Μία ομάδα εθελοντών στη Θεσσαλονίκη που διασώζει ζώα
Μία συζήτηση για τη διάσωση άγριων και κατοικίδιων ζώων και όσα μπορούν να γίνουν για την συνύπαρξη μας με αυτά
Άνθρωποι διαφορετικοί μεταξύ τους, με επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις αλλά με την ίδια αγάπη για τα ζώα. Με προσωπικές θυσίες, οι εθελοντές ή αλλιώς οι ακτιβιστές σε θέματα φιλοζωϊας, αφιερώνουν μεγάλο μέρος της ζωής τους στην φροντίδα και διάσωση ζώων με σκοπό να προσφέρουν θεραπεία ή και τις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης σε όλα εκείνα τα πλάσματα που, αθόρυβα, ζουν και υποφέρουν στο δρόμο.
Η Ομάδα Διάσωσης και Υπεράσπισης Ζώων (Animal Rescue and Defences Squad) μετράει κάτι λιγότερο από έναν χρόνο ζωής, προσφέροντας όμως ένα σημαντικό έργο στην Θεσσαλονίκη αλλά και στις γύρω περιοχές. Οι δημιουργοί της, Ελευθερία Βεδίκογλου και Στέλιος Γερονιμάκης μετά από 20 και πλέον χρόνια στον εθελοντισμό για τα ζώα, αποφάσισαν το καλοκαίρι του 2021 να δημιουργήσουν τη δική τους ομάδα που θα έχει αποκλειστικό σκοπό την διάσωση άγριων και κατοικίδιων ζώων, τα οποία βρίσκονται σε κίνδυνο ή ανάγκη.
«Λειτουργούσαμε σε διαφορετικές ομάδες αλλά ήμασταν γνωστοί, άλλωστε λίγο πολύ οι φιλόζωοι γνωριζόμαστε. Έτυχε λοιπόν σε κάποιες περιπτώσεις παλιότερα να συνεργαστούμε για να βοηθήσουμε κάποια ζώα, να τα πιάσουμε είτε επειδή ήταν τραυματισμένα, είτε επειδή είχαν εγκλωβιστεί κάπου και ήταν φοβικά αλλά στην πορεία είδαμε πως υπάρχει ένα κενό στις διασώσεις και έτσι δημιουργήσαμε αυτή την ομάδα» λέει η Ελευθερία.
«Ξεκίνησε με τους δύο μας και τώρα είμαστε τέσσερις οι πιο ενεργοί. Έχουμε δεχτεί και αρκετά μηνύματα από ανθρώπους που θέλουν να βοηθήσουν. Ο εθελοντισμός ξέρετε, δεν είναι εύκολος αλλά έχουμε πολλούς που θέλουν να βοηθήσουν και εμείς σιγά σιγά θέλουμε να τους εντάξουμε στην ομάδα.»
“Όλα μόνοι μας, αλλά αξίζει τον κόπο”
Η Ομάδα Διάσωσης και Υπεράσπισης Ζώων δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αλλά τα τηλέφωνα δε σταματούν να χτυπούν για περιπτώσεις ζώων ακόμα και σε άλλες περιοχές, έξω από τη Θεσσαλονίκη.
«Χθες μας φωνάξανε στην Κερκίνη. Υπάρχει εκεί μία εγκαταλελειμμένη παλιά πλατφόρμα που μάλλον τη χρησιμοποιούσαν παλιά για να δίνει ρεύμα, κάτι τέτοιο, και έχει 10 μέτρα βάθος. Εκεί λοιπόν, είχαν πέσει τρεις κορμοράνοι και δύο πάπιες πρασινοκέφαλες που δε μπορούσαν να βγουν και ευτυχώς εντοπίστηκαν από κάποιον, μας ειδοποίησε και στήσαμε ολόκληρη επιχείρηση για να τα βγάλουμε και να τα απελευθερώσουμε. Πηγαίνουμε παντού όπου μπορούμε. Τουλάχιστον στην Βόρεια Ελλάδα σίγουρα. Πιο κάτω από Λάρισα όχι, άλλωστε στην Αθήνα έχει άλλες δύο ομάδες που κάνουν αυτή τη δουλειά»
Εκτός από διασώσεις όμως, η ομάδα βοηθάει και σε νομικά θέματα
«Εκτός από τις διασώσεις, δεχόμαστε και καταγγελίες για κακοποιήσεις όπου μπορεί να βοηθήσουμε εμείς στο νομικό κομμάτι, δηλαδή να καθοδηγήσουμε κάποιον πώς να κάνει μία καταγγελία ή να χρειαστεί να κάνουμε εμείς κάποια σύσταση επειδή υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που δε μπορούν να κάνουν καταγγελία ή φοβούνται ενδεχομένως λόγω γειτνίασης. τότε λοιπόν, παρεμβαίνουμε εμείς και προχωράμε το θέμα με την αστυνομία. Ούτως ή άλλως συνεργαζόμαστε πολύ στενά με το Αστυνομικό Τμήμα του Λευκού Πύργου όπου εκεί είναι το τμήμα που είναι υπεύθυνο για τα ζώα. Επίσης έχουμε καλή συνεργασία με τη Θυροφυλακή αλλά και με το Δασαρχείο.»
Υπάρχει οικονομική στήριξη σε όσα κάνει η ομάδα;
«Σε όσα κάνουμε αυτή τη στιγμή, βάζουμε τα πάντα από τη τσέπη μας, από την βενζίνη μέχρι τα σχοινιά και οι απόχες που χρειάζονται κατά καιρούς για την διάσωση των ζώων. Δεν έχουμε κάπου να στηριχτούμε. Μπορούμε όμως να δεχτούμε δωρεές από ανθρώπους που θα θέλουν να βοηθήσουν και επειδή είμαστε αυτή την περίοδο στην προετοιμασία του καταστατικού μας, μετά ίσως θα μπορέσουμε να ενταχθούμε και σε κάποιο πρόγραμμα ΕΣΠΑ που υπάρχει κάτι ανάλογο. Τώρα όμως όλα μόνοι μας, αλλά αξίζει τον κόπο.»
Η δράση της Ομάδας
«Δεν κλείσαμε καλά καλά χρόνο με την ομάδα και έχουμε βοηθήσει περίπου 80 περιστατικά μέχρι τώρα. Ζώα και από όλα τα είδη. Έχουμε πάει μέχρι και για αλεπού εδώ στο Πανόραμα ή για φίδια. Οι άνθρωποι έχουν μία έμφυτη φοβία στα φίδια που τους οδηγεί να θέλουν να το σκοτώσουν αν το βρουν μπροστά τους. Κι όμως, τα φίδια που έχουμε στην Ελλάδα δεν κάνουν κακό, μία οχιά σκεφτείτε μπορεί να τσιμπήσει κι αυτό αντιμετωπίζεται επειδή υπάρχει το αντίδοτο ή πρέπει να είναι πολύ ιδιαίτερη η συνθήκη ώστε να πάθεις κάτι κακό από φίδι. Ουσιαστικά υπάρχει παραπληροφόρηση και σίγουρα δε λέμε να πάει κάποιος να πιάσει το φίδι, όμως ας μην το σκοτώσει. Τελευταία ευτυχώς υπάρχει κόσμος που μας καλεί για τέτοιες περιπτώσεις ή αν δεν μας ξέρει, επικοινωνεί μαζί μας η Πυροσβεστική για να πάμε να απεγκλωβίζουμε τα φίδια και τα απελευθερώνουμε στη φύση. Υπάρχει μία καλή ώθηση σε αυτό θα έλεγα ώστε να μη σκοτώνονται πια και αυτό οφείλεται στην πληροφόρηση που είναι πιο έντονη τα τελευταία χρόνια.»
Τι γίνεται μετά την περίθαλψη των ζώων;
«Αρχικά για την διάγνωση και την περίθαλψη, απευθυνόμαστε πάντα στην Κτηνιατρική κάτω στο Λιμάνι όπου συνεργαζόμαστε και όποιο ζώο είναι τραυματισμένο ή χρειάζεται νοσηλεία απευθυνόμαστε εκεί. Από εκεί και πέρα όταν ένα ζώο είναι για απελευθέρωση πάντα εμείς το αναλαμβάνουμε αυτό, είτε είναι άγριο το ζώο είτε αδέσποτο κατοικίδιο που πρέπει να επανενταχθεί στον χώρο του. Φροντίζουμε όταν πέσει στα χέρια μας ένα ζώο, να είμαστε παρόντες σε όλα τα στάδια μέχρι την τελική επανένταξη του ή σε όσα μπορούμε να συμβάλουμε. Πάντα σκοπός μας είναι να απελευθερώνονται όλα τα ζώα στη φύση. Από εκεί και πέρα αναλαμβάνουμε ή προωθούμε υιοθεσίες για τα κατοικίδια αλλά όχι με αυτή την ομάδα. Σε αυτή την ομάδα κάνουμε διασώσεις. Από εκεί και πέρα, είτε μεμονωμένα είτε με τη συμμετοχή μας σε κάποιες άλλες ομάδες βοηθάμε για γάτες και σκύλους να βρουν σπίτια.»
Η Ομάδα Διάσωσης και Υπεράσπισης Ζώων (Animal Rescue and Defences Squad) όμως, ξεκίνησε μία νέα πρωτοβουλία που έχει ως σκοπό της να βοηθήσει τα άγρια ζώα που μετά από κάποιο ατύχημα μπορεί να μείνουν ανάπηρα για όλη τη ζωή τους, κάτι που τα κάνει ανίκανα να επιβιώσουν σε ένα φυσικό περιβάλλον μόνα τους. Η αρχή έγινε πριν από λίγες μέρες, με έναν μπούφο
«Τον πιάσαμε στον Εύοσμο και ήταν το δεξί του φτερό κομμένο. Έγινε λοιπόν η διάγνωση στην Κτηνιατρική και σε συνεργασία μαζί τους, αφού τελείωσε η νοσηλεία του, τον πήγαμε στον Κήπο, με την προοπτική να ζει το ζώο εκεί γιατί ένα άγριο ζώο δεν μπορεί ούτε να υιοθετηθεί, ούτε να ζήσει κάπου σε αιχμαλωσία. Η νομοθεσία προβλέπει να θανατωθεί. Εμείς λοιπόν, για να μη θανατώνουμε τα ανάπηρα αλλά και να μη χρειάζεται να εγκλωβίζονται σε ζωολογικούς κήπους υγιή ζώα, σκεφτήκαμε να δίνουμε μία ευκαιρία σε ένα ανάπηρο ζώο να ζει εκεί σε ένα πολύ μεγάλο κλουβί που ούτως ή άλλος δε θα μπορούσε να επιβιώσει στη φύση. Έτσι δίνεται η ευκαιρία, ένα σχολείο ή ένα παιδί που θα πάει για εκπαιδευτικούς σκοπούς, να μάθει για τον μπούφο, τα χαρακτηριστικά του και τον τρόπο ζωής του. Οπότε και το ζώο έτσι θα ζήσει και τα παιδιά, που σε άλλη περίπτωση δε θα βλέπανε μπούφο θα μάθουν γι’ αυτόν, ενώ το σημαντικό μήνυμα είναι πως δεν πρόκειται για ένα υγιές ζώο που αιχμαλωτίστηκε και θα μπορούσε να ζει ελεύθερο στη φύση. Εννοείται πως είμαστε εναντίον των εγκλωβισμών των ζώων στους κήπους αλλά νομίζω πως αυτή είναι μία περίπτωση win – win για όλους μας. Το ξεκινήσαμε τώρα με τον μπούφο και θα δούμε πώς θα πάει για να το προχωρήσουμε και με άλλα άγρια ζωάκια ίδιων περιπτώσεων ώστε να μη χρειάζεται να θανατώνονται.»
Επηρεάζει το περιβάλλον στη συμπεριφορά των ζώων;
Ας πούμε στην καραντίνα, το βασικότερο ήταν πως οι άνθρωποι κατάλαβαν την έννοια της συντροφικότητας από τα ζώα και γι’ αυτό υπήρχε μία αύξηση στις υιοθεσίες των κατοικίδιων εκείνη την περίοδο, ενώ τώρα συμβαίνει το αντίθετο. Έχουν πέσει πάρα πολύ οι υιοθεσίες. Σχετικά με την αλλαγή του περιβάλλοντος, έχει επηρεάσει τη συμπεριφορά τους. Τα ζώα πλέον είναι απόλυτα εξαρτώμενα από τους ανθρώπους. Μιλάμε για τα ζώα που ζουν στο αστικό περιβάλλον ή ακόμα και αυτά που μπορεί να ζουν σε ένα αστικό δάσος. Τα άγρια ζώα κινδυνεύουν από διάφορα μικρόβια και ιούς που ήταν άγνωστα πριν, το είδαμε αυτό το φαινόμενο πρόσφατα. Από την άλλη, μόνιμη πληγή είναι και οι κυνηγοί. Κι όπως πάει το πράγμα, φοβάμαι πως τα υπάρξουν είδη που θα εκλείψουν τα επόμενα χρόνια. Ενώ θα έπρεπε να προστατεύουμε το περιβάλλον μας, εμείς το καταστρέφουμε καθημερινά.
Βοήθεια της Πολιτείας
«Θα κάνουμε διαχωρισμό. Είναι οι Δήμοι που έχουν την άμεση επαφή στην καθημερινότητα. Συνεργαζόμαστε με τον Δήμο Πυλαίας Χορτιάτη και είναι ένας Δήμος που ενδιαφέρεται πραγματικά. Παίρνει κρατικό χρήμα και χρηματοδοτεί στειρώσεις, νοσηλείες, περίθαλψη, κτλ. Γενικότερα αυτό το κάνουν οι Δήμοι επειδή παίρνουν χρήματα. Από την άλλη, η Πολιτεία έχει κάνει τραγικά λάθη στο θεσμικό πλαίσιο που περιέχει πράγματα που εμείς ξέρουμε εξαρχής πως δε θα γίνουν ποτέ. Όπως είναι αυτή η θυρίδα για το DNA που και μόνο λόγω υποδομών, πιστεύω πως είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί. Η Πολιτεία δεν ακούει ή δεν ενημερώνεται από εμάς που είμαστε στους δρόμους και στη πρώτη γραμμή επειδή υπάρχουν συμφέροντα. Βέβαια οι ακτιβιστές θεωρούνται πάντα πως είναι οι γραφικοί της υπόθεσης. Δε μπορεί ένα νομοσχέδιο να ψηφίζεται μόνο από τους έχοντες και κατέχοντες και όχι από τους ανθρώπους που είναι στην πρώτη γραμμή. Γι’ αυτό γίνονται και διαιωνίζονται τα λάθη. Ένα ακόμα λάθος που κάνει η Πολιτεία είναι που δεν βάζει ένα υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία για τα ζώα. Να δίνεται σωστή παιδεία.»
Μια ιστορία με ωραίο τέλος
«Το περασμένο καλοκαίρι που βρέθηκα στη Λέρο για διακοπές, σε μία βόλτα μου εντόπισα τρία μικρόσωμα σκυλάκια δεμένα μέσα σε μία αυλή, μάλιστα το ένα κουτάβι και ένα άλλο τριποδάκι.» αναφέρει η Ελευθερία. «Ήταν σε άσχημες συνθήκες, με αλυσίδα πιο βαριά από αυτά και χωρίς κάποιο κατάλυμα ώστε να μπορούν να κρυφτούν στο λιοπύρι των 40 βαθμών. Τότε φώναξα το 100, έκανα καταγγελία για τον κύριο που είχε τα ζωάκια, ζήτησα να φύγουν από εκεί τα ζώα και να τα πάρω εγώ επειδή δεν ήταν καν τσιπαρισμένα στο όνομα του ιδιοκτήτη. Δε μου τα δίνανε όμως και έπρεπε να φύγω από τη Λέρο, όμως έκανα πολύ μεγάλο αγώνα. Μιλούσα με τον Δήμο της Λέρου καθημερινά και με τα πολλά με πήραν μία μέρα και μου είπαν πως μπορώ να πάω να τα πάρω. Τότε, πήρα το αμάξι μου με τρία Box, πήγα στον Πειραιά, μπήκα στο καράβι για τη Λέρο, έκανα τα χαρτιά που χρειαζόταν και το ίδιο βράδυ τα φόρτωσα τα σκυλιά στα Box και επιστρέψαμε στον Πειραιά. Θα σου πω πως και τα τρία ζώα είχαν επικίνδυνες αρρώστιες τελικά που ευτυχώς, ήταν ιάσιμες που όμως αν είχαν παραμείνει εκεί που τα βρήκα, θα ήταν νεκρά τώρα. Κάναμε την θεραπεία τους και όλα τελικά έχουν υιοθετηθεί σε πολύ καλά σπίτια. Ήταν μία δύσκολη υπόθεση που κατέληξε όμως καλά…»
Η σημασία του εθελοντισμού
«Ο εθελοντισμός είναι πάρα πολύ σημαντικός για ανθρώπους και για ζώα. Ειδικά αυτός για τα ζώα, έχει διπλή αξία. Βοηθάμε μεν τα ζώα αλλά με αυτόν τον τρόπο βοηθάμε και τους ανθρώπους. Άλλωστε ζούμε όλοι στο ίδιο περιβάλλον. Καλό είναι να συνυπάρχουμε ειρηνικά. Καλό είναι να ενδιαφερόμαστε για όλα τα έμβια όντα γύρω μας γιατί είμαστε μία αλυσίδα. Αυτό πολλές φορές παρακάμπτεται ή και παραβιάζεται κιόλας με άσχημους τρόπους. Θεωρώ πως οι νέοι άνθρωποι, όσο περισσότερο βλέπουν εμάς τους μεγαλύτερους να δίνουμε τέτοιο παράδειγμα, τους παρακινούμε. Για να το βλέπουν όμως, πρέπει να γίνεται το «branding», να βγαίνει δηλαδή προς τα έξω αυτό που κάνουμε. Και μάλιστα αυτό πρέπει να γίνεται με τα social. Τα παιδιά είναι όλη μέρα στο tik tok, στο youtube και στο instagram οπότε αυτός είναι ο χώρος που πρέπει να προωθούνται όλες αυτές οι κινήσεις μας για να δουν τα παιδιά πόσο μεγάλη αξία έχει να σώσεις ένα ζώο. Όσο μιλάμε με τα πιο νέα παιδιά, νιώθουμε μια ελπίδα ότι μπορεί να πάνε κάπως καλύτερα τα πράγματα στο μέλλον για όλους μας.»
