Νέα Καλίνδοια: Ένα μουσείο μάς ξεναγεί στη «σαβάνα» της Μακεδονίας πριν 4.000 χρόνια

Αναζητώντας τα ίχνη των μεγάλων θηρίων, που υπήρχαν πριν από εκατομμύρια χρόνια στον Ελλαδικό χώρο η μακεδονική γη αποδεικνύεται ιδιαίτερα πλούσια σε ευρήματα.

Ρεπορτάζ της ΕΡΤ μάς ξενάγησε στο άγνωστο σε πολλούς μουσείο στο χωριό Καλαμωτό ή Νέα Καλίνδοια, λίγο μετά το Ζαγκλιβέρι.

Ο Αλέξανδρος Κυριαζίδης, υπεύθυνος του μουσείου, ανέφερε ότι τα παλαιοντολογικά ευρήματα περιλαμβάνουν απολιθωμένα οστά τα οποία ήρθαν στο φως έπειτα από τις ανασκαφές που ξεκίνησαν το 2002 με την καθηγήτρια του Α.Π.Θ. Ευαγγελία Τσουκαλά.

Αυτό το περιβάλλον που θεωρείται δεδομένο τα τελευταία 4.000 χρόνια δεν έχει την παραμικρή σχέση με αυτό που υπήρχε παλαιότερα. Η Μακεδονία θύμιζε αφρικανική σαβάνα και ένα σωρό θηρία απολάμβαναν έναν πλούσιο βιότοπο.

Η περιοχή πριν από δυο εκατ. χρόνια κυριαρχείτο από τα μαμούθ, που άφησαν τα σκελετικά τους υπολείμματα στο έδαφος. Εντυπωσιακός είναι ο χαυλιόδοντας ενός θηλυκού Μαμούθ του Νότου με μήκος 2,05 μέτρα, προγόνου του τριχωτού ελέφαντα.

Μια σαβάνα με ιπποποτάμους, ίδιους με αυτούς που ζούν σήμερα στην Αφρική, το σαγόνι μιας γιγαντιαίας ύαινας, διπλάσιας σε μέγεθος από την σημερινή, που έζησε πριν από περίπου 2.000.000 χρόνια, η κάτω γνάθος ενός γιγάντιου ελαφιού, δέκα φορές μεγαλύτερο από τα σημερινά και τα κέρατα του μεγαλόκερου της γιγαντιαίας άλκης, είναι κάποια από τα όσα ήρθαν στο φως. Ο πλούτος που κρύβεται δεν είναι μουσειακής σημασίας. Είναι η μελέτη για την εξέλιξη του πλανήτη, του κλίματος, της υπάρξεως των πρωτευόντων.

Ποιος ασχολείται με τα ευρήματα πρωτευόντων ανθρωποειδών, τα απολιθώματα των οποίων βρέθηκαν στην Ελλάδα και έχουν χρονολογηθεί στην ύστερο Μειόκαινο περίοδο, δηλ. πρίν από 9.600.000 και 8.700.000 χρόνιαq Στο Ξηροχώρι, στον γειτονικό δήμο Χαλκηδόνος (και στην Νικήτη Χαλκιδικής) ανακαλύφθηκαν τα οστά του Ουρανοπίθηκου του Μακεδονικού, ο οποίος ανέτρεψε τις θεωρίες της εξέλιξης, αφού η διεθνής επιστημονική κοινότητα απεφάνθη ότι πρόκειται για πρόγονο του αυστραλοπίθηκου, και πιθανότατα υπήρχε στην Ευρασία, προτού επέλθη ο σημερινός σχηματισμός των ηπείρων. Πρίν από περίπου δεκαπέντε χρόνια η μελέτη του καθηγητού γεωλογίας Γεωργίου Κουφού έγραψε ιστορία.

Σήμερα το μουσείο επισκέπτονται μαθητές από σχολεία της περιοχής, στο πλαίσιο της ημερησίας εκδρομής, και φοιτητές που πραγματοποιούν επιστημονικές έρευνες. Όμως γιατί δεν το γνωρίζουν περισσότεροι, εκτός των στενών ορίων του δήμου; Συγκεκριμένες περιοχές στην Ισπανία και την Αφρική μελετώνται ενδελεχώς, για πολύ μεταγενέστερα απολιθώματα, όταν ο Γραικοπίθηκος (Graecopithecus), η ανθρωπίνη που υποδηλώνει τον αρχαιότερο πρόγονο των ανθρώπων μετά τον χωρισμό από τους χιμπατζήδες, ο οποίος έζησε στην νοτιοανατολική Ευρώπη και δη στην Ελλάδα (Πύργο της Βασιλίσσης Αμαλίας Αθηνών) πριν από 7,2 εκατ. χρόνια, προτού μεταναστεύσει στην Αφρική πριν από περίπου 7 εκατ. χρόνια, όπου οι απόγονοί του θα εξελισσόταν τελικά στο γένος Homo.