Ρέμα Δόξας: Οι ευθύνες μπαλάκι μεταξύ Δήμου και Περιφέρειας

Σύγχυση αρμοδιοτήτων και ερμηνείας των σχετικών κανονιστικών διατάξεων, διακρίνει τις υπηρεσίες και τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση και συντήρηση των ρεμάτων της πόλης.

Με αφορμή τις ζημιές που προκλήθηκαν από την τελευταία κατακλυσμιαία καταιγίδα στο ρέμα της Δόξας, ή αλλιώς χείμαρρος Λύτρα ή Καυταντζόγλου ή Διαβολόρεμα, που διασχίζει την περιοχή της οδού Δοιράνης, από την πάνω πλευρά της οδού Κ. Καραμανλή και φτάνει μέχρι το Καυτατζόγλειο, αναζητήσαμε τους αρμοδίους φορείς που πρέπει να παρέμβουν προκειμένου να αποκατασταθεί η περιοχή. Το χθεσινό σχετικό ρεπορτάζ της Parallaxi, ήταν απόλυτα διαφωτιστικό για την κατάσταση που επικρατεί.

Αυτό που διαπιστώσαμε για μία ακόμη φορά, είναι ότι οι φορείς, και κυρίως ο δήμος Θεσσαλονίκης, στον οποίο, όπως όλα δείχνουν, ανήκει διοικητικά και ιδιοκτησιακά το ρέμα, διατηρούν επιφυλάξεις για τις αρμοδιότητες ενώ ο υπεύθυνος φορέας, δηλαδή ο δήμος Θεσσαλονίκης, προσπαθεί, εν μέρει, να μεταφέρει τις ευθύνες στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Από την πλευρά της πάντως η ΕΥΑΘ Παγίων, ξεκαθαρίζει ότι τα ρέματα, που έχουν ενταχθεί στον αστικό ιστό και έχουν χαρακτηριστεί ως κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου, ανήκουν στην δικαιοδοσία και υπευθυνότητα του οικείου δήμου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση στον δήμο Θεσσαλονίκης.

Υπηρεσιακός παράγοντας της ΕΥΑΘ Παγίων, τόνισε στην Parallaxi πως η σχετική νομοθεσία είναι σαφής και περιγράφει, επ’ ακριβώς, τις ευθύνες των δήμων. Διευκρίνισε δε πως οι Περιφέρειες είναι υπεύθυνες μόνο για το υδραυλικό μέρος των ρεμάτων, δηλαδή πρέπει να επιτηρούν το χώρο και να διασφαλίσουν την ροή των υδάτων.

Μάλιστα στην ιστοσελίδα της ΕΥΑΘ Παγίων υπάρχει και το σχετικό εδάφιο:

1. Την ευθύνη για την καθαριότητα του ρέματος, αλλά και την ευθύνη της γενικής καθαριότητας και συντήρησης του χώρου (κλάδεμα δέντρων, καθαρισμός κλπ.), έχει ο εκάστοτε Δήμος ως χώρος χαρακτηρισμένος «Κοινόχρηστο Πράσινο», σύμφωνα με το άρθρο 75 του Ν.3463/2006 -κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων σε συνδυασμό με το άρθρο 94 του Ν.3852/2010, όπου αναφέρεται ότι μεταξύ των αρμοδιοτήτων των Δήμων είναι και η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας.
2. Την ευθύνη αστυνόμευσης για τυχόν ανθρώπινες ή άλλες παρεμβάσεις στα ρέματα τις έχει η αρμόδια Περιφέρεια και συγκεκριμένα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με τις αρμόδιες υπηρεσίες της (άρθρο 186 κεφάλαιο ΣΤ περ. 15 Ν.3852/2010).

Επίσης το Τεχνικό Επιμελητήριο Κεντρικής Μακεδονίας, στις παρατηρήσεις του στο πλαίσιο της διαβούλευσης «Επικαιροποίηση Master Plan Αντιπλημμυρικών Έργων περιοχών Ν. Θεσσαλονίκης», σημειώνει πως «τα ρέματα παρουσιάζουν την ιδιαιτερότητα του πολλαπλού ιδιοκτησιακού καθεστώτος με αποτέλεσμα να μην καλύπτεται η διευθέτηση τους και ο καθαρισμός τους. Τα αστικά ρέματα ανήκουν στην ΕΥΑΘ ΠΑΓΙΩΝ εντός του Αστικού ιστού, με τμήματα αυτών να έχουν παραχωρηθεί στους δήμους και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ στις παρυφές του ΣΕΙΧ ΣΟΥ, εμπλέκεται η Δασική υπηρεσία».

Ωστόσο το ΤΕΕ/ΤΚΜ σπεύδει να σημειώσει πως «ο καθαρισμός και η αστυνόμευση των ανοιχτών ρεμάτων (φυσικών και διευθετημένων) στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης εντός των ορίων των Δήμων και εντός των οικισμών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης θα πρέπει να γίνεται από τους Δήμους ανεξάρτητα από το εάν τα ρέματα αυτά αποτελούν κλάδο άλλου υδατορέματος που διασχίζει περισσότερους του ενός Δήμους ή Περιφερειακές Ενότητες. Το σκεπτικό της παραπάνω άποψης υπαγορεύεται από το ότι τα ρέματα εντός των οικισμών είναι ενταγμένα στο σχέδιο πόλης ως κοινόχρηστοι χώροι και έχουν και χαρακτήρα χώρου αναψυχής, ψυχαγωγίας ,άθλησης και κυρίως χώρου πρασίνου, η λειτουργία των οποίων ανήκει στις αρμοδιότητες των Δήμων, σύμφωνα με το άρθρο 75 του Ν.3463/2006. Έξω από τα όρια των οικισμών ή των πόλεων ο καθαρισμός και η αστυνόμευση των ρεμάτων θα εκτελείται από τις Υπηρεσίες της Περιφέρειας».

Μπίλιας: Είμαστες υπέυθυνοι μόνο για τη ροή των υδάτων

Επιστρέφοντας στο ρέμα της Δόξας, που έχει καταλήξει εντελώς άδοξα, παρότι ένας πανέμορφος χώρος, σε ένα παραμελημένο σκουπιδότοπο, ο Πάρις Μπίλιας αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων Κεντρικής Μακεδονίας, τόνισε στην Parallaxi ότι η υπευθυνότητα για την κατάσταση στο ρέμα ανήκει στο Δήμο Θεσσαλονίκης.

«Εμείς ως περιφέρεια είμαστε υπεύθυνοι μόνο για την ροή του νερού. Δηλαδή καθαρίζουμε το ρέμα ώστε να είναι ανεμπόδιστη η ροή των υδάτων», τονίζει και ξεκαθαρίζει ότι «αυτή είναι η αρμοδιότητα της Περιφέρειας από τη νομοθεσία και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε». Επισημαίνει δε πως υπάρχει μία αντιπαράθεση μεταξύ των φορέων, για το ποιος χρεώνεται τι, αλλά όπως αναφέρει «εμείς με συνεννόηση προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα».

Ωστόσο, επιμένει ότι το συγκεκριμένο ρέμα ως αστικό περιβάλλον και όπως έχει εξελιχτεί ως χώρος πρασίνου με δένδρα και φυτά, είναι αρμοδιότητα του δήμου Θεσσαλονίκης ενώ σχολιάζει πως η διάχυση των αρμοδιοτήτων και των χρεώσεων, μεταξύ υπηρεσιών και φορέων, «είναι μία τρέλα που δημιουργεί προβλήματα και πρέπει να σταματήσει».

Δήμος Θεσσαλονίκης: Είμαστε εν μέρει υπεύθυνοι, η ευθύνη στην Περιφέρεια

Διαφορετική είναι η προσέγγιση των στελεχών της διοίκησης του δήμου Θεσσαλονίκης, των οποίων οι αρμοδιότητες εμπίπτουν στο θέμα των ρεμάτων.

Ο αντιδήμαρχος Πρασίνου και Περιβάλλοντος Ερωτόκριτος Θεοτοκάτος, τόνισε στην Parallaxi ότι ο δήμος Θεσσαλονίκης δεν έχει ευθύνη συνολικά για το ρέμα της Δόξας. Όπως είπε,”τα επιφανειακά είναι δική μας υποχρέωση, μέσα στο ρέμα η ευθύνη είναι της Περιφέρειας. Κανονικά ο νόμος λέει ότι ο πυθμένας ανήκει στην ΕΥΑΘ, τα πρανή ανήκουν στην περιφέρεια και τα πεζοδρόμια είναι του δήμου».

Σε ότι αφορά τα κλαδιά και τα άλλα υλικά, ανέφερε ότι ο δήμος έχει ξεκινήσει ήδη να μαζεύει τα κλαδιά, όχι μόνο από τη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά από παντού ώστε να μη δημιουργηθούν προβλήματα λόγω των βροχοπτώσεων. Επίσης για την περιοχή του ρέματος της Δόξας τόνισε πως υπάρχουν πολίτες που στο συγκεκριμένο χώρο, πετούν ογκώδη αντικείμενα και προκαλούν προβλήματα στην λειτουργία του ρέματος.

Από την πλευρά του ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων Μάκης Κυριζίδης, τόνισε πως υπεύθυνος φορέας για τα ρέματα του δήμου είναι η ΕΥΑΘ Παγίων.

«Γιατί είναι υπεύθυνος ο δήμος Θεσσαλονίκης; Από όσο γνωρίζω η ΕΥΑΘ Παγίων είναι υπεύθυνη και μαζί με την Περιφέρεια, όλα τα προηγούμενα χρόνια έκαναν τους καθαρισμούς» τόνισε στη Parallaxi.

Κουράκης : Είναι καθαρά ευθύνη του δήμου Θεσσαλονίκης

Για το συγκεκριμένο ζήτημα, ζητήσαμε την γνώμη δύο ανθρώπων που έχουν ασχοληθεί και γνωρίζουν το θέμα και ανήκουν στο δυναμικό των αιρετών του δήμου Θεσσαλονίκης

Ο Ανδρέας Κουράκης, νυν δημοτικός σύμβουλος και πρώην αντιδήμαρχος Αστικού Περιβάλλοντος, είχε ασχοληθεί στο 2015 ειδικά με το ρέμα της Δόξας και είχε συντονίσει, τότε, ενέργειες καθαρισμού και ανάδειξης του ρέματος.

Όπως τονίζει, «μετά από συνεργασία που είχαμε με την ΕΥΑΘ Παγίων, είχε ξεκαθαριστεί ότι αρμόδιος για το ρέμα της Δόξας είναι ο δήμος Θεσσαλονίκης, και έτσι μπορέσαμε τότε να παρέμβουμε και να καθαρίσουμε το χώρο».

Σημειώνει δε πως «τότε για πρώτη φορά διαπιστώθηκε ότι στις αστικές περιοχές υπεύθυνοι για τα ρέματα είναι οι δήμοι, καθώς υπήρχε η εντύπωση ότι ήταν η ΕΥΑΘ Παγιών, αλλά διευκρινίστηκε ότι η ευθύνη είναι στο δήμο. Αρμόδιος είναι ο δήμος Θεσσαλονίκης».

Για τη σημερινή κατάσταση μάλιστα αναφέρει ότι “ο δήμος πρέπει να παρέμβει να καθαρίσει το χώρο ώστε να μην υπάρχει αυτή εστία της μόλυνσης στο κέντρο της πόλης και ως αρμόδιος φορέας να φροντίσει ώστε το ρέμα και όλα τα ρέματα που είναι πηγές ζωής, να το αναδείξει και να εντάξει στην λειτουργία της πόλης».

Τρεμόπουλος: Διοικητικά ανήκει στο δήμο αλλά ευθύνες έχει και η Περιφέρεια

Ενδιαφέρουσα είναι και η άποψη του δημοτικού συμβούλου Μιχάλη Τρεμόπουλου, ο οποίος έχει γράψει και βιβλίο ειδικά για τα ρέματα της πόλης. Πρόκειται για το βιβλίο «Η Θεσσαλονίκη των νερών», που έχει συγγράψει μαζί με τον Γιώργο Μπλιώνη, και το οποίο είναι μία «ιστορική και οικολογική ανασκόπηση της τοπογραφίας των χειμάρρων και των υδατικών πόρων της πόλης».

Όπως τονίζει στην «Parallaxi”, «ειδικότερα, για το ρέμα Λύτρα (Δόξης) που ανήκει διοικητικά εξ’ ολοκλήρου στο Δήμο Θεσσαλονίκης, το ρέμα κατάντη της Λεωφόρου Καραμανλή έχει αντικατασταθεί από υπόγειους κλειστούς αγωγούς, ενώ ανάντη της οδού διακρίνεται η παλαιά κοίτη του, για το τμήμα της οποίας έως την οδό Αγίου Δημητρίου υπάρχει θεσμοθετημένη οριογραμμή (ΦΕΚ 486Δ/2020)».

Ωστόσο σημειώνει επίσης ότι απαιτείται ένας συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων Δήμου, Περιφέρειας, Αποκεντρωμένης και Υπουργείου προκειμένου να αντιμετωπιστεί συνολικά το θέμα των ρεμάτων της πόλης έτσι ώστε να διασφαλιστεί η λειτουργία τους και η αποτελεσματική διόδευση των υδάτων στην θάλασσα με δεδομένη την κλιματική αλλαγή και τα πλημμυρικά φαινόμενα που θα είναι πιο έντονα τα επόμενα χρόνια.

Μάλιστα εγκαλεί και τον νύν δήμαρχο Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Ζέρβα, για προεκλογικές υποσχέσεις κενού περιεχομένου το 2019, όταν ερωτηθείς για το ρέμα της Δόξας, είχε κάνει λόγο για πλήρη διευθέτηση του προβλήματος και μιλούσε για αναβάθμιση της περιοχής.

Ζέρβας τον Μάιο του 2019: Σε περίπτωση που εκλεγώ δήμαρχος θα φροντίσω για την τάχιστη…

Τι υποσχόταν τότε ο νυν δήμαρχος Θεσσαλονίκης, όταν ως υποψήφιος δήμαρχος είχε γίνει δέκτης παραπόνων από κατοίκους της περιοχής, για την απαράδεκτη κατάσταση του ρέματος Λύτρα – Δόξα;

Όπως τόνισε τότε σε δηλώσεις του, αν εκλεγόταν δήμαρχος θα φρόντιζε ώστε το ρέμα να οριοθετηθεί και να αναδειχτεί λειτουργικά, με ήπιες παρεμβάσεις και μάλιστα τάχιστα:

«Το ρέμα Δόξης είναι τεράστιο, από τα μεγαλύτερα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή και διαπερνά σχεδόν όλη την πόλη. Για ένα τμήμα του υπάρχουν οριογραμμές που έχουν επικυρωθεί μάλιστα με ΦΕΚ. Μέρος μόνον αυτού του τμήματος, εντός οριογραμμών, έχει εκκαθαριστεί και ένα άλλο μεγάλο τμήμα του είναι προς οριοθέτηση. Δυστυχώς ο καθαρισμός του και η επιμέλεια του ρέματος είναι πλημμελής και οι όποιες διαμαρτυρίες είναι δικαιολογημένες καθώς σε πολλά επιμέρους σημεία παρουσιάζεται μία απαράδεκτη εικόνα εγκατάλειψης. Εναπόθεση μπάζων και άλλων ογκωδών, κάτοικοι της περιοχής κάνουν λόγω ακόμη και για αμίαντο, κουνούπια τους καλοκαιρινούς μήνες, υψηλά χόρτα κ.ο.κ, διαμορφώνουν μία απαράδεκτη εικόνα. Σε περίπτωση που εκλεγώ δήμαρχος θα φροντίσω για την τάχιστη οριοθέτηση όλου του ρέματος στο πλήρες μήκος του. Διευθετούμε τα πρανή και τον πυθμένα του με φυσικό τρόπο, χωρίς εργασίες μεγάλης κλίμακας και χωρίς μπετό και μεγάλες κατασκευές. Θα υπάρξει άμεσος εμπλουτισμός της φυσικής χλωρίδας που αναπτύσσεται τοπικά και δημιουργία περιπατητικής διαδρομής με ήπιας κλίμακας παρεμβάσεις διαμόρφωσης και μετατροπή του σε πνεύμονα πρασίνου, φυσική αρτηρία αισθητικής αναβάθμισης του αστικού τοπίου. Τέλος θα υπάρχει συνεχής μέριμνα για την καθαριότητα με πρωτοβουλία του Δήμου Θεσσαλονίκης».

«Δυστυχώς, βρισκόμαστε στον τρίτο χρόνο της δημαρχιακής θητείας του κ. Ζέρβα και η κατάσταση στο ρέμα Δόξης είναι το ίδιο απογοητευτική» σχολιάζει ο Μ. Τρεμόπουλος.

.