W(E)AVE: To τρίτο βραβείο του διαγωνισμού ανάπλασης της Αριστοτέλους

Η parallaxi παρουσιάζει τις προτάσεις του διαγωνισμού ανάπλασης της Αριστοτέλους που βραβεύτηκαν. Σήμερα το τρίτο βραβείο. 

Ο δημόσιος χώρος της Αριστοτέλους, η «Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών», αποτελεί ένα χώρο καθημερινής συνάντησης αλλά και το πιο προνομιακό κενό του ιστορικού κέντρου όπου αποτυπώνονται οι σημαντικές στιγμές της πόλης γιορτές, επέτειοι, διαδηλώσεις, συγκεντρώσεις, κυριακάτικοι περίπατοι, ερωτικά ραντεβού, φοιτητικές παρέες, μουσικοί του δρόμου, το πολύχρωμο αστικό τσίρκο.

Ένας περίπατος στον άξονα της Αριστοτέλους αποτελεί ταυτόχρονα μια τομή και μια «συντομογραφία» της κοινωνικής διαστρωμάτωσης της πόλης, η πιο σύντομη διαδρομή για να αισθανθείς τον παλμό της. Στόχος της πρότασης είναι η διαμόρφωση ενός χώρου υποδοχής, φιλόξενου και διαθέσιμου, ενός αστικού πεδίου ανάδειξης της δυναμικής της Θεσσαλονίκης.

Παράλληλα με την Μητροπόλεως, αποκαλύπτεται σημειακά το βυζαντινό τείχος με μικρής έκτασης ανασκαφή και κατασκευή γυάλινου προστατευτικού στεγάστρου που συνοδεύεται από υδάτινη επιφάνεια ώστε να υπενθυμίζεται η θέση του αρχαίου αιγιαλού.

CONCEPT: W[E]AVE (ΚΥΜΑ / WAVE – ΥΦΑΙΝΩ / WEAVE)

Στις παραπάνω έννοιες κτίζεται το concept της πρότασης που πραγματεύεται την δημιουργία ενός «συνδετικού ιστού» που έρχεται να συμπληρώσει το υπάρχον αρχιτεκτονικό σύνολο και να αποτελέσει τον «καμβά» στον οποίο η αστική εμπειρία θα αναζωογονηθεί. Δημιουργούνται σενάρια χρήσης των επιμέρους τμημάτων του άξονα ώστε να παρακινείται το ενδιαφέρον του περιπατητή να παραμείνει στον χώρο, κάνοντας μια στάση, αλλάζοντας τον ρυθμό κίνησης με τον οποίο βιώνει τον δημόσιο χώρο. Η χρήση μπορεί να σχετίζεται με το ζητούμενο της έξυπνης πόλης και των ψηφιακών εφαρμογών (Digital Art Gallery, πλατεία Cluster), με τo θέμα της μνήμης (Mνημείο Pροσφύγων), την κοινωνική βιωσιμότητα και συνοχή (Χώρος Παιχνιδιού) και με τον πολιτισμό-αναψυχή (πλατεία Red Carpet – Ολύμπιον-Digital Art Gallery, τα καφέ στην Πλατεία Αριστοτέλους). Επενδύοντας στην μοναδικότητα του αρχιτεκτονικού συνόλου και στην εγγύτητα με την θάλασσα διατυπώνεται μέσω ενός σύγχρονου «καμβά», η διαμόρφωση ενός νέου Branding για την Αριστοτέλους που θα σέβεται την ιστορικότητα και τον πλουραλισμό της.

ο συνεκτικός ιστός I το κύμα Ι η αντανάκλαση Προτείνεται ένα νέο ενιαίο δάπεδο για το  άξονα και την πλατεία, από χυτό σκυρόδεμα, τύπου terrazzo, κατάλληλο για ανοικτούς  δημόσιους χώρους, που διαμορφώνει ένα ιστό, μία «πλέξη» σε όλη την επιφάνεια με  πυκνώσεις και αραιώσεις όπου αναπτύσσονται τα «επεισόδια» του δημόσιου χώρου. Ως  μορφή το μοτίβο του δαπέδου είναι εμπνευσμένο από την μορφή του «πετάλου της  Αριστοτέλους», από τις καμπύλες των αψίδων της στοάς, φέρει μνήμες από τα σχέδια που  συναντούμε σε παλαιές κατασκευές μωσαικών terrazzo σε εσωτερικούς χώρους και από τα  διακοσμητικά μοτίβα στις μετώπες των οικοδομών σε κτίρια επί του άξονα. Η ένταση της  οπτικής εντύπωσης ενδυναμώνεται με τις ελεύθερες καμπύλες χαράξεις, ένα «οπτικό  απόηχο» της παλινδρομικής κίνησης του θαλάσσιου κύματος που κατευθύνεται προς και  απομακρύνεται από την ακτή. 

Η αντανάκλαση του μετώπου των κτιρίων πάνω στο νερό είναι μία πολύ δυνατή εικόνα και δίνει αφορμή για μία επιπλέον ανάγνωση του αστικού χώρου. Η αντανάκλαση είναι μία συμβολική αναφορά στον τρόπο με τον οποίο πάντα γύρω μας τροφοδοτούν την σκέψη, τις αποφάσεις και τις πράξεις μας. Η ενατένιση προς το υγρό στοιχείο προσφέρεται για ενδοσκόπηση και στοχασμό (reflecting), για την τροφοδότηση της ιστορικής μνήμης. Μέσω μιας υδάτινης επιφάνειας που τη διασχίζει κανείς αξονικά ως σύμβολο του «περάσματος» στην άλλη όχθη, διαμορφώνεται το Mνημείο Προσφύγων, στην πλατεία επί της Εγνατίας. Η επιλογή αυτή αποδίδει αναγνώριση στη συμβολή του προσφυγικού στοιχείου που αδιάλειπτα, σε ολόκληρη την ιστορία της πόλης, έχει συμβάλει στην διαμόρφωση του χαρακτήρα της. Στην πλατεία Αριστοτέλους διαμορφώνεται μία μικρότερη υδάτινη επιφάνεια κοντά στην σημειακή ανασκαφή-ανάδειξη του τείχους ώστε να υπενθυμίζεται η θέση του αρχαίου αιγιαλού. Το νερό και παρουσιάζεται σε εμβόλιμα επεισόδια στον άξονα δημιουργώντας εξάρσεις φωτός συνομιλώντας και με εγκαταστάσεις – γλυπτά που εμπνέονται από το υγρό στοιχείο.

Δημιουργούνται σενάρια χρήσης των επιμέρους τμημάτων του άξονα ώστε να παρακινείται το ενδιαφέρον του περιπατητή να παραμείνει στον χώρο, κάνοντας μια στάση, αλλάζοντας τον ρυθμό κίνησης του με τον οποίο βιώνει τον δημόσιο χώρο. Στόχος είναι η μετάβαση του δημόσιου χώρου στο παρόν, με υποδομές smart-city, να λειτουργήσει μέσα από installations-εγκαταστάσεις που επιστρατεύουν την τέχνη, την επικοινωνία, το παιχνίδι και την αναψυχή και συνδέονται οργανικά με πολιτιστικούς πόλους του άξονα (Ολύμπιον).

ΕΠΙΛΟΓΗ ΦΥΤΕΥΣΕΩΝ

Η επιλογή των φυτεύσεων γίνεται από είδη που συναντώνται σε παραθαλάσσιες περιοχές «εισβολή της θάλασσας» καθώς και σε κάποια είδη δέντρων και θάμνων που απαντώνται σε λίγο μεγαλύτερα υψόμετρα (υπώρειες Χορτιάτη).

Η σημερινή αυστηρή παράταξη από αειθαλείς μανόλιες προτείνεται να μετασχηματιστεί σε πιο φυσικούς σχηματισμούς – συστάδες και να εμπλουτιστεί σε ποικιλία και με άλλα είδη (αριά, μελικουκιά, καραγάτσι, ζέλκοβα). Η χωροθέτηση των δέντρων γίνεται κατά τρόπο ώστε να μην παρεμποδίζεται η θέα προς την θάλασσα και τον Χορτιάτη και να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη κίνηση του αέρα. Ο ενδεικτικός αριθμός του συνόλου των δέντρων στη λύση είναι περίπου 105 (η σημερινή υφιστάμενη φύτευση μετράει 78 δέντρα). Οι χρωματικοί τόνοι των λουλουδιών, το ροζ (λουλούδια μανόλιας soulangiana, χρυσόξυλο, αλμυρίκι), το μωβ (λυγαριά), το λευκό (μυρτιά, τριαντάφυλλα, μανόλια grandiflora) συνομιλούν με τα χρώματα των κλασσικών προσόψεων.

ΦΩΤΙΣΜΟΣ

Η πρόταση για τον φωτισμό των όψεων εστιάζει στην ανάδειξη των κιόνων και των αψιδωτών περασμάτων στο ισόγειο επίπεδο, και των αψιδωτών εσωτερικών εξωστών στους άνω ορόφους. Τα φωτιστικά του συνόλου των κτιρίων θα είναι διαχειρίσιμα ως προς την έντασή τους, ώστε να δίνεται η δυνατότητα λειτουργίας εξοικονόμησης ενέργειας. Ειδικά για τις όψεις των κτιρίων της πλατείας Αριστοτέλους προβλέφθηκε σενάριο λειτουργίας με αφορμή την ηλιακή δύση ακολουθώντας την χρωματική παλέτα της σκέδασης του ηλιακού φωτός, καθώς και σενάριο εορταστικού φωτισμού. Τα φωτιστικά ιστού που επιλέχθηκαν για την πλατεία Αριστοτέλους, έχουν δυνατότητα σεναρίων με δημιουργία φωτεινών πάτερν στο δάπεδο (εορταστικός φωτισμός).

*Ομάδα μελέτης: Ευθυμία Καρυώτη (αρχιτέκτων μηχανικός), Παντελής Ζέρβας (πολιτικός μηχανικός), Αθηνά Σιβη (ηλεκτρολόγος μηχανικός). Συνεργάτες: Ελένη Σαμαρά (αρχιτέκτων μηχανικός), Θωμάς Παντελής (πολιτικός & τοπογράφος μηχανικός) και οι φοιτητές αρχιτεκτονικής Φάνης Γεωργιάδης, Ελένη Αντωνιάδου, Ελένη Λαζαρίνα, Σωτήριος Γρηγορόπουλος. Σύμβουλοι: Κρίστα Λήβεν Αντωνίου (βιολόγος), Αλέξανδρος Λαμπράκης (συγκοινωνιολόγος), Άγγελος Παπαγεωργίου (αρχιτέκτων).

Η νικήτρια πρόταση:

Ανάπλαση Αριστοτέλους: Ανασυνθέτοντας τον άξονα. Η τέταρτη πρόταση