Θεσσαλονίκη: Νέα εποχή για το υδροκινητικό έργο «Ομπρέλες» του Γιώργου Ζογγολόπουλου

Ένα από τα πιο αγαπημένα και αναγνωρίσιμα έργα δημόσιας γλυπτικής της Θεσσαλονίκης, οι «Ομπρέλες» του καταξιωμένου Έλληνα γλύπτη Γιώργου Ζογγολόπουλου, ετοιμάζονται να ζήσουν μια νέα εποχή. Το πολύ γνωστό υδροκινητικό γλυπτό, που συνδυάζει την κίνηση του νερού, την αρμονία των μορφών και τη γοητεία του ήχου, πρόκειται να λάβει σύντομα την απαραίτητη φροντίδα και ανανέωση που αρμόζει στην καλλιτεχνική του αξία.

Οι «Ομπρέλες» που κοσμούν τον εξωτερικό χώρο του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στον χώρο της ΔΕΘ-Helexpo, θα αποκατασταθούν πλήρως μέσα από ένα εκτεταμένο πρόγραμμα συντήρησης, με την ευγενική υποστήριξη της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης Α.Ε. (ΕΥΑΘ Α.Ε.), σε στρατηγική συνεργασία με τον Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus).

Σημαντικός εταίρος σε αυτή την πρωτοβουλία είναι το Ίδρυμα Παπαγεωργίου, το οποίο υποστήριξε τις απαραίτητες προκαταρκτικές ενέργειες καθαρισμού των ανοξείδωτων από ατσάλι επιφανειών. Υποστηρικτές των εργασιών αποκατάστασης είναι επίσης η Deloitte Greece και ο Σταύρος Ανδρεάδης.

Η επικείμενη συντήρηση περιλαμβάνει την πλήρη επισκευή και αναβάθμιση του υδροκινητικού μηχανισμού και τη βελτίωση των υδραυλικών συστημάτων, ώστε το έργο να συνεχίσει να προσφέρει μια μοναδική βιωματική εμπειρία.

Οι εργασίες θα ολοκληρωθούν το φθινόπωρο του 2025 υπό την επίβλεψη εξειδικευμένων επαγγελματιών με την ευθύνη του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου, εντός του προγραμματισμένου χρονοδιαγράμματος, ώστε οι «Ομπρέλες» να επιστρέψουν ανανεωμένες στο κοινό της πόλης.

Ο Πρόεδρος του ΔΣ του MOMus, κ. Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος σημείωσε: «Το εμβληματικό έργο «Ομπρέλες» του Γιώργου Ζογγολόπουλου, στην είσοδο του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, επισκευάζεται, χάρη στην ευγενική υποστήριξη του ιδιωτικού τομέα.

Η συνεισφορά αυτή αποδεικνύει έμπρακτα την αξία των συνεργειών για την προστασία της δημόσιας τέχνης και της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης».

Ο Πρόεδρος ΕΥΑΘ Α.Ε., κ. Άγις M. Παπαδόπουλος σχολίασε: «Με τη στήριξη του πολιτισμού και των τεχνών η ΕΥΑΘ στέκεται υπεύθυνα και ενεργά δίπλα στην τοπική κοινωνία, επιστρέφοντας αξία στους συμπολίτες μας. Εκτός όμως από αυτό, για μία τεχνική εταιρεία σαν την ΕΥΑΘ, η αποκατάσταση ενός εμβληματικού έργου όπως οι υδροκινητικές ‘Ομπρέλες’, αναδεικνύει τη συμβολή της επιστήμης της μηχανικής στον πολιτισμό. Είμαστε πολύ χαρούμενοι για την πρωτοβουλία μας αυτή».

Στοιχεία για το έργο

Ο γλύπτης Γιώργος Ζογγολόπουλος τοποθέτησε τη μεγάλη ατσάλινη υδροκινητική κατασκευή με τίτλο «Ομπρέλες» στην υδάτινη δεξαμενή νερού, στην κύρια είσοδο του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (τότε Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) κατά την διοργάνωση της πρώτης ατομικής του έκθεσης στη Θεσσαλονίκη το 1993, αμέσως μετά την λήξη της παρουσίασης του ίδιου έργου ως εθνική εκπροσώπηση στην 45η Μπιενάλε της Βενετίας. Ο χώρος επελέγη από τον ίδιο τον καλλιτέχνη που καθοδήγησε την τοποθέτησή του, σε συνεργασία με την τεχνική υπηρεσία της ΔΕΘ και το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ, το οποίο συνέβαλε στη μελέτη-κατασκευή.

Το έργο παρέμεινε στο μουσείο της Θεσσαλονίκης ως χρησιδάνειο μέχρι το 1995, οπότε και μετακινήθηκε για να περιληφθεί σε ιδιωτική συλλογή. Το 1996, ωστόσο, εξασφαλίζεται και ολοκληρώνεται η αγορά του, ώστε να επιστρέψει πια μόνιμα στις συλλογές του μουσείου, με τη συνεισφορά του συλλέκτη Πρόδρομου Εμφιετζόγλου και της επιχειρηματία Αίνης Μιχαηλίδου.

Το έργο «Ομπρέλες» του Γιώργου Ζογγολόπουλου αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα γλυπτά της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Η υδροκινητική του εκδοχή που βρίσκεται στον χώρο του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του MOMus αποτελεί εξέλιξη της καλλιτεχνικής σκέψης του καλλιτέχνη, ο οποίος είχε έντονο ενδιαφέρον για τη συνύπαρξη τέχνης και τεχνολογίας. Το στοιχείο του νερού αποκτά κεντρικό ρόλο, μαζί με τη διάσταση της κίνησης και του ήχου, σε απόλυτα δυναμική σχέση του έργου με το φυσικό περιβάλλον, τονίζοντας τη ροή και τη μεταβολή, ενισχύοντας παράλληλα τη βιωματική διάσταση της τέχνης.

Στοιχεία για τον καλλιτέχνη

Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος (1903-2004) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Θωμά Θωμόπουλο, ενώ το 1937 γνώρισε το έργο του Charles Despiau. Εκτός από τη γλυπτική έχει ασχοληθεί με τη ζωγραφική και την αρχιτεκτονική. Συνεργάστηκε με σημαντικούς ανθρώπους των τεχνών όπως ο Δημήτρης Πικιώνης, ο Πάτροκλος Καραντινός και ο Κωνσταντίνος Παρθένης, διακρίθηκε και βραβεύτηκε για το έργο του.

Ο Ζογγολόπουλος ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την συνύπαρξη των γλυπτών με τον περιβάλλοντα χώρο. Επηρεασμένος από την κινητική τέχνη των τελών της δεκαετίας του 1950 και του 1960 ενδιαφέρθηκε για την κίνηση των στατικών γλυπτικών μορφών μέσα από τη συνεχή ροή του νερού. Ο καλλιτέχνης ανανέωνε συνεχώς τις μορφές, τα υλικά, τα μέσα και τις χωρικές σχέσεις στην τέχνη του. Δημιούργησε έναν διάλογο με τον χώρο μέσα από την ευφάνταστη και καινοτόμο χρήση κίνησης, σχημάτων και ήχων. Εφάρμοσε αυτή την ιδέα σε ολόκληρο το έργο του, συμπεριλαμβανομένων των ομπρελών.