Προσφυγές Βούγια-Κουράκη κατά του δήμου Θεσσαλονίκης για τις κοπές δέντρων

Συνεχίζονται οι αντιδράσεις για τις κοπές δέντρων από τον δήμο Θεσσαλονίκης.

Προσφυγές κατατέθηκαν ενώπιον του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης κατά 2 αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης (συνεδρίαση 20-2-2023) που αφορούν στην γενικευμένη κοπή των δέντρων σε διάφορες περιοχές της πόλης.

Τις προσφυγές υπογράφουν οι δημοτικοί σύμβουλοι Σπύρος Βουγιας και Ανδρέας Κουράκης και ο δικηγόρος Μιχάλης Μήττας, ο οποίος τις επιμελήθηκε και προσφεύγει επίσης ως πολίτης με εύλογο έννομο συμφέρον.

Οι συγκεκριμένες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, οι οποίες επικυρώνουν  εισηγήσεις της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, προβλέπουν την κοπή 260 (!) συνολικά δένδρων επί των οδών Κ. Καραμανλή, Αλ. Παπαναστασίου, Δελφών και Κωνσταντινουπόλεως. Τα δένδρα αποφασίστηκε να κοπούν άμεσα και ταυτόχρονα, ενώ η αντικατάστασή τους  παραπέμπεται ασαφώς μεταγενέστερα εντός του 2023. Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι κορμοί που κόβονται δεν αφαιρούνται αμέσως, αλλά και ότι τυχόν νέα δένδρα θα χρειαστούν χρονικό διάστημα πολλών ετών για να φτάσουν στο μέγεθος των αφαιρουμένων, η όλη διαδικασία αναμένεται να επιβαρύνει σημαντικά τις κλιματολογικές συνθήκες και την ποιότητα ζωής στην πόλη, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Υπενθυμίζεται ότι η Θεσσαλονίκη έχει αναλογία μόλις 1.85 τμ πρασίνου / κάτοικο, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προσδιορίσει ως ελάχιστο όριο τα 9 τμ. Η 5η Δημοτική Κοινότητα (στην οποία ευρίσκονται τα δέντρα αυτά) έχει αναλογία μόλις 1.45 τμ πρασίνου / κάτοικο. 

Οι προσβαλλόμενες αποφάσεις ελήφθησαν κατά πλειοψηφία, αρχικώς από την αρμόδια Επιτροπή Ποιότητας Ζωής η οποία τις εισηγήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο, με βάση διατάξεις των ν. 4623/2019 και ν. 4876/2021 οι οποίες έχουν κριθεί αντισυνταγματικές και μη εφαρμοστέες από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

«Από τη στιγμή που ο Δήμαρχος επέλεξε να αγνοήσει τον δρόμο της συνταγματικής νομιμότητας, δεν υπάρχει άλλη θεσμική επιλογή πέραν της δικαστικής, για να διασωθεί το ελάχιστο πράσινο που έχει απομείνει και να προστατευθεί η ποιότητα ζωής στην πόλη» , επισημαίνουν οι δημοτικοί σύμβουλοι και ο δικηγόρος.

Ολόκληρη η ανάρτηση του Α. Κουράκη:

Αναλυτικά το κείμενο της προσφυγής του Σπύρου Βούγια

ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

ΠΡΟΣΦΥΓΗ 

(α. 227 ν. 3852/2010 και α. 118 ν. 4555/2018)

Του Βούγια Σπυρίδωνος του Αλεξάνδρου, κατοίκου Θεσσαλονίκης, οδός Μητροπόλεως 127, ΑΦΜ 021229495, μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου και επικεφαλής του συνδυασμού «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη».

Του Κουράκη Ανδρέα του Ιωάννη, κατοίκου Θεσσαλονίκης, οδός Αλεξανδρείας 27, ΑΦΜ 008920150, μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου και του συνδυασμού «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη». 

Κατά του ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Δήμος Θεσσαλονίκης», το οποίο εδρεύει στην Θεσσαλονίκης, οδός Βασιλέως Γεωργίου 1 και εκπροσωπείται νόμιμα

Και κατά της υπ’ αρ. 54 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης, η οποία ελήφθη κατά την από 20-2-2023 συνεδρίασή της και δημοσιεύθηκε στην Διαύγεια με ΑΔΑ: 6ΩΜ7ΩΡ5-ΚΙΦ στις 1-3-2023.

Θεσσαλονίκη 15-3-2023,

Ι. Ιστορικό 

Τυγχάνουμε δημότες και μόνιμοι κάτοικοι του Δήμου Θεσσαλονίκης, καθώς και μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου. Κατά την από 20-2-2023 συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου ετέθη ως 20ο θέμα της ημερήσιας διάταξης, η υπ’ αρ. 16/10-2-2023 (ΑΔΑ: ΨΞΣΟΩΡ5-ΔΗΛ) εισήγηση κατόπιν απόφασης της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, περί της κοπής 92 δέντρων επί των οδών Δελφών και Αλ. Παπαναστασίου. 

Η Διεύθυνση Διαχείρισης Πρασίνου και Περιβάλλοντος με την υπ’ αρ. 3012960/9-11-2022 εισήγησή της προς την ΕΠΟΙΖΩ αιτήθηκε την έγκριση της κοπής των ως άνω δένδρων, λόγω αρμοδιότητας, και την περαιτέρω παραπομπή στο Δημοτικό Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, η Διεύθυνση αναφέρει ότι «Τα 168 δένδρα παρουσιάζουν εμφανείς εξωτερικές μυκητολογικές προσβολές (έντονος μαύρος μεταχρωματισμός του φλοιού). Οι μύκητες μπορεί να προκαλέσουν έλκη, σκωριάσεις και καρκίνους διαφόρων μορφών στον κορμό και στους βραχίονες σε δέντρα του συγκεκριμένου είδους, που ενδέχεται να οδηγήσουν σε ξηράνσεις τμημάτων (βραχίονες, κλαδιά κ.λπ.) ή ακόμη και ολόκληρου του δέντρου. Κάποια από αυτά έχουν υποστεί κλίση από τον κατακόρυφο άξονα. Γενικά η λεύκα είναι ένα είδος που αναπτύσσει επιφανειακό και επιπόλαιο ριζικό σύστημα λόγω συμπύκνωσης του εδάφους, εξαιτίας του οποίου προκαλούνται συχνά προβλήματα στην ευστάθειά της αλλά και σε παρακείμενες κατασκευές και εγκαταστάσεις. Επίσης στα παραπάνω δένδρα, παρατηρήθηκε πτώση μέρους του εξωτερικού φλοιού, παρουσία φαιάς σήψης, σαθρότητα του κορμού καθώς και σπηλαιώσεις (κουφάλες) με αποτέλεσμα να προκαλείται υποβάθμιση των μηχανικών ιδιοτήτων των δένδρων. Επιπλέον, είναι χαμηλής αισθητικής/καλλωπιστικής αξίας. Συνεπώς τα συγκεκριμένα δέντρα κρίνονται επικίνδυνα για τους διερχόμενους πεζούς, τους κατοίκους της γειτονιάς αλλά και για τα αυτοκίνητα που διέρχονται ή σταθμεύουν καθώς εγκυμονεί κίνδυνος για αιφνίδια πτώση. Οι χώροι στο οποίο φύονται τα εν λόγω δένδρα ανήκουν στα έμπρακτα δικαιώματα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Στα 168 επικίνδυνα δένδρα αρχικά θα εφαρμοστεί αυστηρή κλάδευση για αποτροπή κάθε ανεπιθύμητου περιστατικού. Συνεπώς, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, τα συγκεκριμένα δέντρα κρίνεται ότι πρέπει να κοπούν σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες. Επίσης, θα υλοποιηθεί επιδιόρθωση των δενδροδόχων που χρήζουν ανακατασκευή και θα γίνει φύτευση νέων δένδρων προς αποκατάσταση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου της περιοχής, την κατάλληλη φυτευτική περίοδο εντός του έτους 2023». Η εισήγηση εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής κατά πλειοψηφία, με την υπ’ αρ. 16/10-2-2023 απόφασή της και το θέμα παραπέμφθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο. Το τελευταίο, με την εδώ προσβαλλόμενη απόφασή του, επίσης κατά πλειοψηφία, ενέκρινε την εισήγηση της ΕΠΟΙΖΩ. Την συγκεκριμένη εισήγηση αμφότεροι οι προσφεύγοντες καταψηφίσαμε. 

Η συγκεκριμένη απόφαση, οδηγεί σε σημαντική απομείωση των δένδρων που φύονται παραπλεύρως δύο σημαντικότατων οδικών αρτηριών της πόλης με έντονη κυκλοφορία και σοβαρή ατμοσφαιρική και ηχητική ρύπανση. Τα δένδρα που αποφασίστηκε να αφαιρεθούν, μεταξύ άλλων και για «αισθητικούς λόγους», έχουν ήδη σημαντική ανάπτυξη, λόγω της ηλικίας τους, με αποτέλεσμα η φυλλωσιά τους να βελτιώνει σημαντικά τις ατμοσφαιρικές συνθήκες για τους κατοίκους και διερχόμενους από την περιοχή. Η αντικατάστασή τους δεν προσδιορίζεται χρονικά, ενώ ακόμα και αν είναι άμεση, τα νέα δένδρα δεν αναμένεται να φτάσουν σε αντίστοιχο μέγεθος ώστε να συμβάλλουν αντίστοιχα βελτιωτικά στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο της περιοχής και της πόλης. Επισημαίνεται άλλωστε, ότι σύμφωνα με τις μετρήσεις, η Θεσσαλονίκη κατατάσσεται μεταξύ των τελευταίων θέσεων πανευρωπαϊκά σε αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει ως ελάχιστη αναλογία τα 9 τμ πρασίνου / κάτοικο. Ο μέσος όρος της Θεσσαλονίκης, βάσει μετρήσεων του ΤΕΕ, είναι 1,85 τμ πρασίνου / κάτοικο, στην δε Ε Δημοτική Κοινότητα είναι μόλις 1,45 τμ πρασίνου / κάτοικο. Κατά συνέπεια, η ως άνω απόφαση, εφόσον υλοποιηθεί, επηρεάζει αρνητικά, επιδεινώνοντας σημαντικά, το ως άνω ισοζύγιο, υποβαθμίζοντας σημαντικά το περιβάλλον και την εν γένει ποιότητα ζωής στην πόλη για πολλά έτη. Από την εισήγηση της Διεύθυνσης και της ΕΠΟΙΖΩ δεν αιτιολογείται γιατί δεν επιλέγονται άλλες λύσεις, όπως η τμηματική αντικατάσταση των προβληματικότερων δένδρων, η εφαρμογή θεραπείας σε όσα εξ αυτών την επιδέχονται ή τοποθέτηση πρώτα δένδρων στις κενές δενδροδόχους. 

ΙΙ. Νομική Βάση 

Σύμφωνα με το α. 227 ν. 3852/2010, όπως ισχύει με το α. 118 ν. 4555/2018 «Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσβάλει τις αποφάσεις των συλλογικών ή μονομελών οργάνων των δήμων, των περιφερειών, των νομικών προσώπων αυτών, καθώς και των συνδέσμων τους, για λόγους νομιμότητας, ενώπιον του Επόπτη Ο.Τ.Α., μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης ή την ανάρτησή της στο διαδίκτυο ή από την κοινοποίησή της ή αφότου έλαβε πλήρη γνώση αυτής. Ατομικές πράξεις κοινοποιούνται στον ενδιαφερόμενο με απόδειξη παραλαβής και αναφέρουν υποχρεωτικά ότι κατ` αυτών χωρεί ειδική προσφυγή για λόγους νομιμότητας ενώπιον του Επόπτη Ο.Τ.Α. μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών». Σύμφωνα δε με το α. 131 ν. 4555/2018 «Μέχρι την έναρξη λειτουργίας της ΑΥΕ Ο.Τ.Α. ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων, κατά τα άρθρα 225 έως 227, ασκείται από τον Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης και τις Ειδικές Επιτροπές του άρθρου 152 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α` 114), οι οποίες βρίσκονται στις έδρες των περιφερειών που ανήκουν στην ανωτέρω Αποκεντρωμένη Διοίκηση, καθώς και τις Επιτροπές Ελέγχου των Πράξεων του άρθρου 68 του Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (π.δ. 30/1996, Α` 21), που βρίσκονται στην έδρα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Οι επιτροπές αυτές συγκροτούνται με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης». Σχετική διαπιστωτική πράξη έως σήμερα δεν έχει δημοσιευθεί. 

Περαιτέρω, σύμφωνα με το α. 73 παρ. 1 ν. 3852/2010 η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής είναι αρμόδια, μεταξύ άλλων, να εισηγείται για «ββ. τα θέματα εφαρμογής των σχεδίων πολεοδομικού (ρυθμιστικού) επιπέδου, ανάπλασης περιοχών, πολεοδομικών επεμβάσεων, χρηματοδότησης προγραμμάτων ανάπλασης, ανασυγκρότησης υποβαθμισμένων περιοχών, πολεοδομικής αναμόρφωσης προβληματικών περιοχών, αποζημίωσης ρυμοτομούμενων, πολεοδομικών ρυθμίσεων, εισφοράς σε γη ή σε χρήμα, περιοχών ιδιωτικής πολεοδόμησης, και έγκρισης πολεοδομικών μελετών, βγ. τη λήψη αποφάσεων για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος…».

Σύμφωνα δε με το α. 74 παρ. 1 ν. 3852/2010, όπως ισχύει κατόπιν των τροποποιήσεών του με τους ν. 4623/2019 και ν. 4876/2021 «Η οικονομική επιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής αποτελούνται από τον Δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν αντιδήμαρχο ως πρόεδρο, από δύο (2) ακόμη αντιδημάρχους ως μέλη οριζόμενα από τον δήμαρχο και από τέσσερα (4) μέλη, αν το συμβούλιο έχει έως και είκοσι επτά (27) μέλη, έξι (6) μέλη, αν το συμβούλιο έχει έως και σαράντα πέντε (45) μέλη και οκτώ (8) μέλη, αν το συμβούλιο έχει πάνω από σαράντα πέντε (45) μέλη. Τα μη οριζόμενα μέλη των επιτροπών εκλέγονται από το δημοτικό συμβούλιο. Από τα εκλεγόμενα μέλη των επιτροπών, τουλάχιστον ένα (1) μέλος στις επταμελείς, δύο (2) μέλη στις εννεαμελείς και τρία (3) μέλη στις ενδεκαμελείς επιτροπές προέρχονται υποχρεωτικά από την παράταξη με την οποία εξελέγη ο δήμαρχος», ενώ σύμφωνα με την παρ. 3 του ίδιου άρθρου, «Για τον υπολογισμό των μελών κάθε παράταξης στην οικονομική επιτροπή και στην επιτροπή ποιότητας ζωής διαιρείται ο συνολικός αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου με τον αριθμό των εκλεγόμενων μελών και ο αριθμός αυτός, έως δεύτερου δεκαδικού ψηφίου, αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Στη συνέχεια διαιρείται ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων κάθε παράταξης με το εκλογικό μέτρο και η κάθε παράταξη εκλέγει στις επιτροπές αριθμό μελών ίσο με το ακέραιο μέρος της διαίρεσης. Για τη διαδικασία αυτήν, τυχόν ανεξάρτητοι δημοτικοί σύμβουλοι λογίζονται αθροιστικά ως μια ενιαία παράταξη. Εφόσον το άθροισμα των μελών που έχουν εκλεγεί κατ’ εφαρμογή του ανωτέρω εδαφίου υπολείπεται του συνόλου του αριθμού των μελών που εκλέγονται στην επιτροπή, οι παρατάξεις εκλέγουν ανά μια, ακόμα και εάν δεν έχουν εκλέξει μέλος κατά τα ανωτέρω, ένα μέλος με βάση το μεγαλύτερο υπόλοιπο της ανωτέρω διαίρεσης και μέχρι συμπλήρωσης των μελών που εκλέγονται συνολικά. Σε περίπτωση ίσου υπολοίπου, προηγείται η παράταξη που έχει λάβει μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις εκλογές των δημοτικών αρχών. Στην περίπτωση σύμπραξης υπολογίζεται το άθροισμα των ψήφων που έλαβαν στις εκλογές των δημοτικών αρχών οι παρατάξεις που έχουν συμπράξει».

Ωστόσο, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 2377/2022 ΟλΣτΕ, καθ’ ό μέρος καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις διενεργηθείσες εκλογές της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019, ο νομοθέτης παρενέβη στη λειτουργία των Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού επιφέροντας τις ήδη αναφερθείσες, δύο βασικές αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα, οι οποίες είναι μεταξύ τους αλληλένδετες: αφ’ ενός μετέβαλε τον τρόπο συγκροτήσεως της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι σε αυτές η πλειοψηφία θα ανήκει στην παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος· αφ’ ετέρου προέβη σε μεταφορά αρμοδιοτήτων προς την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, προς την οποία μεταβιβάστηκε η αρμοδιότητα λήψεως αποφάσεων που αφορούν την κυκλοφορία. Οι μεταβιβαζόμενες αρμοδιότητες μέχρι τότε ανήκαν στο άμεσα εκλεγόμενο συλλογικό όργανο διοίκησης των δήμων, το δημοτικό συμβούλιο, το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 65 παρ. 1 του ν. 3852/2010, έχει το γενικό τεκμήριο αρμοδιότητας για τα θέματα που αφορούν τον Δήμο. Σε αυτό δε το συλλογικό όργανο η παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος ενδέχεται να μην έχει την πλειοψηφία, λόγω της συγκροτήσεώς του με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής, φαινόμενο που ανέκυψε κατά τις εκλογές της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019 σε 231 από τους 332 δήμους της Χώρας. Συνεπώς, ο νομοθέτης απέβλεψε στη μεταφορά ορισμένων εκ των εξ ορισμού σημαντικών αρμοδιοτήτων του δημοτικού συμβουλίου σε άλλα έμμεσα συλλογικά όργανα του Δήμου, με παράλληλη μεταβολή του τρόπου συγκροτήσεως των τελευταίων, προκειμένου να εξασφαλίσει σε αυτά την πλειοψηφία της παρατάξεως με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος. Υπό τα δεδομένα αυτά, οι ρυθμίσεις αυτές συνέχονται μεταξύ τους ως ενιαίο σύνολο, αποβλέπουν στον ίδιο σκοπό και επεμβαίνουν τόσο στη συγκρότηση των έμμεσων αυτών συλλογικών οργάνων του Δήμου όσο και στη λειτουργία, υπό τη συγκρότηση αυτή, των ανωτέρω οργάνων κατά την άσκηση των ανατεθειμένων σε αυτά νέων, σημαντικού χαρακτήρα, αρμοδιοτήτων. Η επέμβαση αυτή, όπως ήδη εκτέθηκε στην προηγούμενη σκέψη, δεν είναι αντίθετη προς τις συνταγματικές διατάξεις. Ωστόσο, με τη νομοθετική αυτή μεταβολή, η οποία έλαβε χώρα αμέσως μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα σε χρόνο κατά τον οποίο είχαν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, μεταβλήθηκε εκ των υστέρων το πλαίσιο ασκήσεως του κατοχυρούμενου στο Σύνταγμα δικαιώματος εκλογής των αρχών των Ο.Τ.Α. και τούτο, διότι η εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων είχε διαμορφωθεί κατά συνεκτίμηση, εκτός των άλλων, και του ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα κατά τις εκλογές αυτές νομοθεσία, οι αποφάσεις που αφορούν σημαντικές αρμοδιότητες του δήμου, όπως αυτές που προαναφέρθηκαν και που αφορούν ζητήματα που κατ’ εξοχήν συνάπτονται με την κατοχυρούμενη στο άρθρο 102 παρ. 2 του Συντάγματος οικονομική αυτοτέλεια των Ο.Τ.Α., θα λαμβάνονται από το δημοτικό συμβούλιο, όργανο διοικήσεως του δήμου με άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, απαιτουμένων ενδεχομένως ευρύτερων συναινέσεων για την επίτευξη πλειοψηφίας και από δημοτικούς συμβούλους που δεν εξελέγησαν με τον συνδυασμό του Δημάρχου. Εξ άλλου, κατά τον χρόνο ψηφίσεως των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμασθεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής που εισήχθη με τον ν. 4555/2018 στη διοίκηση των δήμων, προκειμένου να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενους στην ομαλή λειτουργία αυτών, η τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη θέληση των εκλογέων, με την εφαρμογή των επίδικων ρυθμίσεων και κατά την τρέχουσα δημοτική περίοδο. Για τους λόγους αυτούς, οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις, καθ’ ό μέρος καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις εκλογές που διενεργήθηκαν στις 26 Μαΐου και 2 Ιουνίου 2019, έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις των άρθρων 5 (παρ. 1), 52 και 102 (παρ. 2) του Συντάγματος. Συνεπώς, οι ρυθμίσεις αυτές, οι οποίες, κατά τη βούληση του νομοθέτη, συνέχονται μεταξύ τους ως ενιαίο σύνολο και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν αυτοτελώς, πρέπει να παραμερισθούν στο σύνολό τους ως αντισυνταγματικές και να εφαρμοσθούν κατά τη συγκρότηση των εν λόγω δημοτικών επιτροπών οι προϋφιστάμενες αυτών διατάξεις. Με τις εν λόγω διατάξεις των νόμων 4623/2019, 4625/2019 και 4635/2019 ουσιαστικώς μεταβάλλεται εκ των υστέρων το πλαίσιο ασκήσεως των κατοχυρωμένων στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος δικαιωμάτων του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι και νοθεύεται η εκφρασθείσα κατά τις εκλογές της 26-5-2019 και της 2-6-2019 θέληση των δημοτών, η οποία διαμορφώθηκε κατά συνεκτίμηση, μεταξύ άλλων, και των ανωτέρω ρυθμίσεων του ν. 4555/2018. Τις ίδιες αυτές ρυθμίσεις είχαν συνεκτιμήσει, εξ άλλου, κατά την υποβολή και υποστήριξη της υποψηφιότητάς τους, καθώς και κατά την κατάρτιση των αντίστοιχων συνδυασμών, και οι εκλεγέντες κατά τις εν λόγω εκλογές δημοτικοί σύμβουλοι. Κατά συνέπεια, παραβιάζουν τα αντίστοιχα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές i) της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, και ii) της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, οι οποίες διέπουν (και) τις εκλογές για την ανάδειξη των αρχών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, σύμφωνα με τα άρθρα 1 παρ. 1 και 2, 4 παρ. 1, 5 παρ. 1, 51 παρ. 3, 52 και 102 παρ. 2 του Συντάγματος. Επομένως, οι συγκεκριμένες διατάξεις δεν δύνανται να εφαρμοστούν, ως αντισυνταγματικές, και εφαρμοστέες τυγχάνουν οι προγενέστερες.

Εν προκειμένω, η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου Θεσσαλονίκης αποτελείται από τον αντιδήμαρχο Αλ. Μπαρμπουνάκη (ως Πρόεδρο), τους αντιδημάρχους Ι. Κοσμοπούλου και Ν. Ζεϊμπέκη, ορισθέντες από τον Δήμαρχο και 8 ακόμα εκλεγμένα μέλη. Εκ των εκλεγμένων, οι Μ. Καραγιάννη, Χ. Αηδονόπουλος και Δ. Δαγκλής, προερχόμενα και συμπράττοντα με την παράταξη του Δημάρχου, τα δε λοιπά μέλη κατ’ αναλογία από τους υπόλοιπους συνδυασμούς και ανεξάρτητους συμβούλους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αν και ο συνδυασμός του δημάρχου διαθέτει μειοψηφία (ακόμα και συνυπολογιζόμενων των συμπραττόντων μαζί του συμβούλων) στο Δημοτικό Συμβούλιο, απέκτησε απόλυτη πλειοψηφία στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, σε εφαρμογή των ως άνω αντισυνταγματικών διατάξεων και κατ’ ανατροπή της λαϊκής ετυμηγορίας των δημοτικών εκλογών του 2019. Με την ως άνω σύνθεσή της ΕΠΟΙΖΩ έλαβε την υπ’ αρ. 16/10-2-2023 (ΑΔΑ: ΨΞΣΟΩΡ5-ΔΗΛ) απόφαση. Δεδομένων αυτών, η σύνθεση της Επιτροπής αυτής, κατά την λήψη της ως άνω απόφασης ήταν μη νόμιμη.

Περαιτέρω, δύο ή περισσότερες εκτελεστές πράξεις μπορούν να θεωρηθούν ότι συγκροτούν σύνθετη διοικητική ενέργεια, όταν εκδίδονται στο πλαίσιο της ίδιας νομοθεσίας, η οποία, περαιτέρω, προβλέπει τη διαδοχική έκδοση αυτών για την επίτευξη συγκεκριμένης ενέργειας που συντελείται με την έκδοση της τελικής πράξης. Στη διαδικασία της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, οι προηγούμενες πράξεις αποβάλλουν την αυτοτέλειά τους, δηλαδή τον εκτελεστό χαρακτήρα τους, και ενσωματώνονται στην τελική (Ευγ. Πρεβεδούρου, ΣτΕ3619/1995). Δικονομική συνέπεια των ανωτέρω είναι ότι με την άσκηση της αίτησης ακύρωσης κατά της τελικής πράξης, της μόνης παραδεκτώς προσβαλλομένης, αφού οι προηγούμενες απέβαλαν με την έκδοσή της τον εκτελεστό χαρακτήρα τους, επιτρέπεται, κατ’ απόκλιση από την αρχή του ανελέγκτου εκτελεστών πράξεων που διέφυγαν την ευθεία προσβολή, να προβληθούν πλημμέλειες των προηγούμενων πράξεων [Νόμος και Φύση 3/1996, σ. 201, με παρατηρήσεις Κ. Δρούγκα, σ. 206]. Σε τέτοιες περιπτώσεις, απαραδέκτως προσβάλλονται βεβαίως οι εξ αρχής μη εκτελεστές πράξεις της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, όπως η γνωμοδότηση (ΣτΕ 2166/2003, 2069/2001, 2285/2000, 2239/1999, 868/1997, 2913/1995), ενώ είναι δυνατή η προβολή πλημμελειών που ανάγονται σε αυτές, όπως κακή σύνθεση του γνωμοδοτούντος οργάνου (ΣτΕ 3136, 3412/2003), στα πλαίσια προσφυγής κατά της τελευταίας και εκτελεστής πράξης της σύνθετης αυτής διοικητικής ενέργειας.

Εν προκειμένω, η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής γνωμοδότησε, ως αρμόδιο εκ του νόμου όργανο, προς το Δημοτικό Συμβούλιο το οποίο είναι αρμόδιο για την λήψη της τελικής και εκτελεστής απόφασης. Η εισήγηση της ΕΠΟΙΖΩ δεν έχει στοιχεία εκτελεστότητας και συνεπώς δεν δύναται να προσβληθεί αυτοτελώς. Η απόφαση όμως του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία ολοκληρώνεται η ως άνω σύνθετη διοικητική ενέργεια, παραδεκτώς προσβάλλεται, ως εκτελεστή, και στα πλαίσια αυτής παραδεκτώς επίσης προβάλλονται και πλημμέλειες κάθε προηγούμενης πράξης. Για τον λόγο αυτό, η προσβαλλόμενη τυγχάνει ακυρωτέα, καθώς εκδόθηκε κατόπιν γνωμοδότησης οργάνου που συνεδρίασε με κακή σύνθεση. 

ΕΠΕΙΔΗ έχω προφανές έννομο συμφέρον για την άσκηση της παρούσας, ως δημότης και μόνιμος κάτοικος του Δήμου Θεσσαλονίκης, με το δικαίωμά μου στο περιβάλλον (α. 24 Συντάγματος) να πλήττεται ανεπανόρθωτα με την αλόγιστη και χωρίς συγκεκριμένη πρόβλεψη άμεσης αντικατάστασης των ως άνω δενδροστοιχιών.  

ΕΠΕΙΔΗ για τους αναφερόμενους λόγους η προσβαλλόμενη τυγχάνει μη νόμιμη και ακυρωτέα.

ΕΠΕΙΔΗ έλαβα γνώση της προσβαλλόμενης στις 1-3-2023 ότε και αναρτήθηκε στην Διαύγεια. 

ΕΠΕΙΔΗ όλα τα ανωτέρω είναι νόμιμα, βάσιμα και αληθινά.

ΕΠΕΙΔΗ η παρούσα εμπρόθεσμα και αρμοδίως ασκείται ενώπιόν σας.

ΕΠΕΙΔΗ αμφότεροι οι προσφεύγοντες τυγχάνουμε μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και καταψηφίσαμε την προσβαλλόμενη απόφαση. 

ΕΠΕΙΔΗ αντίκλητο και πληρεξούσιο δικηγόρο μας ορίζουμε τον δικηγόρο Θεσσαλονίκης Μήττα Μιχαήλ του Βασιλείου (ΑΜΔΣΘ 11064), Πλ. Δημοκρατίας 12, 54626, Θεσσαλονίκη, 6970057700, mich.mittas@gmail.com. 

Για τους λόγους αυτούς

ΑΙΤΟΥΜΑΙ

Την ακύρωση της υπ’ αρ. 54 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης, η οποία ελήφθη κατά την από 20-2-2023 συνεδρίασή της και δημοσιεύθηκε στην Διαύγεια με ΑΔΑ: 6ΩΜ7ΩΡ5-ΚΙΦ στις 1-3-2023.

Θεσσαλονίκη 15-3-2023

Ο προσφεύγων