Εκλογές ΗΠΑ: Τα θέματα που καθόρισαν την ψήφο των Αμερικανών το 2020 και το 2024

Είναι πια επίσημο: ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ξανά πρόεδρος των ΗΠΑ και μπαίνει στον Λευκό Οίκο με μια σχετικά εύκολη νίκη. Ο Τραμπ είναι πια ο 47ος Πρόεδρος των ΗΠΑ και για τα επόμενα 4 χρόνια, οι αποφάσεις που θα πάρει θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια σκακιέρα.

Ο Αμερικανικός λαός έδειξε πως η πολυεπίπεδη επικοινωνιακή πολιτική του Τραμπ απέφερε τελικά καρπούς ενώ η πολιτική της Χάρις και των Δημοκρατικών να πατούν πάνω στα ελαττώματα του δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία δεν ήταν τελικά η καλύτερη δυνατή επιλογή. Τι κι αν οι δημοσκοπήσεις έδειχναν μπροστά την Χάρις, τι κι αν ο Economist μιλούσε το βράδυ των εκλογών για 56% υπέρ των Δημοκρατικών, το αποτέλεσμα κρίθηκε αρκετά γρήγορα, με τις πολιτείες-κλειδιά να ψηφίζουν Τραμπ και να τον εκλέγουν Πρόεδρο στις πιο αμφίρροπες εκλογές, με τα θέματα που θα έχει να αντιμετωπίσει ο νέος Πρόεδρος να καίνε.

Τα κριτήρια ψήφου για τις εκλογές του 2024

Σύμφωνα με τα πρώτα exit polls τα οποία αναμένεται να επιβεβαιωθούν ή να διαψευσθούν, το θέμα της Δημοκρατίας έρχεται πρώτο, με 35% και ήταν αυτό που απασχόλησε περισσότερο τους Αμερικανούς πολίτες σχετικά με το τι θα ψηφίσουν.

Ακολουθεί η οικονομία, που παραδοσιακά είναι το πρώτο μέλημα των ψηφοφόρων στις αμερικανικές εκλογές με 31%. Με 14% ακολουθούν οι αμβλώσεις ενώ το  11% δήλωσε ότι το ζήτημα της μετανάστευσης είναι αυτό που τους οδήγησε στην κάλπη. Τέλος, το 4% έκανε λόγο για την εξωτερική πολιτική.

Αν επιβεβαιωθεί το exit poll θα είναι η πρώτη φορά από το 2008 που η δημοκρατία αναδεικνύεται σε πρωταρχικό παράγοντα που κινητοποιεί τους ψηφοφόρους, ενώ όλες τις προηγούμενες φορές- με εξαίρεση το 2020- στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους ήταν η οικονομία. Ωστόσο η απόκλιση παραμένει εντός του περιθωρίου του στατιστικού σφάλματος.

Μεταξύ των υποστηρικτών της Χάρις, περίπου έξι στους δέκα δήλωσαν ότι η κατάσταση της δημοκρατίας ήταν το ζήτημα που που έκρινε την ψήφο τους, σε σύγκριση με μόλις έναν στους δέκα από εκείνους που υποστήριζαν τον Τραμπ.

Συγκριτικά, οι μισοί από τους υποστηρικτές του Τραμπ χαρακτήρισαν την οικονομία ως το πιο σημαντικό ζήτημα, σε σύγκριση με μόλις έναν στους δέκα από εκείνους που υποστηρίζουν τον Χάρις.

Αλλά και οι δύο πλευρές μετέφεραν ανησυχία για τη δημοκρατία της Αμερικής, καθώς σχεδόν τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι αισθάνονται ότι η δημοκρατία απειλείται «πολύ» ή «κάπως», συμπεριλαμβανομένων παρόμοιων ποσοστών και στα δύο κόμματα.

Περίπου επτά στους δέκα ψηφοφόρους ανησυχούσαν για τη βία που σχετίζεται με τα αποτελέσματα των εκλογών, συμπεριλαμβανομένων πλειοψηφιών τόσο των υποστηρικτών του Τραμπ όσο και των ψηφοφόρων της Χάρις.

Τώρα, το αν αυτό σημαίνει ότι η δημοκρατία, έτσι όπως την οραματίζεται ο Ντόνταλντ Τραμπ, πείθει περισσότερο από την δημοκρατία που υπόσχεται η Κάμαλα Χάρις, θα φανεί και όταν έχουμε επιβεβαίωση ή διάψευση των exit polls.

Άλλωστε, ο Ντόναλντ Τραμπ ακολούθησε μια επικοινωνιακή πολιτική κατά την οποία ανέσυρε συχνά το “πότε ήταν η ζωή σας καλύτερη, τώρα ή τέσσερα χρόνια πριν”, κατά το δόγμα Ρίγκαν. Με το επιχείρημα, λοιπόν, ότι επί προεδρίας Τραμπ δεν υπήρχαν πόλεμοι και με γνώμονα πως ο Τραμπ λέει πως θα τερματίσει τους πολέμους, ενδέχεται ψηφοφόροι να οδηγήθηκαν στις κάλπες στηρίζοντας των Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί πως σε συνέντευξη για το Μεσανατολικό το καλοκαίρι του 2024 στην Parallaxi, ο Παναγιώτης Κουργιώτης, Επίκουρος καθηγητής Σύγχρονης Μεσανατολικής Ιστορίας & Αραβικής Γλώσσας στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, είχε αναφέρει πως «Σε σχέση με τις αμερικανικές εκλογές, πιστεύω πως αν έχουμε Τραμπ θα έχουμε αν και γρήγορη, επώδυνη για την Ουκρανία ειρήνη, θα έχουμε κάποια ειρήνευση σε αυτό το μέτωπο αλλά θα έχουμε μια πολύ άδικη ειρήνη και διευθέτηση στο μεσανατολικό που θα είναι όλο και χειρότερη για τους Παλαιστίνιους, με όλο και πιο άνισους όρους» ενώ παρακάτω ανέφερε πως «Μια κυβέρνηση των Ρεπουμπλικανών αποκλείεται να επιβάλλει κυρώσεις».

Τα κριτήρια ψήφου για τις εκλογές του 2024

Παρότι η οικονομία είναι πάντα- όπως είπαμε και παραπάνω- ένας κύριος παράγοντας που καθορίζει την ψήφο του Αμερικανού πολίτη, το 2020 ήταν ακόμη μια χρονιά στην οποία δεν ήταν ο πρώτος παράγοντας. Βέβαια, αυτό οφείλεται στις έκτακτες συνθήκες που ζούσαμε την τότε χρονική περίοδο, με την πανδημία του COVID-19 να φέρνει αλλαγή και στην ψήφο των Αμερικανών.

Πιο συγκεκριμένα, σε γράφημα του Associated Press (AP), φαίνεται πως το πρώτο μέλημα το 2020 ήταν ο ιός COVID-19. Το 41% των πολιτών δήλωσε πως ο ιός έπαιξε ρόλο στην ψήφο του, κι όταν λέμε ο ιός εννοούμε προφανώς τη διαχείριση της πανδημίας.

Το 28% ψήφισε με κύριο γνώμονα την οικονομία, το 9% μίλησε για την ιατρική περίθαλψη ενώ ο ρατσισμός αποτελούσε την επόμενη κατηγορία, με 4%.

Ακόμη, είναι σημαντικό πως οι εκλογές του 2020 έχουν χαρακτηριστεί και, εν μέρει, ως ένα «δημοψήφισμα» για τον Τραμπ, ο οποίος ήταν τότε ο εν ενεργεία πρόεδρος. Και ενώ περίπου 6 στους 10 ψηφοφόρους περιέγραψαν την ψήφο τους ως κυρίως υπέρ του υποψηφίου τους, ένας σημαντικός αριθμός – περίπου 4 στους 10 – δήλωσαν ότι ψήφιζαν κυρίως κατά ενός υποψηφίου.

Πως οδηγηθήκαμε στην νίκη Τραμπ

Κι ενώ πριν 4 χρόνια φαίνεται πως ένα βασικό μέλημα ήταν να φύγει ο Τραμπ από την εξουσία, σήμερα ο Ντόναλντ Τραμπ γιορτάζει την θριαμβευτική νίκη του και την επανεκλογή του.

«Ο Τραμπ κέρδισε, όντας ο Ντόναλντ Τραμπ: υποσχέθηκε να διορθώσει την οικονομία και τα σύνορα, αλλά η νίκη του οφείλεται επίσης στη συνήθειά του να λέει ανοιχτά ό,τι έχει στο μυαλό του», αναφέρει χαρακτηριστικά τίτλος άρθρου της Wall Street Journal. Και, αυτό ήταν πράγματι το μέσο που τον οδήγησε στην νίκη.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έμεινε από την αρχή πιστός στα δυο κομβικά ζητήματα που απασχόλησαν κι έντονα την αμερικανική κοινωνία: στην οικονομία και στο μεταναστευτικό. Αυτό, σε συνδυασμό με το τέχνασμα “πότε ήταν καλύτερη η ζωή σας” αλλά και με μια πολυεπίπεδη επικοινωνιακή πολιτική βάσει της οποίας η παρουσία του ήταν συστηματική στα social media και όχι στα παραδοσιακά μέσα- τα οποία ανέλαβε ο Τζέι Ντι Βανς- καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία του.

Με το γνωστό πλέον σε όλους «Make America Great Again» (Να γίνει η Αμερική μεγάλη ξανά), ο Τραμπ έχτισε μια επικοινωνία, την οποία δεν άλλαξε ούτε μετά την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του.

Ο Τραμπ καταδικάστηκε τον Μάιο για 34 κακουργήματα, εξελέγη όμως τον Νοέμβριο του ίδιου έτους πρόεδρος των ΗΠΑ.

Εκρεμούν κι άλλες υποθέσεις εις βάρος του, για τις οποίες μάλλον θα περιμένουμε. Η οικονομική κατάσταση στις ΗΠΑ, όπου  περίπου το 45% λέει ότι είναι σε χειρότερη κατάσταση σε σχέση με το 2020-  στις δημοσκοπήσεις εξόδου του 2020, περίπου 4 στους 10 δήλωσαν ότι τα πάνε καλύτερα και μόλις το 20% ότι είναι χειρότερα-, η επιλογή του επιτελείου Χάρις να υπερτονίσει τα αρνητικά του Τραμπ και όχι να αναδείξει την ίδια και τα προτερήματά της, οι πόλεμοι κ.ό.κ., φαίνεται πως οδήγησαν τον Αμερικανικό λαό να στηρίξει τον Τραμπ, αγνοώντας πολλά από εκείνα που τους απέστρεψαν στις περασμένες εκλογές.