Ίδρυμα, παραμένουν ακίνητοι στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου από τις 10 Νοεμβρίου. «Προέχει το δημόσιο συμφέρον και το έργο. Ο σταθμός δεν προλαβαίνει να κατασκευασθεί κι αν ακόμη υπάρξει ανάκληση της προσφυγής. Θα επιβαρυνθούμε κόστος τής εκ των υστέρων κατασκευής του σταθμού εφ’ όσον όλα κυλήσουν κανονικά. Δεν έχουμε να πούμε τίποτε με τον σεβασμιότατο και μάλιστα για κάτι που δεν έχει και μάλιστα υπό το καθεστώς των αιφνίδιων προσφυγών στην πιο κρίσιμη καμπή του έργου», δήλωσε στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υποδομών Γιάννης Οικονομίδης.

Εάν το ΣτΕ γνωμοδοτήσει υπέρ του Παπάφειου, το μετρό της Θεσσαλονίκης θα αναγκαστεί εν τέλει να μειώσει τους σταθμούς του από 13 που είχε αρχικά προβλεφθεί σε 12. «Ας απολογηθεί τότε ο κ. Ανθιμος στους κατοίκους της Τούμπας, που θα μείνουν χωρίς κάλυψη», είπε με νόημα ο γ.γ. του υπουργείου, Γ. Οικονομίδης.

Οι δύο μετροπόντικες ξαναρχίζουν τις εργασίες τις προσεχείς εβδομάδες. Ο επόμενος σταθμός που είναι το Παπάφη, θα παρακαμφθεί και τα μηχανήματα θα σταματήσουν στην Ανάληψη, όπου προβλέπεται σταθμός, αλλά δεν έχει ακόμη ξεκινήσει η κατασκευή του. Ακολούθως, θα λυθούν και θα μεταφερθούν στον τερματικό σταθμό της Ελβετίας απ’ όπου θα ξεκινήσουν να δουλεύουν με αντίθετη φορά, από το τέρμα προς το κέντρο, για να δοθεί ο χρόνος να κατασκευασθούν οι σταθμοί που μεσολαβούν.

Η προηγούμενη παρέμβαση Ανθίμου στην Θεσσαλονίκη ήταν πριν από 14 μήνες, όταν αποπειράθηκε να ανεγείρει εκκλησιαστική επιχείρηση στο Πανόραμα σε περιοχή αξίας, τουλάχιστον, 30 εκατ. ευρώ που είναι χαρακτηρισμένη δασική. Τότε, προσφυγές στη Δασική Υπηρεσία και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που εκδικάζονται αυτό τον μήνα, απέτρεψαν την μετατροπή της περιοχής υψηλού κάλλους σε ακόμα έναν όγκο μπετόν».

Αύγουστος 2010: Ανακαλεί τις προσφυγές ο Άνθιμος

Τον Αύγουστο του 2010 στην εφημερίδα Μακεδονία, διαβάζουμε:

«Πώς η διοίκηση του ιδρύματος έχασε την ευκαιρία να πάρει ως αντισταθμιστικό όφελος ένα έργο ύψους 10 εκατ. ευρώ.

Ετοιμος να ανακαλέσει όλες τις δικαστικές προσφυγές, με τις οποίες μπλόκαρε την κατασκευή σταθμού του μετρό στο Παπάφειο Ίδρυμα, είναι ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος.

Με την ιδιότητα του προέδρου του δ.σ. του ιδρύματος, απέστειλε έγγραφο στα αρμόδια υπουργεία, δηλώνοντας την προθυμία της διοίκησης να παραιτηθεί από την προσφυγή στο ΣτΕ, με την οποία ζητούσε την ακύρωση των αποφάσεων περί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης έκτασης του Παπαφείου.

Η επιστολή του μητροπολίτη βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης από τα στελέχη της Αττικό Μετρό».

Αύγουστος 2010: Ο Άνθιμος χαρίζει 7,5 εκατ. ευρώ στην Αττικό Μετρό

Υπό μια άλλη σκοπιά το παραπάνω θέμα σχολιάζει και η ιστοσελίδα Δρόμος της Αριστεράς σε δημοσίευμα της, γράφοντας:

«Ανακάλεσε όλες τις δικαστικές προσφυγές με τις οποίες μπλόκαρε την κατασκευή σταθμού του μετρό στο Παπάφειο Ίδρυμα ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος. Με την ιδιότητα του προέδρου του ΔΣ του ιδρύματος, απέστειλε έγγραφο στα αρμόδια υπουργεία, δηλώνοντας την προθυμία της διοίκησης να παραιτηθεί από την προσφυγή στο ΣτΕ, με την οποία ζητούσε την ακύρωση των αποφάσεων περί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης έκτασης του Παπαφείου.

Όλα ξεκίνησαν όταν η Αττικό Μετρό ζήτησε 900 τ.μ. επίγεια και 2.246 τ.μ. υπόγεια για την κατασκευή και την εγκατάσταση σταθμού του μετρό στο Παπάφειο. Παράλληλα ζήτησε τη δέσμευση 6.000 τ.μ. για να εξυπηρετήσει το εργοτάξιό της για όσο χρόνο διαρκούσαν οι εργασίες του μετρό. Η διοίκηση του ιδρύματος συμφώνησε τότε με όλες τις απαιτήσεις της εταιρίας, δίχως να ζητήσει οποιοδήποτε αντάλλαγμα για την παραχώρηση τμήματος της περιουσίας του ιδρύματος.

Ακολούθησαν αντιδράσεις από αποφοίτους του Παπαφείου και την τοπική κοινωνία και η διοίκηση του ιδρύματος –υπό το φόβο της αποκάλυψης ενός τεράστιου σκανδάλου- αναγκάστηκε να ανακαλέσει την απόφαση αυτή και να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις. Τελικά μετά από διαπραγματεύσεις η Αττικό Μετρό αποδέχτηκε να περιοριστεί το εργοτάξιο στα 3.140 τ.μ. και το ίδρυμα θα λάμβανε αποζημίωση για την απαλλοτρίωση των 900 τ.μ. και την εγκατάσταση δουλείας των υπόγειων 2.246 τ.μ. περίπου 10 εκατ. ευρώ. Λίγο πριν ολοκληρωθούν, όμως, οι διαπραγματεύσεις η διοίκηση του Παπαφείου αποφάσισε να τις διακόψει και θεώρησε ότι ο κατάλληλος τρόπος να οριστεί το ποσό του αντισταθμιστικού οφέλους για το έργο είναι η προσφυγή στα δικαστήρια.

Τελικά, τα δικαστήρια όρισαν το ποσό των 2,5 εκατ. ευρώ για την έκταση των 900 τ.μ. και με το ποσό που επικυρώθηκε για την εγκατάσταση δουλείας του υπόγειου τμήματος, η συνολική αποζημίωση δεν ξεπερνά τα 3,5 εκατ. ευρώ. Ο Μητροπολίτης Άνθιμος κατάφερε να καθυστερήσει περίπου ενάμιση χρόνο την έναρξη των εργασιών του έργου και να στερήσει από ένα ίδρυμα περίπου 7,5 εκατ. ευρώ, που θα εξασφάλιζαν αξιοπρεπείς συνθήκες στους οικότροφους. Πλέον αναμένονται αντιδράσεις από τους αποφοίτους του ιδρύματος, κάποιοι από τους οποίους κάνουν λόγο για τεράστιο σκάνδαλο και ζητούν την άμεση παρέμβαση εισαγγελέα».

Μάρτιος 2011: «Εμπαίζουν το μετρό, εμπαίζουν τη Θεσσαλονίκη»

Το ρεπορτάζ του Αγγελιοφόρου για την αναβολή στη συζήτηση στο ΣτΕ για την… τύχη του σταθμού «Παπάφη» σημειώνε:

«Για τις 2 Μαΐου μετατέθηκε η εξέταση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) της… τύχης του σταθμού του μετρό Παπάφη. Το ΣτΕ επρόκειτο να εξετάσει χτες την αίτηση ακύρωσης που κατέθεσε ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Ανθιμος, με την ιδιότητα του προέδρου του δ.σ. του Παπάφειου Ορφανοτροφείου, εναντίον της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης 907,16 τ.μ. στον αύλειο χώρο του ιδρύματος.

Ταυτόχρονα, θα εξέταζε και την αίτηση ακύρωσης που στρέφεται κατά της κοπής δέντρων από την αυλή του Παπαφείου (με τη δικαιολογία ότι είναι υπεραιωνόβια και η κοπή τους θα επιφέρει δυσμενή μεταβολή του φυσικού και κατ’ επέκταση του πολιτιστικού περιβάλλοντος). Ομως η υπόθεση πήρε και πάλι αναβολή.

Επισήμως, η αιτία είναι η αποχή των δικηγόρων της Θεσσαλονίκης. Ωστόσο, κύκλοι της «Αττικό Μετρό ΑΕ» κάνουν λόγο για εμπαιγμό από τη διοίκηση του Παπαφείου. «Εμπαίζουν το μετρό, εμπαίζουν τη Θεσσαλονίκη», λένε καυστικά και επισημαίνουν ότι είτε ο δικηγόρος του Παπαφείου θα μπορούσε να πάρει ειδική άδεια από το Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, ώστε να παραστεί στην εξέταση του θέματος, είτε το Παπάφειο θα μπορούσε να στείλει δικηγόρο από την Αθήνα. «Δεν έκαναν τίποτα από τα δύο. Για μία ακόμα φορά αδιαφόρησαν, στην προσπάθειά τους να καθυστερήσουν το έργο», επισημαίνουν οι ίδιοι κύκλοι. Χτες οι εκπρόσωποι της «Αττικό Μετρό ΑΕ» πίεσαν για την όσο το δυνατό νωρίτερα εξέταση του ζητήματος.

Σε περίπτωση που το Συμβούλιο της Επικρατείας απορρίψει την αίτηση ακύρωσης, ανοίγει ο δρόμος έστω και για την εκ των υστέρων κατασκευή του σταθμού, ο οποίος θεωρείται νευραλγικός, καθώς θα μπορεί να εξυπηρετεί την πολυπληθή περιοχή της Τούμπας. Αν η αίτηση ακύρωσης γίνει δεκτή, τότε η κατασκευή του σταθμού Παπάφη θα οδηγηθεί σε οριστική κατάργηση.

Αν στις 2 Μαΐου δεν υπάρξει νέα αναβολή και συζητηθεί η υπόθεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας, τότε μπορεί μέσα σε δύο μήνες να υπάρξει απόφαση. Υπό κανονικές συνθήκες, οι αποφάσεις απαιτούν περί τους οκτώ μήνες. Ωστόσο, η φύση της συγκεκριμένης υπόθεσης, που αφορά δημόσιο συμφέρον, κάνει δυνατή την έκδοση απόφασης σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα.

Στη συνέχεια θα εκπονηθεί μελέτη για την κατασκευή του σταθμού, η οποία απαιτεί από τέσσερις έως έξι μήνες (προβλεπόταν ότι πρώτα θα κατασκευαστεί ο σταθμός και μετά θα περάσουν υπογείως οι δύο μετροπόντικες, κάτι το οποίο δε συνέβη λόγω των εμπλοκών από τη διοίκηση του Παπαφείου. Ετσι, χρειάζεται νέα μελέτη).

Από εκεί και πέρα, η κατασκευή του σταθμού δεν απαιτεί περισσότερο από ένα χρόνο. Σε κάθε περίπτωση, όπως υπογραμμίζουν υψηλόβαθμα στελέχη της «Αττικό Μετρό ΑΕ», «αν δεν υπάρξει νέα αναβολή και η υπόθεση εξεταστεί τον προσεχή Μάιο, τότε η Θεσσαλονίκη θα διαθέτει το σταθμό Παπάφη από την πρώτη μέρα λειτουργίας της βασικής γραμμής του μετρό. Αν πάλι υπάρξει νέα αναβολή, τότε όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά», λένε με νόημα.

Οσο για το κόστος των παλινωδιών σχετικά με την κατασκευή του σταθμού Παπάφη, αυτό υπολογίζεται σε 15 με 20 εκατομμύρια ευρώ! Πρόκειται για το ποσό το οποίο θα πρέπει να πληρωθεί προκειμένου να κατασκευαστεί εκ των υστέρων ο σταθμός.

Πάντως, σύμφωνα με συγκοινωνιολόγους, ο συγκεκριμένος σταθμός θεωρείται ένας από τους πιο κομβικούς, διότι από εκεί θα μπορούσε να «φύγει» μελλοντικά μια επέκταση προς την Τούμπα. Η κατάργησή του θα σημάνει ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού, καθώς από το Πανεπιστήμιο (τον προηγούμενο σταθμό του μετρό) μέχρι τον «Ευκλείδη» (τον επόμενο σταθμό) η απόσταση είναι μεγαλύτερη του ενός χιλιομέτρου, κάτι το οποίο σημαίνει ότι χιλιάδες πολίτες θα μείνουν χωρίς υπόγειο μέσο σε σταθερή τροχιά».

Απρίλιος 2011: Και οι απόφοιτοι του Ιδρύματος στο ΣτΕ

Τον Απρίλιο του 2011 ακολουθεί και η προσφυγή στο ΣτΕ από τους απόφοιτους του Παπάφειου Ιδρύματος με το τότε δημοσίευμα του Αγγελιοφόρου να σημειώνει:

«Νέα προβλήματα στην κατασκευή του σταθμού του μετρό «Παπάφη». Μετά τη διοίκηση του Παπαφείου, η «Αττικό Μετρό ΑΕ» θα πρέπει να αντιμετωπίσει ακόμη ένα εμπόδιο, καθώς οι απόφοιτοι του ιδρύματος προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, καταθέτοντας αίτηση ακύρωσης τόσο για την απαλλοτρίωση 907,16 τ.μ. από τον αύλειο χώρο του ιδρύματος, όσο και για την κοπή δέντρων από την αυλή του Παπαφείου!

Την προηγούμενη Πέμπτη, έπειτα από συνάντηση που είχαν η διοίκηση της «Αττικό Μετρό ΑΕ» και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης με τον πρόεδρο του Παπαφείου, μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ανθιμο, υπήρξε αισιοδοξία ότι το θέμα της κατασκευής του σταθμού του μετρό οδεύει προς επίλυση. Κι αυτό καθώς διαφάνηκε ότι υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η διοίκηση του ορφανοτροφείου θα άρει τις προσφυγές της από το ΣτΕ, οι οποίες είναι προγραμματισμένο να εκδικαστούν στις 2 Μαΐου.

«Είμαστε αντίθετοι…»

Ωστόσο, οι απόφοιτοι του ορφανοτροφείου δεν έχουν πει ακόμη την… τελευταία τους λέξη. «Ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης μπορεί να συμφωνεί για την κατασκευή του σταθμού και να αίρει τις αιτήσεις ακύρωσης. Για μας όμως δεν αλλάζει τίποτα. Είμαστε αντίθετοι σε οποιαδήποτε παραχώρηση, έστω και ενός μέτρου του Παπαφείου», δηλώνει ο εκπρόσωπος των αποφοίτων του ιδρύματος στην υπόθεση του μετρό, Αναστάσιος Ζώτος. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι οι απόφοιτοι ζητούν να δημιουργηθεί σταθμός μετρό στην περιοχή, αλλά όχι εντός του Παπαφείου. «Προτείνουμε την κατασκευή του σταθμού εξήντα μέτρα ανατολικότερα, στη συμβολή της Κ. Καραμανλή με την Κατσιμίδη», καταλήγει ο κ. Ζώτος.

Οπως εξηγεί ο δικηγόρος των αποφοίτων, Βασίλης Φραντζής, ταυτόχρονα με τις αιτήσεις ακύρωσης θα κατατεθεί και αίτηση αναστολής, ώστε μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης να μην μπορεί να μπει η «Αττικό Μετρό ΑΕ» στο χώρο του ιδρύματος και να κόψει τα δέντρα, προκειμένου να εκτελέσει εργασίες. «Οι απόφοιτοι δεν εναντιώνονται στο μετρό, αφού υπάρχει δυνατότητα να κατασκευαστεί σταθμός λίγα μέτρα παρακάτω, κάτι το οποίο έχει επισημανθεί από παλιά. Αυτό που ζητούν είναι να μη θιγεί το ορφανοτροφείο. Εξάλλου, τα κληροδοτήματα προστατεύονται από το Σύνταγμα», υπογραμμίζει ο κ. Φραντζής.

Η «Αττικό Μετρό»

«Δεν ξέρω αν οι απόφοιτοι έχουν έννομο συμφέρον στην όλη υπόθεση. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι νομικό. Προσωπικά, ενδιαφέρομαι να ξέρω ότι ο πρόεδρος του ιδρύματος, ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος, θέλει και στηρίζει το μετρό. Από εκεί και πέρα, ο οποιοσδήποτε άλλος είναι δευτερεύουσας ή και τριτεύουσας σημασίας», αναφέρει ο πρόεδρος της «Αττικό Μετρό ΑΕ», Χρήστος Τσίτουρας.

«Το μετρό δεν είναι… μονόπολη, για να μετακινεί κάποιος τους σταθμούς του όπως τον βολεύει. Αν ο σταθμός στο Παπάφειο μπλοκαριστεί, τότε οι κάτοικοι της Τούμπας θα μείνουν χωρίς μετρό. Αλλά και το Παπάφειο δεν πρόκειται να πάρει χρήματα από την απαλλοτρίωση και έτσι θα καταρρεύσει, αφού δεν θα μπορέσει να συντηρηθεί. Και αναρωτιέμαι πώς θα νιώθουν οι απόφοιτοι του ιδρύματος βλέποντάς το να καταρρέει; Διότι με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, δύσκολα θα βρεθούν χρήματα για τη συντήρησή του, υπογραμμίζει το μέλος του δ.σ. της «Αττικό Μετρό ΑΕ», αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Ποιότητας Ζωής και Ελεύθερων Χώρων Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας.

Ο Ανθιμος

«Θέλουμε να κατασκευαστεί σταθμός μετρό στο Παπάφειο και η προσπάθεια φαίνεται ότι θα ευοδωθεί. Ομως δεν θα επιτρέψουμε να αδικηθεί το ίδρυμα, που αυτήν τη στιγμή έχει τεράστιες υποχρεώσεις και δαπάνες», δηλώνει στον «Α» ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι το θέμα θα είχε λυθεί προ καιρού. Ωστόσο, «απόφαση της πρώην υπουργού Υγείας, Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου, με βάση την οποία τα περιουσιακά στοιχεία των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου που ενισχύονται από το κράτος ανήκουν στη δικαιοδοσία του Δημοσίου δημιούργησε εμπλοκή. Κι αυτό καθώς την αποζημίωση από την απαλλοτρίωση τμήματος του αύλειου χώρου του Παπαφείου θα έπρεπε να την εισπράξει η 4η Υγειονομική Περιφέρεια Μακεδονίας και Θράκης. Οπως καταλαβαίνετε, ήμουν υποχρεωμένος και νομικά, αλλά και ηθικά, να υπερασπιστώ τα δικαιώματα του ιδρύματος», καταλήγει ο μητροπολίτης.

Σχολιάζοντας ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος δηλώσεις του προέδρου του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Παναγιώτη Τσαραμπουλίδη, με τις οποίες στρέφεται εναντίον του μητροπολίτη για το θέμα του μετρό, αλλά και για τη στάση που κράτησε με τους μετανάστες απεργούς πείνας, δηλώνει: «Με εξέπληξαν οι απόψεις και οι εκφράσεις του προέδρου του ΕΚΘ, διότι αγνοεί παντελώς την υπόθεση του Παπαφείου και προσπαθεί αναιτίως και ανεπιτυχώς να προσβάλει το μητροπολίτη. Το γεγονός ότι έχω βάλει την υπογραφή μου για να γίνει ο σταθμός του μετρό στο Παπάφειο εξουδετερώνει όλα όσα λέει. Οσο για τους μετανάστες απεργούς πείνας που είχαν καταφύγει στο ΕΚΘ, δεν μας έγινε καμία ενημέρωση από το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο, το οποίο έδειξε ότι δε χρειάζεται την Εκκλησία».

Απρίλιος 2011: Νέα δεδομένα στην υπόθεση

Στις 14 Απριλίου 2011, ανακοινώθηκε ότι η Διοίκηση του ιδρύματος με την Αττικό Μετρό κατέληξαν σε συμβιβασμό, μέχρι την εκδίκαση της απόφασης. Το ποσό της αποζημίωσης που θα επιδικαστεί θα κατατεθεί στους δύο διεκδικητές της έκτασης, το Υπουργείο Υγείας και το Παπάφειο Ορφανοτροφείο.

Στις 15 Απριλίου 2011 η Ελευθεροτυπία παρουσιάζει σε δημοσίευμά της τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται γύρω από το σταθμό «Παπάφη» μετά την απόφαση του μητροπολίτη Άνθιμου και του «Παπάφειου» να αποσύρουν την προσφυγή κατά της Αττικό Μετρό.

Διαβάζουμε σχετικά:

«Αποσύρουν την προσφυγή κατά της «Αττικό Μετρό» ο μητροπολίτης Ανθιμος και το «Παπάφειο». Ετσι ανοίγει ο δρόμος για την κατασκευή του σταθμού του μετρό στον αύλειο χώρο του ιδρύματος.

Η απόφαση ελήφθη χθες ομόφωνα κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. του «Παπάφειου», μετά τη συμφωνία για καταβολή 4 εκατ. ευρώ στο ίδρυμα.

Υπενθυμίζεται ότι ο μετροπόντικας πέρασε από το «Παπάφειο» χωρίς να γίνει ο σταθμός, με αποτέλεσμα να αυξηθεί σημαντικά ο προϋπολογισμός του σταθμού, αλλά και ολόκληρου του έργου».

22 Οκτωβρίου 2012: Ημερομηνία σταθμός για τον σταθμό

Μετά από τρία χρόνια γραφειοκρατικών κωλυμάτων, υπουργικών εμπλοκών και καθυστερήσεων, φτάσαμε στην 22η Οκτωβρίου του 2012 που αποτελεί και μια ημερομηνία σταθμό για την… τύχη του σταθμού «Παπάφειο».

Ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κκ. Άνθιμος και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό Χρήστος Τσίτουρας παρουσία του γγ Δημοσίων Έργων Στράτου Σιμόπουλου, υπέγραψαν τη συμβολαιογραφική πράξη με την οποία παραχωρείται, με τη λεγόμενη σύσταση δουλείας, έκταση 2.250 τμ για να μπορέσει να κατασκευαστεί ο σταθμός.

Μάλιστα, τα τοπικά μέσα ενημέρωσης έκαναν λόγο για «πανηγυρικό κλίμα» στην παραπάνω συνάντηση σημειώνοντας ότι η Αττικό Μετρό είχε ήδη απαλλοτριώσει 907 τ.μ για την κατασκευή του σταθμού και προσπαθούσε από κοινού με την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων, αλλά και τη διοίκηση του Παπάφειου να βρει λύση στα γραφειοκρατικά ζητήματα που εμφανίστηκαν και καθυστερούσαν το έργο.

Ο τότε Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος δήλωνε μάλιστα ότι οι απόφοιτοι του Ιδρύματος δεν μπορούν να παρακωλύουν ένα έργο τόσο σημαντικό για την πόλη, το οποίο παράλληλα θα εξυπηρετεί το Παπάφειο.

Μάλιστα, τονίζονταν ότι το έργο δε θα αντιμετωπίσει άλλες καθυστερήσεις, καθώς οι αντιδράσεις των αποφοίτων δεν είχαν επαρκή νομική τεκμηρίωση.

«Για την παραχώρηση της χρήσης της έκτασης των 2.250 τμ η Αττικό Μετρό Α.Ε. θα καταβάλλει στο Παπάφειο το ποσό των 953.100 ευρώ, ενώ αναλαμβάνει και την υποχρέωση να αποκαταστήσει επιφανειακά την έκταση που της παραχωρείται και στην οποία η διοίκηση του ιδρύματος σχεδιάζει την πιθανή δημιουργία χώρου στάθμευσης» κατέληγαν τότε τα δημοσιεύματα.

Ο σταθμός Παπάφη στο σήμερα

Ο σταθμός πήρε το όνομά του από τον Ιωάννη Παπάφη, γεννημένο στη Θεσσαλονίκη έμπορο, επιχειρηματία και εθνικό ευεργέτη της Ελλάδας. Είναι χτισμένος στους χώρους του Παπάφειου Ορφανοτροφείου, ενός ορφανοτροφείου αποκλειστικά αρρένων που χρηματοδοτείται από τον Παπάφη και λειτουργεί από τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης.

Στον Σταθμό Παπάφη, με τρία υπόγεια επίπεδα, το βάθος τροχιών είναι στα 20,50 μέτρα από τη στάθμη του εδάφους.

Ο Σταθμός Παπάφη διαθέτει δύο κύριες προσβάσεις χωροθετημένες εκατέρωθεν της Λεωφόρου Καραμανλή στο ύψος της Παπάφη. Η δυτική πρόσβαση στη συμβολή της Λεωφόρου Καραμανλή και Παπάφη, περιλαμβάνει μία σταθερή κλίμακα πλάτους 2,10 μέτρων και ένα ζεύγος κυλιόμενων κλιμάκων (μία σκάλα ανόδου – μία σκάλα καθόδου). Η ανατολική πρόσβαση στο πεζοδρόμιο της Λεωφόρου Καραμανλή (προς το Παπάφειο Ίδρυμα) περιλαμβάνει επίσης ένα ίδιας λειτουργίας ζεύγος από κυλιόμενες σκάλες.

Κοντά στη ανατολική πρόσβαση βρίσκεται και ο ανελκυστήρας που εξυπηρετεί τις ανάγκες του σταθμού και συνδέει το επίπεδο οδού (0) με το επίπεδο έκδοσης εισιτηρίων (-1). Τέλος υπάρχουν δύο έξοδοι κινδύνου που συνδέουν το επίπεδο της αποβάθρας (-3) μέσω του επιπέδου ηλεκτρομηχανολογικών χώρων (-2) και του επιπέδου έκδοσης εισιτηρίων (-1) με το επίπεδο οδού. Οι απολήξεις των εξόδων κινδύνου βρίσκονται στα δύο άκρα του σταθμού στον αύλειο χώρο του Παπάφειου Ιδρύματος.

Οι προσβάσεις καλύφθηκαν με γυάλινα στέγαστρα αποτελούμενα από μεταλλικό σκελετό, profil αλουμινίου και υαλοπίνακες πάχους 22 χιλιοστών.

Επίσης στο επίπεδο της οδού τοποθετήθηκε φωταγωγός που καλύπτεται με γυάλινη κατασκευή αντίστοιχη με αυτή των στεγάστρων και επιτρέπει το φως της ημέρας να εισέρχεται στο χώρο κυκλοφορίας των επιβατών στο πρώτο υπόγειο επίπεδο.

Ο κεντρικός πυρήνας του σταθμού επενδύθηκε με αναρτημένα πάνελ αλουμινίου τυπικών διαστάσεων, διαφορετικού χρώματος ανά σταθμό. Όλα τα στηθαία γύρω από τον κεντρικό πυρήνα, είναι γυάλινα με ανοξείδωτα στηρίγματα και με ανοξείδωτο χειρολισθήρα. Την προμελέτη του Σταθμού Παπάφη εκπόνησε η αρχιτέκτων Χρυσούλα Κουστένη και την οριστική μελέτη όπως και τη μελέτη εφαρμογής η αρχιτέκτων Μαρία Μαγγιώρου.