Μία βραδιά μνήμης για τον Μανόλη Ανδρόνικο στο ΑΠΘ

Στον άνθρωπο που ταύτισε το όνομά του με μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 20ού αιώνα, αλλά και στον δάσκαλο που ενέπνευσε γενιές φοιτητών, ήταν αφιερωμένη η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σήμερα, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Σε μια βραδιά μνήμης και τιμής, οι ομιλητές ανέδειξαν το πολύπλευρο έργο και την πολυσχιδή προσωπικότητα του Μανόλη Ανδρόνικου – του επιστήμονα, του διανοητή και του ανθρώπου που, όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, «φώτισε με νέο φως την ιστορία της Μακεδονίας, της Ελλάδας και της οικουμένης ολόκληρης».

Μέσα από λόγους, μαρτυρίες και αρχειακό υλικό, παρουσιάστηκαν οι πτυχές ενός πανεπιστημιακού δασκάλου που δεν περιορίστηκε στην επιστήμη του, αλλά είδε την αρχαιολογία ως μέσο κατανόησης της ταυτότητας και της συνέχειας του ελληνισμού.

«Τιμούμε μια εξέχουσα προσωπικότητα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Έναν καθηγητή, ο οποίος άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του, όχι μόνο στην πανεπιστημιακή έδρα, όχι μόνο στις φοιτήτριες και στους φοιτητές του, αλλά σε όλη την ανθρωπότητα με το επίτευγμά του να βρει κάτι από την ιστορία της Μακεδονίας, κάτι από το παρελθόν μας και κάτι το οποίο μας δίνει πάρα πολλά χαρακτηριστικά για να λέμε ότι είμαστε Έλληνες. Οι τάφοι της Βεργίνας, λοιπόν, που ανακάλυψε το 1977, αποτέλεσαν πραγματικά το απαύγασμα της ακαδημαϊκής του πορείας», δήλωσε λίγο πριν την εκδήλωση ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Κυριάκος Αναστασιάδης, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ακαδημαϊκή του ακεραιότητα και το ήθος του ως δασκάλου.

«Σημείο αναφοράς» για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και «ζωντανό σύμβολο της ακαδημαϊκής αριστείας και της ερευνητικής τόλμης», χαρακτήρισε τον Μανόλη Ανδρόνικο ο Αντιπρύτανης Ιάκωβος Μιχαηλίδης. «Με την ανασκαφή της Βεργίνας και την αποκάλυψη του Μακεδονικού Τάφου συνέδεσε το παρελθόν με το παρόν μας, αποδεικνύοντας με τρόπο αδιαμφισβήτητο τη διαχρονική συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού στη Μακεδονία. Ως πανεπιστημιακός δάσκαλος υπήρξε υπόδειγμα επιστημονικής ευθύνης και παιδαγωγικής αφοσίωσης. Μετέδωσε στους φοιτητές του όχι μόνο τη γνώση, αλλά και το πάθος για την αλήθεια, την αγάπη για την ιστορία και τον σεβασμό προς την πολιτιστική μας κληρονομιά», σημείωσε.

Οι μαθητές του Μανόλη Ανδρόνικου θυμούνται τον αρχαιολόγο, τον δάσκαλο και κυρίως τον άνθρωπο

Ανάμεσα στους ομιλητές της εκδήλωσης ήταν και αρκετοί μαθητές του, που με συγκίνηση αναφέρθηκαν στον δάσκαλο και στον άνθρωπο Μανόλη Ανδρόνικο. «Ήταν δάσκαλος και στην καθημερινότητά μας», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ομότιμη Καθηγήτρια, πρώην Ευρωβουλευτής και πρώην Διευθύντρια της Πανεπιστημιακής Ανασκαφής της Βεργίνας, Χρυσούλα Παλιαδέλη. «Γνώρισα τον Μανόλη Ανδρόνικο, καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ, στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Δε φανταζόμουν ότι εκείνος ο σαρανταπεντάρης τότε, με τα μεγάλα κοκάλινα μυωπικά γυαλιά και τα εκφραστικά χέρια, που μας μιλούσε όρθιος και με πάθος για την αρχαία ελληνική τέχνη, θα σημάδευε τη ζωή μου», είπε στην ομιλία της, περιγράφοντας με συγκίνηση τη «γοητεία του λόγου» του, που καθήλωνε φοιτητές και ακροατές.

Όπως υπενθύμισαν οι ομιλητές, μετά τη μεγάλη ανακάλυψη του ασύλητου τάφου του Φιλίππου στη Βεργίνα το 1977, ο Μανόλης Ανδρόνικος δεν κράτησε τα ευρήματα εντός των στενών πλαισίων της επιστημονικής κοινότητας. Αντιθέτως, επέλεξε να τα παρουσιάσει στο ευρύ κοινό, στο κατάμεστο τότε αμφιθέατρο της Παλαιάς Φιλοσοφικής. «Επρόκειτο για μία κίνηση εξίσου συμβολική και ουσιαστική, που αποτύπωνε την αντίληψή του πως η επιστήμη και η έρευνα αποτελούν αγαθά της κοινωνίας, στην οποία οφείλει να παραδίδει το δημόσιο πανεπιστήμιο επί τη βάσει της αποστολής του», επισήμανε ο Πρύτανης του ΑΠΘ, προσθέτοντας ότι ο ίδιος «ένιωθε το βάρος της ευθύνης απέναντι τόσο στους φοιτητές του όσο και στην ίδια την κοινωνία».

Σε εκείνη την παρουσίαση παρούσα ήταν και η Μπετίνα Τσιγαρίδα, προϊσταμένη σήμερα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας. «Εμείς ήμασταν τότε πρωτοετείς, νιώθαμε δέος για τον μεγάλο αρχαιολόγο. Μας φαινόταν μακρινός και απλησίαστος, εξαιρετικός. Όταν με τα χρόνια τον γνωρίσαμε στα μαθήματά του, καταλάβαμε ότι ήταν ένας απλός άνθρωπος, εξωστρεφής, άμεσος, με μεγάλη αγάπη για τους νέους. Ίσως γιατί οι νέοι δεν έχουν γίνει ακόμη συμβατικοί, και αυτός δεν είχε γίνει ποτέ συμβατικός. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι έμεινε για πάντα νέος», είπε συγκινημένη, μοιραζόμενη αναμνήσεις από τη συνεργασία τους στη Βεργίνα, στην Οξφόρδη και στο σπίτι του στην οδό Παπάφη στη Θεσσαλονίκη.

Ανάλογη συγκίνηση εξέφρασε και ο Μιχάλης Τιβέριος, Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών και ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ. «Είχα την τύχη να έχω δασκάλους όχι μόνο έξοχους επιστήμονες και ερευνητές, αλλά και ανθρώπους. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Ανθρώπους δημοκρατικούς – με όλη τη σημασία της λέξης. Όχι με ταμπέλες. Διότι το τι είναι ο καθένας το δείχνει με την καθημερινή του συμπεριφορά», ανέφερε συγκινημένος.

Την εκδήλωση διοργάνωσε ο Σύλλογος Αποφοίτων του ΑΠΘ με τη συνδρομή της Πρυτανείας, στο πλαίσιο της επετείου των 100 χρόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και έκλεισε με τη χορωδία «Γιάννης Μάντακας» του Πανεπιστημίου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ